Tôi đặt đơn ly hôn lên bàn, kèm theo một chồng tài liệu dày cộp: tin nhắn, ảnh chụp, hợp đồng chung tên anh và người phụ nữ tôi gọi là “đối tác công ty” suốt mười năm qua. Anh tái mặt, bàn tay đang cầm tách cà phê khựng lại giữa không trung.
“Em… biết từ khi nào?”
Giọng anh lạc đi, cố giữ bình tĩnh như bao lần anh từng làm khi bị chất vấn về những cuộc họp muộn, những chuyến công tác kéo dài vô lý.
“Mười năm trước.”
Tôi đáp gọn, không cần nhìn vào mắt anh.
Anh bật cười gượng, nhưng nụ cười méo mó: “Vậy sao bây giờ mới ly hôn?”
Tôi cười nhạt. “Vì con đã lớn, và tôi không cần phải giả vờ hạnh phúc thêm nữa.”
Căn phòng im phăng phắc. Tiếng đồng hồ treo tường tích tắc như nhấn mạnh từng giây nặng nề. Mười năm. Mười năm tôi im lặng, đóng vai người vợ thấu hiểu, người mẹ dịu dàng, người đồng hành sau cánh gà cho sự nghiệp của anh. Mười năm tôi thu thập bằng chứng, không phải vì ghen tuông mù quáng, mà vì tôi cần sự thật—và một lối thoát sạch sẽ.
Anh lật giở từng tập giấy, tay run run. Có những tin nhắn thân mật, những bức ảnh chụp ở khách sạn, những hợp đồng đầu tư mà anh giấu tôi, đứng tên chung với cô ta. Tôi nhớ rất rõ lần đầu phát hiện ra email lạ trong hộp thư anh. Tôi đã chọn im lặng. Tôi chọn nuốt nước mắt, chọn con, chọn sự ổn định. Nhưng im lặng không có nghĩa là mù quáng.
“Em muốn gì?” anh hỏi, giọng thấp xuống, như thể đang thương lượng một hợp đồng.
“Tự do.”
Tôi đứng dậy. “Và sự công bằng.”
Anh vội nắm tay tôi, bàn tay từng khiến tôi tin tưởng tuyệt đối. “Anh sẽ chấm dứt. Chúng ta có thể bắt đầu lại.”
Tôi rút tay ra. “Anh đã có mười năm để chấm dứt.”
Khi tôi bước ra khỏi phòng, tôi biết anh nghĩ mọi thứ đã kết thúc ở đó—một cuộc ly hôn ồn ào rồi lắng xuống. Nhưng anh không biết… đây chỉ mới là bắt đầu.
Ba tuần sau, luật sư của tôi gửi thông báo đầu tiên. Tôi không đòi hỏi những thứ vô lý. Tôi yêu cầu chia tài sản minh bạch, quyền nuôi con luân phiên theo lịch ổn định, và—quan trọng nhất—làm rõ các khoản đầu tư mờ ám đứng tên chung giữa anh và “đối tác công ty”.
Anh gọi cho tôi liên tục. Ban đầu là năn nỉ, sau là trách móc. “Em đang hủy hoại gia đình,” anh nói. Tôi chỉ im lặng. Tôi đã quen với việc anh định nghĩa gia đình theo cách có lợi cho mình.
Tại buổi hòa giải đầu tiên, anh xuất hiện với vẻ mệt mỏi, còn cô ta không đến. Luật sư của anh cố gắng xoay hướng câu chuyện sang “mâu thuẫn cá nhân không thể hàn gắn”. Tôi đưa ra các tài liệu. Không cảm xúc, không cao giọng. Chỉ là sự thật.
Những hợp đồng đầu tư cho thấy anh đã dùng tài sản chung để rót vốn vào công ty do cô ta điều hành. Những khoản chuyển tiền trùng khớp với thời điểm tôi sinh con thứ hai. Những chuyến “công tác” hóa ra là kỳ nghỉ hai người. Mỗi tờ giấy được đặt xuống bàn là một mảnh ghép.
Anh tái mặt lần nữa. “Em theo dõi anh?”
“Tôi ghi chép.” Tôi trả lời. “Giống như anh ghi chép lợi nhuận.”
Buổi hòa giải tạm hoãn. Trên đường về, tôi nhận được tin nhắn từ một số lạ: Chị muốn gì?
Tôi biết là ai.
Tôi không trả lời ngay. Tôi dành cả buổi tối để nấu bữa cơm đơn giản cho con, hỏi chuyện trường lớp, nghe con kể về kỳ thi sắp tới. Con tôi đã đủ lớn để nhận ra sự thay đổi, nhưng tôi không biến con thành nhân chứng cho nỗi đau của người lớn.
