Ngày mẹ chồng tôi nhận khoản tiền đền bù đất hơn chục tỷ, cả dòng họ ai cũng xôn xao. Bà lập tức đặt tiệc ăn mừng tại một nhà hàng 5 sao nổi tiếng trong thành phố, tới tám mươi bàn, bảo là “để nở mày nở mặt với thiên hạ”. Tôi nghe mà chỉ thấy nghẹn. Không phải vì số tiền, mà vì cái cách bà nhìn tôi từ đầu đến cuối: khinh khỉnh, soi mói, rồi quay sang khoe với mọi người rằng bà “giàu rồi, không sợ ai khinh”.
Ba ngày trước buổi tiệc, danh sách khách mời được công bố trong nhóm gia đình. Tôi không thấy tên mình. Nghĩ là mẹ chồng sót, tôi nhắn riêng hỏi. Bà xem tin nhắn, trả lời vỏn vẹn đúng ba chữ: “Cô đừng mơ.”
Buổi tối, bà gọi tôi xuống phòng khách. Giọng bà lạnh băng:
— Cô không được đi dự tiệc. Nhà hàng sang trọng, không phải nơi ai cũng vào được. Nhỡ người ta tưởng nhà tôi thông gia với loại nghèo hèn thì mất mặt lắm.
Chồng tôi đứng cạnh, im lặng. Cái im lặng đủ làm tôi chua xót.
Tôi không cãi. Tôi chỉ hỏi:
— Con không đi, ai giữ con bé?
— Cứ ở nhà mà trông nó. Thế là hợp với cô nhất.
Tối hôm đó tôi nằm cạnh con gái, nghe tiếng chồng về khuya sau buổi họp họ. Mùi rượu phả ra. Anh chỉ thở dài:
— Em chịu mẹ chút đi, vài hôm là qua.
Nhưng tôi sao quên được?
Đến hôm tổ chức, khi họ hàng rộn ràng kéo nhau lên nhà hàng, tôi đưa con bé sang gửi dì ruột rồi về nhà dọn dẹp. Bất ngờ điện thoại reo. Là mẹ chồng. Bà nói, giọng run run:
— Cô… lên đây ngay. Bằng được.
Tôi đến thì thấy cảnh tượng hỗn loạn: đầu bếp và quản lý nhà hàng đang đứng tranh cãi với mẹ chồng tôi. Hóa ra khoản đặt cọc bà đã chuyển thiếu, còn phần hóa đơn chính phải thanh toán ngay trước giờ khai tiệc. Tổng bill hơn một tỷ, mà thẻ của bà bị ngân hàng khóa tạm do giao dịch bất thường.
Tôi vừa bước vào, ánh mắt họ hàng đổ dồn về tôi. Có người xầm xì:
— Sao lại gọi con dâu “nghèo hèn” lên giờ này?
— Không lẽ… mượn tiền nó?
Mẹ chồng mặt tái mét, kéo tôi ra một góc:
— Cô… giúp tạm. Bà chỉ thiếu một chút thôi. Mẹ hứa trả.
Tôi nhìn bà. Rồi nhìn cả đám họ hàng vẫn đang bàn tán.
Tôi bước ra giữa phòng, hít một hơi thật sâu.
Và tôi chỉ nói đúng một câu.
Câu nói khiến cả căn phòng lập tức im phăng phắc, giống như ai vừa đóng băng không khí.
Tôi biết, từ khoảnh khắc đó, mọi thứ giữa tôi và gia đình chồng sẽ không bao giờ trở lại như trước nữa…
Câu tôi nói khi ấy, không phải lời chua ngoa, không phải sự hả hê. Tôi chỉ bình tĩnh nhìn mẹ chồng rồi nói:
“Con nghèo thì mẹ chê, nhưng lúc mẹ cần, sao mẹ lại nhớ đến con trước mọi người?”
Mọi tiếng xì xào câm bặt. Người thì nhìn tôi, người nhìn mẹ chồng tôi – mặt bà trắng bệch như vừa bị ai giật mất hơi thở. Quản lý nhà hàng vẫn kiên quyết giữ thái độ chuyên nghiệp, nhưng rõ ràng họ cũng cảm nhận được bầu không khí căng như dây đàn đang bao trùm căn phòng rộng lớn này.
