Tôi về nhà giữa trưa, không báo trước. Không phải vì nhớ vợ, cũng chẳng vì có việc gấp. Chỉ đơn giản là tôi muốn tận mắt xem vợ mình “lười” đến mức nào, như lời mẹ tôi vẫn than thở mỗi lần gọi điện. Tôi đã quen với những bữa cơm tối nguội lạnh, nhà cửa đôi khi bừa bộn, và dáng vẻ mệt mỏi của vợ mỗi khi tôi về. Trong đầu tôi, một kết luận đã sẵn sàng: cô ấy không còn cố gắng vì gia đình này nữa.
Cánh cửa vừa khép lại sau lưng, căn nhà im ắng lạ thường. Không tiếng tivi, không tiếng xoong nồi. Trên bàn ăn, một bát gạo trắng đặt trơ trọi. Gạo còn sống. Chưa vo kỹ, chưa nấu, chỉ để đó như bị bỏ quên. Tim tôi chợt thắt lại, không phải vì thương, mà vì tức. Trưa rồi, cơm nước thế này sao?
Tôi chưa kịp gọi thì bước chân đã vô thức dẫn tôi vào phòng ngủ. Cánh cửa khép hờ. Và rồi… tôi chết lặng.
Trên giường là vợ tôi. Nhưng không phải một mình.
Cô ấy nằm nghiêng, áo xộc xệch, gương mặt tái nhợt. Bên cạnh là một người đàn ông lạ, hơn tôi vài tuổi, đầu cúi thấp. Trong khoảnh khắc đó, đầu óc tôi trống rỗng. Tai tôi ù đi, mọi niềm tin mà tôi xây dựng suốt bảy năm hôn nhân như sụp đổ trong nháy mắt.
Tôi không nhớ mình đã đứng đó bao lâu. Chỉ nhớ cảm giác nóng ran nơi ngực, bàn tay siết chặt đến run rẩy. Hóa ra, sự thật lại bắt đầu từ một bát gạo chưa nấu.
Tôi đạp mạnh cửa bước vào. Người đàn ông giật mình quay lại, gương mặt hoảng hốt. Vợ tôi mở mắt, nhìn thấy tôi thì sững sờ. Cô ấy chưa kịp nói gì, tôi đã gằn giọng hỏi:
“Thế này là sao?”
Người đàn ông lắp bắp đứng dậy, định giải thích nhưng tôi không nghe nổi. Trong đầu tôi lúc đó chỉ có một suy nghĩ: tôi bị phản bội. Ngay trong chính căn nhà mình.
Nhưng rồi tôi nhìn thấy thứ trên tay vợ. Một tờ giấy nhàu nát, đầy chữ viết. Và trên cổ tay cô ấy, vết kim tiêm còn mới. Một cảm giác bất an khác len lỏi, nhưng cơn giận vẫn lấn át tất cả.
Tôi không biết rằng, chính lúc ấy, tôi đang đứng trước một sự thật còn đau hơn gấp bội — không phải vì bị phản bội, mà vì suýt nữa tôi đã phản bội lại chính người phụ nữ đã âm thầm gánh chịu mọi thứ vì tôi.
Không khí trong phòng đặc quánh. Người đàn ông lạ mặt vội vàng mặc lại áo, giơ hai tay lên như sợ tôi đánh. Vợ tôi cố gượng dậy, nhưng cơ thể cô run rẩy, yếu đến mức phải dựa vào thành giường.
“Anh nghe em nói đã…” – giọng cô khàn đặc.
Tôi cười nhạt. Nghe? Nghe cái gì nữa khi mọi thứ đã rành rành trước mắt? Tôi chỉ tay vào người đàn ông kia, yêu cầu anh ta nói rõ mình là ai. Anh ta hít sâu một hơi rồi đáp:
“Tôi là bác sĩ.”
