Mười lăm năm trước, bà đứng trước mặt tôi trong căn nhà mặt tiền quận Phú Nhuận, ánh mắt lạnh như đá. Bà không quát, không chửi, chỉ đặt lên bàn một xấp tiền dày và nói gọn lỏn:
“Cô biến khỏi cuộc đời con tôi đi. Cái thai trong bụng, tự cô lo.”
Tôi khi đó hai mươi ba tuổi, bụng đã lùm lùm bốn tháng, chân run đến mức không đứng vững. Con trai bà – người đàn ông tôi yêu – đứng nép sau lưng mẹ, cúi đầu im lặng. Chính sự im lặng ấy mới là nhát dao chí mạng. Tôi bước ra khỏi căn nhà đó giữa cơn mưa Sài Gòn, mang theo cái thai và một lời nguyền thầm lặng: từ nay, tôi và họ không còn liên quan gì nữa.
Mười lăm năm trôi qua. Tôi nuôi con một mình, làm đủ nghề, từ bán cà phê vỉa hè đến kế toán cho một xưởng may nhỏ. Tôi không giàu, nhưng đủ sống, đủ để con tôi lớn lên tử tế. Tôi chưa từng quay lại tìm họ, cũng chưa từng kể cho con biết cha nó là ai. Với tôi, quá khứ ấy đã chết.
Cho đến ngày hôm đó, ở bệnh viện Chợ Rẫy.
Con trai tôi nhập viện cấp cứu vì tai nạn giao thông. Tôi chạy ngược chạy xuôi làm thủ tục, đầu óc quay cuồng. Giữa hành lang dài mùi thuốc sát trùng, tôi bỗng nghe tiếng gọi run rẩy phía sau:
“Cô… có phải là Thu không?”
Tôi quay lại. Người đàn bà ấy đứng trước mặt tôi, già đi rất nhiều. Mái tóc bạc, dáng lưng còng, gương mặt hốc hác. Nhưng tôi vẫn nhận ra ngay. Bà mẹ năm xưa.
Chưa kịp nói gì, bà bỗng quỳ sụp xuống nền gạch lạnh, trước bao ánh mắt ngỡ ngàng của người qua lại. Bà khóc nức nở, hai tay run run chắp lại:
“Cô ơi… cho tôi nhận cô là con. Tôi xin cô… cứu con trai tôi.”
Tôi chết lặng. Con trai bà đang nằm trong phòng hồi sức tích cực, suy thận giai đoạn cuối, cần ghép thận gấp. Bà đã tìm hiểu, đã dò hỏi, và bằng cách nào đó biết được tôi đang ở đây.
“Cô là mẹ của thằng bé kia phải không?” bà nghẹn ngào. “Nó… nó có thể cho anh nó một quả thận. Tôi xin cô.”
Cao trào không nằm ở giọt nước mắt của bà. Nó nằm ở khoảnh khắc tôi bật cười. Một tiếng cười khô khốc, cay đắng đến chính tôi cũng thấy đau.
Tôi cúi xuống, ghé sát tai bà, thì thầm một bí mật mà suốt mười lăm năm tôi chưa từng nói với ai. Bí mật khiến gương mặt bà đông cứng, đôi mắt mở to kinh hoàng, và tiếng khóc tắt lịm ngay giữa hành lang bệnh viện.
“Tôi chưa từng nói dối bà,” tôi thì thầm, giọng đủ nhỏ để chỉ hai người nghe. “Nhưng thằng bé kia… không phải cháu nội của bà.”
Bà buông rơi hai tay, ngồi phịch xuống sàn. “Cô nói gì?” – giọng bà vỡ ra, khàn đặc.
“Tôi nói,” tôi nhìn thẳng vào mắt bà, “nó không cùng huyết thống với con trai bà. Nó không thể cho thận. Vì… nó không phải con của ông ấy.”
Mười lăm năm trước, khi tôi mang thai, con trai bà đã phản bội tôi. Tôi phát hiện ra mình có thai trong lúc đang chuẩn bị chia tay. Đứa trẻ là kết quả của một sai lầm khác, trong một đêm tôi say đến mất kiểm soát. Tôi định thú nhận, nhưng chưa kịp nói thì bà đã ra tay trước, dứt khoát, tàn nhẫn. Cái thai trở thành lý do để bà đuổi tôi đi, còn sự thật thì bị chôn vùi mãi mãi.
“Tôi đã định nói,” tôi tiếp tục, từng chữ nặng trĩu. “Nhưng bà không cho tôi cơ hội. Và sau hôm đó, tôi cũng không cần nữa.”
Bà lắc đầu liên tục, môi run bần bật. “Không thể nào… không thể nào…”
“Có thể,” tôi đáp. “Bởi nếu nó là cháu bà, tôi đã không để bà quỳ ở đây hôm nay.”
