“Anh tưởng sau này giàu có thì hạnh phúc sẽ bền chặt, nào ngờ mọi thứ lại vỡ vụn chỉ trong một tờ giấy.”
Tôi và Lan cưới nhau từ khi cả hai còn tay trắng. Năm ấy, tôi mới ra trường, lương ba cọc ba đồng, còn Lan làm công nhân may, ngày tăng ca tới mệt rã rời. Chúng tôi thuê một căn phòng trọ chật hẹp, mùa hè nóng như đổ lửa, mùa mưa dột tứ phía. Có những hôm hai vợ chồng chỉ ăn cơm với rau muống luộc chấm nước mắm, vậy mà vẫn thấy ấm áp, bởi lúc nào cũng có nhau.
Lan là người phụ nữ kiên nhẫn, chịu thương chịu khó. Khi tôi quyết định vay mượn để khởi nghiệp, cô ấy không cản, thậm chí còn mang đôi bông tai duy nhất – kỷ vật mẹ để lại – đi bán, đưa tôi lấy vốn. Tôi đã hứa trong lòng: “Sau này thành công, nhất định phải bù đắp cho vợ.”
Năm năm sau, công ty tôi thành đạt, tôi từ một gã nghèo kiết xác trở thành Giám đốc. Xe sang, nhà mặt phố, nhân viên hàng chục người. Ai gặp cũng kính nể, chúc mừng. Thế nhưng, khi tôi tưởng hạnh phúc sẽ viên mãn, Lan lại đột ngột đưa đơn ly hôn.
Tôi choáng váng. Trong đầu hiện lên muôn vàn câu hỏi: “Cô ấy có người khác? Cô ấy thấy tôi thay đổi? Hay chê trách tôi không còn quan tâm?” Nhưng khi hỏi, Lan chỉ im lặng, rồi thở dài:
– Chúng ta nên dừng lại thôi.
Tôi tức giận, cảm thấy bị phản bội. Cơn tự ái của một người đàn ông thành đạt trỗi dậy. Tôi nghĩ: “Ngày xưa nghèo khó thì bám, giờ tôi có tiền lại đòi bỏ. Được, để xem không có tôi thì sống sao.” Thế là, không cần cân nhắc, tôi ký vào đơn ly hôn, lạnh lùng quay lưng, như thể muốn chứng minh cho cô ấy thấy sự quyết đoán của mình.
Sau ly hôn, tôi lao vào công việc, tiệc tùng và những mối quan hệ mới. Nhưng sâu thẳm, đôi khi vẫn thấy hụt hẫng khi trở về căn nhà rộng lớn, trống trải.
Cho đến một buổi chiều mưa, đang ngồi trong xe chờ đèn đỏ, tôi bất ngờ nhìn thấy bóng dáng quen thuộc bên đường. Người phụ nữ lom khom, gầy gò, đang lục trong đống rác nhặt những chai nhựa. Áo mưa rách, tóc xõa, đôi tay run run. Tôi nín thở nhìn kỹ – chính là Lan.
Tim tôi chợt thắt lại. Mọi ký ức ùa về. Một câu hỏi xé lòng bật ra trong đầu: “Tại sao Lan lại ra nông nỗi này?”
Tôi ngồi chết lặng trong xe, nhìn Lan lom khom nhặt từng chiếc lon bia móp méo. Mưa vẫn rơi xối xả, áo mưa rách tả tơi không che nổi thân hình gầy guộc. Tim tôi nhói lên từng cơn. Người phụ nữ từng sát cánh cùng tôi suốt những năm tháng cơ cực, nay lại sống bằng nghề nhặt ve chai sao?
Tôi vội vàng mở cửa xe, chạy đến.
– Lan! – Tôi gọi khản giọng.
Cô giật mình, đôi mắt thoáng hoảng hốt, rồi quay đi, định bỏ chạy. Tôi nắm lấy tay cô. Lạnh buốt. Khô gầy.
– Tại sao em lại thành ra thế này? Em thiếu tiền thì sao không nói với anh? – Tôi gặng hỏi.
Lan cúi mặt, lặng thinh. Một lát sau, cô rút tay ra, chậm rãi nói:
– Chúng ta đã ly hôn. Em không còn quyền nhờ vả anh nữa.
Câu nói như một nhát dao đâm vào lòng. Tôi cố nén cơn giận và tự ái. Bao nhiêu câu hỏi dồn dập: “Cô ấy không phải có việc làm sao? Sao lại rơi xuống tận đáy thế này?”
Tôi ép cô ngồi vào xe, đưa đến một quán ăn nhỏ. Trước bát phở nóng hổi, Lan chỉ lặng lẽ ăn từng thìa, mắt đỏ hoe. Cuối cùng, khi tôi kiên nhẫn chờ đợi, cô mới kể.
Hóa ra sau ly hôn, Lan không nhận lấy một đồng trợ cấp nào. Tất cả tài sản tôi đều đứng tên, cô ra đi tay trắng. Cô không muốn mang tiếng “ăn bám chồng cũ”, càng không muốn tôi nghĩ cô giả vờ khổ sở để níu kéo. Ban đầu Lan thuê phòng trọ, xin làm giúp việc. Nhưng rồi bệnh cũ của mẹ tái phát, em phải nghỉ việc chăm sóc. Tiền bạc cạn kiệt, mẹ mất, nợ nần chồng chất, Lan không còn lựa chọn nào khác ngoài nhặt ve chai, kiếm từng đồng lẻ qua ngày.