Bà không nói được gì. Tôi thấy trong mắt bà là sự tức giận, bối rối, xấu hổ, và cả chút sợ hãi. Có lẽ bà không nghĩ tôi – đứa con dâu hiền lành, nhịn nhục bao năm – dám nói câu ấy trước mặt họ hàng.
Một người dì bên chồng mím môi:
— Chị Ba, sao lúc mời tiệc không mời con bé? Giờ lại gọi nó lên cứu?
Một chú họ khác lại thì thào đủ lớn để ai cũng nghe:
— Người ta khinh con dâu mà lúc gặp chuyện lại trông chờ. Nực cười thật.
Từng câu từng chữ như dao cứa.
Tôi không vội rút ví. Tôi chỉ đứng yên. Lần đầu tiên trong nhiều năm làm dâu, tôi thực sự để mẹ chồng đối diện hậu quả của thái độ mình.
Cuối cùng chồng tôi bước đến, nhìn tôi đầy cầu khẩn:
— Em… em giúp mẹ được không? Chỉ lần này thôi.
Tôi quay sang nhìn anh. Người đàn ông mà tôi từng nghĩ sẽ bảo vệ tôi. Nhưng những lần mẹ anh xúc phạm tôi, anh luôn nói “nhịn chút cho êm nhà”. Lúc tên tôi bị gạch khỏi danh sách khách mời, anh cũng im lặng. Và bây giờ, khi mọi ánh mắt đang hướng về gia đình anh, anh mới cần tôi.
Tôi hỏi anh một câu:
— Nếu hôm nay anh thiếu tiền, anh có gọi mẹ không? Hay anh gọi em?
Anh im.
Không gian trong phòng lúc ấy chỉ còn tiếng nhạc nền nhỏ xíu của nhà hàng.
Cuối cùng, tôi mở túi, lấy thẻ. Chủ nhà hàng hơi cúi đầu:
— Cảm ơn chị, chúng tôi sẽ thanh toán ngay để buổi tiệc được tiếp tục.
Nhưng tôi giữ lại thẻ, nói rõ ràng:
— Tôi chỉ thanh toán khi có hợp đồng cam kết hoàn trả bằng văn bản. Tôi cần chữ ký của mẹ chồng tôi và của chồng tôi. Tôi không muốn sau này bị nói rằng “tự dưng đòi tiền”.
Mọi người ngạc nhiên.
Mẹ chồng tôi đỏ bừng:
— Cô… cô làm tôi mất mặt trước cả họ?
Tôi nhìn thẳng vào mắt bà:
— Mặt của mẹ, mẹ tự làm mất. Con chỉ muốn sòng phẳng.
Rất lâu sau, bà mới ký. Chồng tôi cũng ký.
Tôi thanh toán xong, quay lưng định rời đi thì quản lý nhà hàng khẽ nói:
— Chị là người đứng đắn và mạnh mẽ. Chúc mừng chị.
Tôi chỉ cười nhẹ.
Bước chân tôi rời khỏi sảnh, nhưng phía sau thì những tiếng xì xào càng lớn hơn. Tôi biết, từ giây phút ấy, cái nhìn của họ hàng với tôi đã khác. Không còn là “cô con dâu nghèo hèn”, mà là người phụ nữ đủ bản lĩnh khiến cả gia đình chồng phải dè chừng.
Nhưng tôi đâu biết, sóng gió thật sự… chỉ mới bắt đầu.
Ngay tối hôm đó, khi tôi về đến nhà, chồng tôi lao vào trách móc:
— Em làm mẹ mất mặt! Em cố ý bêu xấu mẹ trước họ hàng đúng không?
Tôi chỉ im. Anh càng nói càng lớn tiếng.
— Sao tự nhiên em đòi giấy tờ? Em không tin mẹ sẽ trả à?
Tôi nhìn thẳng vào anh, giọng nhẹ mà lạnh:
— Anh còn nhớ mẹ từng vay tiền vợ chồng mình để sửa lại căn nhà cũ không? Ba năm rồi mẹ có trả không?
