Sáng nào cũng vậy, chuông báo thức vừa reo, anh Nam với tay lấy ví, rút ra một tờ 20 nghìn và một tờ 10 nghìn đặt ngay ngắn trên bàn ăn.
— Đây, tiền chợ hôm nay. 30 nghìn là đủ rồi, rau cỏ lên giá chứ thịt cá cũng đâu rẻ hơn gì. Mình phải biết tính, vợ ha?
Chị Hoa mỉm cười, không nói gì. Chị xách chiếc giỏ nhựa nhỏ màu xanh, cũ sờn nhưng sạch sẽ, bước ra khỏi cửa khi trời còn mờ sương. Con hẻm nhỏ còn lác đác vài chiếc xe máy nổ máy đi làm sớm. Chị cứ thế, ngày nào cũng đi chợ từ 6 giờ 45 phút.
Mỗi ngày 30 nghìn – với nhiều người là chuyện không tưởng, nhưng chị Hoa biến nó thành một kỳ tích âm thầm. Không hề phàn nàn, không hề phản kháng. Chị lặng lẽ xoay xở bằng cả một kho tàng kinh nghiệm, sự khéo léo và… chịu đựng.
Cưới nhau đã hơn 6 năm, từ lúc sinh đứa con đầu lòng, chị nghỉ việc ở công ty tài chính. Không phải vì chị muốn nghỉ, mà vì mẹ chồng không đủ sức trông cháu, còn thuê người thì tiền lương không đủ. Vậy là chị chấp nhận rút lui khỏi thế giới công sở. Từ đó, thu nhập chỉ còn trông vào đồng lương hơn chục triệu của anh Nam – nhân viên kỹ thuật công ty xây dựng.
Anh Nam không tệ. Anh chăm chỉ, không nhậu nhẹt, không cờ bạc, chỉ là… quá tính toán. Xuất thân trong một gia đình từng phá sản, tuổi thơ gắn với cảnh bố đi trốn nợ, mẹ ngồi quán cháo lòng vỉa hè, khiến anh bị ám ảnh bởi cái nghèo và rủi ro tài chính.
Anh không tin vào “an toàn tài chính tương đối” như lời vợ nói. Anh chỉ tin vào con số. Mỗi khoản chi tiêu đều phải ghi sổ. Với anh, 30 nghìn là “đủ tiêu chuẩn” cho một bữa cơm bình thường. Còn chị? Chị không có tiêu chuẩn nào – chị chỉ có bếp, có đôi tay, và… một đống toan tính trong đầu.
Mỗi sáng đi chợ, chị Hoa không đi thẳng vào hàng tươi ngon như trước. Thay vào đó, chị “canh giờ” để đi sau những bà nội trợ sang chảnh – mua dư, mua thừa, rồi bỏ lại mấy cọng hành, vài lá rau, khúc cá bị xước da. Chị lượm lại, xin thêm, ghé mua ở những hàng quen – nơi chị từng giúp đỡ vài lần khi còn đi làm.
Có lần, chị đưa cho bà bán cá tờ 20 nghìn, xin miếng cá nục nhỏ. Bà lắc đầu:
— Nay cá mắc, cô ơi. 25 nghìn mới có con này.
Chị mỉm cười:
— Thôi vậy, cháu đổi món khác…
Chị toan đi thì bà kêu lại:
— Nè, lấy nửa khúc đi, về nấu canh chua cũng ngon lắm. 15 nghìn thôi.
Chị cúi đầu cảm ơn, lòng nhẹ đi một chút. Những khúc cá nửa vời, bó rau “thừa” kia – chị nâng niu như vàng. Vì chị biết, trong căn nhà nhỏ ấy, không ai hiểu bữa cơm có được nhờ bao nhiêu lần chị nhịn ăn sáng, bớt ly trà đá, bớt cả gói xà phòng nhỏ.
Có lần, con trai chị hỏi:
— Mẹ ơi, sao nhà mình không ăn gà như nhà bạn Tú?
Chị chỉ cười, vuốt tóc con:
— Gà ăn hoài ngán, hôm nay nhà mình ăn cá cơm mới ngon.
Còn anh Nam? Anh vẫn tin rằng mình đã quản lý tài chính “hợp lý”, thậm chí còn khoe với bạn đồng nghiệp: “Bà xã tao giỏi lắm, ngày 30 nghìn mà nấu được ba món, có hôm còn có cả chuối tráng miệng!”
Bạn bè trầm trồ, còn chị Hoa – vẫn cúi đầu bên bếp gas, tay đảo canh, mắt cay không phải vì khói.
Chị còn có một thói quen ít người biết: mỗi tối, sau khi rửa chén, dọn dẹp xong, chị lại ngồi vào bàn làm việc nhỏ nơi góc phòng ngủ, mở cuốn sổ tay dày cộm.