Ngày hôm sau, tôi nhắn lại: Tôi muốn sự thật được đặt đúng chỗ. Và những gì không thuộc về anh ta, trả lại.
Cô ta gọi. Giọng bình tĩnh đến lạ. “Anh ấy nói chị rất thông minh.”
“Tôi chỉ không muốn tiếp tục bị xem là kẻ ngốc.”
Cô ta thừa nhận mối quan hệ, nhưng khẳng định “tình cảm là tự nguyện”, còn tiền bạc là “đầu tư hợp pháp”. Tôi đề nghị gặp mặt với luật sư của cả hai bên. Cô ta im lặng.
Trong những tuần tiếp theo, báo cáo tài chính được yêu cầu bổ sung. Một số khoản không chứng minh được nguồn gốc. Cơ quan thuế gửi thông báo kiểm tra. Không ai trong chúng tôi tạo ra điều đó—sự thật tự lên tiếng khi bị đặt dưới ánh sáng.
Anh tìm đến nhà tôi vào một buổi tối mưa. “Em muốn anh mất tất cả sao?”
Tôi nhìn anh, người từng là cả thế giới của tôi. “Em muốn anh chịu trách nhiệm.”
Anh rời đi, vai trĩu xuống. Tôi biết cơn bão đã bắt đầu, và lần này, tôi không đứng dưới mưa.
Phiên tòa diễn ra vào một buổi sáng nắng nhạt. Tôi mặc áo sơ mi trắng, không trang điểm cầu kỳ. Tôi không đến để chiến thắng ai; tôi đến để kết thúc một chương.
Phán quyết không gây sốc. Tài sản được chia lại theo đúng nguồn gốc và đóng góp. Những khoản đầu tư dùng tài sản chung bị buộc hoàn trả. Quyền nuôi con được sắp xếp rõ ràng, ưu tiên lịch sinh hoạt của con. Không có tiếng khóc lóc, không có cảnh đổ lỗi. Chỉ có những con dấu và chữ ký khép lại mười năm im lặng.
Cô ta không xuất hiện. Nghe nói công ty của cô đang tái cấu trúc. Anh nhắn cho tôi một tin ngắn: Anh xin lỗi.
Tôi không trả lời. Xin lỗi không thay thế được thời gian đã mất.
Vài tháng sau, tôi chuyển sang căn hộ nhỏ hơn, gần trường của con. Buổi sáng, tôi đưa con đi học, ghé quán cà phê quen, làm việc bán thời gian trong lĩnh vực tôi từng gác lại. Tôi không giàu hơn, nhưng nhẹ nhõm hơn.
Một tối, con hỏi: “Mẹ có buồn không?”
Tôi nghĩ một lúc. “Có. Nhưng mẹ ổn.”
Con gật đầu, như thể hiểu rằng người lớn cũng cần học cách đứng dậy. Tôi nhận ra mình đã dạy con điều quan trọng nhất không phải bằng lời nói, mà bằng lựa chọn.
Anh thỉnh thoảng đến thăm con. Chúng tôi giữ khoảng cách văn minh. Không oán hận, cũng không thân mật. Mỗi người chịu phần trách nhiệm của mình. Tôi không kể với con về những chi tiết xấu xí. Con chỉ cần biết rằng mẹ và bố đều yêu con, theo cách trưởng thành hơn.
Có người hỏi tôi: “Sao chị chờ mười năm?”
Tôi mỉm cười. “Vì tôi cần đủ mạnh.”
Mạnh để không phá nát tuổi thơ của con. Mạnh để chuẩn bị đường lui cho chính mình. Mạnh để khi bước đi, không phải ngoái đầu sợ hãi.
Tôi không trả thù. Tôi chỉ dừng giả vờ. Khi tôi ngừng đóng vai người vợ hạnh phúc, thế giới không sụp đổ. Nó mở ra.
Buổi chiều nọ, tôi sắp xếp lại tủ sách. Giữa những tập hồ sơ cũ, tôi tìm thấy cuốn sổ ghi chép mười năm trước—những dòng chữ nguệch ngoạc, nước mắt lem mực. Tôi đặt nó vào thùng giấy tái chế. Không cần mang theo nữa.
Cuộc đời thực không có phép màu. Chỉ có lựa chọn, hệ quả, và sự can đảm chịu trách nhiệm. Tôi đã chọn. Và lần đầu tiên sau rất lâu, tôi thấy mình đang sống—không phải để chứng minh điều gì với ai, mà để tiếp tục, bình thản và tự do.