Tôi khựng lại. Bác sĩ? Tôi nhìn kỹ hơn, thấy chiếc túi y tế đặt dưới chân giường, thứ mà vì cơn giận tôi đã không để ý. Người đàn ông tiếp tục:
“Tôi đến truyền thuốc theo lịch. Vợ anh… đang điều trị.”
Tôi quay sang nhìn vợ. Cô ấy cúi đầu, nước mắt lăn dài. Tờ giấy trên tay cô rơi xuống. Tôi nhặt lên. Đó là kết quả xét nghiệm, chi chít chỉ số y khoa mà tôi không hiểu hết, chỉ nhìn rõ một dòng in đậm: Suy thận giai đoạn cuối.
Chân tôi mềm nhũn. Mọi hình ảnh vừa rồi như bị ai đó bóp méo. Tôi nhớ lại những lần vợ mệt mỏi, những bữa cơm không kịp nấu, căn nhà đôi lúc bừa bộn. Tôi đã nghĩ đó là lười biếng. Nhưng hóa ra, cô ấy đang từng ngày chống chọi với bệnh tật.
“Em định giấu anh đến bao giờ?” – tôi hỏi, giọng run run.
Cô ấy cười yếu ớt:
“Đến khi nào em không giấu được nữa.”
Vợ tôi kể rằng cô phát hiện bệnh cách đây gần một năm. Chi phí điều trị rất cao. Cô không muốn tôi lo, càng không muốn tôi bỏ công việc để chạy vạy tiền bạc. Cô âm thầm đi khám, âm thầm truyền thuốc tại nhà. Bát gạo chưa nấu là vì sáng nay cô chóng mặt, ngất đi trước khi kịp bật bếp.
Tôi ngồi sụp xuống giường. Trong đầu tôi hiện lên vô số lần tôi cáu gắt, vô số ánh mắt khó chịu tôi dành cho cô. Tôi đã không hề hỏi han, không hề lắng nghe. Tôi đã ở ngay bên cạnh, nhưng lại hoàn toàn mù lòa.
Người bác sĩ rời đi sau khi dặn dò vài điều. Căn phòng chỉ còn lại hai vợ chồng. Tôi muốn xin lỗi, nhưng cổ họng nghẹn lại. Vợ tôi đặt tay lên tay tôi, nhẹ đến mức tôi suýt không cảm nhận được.
“Em không trách anh. Em chỉ sợ… một ngày anh biết, anh sẽ không chịu nổi.”
Nhưng tôi biết, người không chịu nổi chính là tôi lúc này.
Sau ngày hôm đó, căn nhà của chúng tôi vẫn vậy, vẫn những bức tường quen thuộc, vẫn chiếc bàn ăn nhỏ nơi tôi từng đứng chết lặng nhìn bát gạo chưa nấu. Nhưng tôi thì không còn là tôi của trước kia nữa.
Tôi xin nghỉ phép dài ngày, một quyết định mà trước đây tôi chưa từng nghĩ đến. Công việc luôn là ưu tiên số một của tôi, còn gia đình… tôi vẫn luôn tự nhủ rằng mình đã làm tròn trách nhiệm khi mang tiền về nhà. Chỉ đến khi đối diện với bệnh án của vợ, tôi mới hiểu, có những thứ tiền không thể thay thế được — như sự hiện diện, như một câu hỏi han đúng lúc.
Những ngày đầu chăm vợ, tôi lóng ngóng đến vụng về. Tôi nấu cơm khê, canh mặn, lau nhà thì sót chỗ này bẩn chỗ kia. Có lần, tôi bực bội đến mức suýt buông một câu than phiền, nhưng vừa quay sang đã thấy vợ ngồi dựa vào ghế, mặt tái đi vì mệt. Tôi nuốt ngược lời nói vào trong. Hóa ra, những việc mà tôi từng cho là đơn giản, cô ấy đã làm trong tình trạng cơ thể kiệt quệ suốt bao lâu nay.