Trong sổ, chị ghi tỉ mỉ:
-
Ngày 1: Cá nục 15k, rau muống 4k, đậu hũ 3k, dư 8k.
-
Ngày 2: Trứng vịt 10k, cải ngọt 5k, xương ống 12k, dư 3k.
-
…
Những khoản “dư” đó, chị bỏ vào phong bì, kẹp chặt trong ngăn kéo. Dần dần, nó dày lên. Dày bằng sự im lặng, bằng kiên nhẫn, và cả những lần chị thèm một ly chè 10 nghìn ngoài chợ nhưng không dám mua.
Cho đến một ngày mưa.
Sáng hôm đó, chị Hoa nhận được tin mẹ mình bị tai biến nhẹ. Không kịp chuẩn bị gì, chị vội vàng bắt xe về quê, chỉ kịp nhắn anh Nam: “Em gửi con cho bà nội mấy hôm. Anh chịu khó nấu cơm nghen.”
Anh Nam gật đầu, nhưng khi vào bếp, anh mới thấy mọi thứ rối như tơ vò. Tủ lạnh trống trơn. Anh lục tìm chỗ để gạo, nước mắm, hành tỏi… rồi vô tình mở ngăn kéo bàn trang điểm của vợ.
Và rồi…
Anh chết lặng.
rong ngăn kéo, không có mỹ phẩm, cũng không có thư từ riêng tư. Thay vào đó, là:
-
Một cuốn sổ tay dày cộm, bìa cũ sờn, ghi chi chít chữ — từng ngày, từng bữa ăn, từng đồng chi tiêu.
-
Một phong bì giấy màu vàng đã sờn góc. Bên trong là tiền lẻ: toàn tờ 2.000, 5.000, 10.000 — được gấp gọn gàng, chia thành xấp, có ghi chú phía trên: “Tiền tiết kiệm từ tiền chợ – để dành lúc con ốm, hoặc nhà cần gấp”.
-
Một mảnh giấy nhỏ, chữ viết nguệch ngoạc, lem dầu mỡ:
“Anh đừng giận nếu em giấu anh. Em chỉ muốn để dành, phòng lúc nhà mình có việc. Chứ em không xài riêng cho em đâu.”
Anh Nam ngồi lặng, tay siết chặt mảnh giấy, mắt cay xè. Trong một thoáng, anh thấy mình nhỏ bé, tệ hại, và hối hận hơn bao giờ hết.
Anh chưa từng nghĩ, việc đưa cho vợ 30 nghìn mỗi ngày là một hình thức… bóc lột cảm xúc và trách nhiệm. Anh tưởng rằng vợ mình “giỏi xoay xở”, ai dè vợ đã phải hy sinh từng bữa cơm, từng niềm vui nhỏ bé để giữ cho mái nhà không lung lay.
Anh từng tự hào vì “quản lý chi tiêu thông minh”, nhưng thật ra, người giữ cho gia đình anh không sụp đổ là người phụ nữ âm thầm tích từng đồng lẻ – trong khi bản thân không dám mua nổi thỏi son mới hay chiếc áo mặc Tết.
Chiều hôm đó, lần đầu tiên trong hơn 6 năm, anh Nam xách giỏ đi chợ. Với 30 nghìn, anh loay hoay giữa chợ như một đứa trẻ. Cuối cùng, anh mua được:
-
Một bó rau cải 6k
-
Một khúc thịt ba chỉ nhỏ 20k
-
Vài trái cà chua 4k
Về đến nhà, anh lúng túng nấu cơm. Cơm chín nhão. Thịt mặn. Canh lạt. Anh vừa ăn vừa rơi nước mắt.
Ba ngày sau, chị Hoa trở về, mệt mỏi nhưng bình tĩnh. Anh Nam đứng đón chị trước cửa, đưa ra phong bì màu trắng:
— Đây là tiền chợ cả tháng. Em tự tính theo nhu cầu, không giới hạn gì nữa. Còn cuốn sổ kia… cho anh giữ lại, để nhớ rằng mình đã từng sai.
Chị Hoa sững người. Rồi cười khẽ, gật đầu.
—
Từ ngày đó, mỗi bữa cơm nhà không còn là thử thách xoay xở, mà là bữa ăn của yêu thương và sẻ chia. Anh Nam học cách tin tưởng vợ, học cách nấu ăn, học cả cách xin lỗi bằng hành động.
Còn chị Hoa, dù vẫn giản dị như xưa, nhưng trong ánh mắt đã sáng lên sự an yên — thứ hạnh phúc của một người phụ nữ được lắng nghe và được trân trọng.
Không phải ai cầm tiền mới là người gánh vác gia đình. Và không phải người im lặng là không chịu đựng. Hạnh phúc gia đình đôi khi chỉ bắt đầu từ việc nhìn vào ngăn kéo của người bên cạnh… bằng một trái tim thật sự cởi mở.