Chúng tôi ngồi im lặng rất lâu. Người qua lại nhìn, nhưng không ai dám hỏi. Cuối cùng, bà nói trong nước mắt:
“Vậy… con trai tôi thì sao?”
Câu hỏi ấy không còn là của một người mẹ chồng cay nghiệt nữa, mà là của một người mẹ đang sợ hãi đến tuyệt vọng. Tôi nhìn về phía phòng cấp cứu, nơi con tôi đang nằm, rồi chậm rãi nói:
“Tôi không trả thù. Nhưng tôi cũng không hy sinh con mình cho những gì nó không liên quan.”
Bác sĩ gọi tôi vào ký giấy phẫu thuật cho con. Khi tôi bước đi, bà níu tay tôi lại:
“Thu… tôi xin lỗi. Nếu ngày đó tôi không…”
“Không cần nữa,” tôi cắt ngang. “Có những thứ, muộn rồi.”
Những ngày sau đó, tôi vẫn gặp bà ở bệnh viện. Bà không còn quỳ lạy, chỉ lặng lẽ ngồi ở băng ghế hành lang, chờ tin con. Tôi biết bà đã tìm mọi nguồn ghép thận khác, bán nhà, vay mượn, làm tất cả những gì có thể. Lần đầu tiên, tôi thấy bà không còn quyền lực, không còn cao ngạo – chỉ còn là một người mẹ bất lực.
Một buổi tối, bà tìm tôi. “Cô có thể… cho tôi nói chuyện với thằng bé không?”
“Không,” tôi trả lời thẳng. “Nó không cần biết. Và bà cũng không có quyền.”
Bà gật đầu, nước mắt rơi xuống nền gạch. Tôi quay đi, nhưng trong lòng không hề nhẹ nhõm. Bởi tôi biết, câu chuyện này chưa kết thúc. Nó chỉ mới bắt đầu bước sang một ngã rẽ khác – nơi mà lựa chọn của tôi sẽ quyết định số phận của nhiều người, trong đó có chính tôi.
Con trai tôi qua khỏi cơn nguy kịch. Khi nó mở mắt, việc đầu tiên nó làm là nắm chặt tay tôi, khàn giọng:
“Mẹ đừng khóc.”
Tôi quay mặt đi, nuốt nước mắt vào trong. Mười lăm năm làm mẹ đơn thân, tôi đã quen mạnh mẽ, nhưng khoảnh khắc ấy, tôi mới nhận ra: chỉ cần con bình an, tôi có thể chịu đựng tất cả.
Trong khi đó, con trai bà chuyển biến xấu. Không tìm được thận phù hợp, cơ thể anh ta suy kiệt nhanh chóng. Một buổi sáng, tôi gặp bà ở hành lang quen thuộc. Bà gầy rộc, mắt trũng sâu, giọng nói gần như thì thào:
“Nó hỏi tôi… có phải nó còn một đứa con không.”
Tôi im lặng.
“Tôi đã nói dối,” bà tiếp. “Tôi nói là không. Tôi không dám kéo thằng bé vào cái nghiệp này.”
Lần đầu tiên, tôi nhìn bà không còn oán hận. Chỉ còn mệt mỏi. “Bà làm đúng,” tôi nói. “Sự thật này… nên dừng ở đây.”
Con trai bà mất sau đó hai ngày. Tôi không đến viếng. Nhưng tôi biết. Tin ấy đến với tôi nhẹ như một tiếng thở dài, nặng như một khối đá đè lên ngực. Đêm đó, tôi không ngủ. Không phải vì hả hê, mà vì trống rỗng.
Một tuần sau, bà tìm tôi lần cuối. Không còn nước mắt, không còn van xin. Bà đặt trước mặt tôi một phong bì.
“Không phải tiền,” bà nói. “Là giấy tờ. Tôi để lại căn nhà cũ… cho thằng bé.”
Tôi đẩy lại. “Tôi không nhận.”
“Tôi biết,” bà gật đầu. “Nhưng tôi vẫn để lại. Không phải để chuộc lỗi. Chỉ là… để tôi bớt nợ.”
Chúng tôi ngồi với nhau rất lâu, như hai người xa lạ chia sẻ một nỗi đau chung. Trước khi đi, bà nói:
“Nếu có kiếp sau… tôi mong mình hiền hơn.”
Tôi không trả lời.
Nhiều năm sau, khi con tôi đủ lớn để hỏi về cha, tôi chỉ nói:
“Ông ấy là một phần quá khứ. Nhưng con là hiện tại và tương lai của mẹ.”
Còn người đàn bà năm xưa – người từng đẩy tôi vào mưa gió, rồi quỳ dưới chân tôi ở bệnh viện – bà trở thành một ký ức buồn. Không ai thắng trong câu chuyện này. Chỉ có những lựa chọn sai, và cái giá phải trả quá đắt cho tất cả những người liên quan.
Và tôi hiểu ra một điều: có những bí mật, khi được nói ra, không để trả thù, mà để khép lại.