Tôi bắt đầu để ý đến từng chi tiết nhỏ. Những viên thuốc được chia sẵn theo ngày. Cuốn sổ ghi chép chi tiêu chi li đến từng nghìn đồng. Những dòng ghi chú giờ giấc truyền thuốc, lịch khám, lịch xét nghiệm. Tất cả đều được vợ tôi chuẩn bị từ trước, trong trường hợp cô không còn đủ sức tự lo cho mình.
Một buổi tối, tôi vô tình mở ngăn kéo cũ trong tủ. Bên trong là một xấp giấy được kẹp gọn gàng. Là những lá đơn xin việc online, những bản hợp đồng làm thêm, và cả một lá thư chưa bao giờ được gửi. Thư viết cho tôi.
Cô ấy viết rằng, nếu một ngày tôi đọc được lá thư này, có thể cô đã không còn đủ sức để nói. Cô xin lỗi vì đã giấu bệnh. Xin lỗi vì những bữa cơm không trọn vẹn, vì căn nhà đôi khi bừa bộn, vì đã để tôi hiểu lầm. Nhưng trên hết, cô viết rằng cô không muốn tôi phải sống trong sợ hãi mỗi ngày, không muốn tôi nhìn cô bằng ánh mắt thương hại.
Tôi gấp lá thư lại, tay run đến mức không giữ nổi. Tôi nhận ra, người phụ nữ này đã yêu tôi theo cách âm thầm và cô độc đến nhường nào.
Có những đêm, tôi tỉnh giấc vì nghe tiếng nước chảy trong nhà vệ sinh. Tôi bước ra thì thấy vợ đang ngồi ôm gối, cúi đầu khóc không thành tiếng. Cô sợ. Không phải sợ đau, mà sợ trở thành gánh nặng. Sợ một ngày tôi mệt mỏi và hối hận vì đã chọn ở lại.
Tôi ôm cô, lần đầu tiên sau rất lâu, không nói gì cả. Tôi chỉ ôm, thật chặt. Và tôi biết, điều cô cần lúc đó không phải lời hứa hẹn, mà là cảm giác tôi vẫn ở đây.
Hành trình điều trị của vợ tôi vẫn còn dài. Có những kết quả khiến chúng tôi hy vọng, rồi lại có những lần bác sĩ chỉ lặng lẽ lắc đầu. Có những ngày vợ tôi mệt đến mức không muốn ăn, không muốn nói. Tôi học cách kiên nhẫn, học cách im lặng đúng lúc, học cách không biến sự quan tâm thành áp lực.
Còn mẹ tôi, người từng chê vợ tôi “lười”, khi biết chuyện đã lặng người. Bà sang nhà, nhìn thấy tôi nấu cơm, thấy vợ tôi gầy đi từng ngày, chỉ biết quay mặt đi lau nước mắt. Không ai nói gì, nhưng tôi biết, tất cả chúng tôi đều đang trả giá cho những phán xét quá vội vàng trước đây.
Bát gạo hôm ấy, tôi đã đổ đi và vo lại một bát mới. Nhưng hình ảnh bát gạo chưa nấu vẫn còn nguyên trong trí nhớ tôi. Nó không còn là biểu tượng của sự tức giận nữa, mà là lời nhắc nhở cay đắng về sự thờ ơ.
Hôn nhân của chúng tôi không sụp đổ vì phản bội, cũng không vì bệnh tật. Nó suýt sụp đổ chỉ vì tôi đã không chịu dừng lại, không chịu nhìn sâu hơn vào sự im lặng của người bên cạnh.
Và nếu có một điều tôi học được sau tất cả, thì đó là: đôi khi, yêu không phải là làm những điều lớn lao, mà là nhận ra rằng, đằng sau một bát gạo chưa nấu… có thể là cả một nỗi đau mà người kia đã gồng mình che giấu suốt rất lâu.
