Suốt mười hai năm, chị Lan sống trong một cuộc hôn nhân mà người ngoài nhìn vào chỉ thấy sự yên ả đến lạ lùng. Chồng chị, anh Hùng, là người đàn ông có vẻ ngoài hiền lành, làm ăn ổn định, đi về đúng giờ. Còn chị, một người vợ ít nói, chăm chỉ, lúc nào cũng nhẹ nhàng, chưa từng to tiếng với chồng dù chỉ một lần. Hàng xóm vẫn hay khen: “Con Lan nó hiền quá, số hưởng ghê.” Bạn bè thì thương hại: “Chắc nó cam chịu, đàn bà mà, biết làm sao.”
Chỉ có chị biết, sự im lặng của mình không phải vì không đau.
Ngay từ năm thứ hai sau cưới, chị đã nhận ra những thay đổi rất nhỏ nơi chồng. Điện thoại luôn úp mặt xuống bàn. Tin nhắn đến lúc nửa đêm. Những buổi “tăng ca” kéo dài vô lý. Rồi một lần, trong lúc giặt đồ, chị thấy trong túi áo anh một sợi tóc dài không phải của mình, mùi nước hoa lạ bám trên cổ áo. Chị không hỏi. Không phải vì không dám, mà vì chị hiểu: hỏi cũng không thay đổi được gì.
Từ đó, chị âm thầm biết mọi chuyện. Biết anh có người khác. Biết họ gặp nhau ở đâu. Biết cả những lời anh nói với người ta – bởi anh bất cẩn đến mức để quên điện thoại, mở sẵn những đoạn tin nhắn ngọt ngào mà chưa từng dành cho chị. Nhưng chị vẫn im lặng. Mỗi lần đau, chị chỉ cười, rồi quay vào bếp, bận rộn với nồi canh, mâm cơm, với con cái.
Mười hai năm, chị không ghen tuông, không đánh ghen, không khóc lóc ầm ĩ. Chị chỉ lặng lẽ sống, như thể chưa từng hay biết điều gì. Sự im lặng ấy khiến anh Hùng dần trở nên chủ quan. Anh tin rằng vợ mình thật sự không biết, hoặc nếu biết thì cũng không dám làm gì. Anh sống giữa hai thế giới, vô tư hưởng thụ, không chút áy náy.
Cho đến một ngày, anh đổ bệnh.
Ban đầu chỉ là những cơn mệt mỏi, sau đó là đau ngực, khó thở. Khi nhập viện, bác sĩ yêu cầu người nhà ký đủ loại giấy tờ. Anh Hùng nằm trên giường bệnh, gầy rộc đi chỉ trong vài ngày, hơi thở nặng nề, ánh mắt lần đầu tiên lộ rõ sự sợ hãi. Đêm đó, khi phòng bệnh chỉ còn hai người, anh nắm chặt tay chị, giọng run rẩy, đứt quãng.
Anh khóc. Khóc như một đứa trẻ. Anh thú nhận tất cả, cầu xin chị tha thứ, xin chị đừng bỏ rơi anh lúc này. Chị Lan im lặng rất lâu. Ánh mắt chị không giận dữ, cũng không oán trách. Chị cúi xuống gần anh, giọng nhẹ đến mức tưởng như thì thầm:
“Em biết mọi chuyện… từ mười hai năm trước.”
Khoảnh khắc ấy, gương mặt anh tái mét. Và mười hai năm im lặng của chị, bỗng hóa thành nỗi sợ không lối thoát…
Sau câu nói ấy, căn phòng bệnh rơi vào một sự yên lặng đến nghẹt thở. Anh Hùng mở to mắt nhìn vợ, môi mấp máy nhưng không thốt ra được lời nào. Trong đầu anh, mọi ký ức bỗng quay cuồng. Mười hai năm qua, những lần anh nói dối, những buổi tối về muộn, những chuyến đi “công tác” hóa ra đều diễn ra trước ánh mắt biết hết của chị.
“Em… em nói sao?” – anh thì thào, giọng khản đặc.
Chị Lan vẫn bình thản. Chị ngồi xuống chiếc ghế cạnh giường, chậm rãi rút tay mình ra khỏi tay anh. “Em nói là em biết. Biết anh có người khác. Biết anh phản bội. Biết rất rõ.”
Anh run lên, không phải vì bệnh, mà vì sợ. “Vậy… vậy sao em không nói? Không đánh ghen? Không ly hôn?”
Chị cười nhẹ, nụ cười không vui cũng chẳng buồn. “Vì lúc đó, em còn cần anh. Con còn cần một người cha. Gia đình hai bên còn cần một cái vỏ yên ổn. Và vì em muốn nhìn xem, anh có thể đi xa đến đâu.”
Những lời nói ấy như từng nhát dao lạnh lẽo cắm vào lòng anh. Lần đầu tiên, anh cảm nhận rõ ràng sự đáng sợ của một người phụ nữ im lặng quá lâu. Anh nhận ra, suốt mười hai năm qua, không phải chị yếu đuối, mà là chị đang quan sát, ghi nhớ, và chuẩn bị.