Anh nghẹn họng.
Tôi nói tiếp:
— Và em nghèo đến mức bị gạch tên khỏi bàn tiệc. Nhưng nghèo như em lại cứu cả buổi tiệc của mẹ anh. Nếu không có em, tám mươi bàn đó giờ thành trò cười. Anh nghĩ ai nên cảm ơn ai?
Anh không nói được. Anh chỉ bỏ vào phòng đóng cửa mạnh đến mức con bé trong phòng giật mình khóc thét.
Tôi ôm con, lòng trống rỗng.
Hai ngày sau, mẹ chồng gọi tôi lên nói chuyện. Bà không còn hung hăng như trước. Vẻ mặt bà khó chịu, nhưng lại phải cố giữ bình tĩnh.
— Cô muốn bao nhiêu thì nói. Tôi trả.
Tôi đáp:
— Con chỉ muốn đúng số tiền đã chi. Không hơn.
Bà cười nhạt:
— Tôi tưởng cô muốn làm lớn chuyện để đòi thêm.
— Con không làm lớn. Mẹ là người làm lớn khi xúc phạm con trước họ hàng. Hôm đó con chỉ nhắc mẹ nhớ lại lời mình đã nói thôi.
Mẹ chồng im lặng, mắt khẽ đảo đi. Một lúc sau bà đưa phong bì.
Nhưng tôi không nhận.
— Mẹ chuyển khoản giúp con. Con muốn mọi thứ rõ ràng, không ai nói ai mang ơn ai.
Bà nhìn tôi đầy ác cảm, nhưng vẫn phải gật đầu.
Khi số tiền chuyển vào, điều đầu tiên tôi làm không phải trả nợ hay mua sắm. Tôi mở tài khoản tiết kiệm riêng và để toàn bộ vào đó. Tôi nhận ra: tôi phải có một chỗ đứng cho riêng mình, phòng khi mọi chuyện tệ đi.
Và nó tệ thật.
Một tuần sau, chồng tôi thay đổi hoàn toàn. Anh cáu gắt, thờ ơ, không nói chuyện với tôi. Mỗi tối anh đều sang nhà mẹ, có khi khuya mới về.
Một đêm, tôi hỏi thẳng:
— Anh có muốn ly hôn không?
Anh giật mình:
— Ai nói với em vậy?
— Không ai nói. Nhưng cách anh đối xử với em đã trả lời rồi.
Anh lúng túng, rồi thở dài:
— Mẹ bảo… em hỗn. Mẹ bảo sống với người như em, anh sẽ khổ.
Tôi cười nhẹ:
— Nếu anh nghĩ thế thật, em không giữ.
Căn phòng im ắng đến mức nghe rõ tiếng kim giây chạy.
Rồi anh nói điều tôi không ngờ đến:
— Anh muốn ra riêng.
Tôi khựng lại. Lần đầu tiên sau nhiều năm, anh chủ động đứng về phía tôi. Có lẽ những lời họ hàng nói hôm tiệc đã khiến anh suy nghĩ lại. Hoặc có lẽ anh nhận ra mẹ anh đối xử với tôi quá tệ.
Dù lý do là gì, tôi chỉ hỏi:
— Anh có chắc không?
Anh gật.
Nửa tháng sau, chúng tôi chuyển ra căn hộ nhỏ thuê tạm. Mẹ chồng gọi điện cho anh hàng ngày, mắng chửi, ép anh về nhà. Nhưng anh vẫn giữ quyết định.
Ngày dọn đồ xong, tôi ôm con đứng trước cửa, nhìn căn nhà mới tuy nhỏ nhưng đầy ánh sáng. Chồng tôi bước đến, nắm tay tôi:
— Anh xin lỗi. Để em chịu nhiều quá.
Tôi lắc đầu.
— Chúng ta làm lại từ đầu. Nhưng lần này… em sẽ không để ai coi thường mình nữa.
Anh ôm tôi thật lâu.
Và ngay giây phút đó, tôi biết: cuộc đời mình, cuối cùng cũng mở sang một trang mới — bình yên hơn, mạnh mẽ hơn, và do chính tôi lựa chọn.