Nghe đến đó, cổ họng tôi nghẹn lại. Thì ra, cô không hề phản bội hay tham lam. Chính tôi, trong cơn tự ái mù quáng, đã đẩy cô vào cảnh này.
– Sao em không nói với anh? – Tôi khẽ hỏi.
Lan nhìn tôi, cười nhạt:
– Anh đã giàu có, đã có cuộc sống mới. Em… không còn thuộc về thế giới của anh nữa.
Tôi lặng người. Lời cô nói phũ phàng nhưng cũng là sự thật. Từ ngày thành Giám đốc, tôi say mê công việc, ít trò chuyện, ít quan tâm. Những bữa cơm giản dị bên nhau biến mất, thay vào đó là tiệc tùng sang trọng. Lan dần trở thành người dưng trong chính căn nhà mình. Khi cô ly hôn, tôi không hỏi lý do, chỉ nghĩ đến sĩ diện và sự tổn thương của bản thân.
Giờ đây, thấy Lan ngồi trước mặt, tôi mới nhận ra sự kiêu ngạo của mình đã khiến cô phải chịu khổ sở. Tôi muốn nói một lời xin lỗi, muốn dang tay kéo cô về. Nhưng liệu còn kịp không?
Đêm đó, tôi lái xe đưa Lan về căn phòng trọ tồi tàn. Trên chiếc giường ọp ẹp, góc nhà bừa bộn chai lọ, cô khẽ nói:
– Anh đừng đến nữa. Em ổn mà.
Tôi im lặng bước ra, lòng nặng trĩu. Lần đầu tiên trong đời, tôi thấy mình thất bại không phải ở thương trường, mà ở chính hạnh phúc gia đình.
Những ngày sau, hình ảnh Lan nhặt ve chai cứ ám ảnh tôi. Trong các cuộc họp, tôi chẳng tập trung nổi. Khi nhân viên báo cáo, đầu óc tôi vẫn loanh quanh câu hỏi: “Nếu ngày đó tôi không vội ký đơn, liệu hôm nay đã khác?”
Cuối cùng, tôi quyết định tìm gặp cô lần nữa. Nhưng Lan tránh mặt, không nghe điện thoại, không trả lời tin nhắn. Tôi phải nhờ một người quen tìm đến. Khi gặp lại, Lan gầy hơn, mắt thâm quầng vì thiếu ngủ.
– Em định cứ thế này mãi sao? – Tôi hỏi.
– Em không muốn dựa vào anh. – Cô kiên quyết.
– Không phải dựa. Anh muốn cùng em bắt đầu lại. – Tôi nói, giọng run rẩy.
Lan im lặng rất lâu. Rồi cô lắc đầu:
– Anh có sự nghiệp, có tương lai. Em bây giờ chẳng còn gì. Anh sẽ nhanh chóng thấy chán thôi.
Lời từ chối ấy khiến tôi đau nhói. Nhưng tôi không bỏ cuộc. Tôi tìm cách giúp cô gián tiếp: thuê cho Lan một căn nhà nhỏ đứng tên người khác, xin việc nhẹ tại xưởng may quen biết. Ban đầu cô phản đối, nhưng cuối cùng cũng nhận.
Thời gian dần trôi, tôi vẫn lui tới thăm mẹ cô (dù bà đã mất, tôi vẫn thường thắp hương), gửi gạo, thuốc men đến chỗ Lan mà không ghi tên. Cô biết, nhưng không trách, chỉ lặng lẽ chấp nhận.
Một năm sau, trong một lần gặp, Lan nhìn tôi, ánh mắt ướt át:
– Tại sao anh vẫn tốt với em như vậy?
Tôi nghẹn ngào:
– Bởi vì anh nợ em cả cuộc đời.
Chúng tôi ngồi thật lâu, không ai nói gì thêm. Ngoài kia, trời lại mưa. Tôi nhớ về năm tháng nghèo khó, hai vợ chồng ngồi trong căn phòng trọ rách nát, ăn chung tô mì gói mà vẫn thấy hạnh phúc.
Hôm đó, tôi không cầu xin cô quay về nữa. Tôi chỉ nói:
– Anh sẽ ở đây, bất cứ khi nào em cần.
Lan mỉm cười. Một nụ cười nhẹ nhõm, nhưng cũng chứa đựng khoảng cách. Tôi hiểu, có những vết nứt không thể hàn gắn, có những sai lầm không thể sửa chữa bằng tiền bạc hay quyền lực.
Tôi trở về, tiếp tục công việc, nhưng lòng đã khác. Tôi không còn tự mãn hay coi thường tình cảm. Tôi tham gia các hoạt động thiện nguyện, giúp đỡ những người khó khăn, bởi trong họ, tôi thấy hình bóng Lan những ngày nhặt ve chai mưu sinh.
Câu chuyện của chúng tôi khép lại không trọn vẹn, nhưng lại mở ra cho tôi một bài học: Giàu có không đồng nghĩa với hạnh phúc. Nếu không biết trân trọng người ở bên khi nghèo khó, sẽ có lúc phải trả giá đắt.
Đến hôm nay, tôi vẫn là Giám đốc, vẫn có mọi thứ người khác mơ ước. Nhưng thứ quan trọng nhất – một mái ấm giản dị cùng Lan – thì mãi mãi không lấy lại được. Và đó là nỗi tiếc nuối lớn nhất của đời tôi.