Chị bắt đầu kể. Không lớn tiếng, không trách móc. Chị kể về lần đầu phát hiện tin nhắn. Lần chị thấy anh đứng từ xa, cười với người phụ nữ khác bằng ánh mắt mà anh chưa từng dành cho vợ. Chị kể về những đêm chị ôm con khóc trong im lặng, về những lần chị một mình đi bệnh viện, một mình lo toan mọi thứ trong nhà khi anh bận “việc riêng”.
Anh Hùng quay mặt vào tường, nước mắt chảy không ngừng. “Anh sai rồi… Anh thật sự sai rồi. Nếu em giận, nếu em đánh anh, mắng anh… có lẽ anh còn thấy dễ chịu hơn.”
Chị lắc đầu. “Em không cần làm vậy. Em chỉ cần anh biết một điều: mười hai năm qua, mỗi lựa chọn của anh, em đều thấy rõ. Và em cũng đã có lựa chọn của riêng mình.”
Anh quay lại nhìn chị, ánh mắt hoảng loạn. “Ý em là sao?”
Chị đứng dậy, chỉnh lại áo khoác, giọng vẫn đều đều. “Em không bỏ anh lúc này. Anh cứ yên tâm chữa bệnh. Nhưng sau khi anh khỏe lại, chúng ta sẽ nói chuyện về việc kết thúc.”
“Không!” – anh bật dậy, rồi lại đau đến mức phải nằm xuống. “Xin em… Anh không chịu nổi nếu mất em.”
Chị nhìn anh rất lâu, ánh mắt lần đầu tiên có chút mệt mỏi. “Anh đã mất em từ lâu rồi, chỉ là anh không biết. Em ở đây mười hai năm, nhưng lòng em đã rời đi từ ngày anh phản bội.”
Đêm đó, anh Hùng không ngủ. Còn chị Lan, lần đầu tiên sau mười hai năm, cảm thấy lòng mình nhẹ đi một chút. Nhưng câu chuyện của họ, vẫn chưa kết thúc.
Sau ca phẫu thuật, sức khỏe anh Hùng dần ổn định. Nhưng tinh thần thì không. Anh trở nên trầm lặng, dễ giật mình, ánh mắt lúc nào cũng dõi theo chị Lan như sợ chỉ cần quay đi là chị sẽ biến mất. Người phụ nữ từng bị anh xem là hiền lành, cam chịu, giờ đây lại khiến anh hoảng sợ hơn bất kỳ cơn đau thể xác nào.
Trong thời gian anh nằm viện, người phụ nữ kia cũng xuất hiện một lần. Cô ta đứng ngoài hành lang, gọi điện cho anh, giọng đầy lo lắng. Nhưng anh không dám nghe. Anh chợt nhận ra, người khiến anh sống trong sợ hãi không phải tình nhân, mà là người vợ đã im lặng suốt mười hai năm.
Ngày xuất viện, chị Lan đưa anh về nhà, vẫn chăm sóc, nấu ăn, nhắc uống thuốc đầy đủ. Sự chu đáo ấy không làm anh yên tâm hơn, mà càng khiến anh day dứt. Một buổi tối, anh không chịu nổi nữa, hỏi thẳng: “Em định làm gì tiếp theo?”
Chị đặt chén xuống, nhìn thẳng vào anh. “Em đã nộp đơn ly hôn rồi. Em chờ anh khỏe để nói rõ, không muốn bị mang tiếng bỏ chồng lúc bệnh.”
Anh sững sờ. “Vậy… mười hai năm qua, em chịu đựng chỉ để chờ ngày này sao?”
Chị gật đầu. “Không hẳn. Em chịu đựng vì em cần thời gian. Thời gian để con lớn. Thời gian để em tự đứng vững. Và thời gian để anh tự đối diện với chính mình.”
Anh bật cười trong nước mắt. “Em thật tàn nhẫn.”
Chị lắc đầu. “Không. Em chỉ công bằng. Anh đã chọn phản bội suốt mười hai năm. Em chọn im lặng mười hai năm. Bây giờ, mỗi người trả giá cho lựa chọn của mình.”
Cuộc ly hôn diễn ra nhanh chóng. Chị không đòi hỏi nhiều, chỉ lấy phần mình xứng đáng. Hàng xóm ngỡ ngàng, bạn bè bàng hoàng. Người ta bắt đầu hiểu, người phụ nữ im lặng nhất, lại là người mạnh mẽ nhất.
Còn anh Hùng, sau khi mất gia đình, mới thật sự hiểu nỗi sợ là gì. Không phải bệnh tật, mà là ký ức về ánh mắt bình thản của vợ khi nói ra sự thật. Một câu nói nhẹ nhàng, nhưng đủ khiến anh mang theo suốt đời.
Mười hai năm im lặng, không phải là cam chịu. Đó là sự chờ đợi. Và khi sự im lặng ấy lên tiếng, nó đã khép lại tất cả.
