“Ngày mai mẹ sẽ chuyển cho con 400 triệu, coi như của hồi môn, để vợ chồng con bớt gánh nặng trả góp căn nhà mới.” – Tôi đã nói với con gái như vậy trong buổi cơm tối. Cả nhà lúc ấy vỡ òa trong niềm vui, riêng con rể tôi lúng túng đứng dậy, rót thêm rượu, lí nhí cảm ơn.
Thật lòng mà nói, tôi chưa từng ưa thằng bé. Không phải nó xấu tính, nhưng cái dáng người gầy gò, khuôn mặt lúc nào cũng phờ phạc, đôi mắt buồn bã khiến tôi không thể tin rằng nó đủ sức lo cho con gái tôi một đời sung túc. Dù vậy, thấy con gái nhất quyết lấy, rồi nay đã mua được nhà trả góp, tôi cũng mềm lòng. 400 triệu – với tôi không phải nhỏ, nhưng vẫn trong khả năng. Chẳng người mẹ nào muốn nhìn con mình vất vả.
Buổi sáng hôm ấy, chúng tôi đến ngân hàng để làm thủ tục thanh toán đợt cuối, chuẩn bị nhận chìa khóa căn hộ. Con gái tôi mặc bộ váy công sở thanh lịch, gương mặt rạng rỡ. Nó liên tục nắm tay chồng, ánh mắt tràn đầy niềm tin. Tôi nhìn cảnh ấy, thở dài, nghĩ thầm: “Thôi thì mẹ sẽ vì con.”
Nhưng khi bước vào phòng giao dịch, tôi thoáng khựng lại. Con rể tôi – trong chiếc áo sơ mi trắng đã sờn cổ, nơi cánh tay còn lộ một vết rách nhỏ, đường chỉ bung ra, hở cả phần da tay. Tôi nhìn kỹ, thấy cái quần tây cũng bạc màu, giày thì mòn gót. Một cảm giác khó chịu dâng lên trong lòng.
“Thằng này nghèo đến mức không mua nổi một cái áo đàng hoàng để đi thanh toán mua nhà sao?” – tôi nghĩ. Hôm nay là ngày trọng đại của vợ chồng chúng nó, ít nhất cũng nên ăn mặc tử tế. Con gái tôi thì tươm tất, còn nó thì như kẻ vừa đi làm phụ hồ về.
Trong lúc nhân viên ngân hàng đưa hợp đồng, tôi vẫn bị ám ảnh bởi cái vết rách nơi khuỷu tay áo kia. Từng dòng chữ trên giấy tờ bỗng nhòe đi. Tôi chợt thấy trong lòng nặng trĩu: nếu một người đàn ông không đủ tự trọng để giữ hình ảnh trong những khoảnh khắc quan trọng, liệu nó có đủ bản lĩnh che chở cho con gái tôi cả đời?
Con gái quay sang tôi, thì thầm:
– Mẹ, lát nữa mẹ chuyển khoản cho con nhé, cho kịp giờ nhận nhà.
Tôi bối rối, mím môi. Trong giây phút ấy, hình ảnh 20 năm đi làm, tích cóp từng đồng để có khoản tiết kiệm hiện ra. Tôi không tiếc tiền cho con, nhưng tôi sợ số tiền đó sẽ bị rơi vào một cuộc đời mòn mỏi, không có tương lai.
Khi nhân viên hỏi:
– Gia đình mình đã chuẩn bị đủ số tiền thanh toán chưa ạ?
Tôi cất giọng bình thản, nhưng tim đập dồn dập:
– Hiện tại tôi chỉ hỗ trợ trước một ít. 400 triệu, tôi sẽ tính lại sau.
Không khí trong phòng chợt lặng đi. Con gái tôi sững sờ nhìn tôi, đôi mắt ngấn nước. Con rể tôi khựng lại, rồi cúi gằm, bàn tay siết chặt lấy vạt áo rách.
Ngay khoảnh khắc ấy, tôi biết, mình vừa thay đổi vận mệnh của cả ba người.
Không khí trong phòng giao dịch trở nên nặng nề. Con gái tôi ngồi chết lặng, đôi môi run run như muốn nói gì đó nhưng lại nuốt xuống. Nhân viên ngân hàng ngại ngùng đứng dậy, nói vài lời xoa dịu:
– Dạ, không sao ạ. Gia đình có thể sắp xếp lại, miễn là trước 5 giờ chiều nay hoàn tất là được.
Tôi gật đầu, cố giữ vẻ bình thản. Nhưng bàn tay con gái tôi đặt trên đùi khẽ run, còn con rể thì im lặng, cúi mặt nhìn tờ hợp đồng.
Ra khỏi ngân hàng, con gái tôi kéo tôi lại một góc, giọng nghẹn ngào:
– Mẹ, sao mẹ lại thay đổi? Hôm qua mẹ đã hứa rồi… Bây giờ chúng con xoay xở sao kịp?
Tôi hít một hơi thật sâu, cố gắng kiềm chế:
– Con à, mẹ nghĩ lại rồi. Mua nhà là chuyện lớn, không thể vội vàng. Mẹ sợ cho con.
– Mẹ sợ cho con… hay mẹ sợ con rể của mẹ không đủ tốt? – Giọng nó lạc đi.
Tôi im lặng. Nó nói đúng. Trong mắt tôi, hình ảnh chiếc áo rách kia là minh chứng cho sự bất lực, nghèo khó, và cả sự buông xuôi. Làm sao một người đàn ông không lo nổi bộ đồ tươm tất cho ngày trọng đại lại có thể lo cho gia đình?
Con rể tôi lúc ấy vẫn đứng cách vài bước, không chen ngang. Nó chỉ lặng lẽ rút bao thuốc, rồi lại nhét vào túi vì nhớ ra trước mặt tôi. Khuôn mặt gầy gò, ánh mắt lặng như nước hồ chiều.
Con gái tôi quay sang chồng:
– Anh nói gì đi chứ!
Nó ngẩng lên, giọng khàn khàn:
– Mẹ lo cũng đúng. Anh không trách. Nhưng… em tin anh chứ?
Tôi chột dạ khi nghe câu ấy. Con gái tôi bặm môi, rồi bật khóc:
– Em tin. Nhưng em cũng cần mẹ. Em không muốn ở giữa, không muốn ngày vui lại thành ngày ác mộng.
Câu nói ấy như mũi dao xoáy vào tim tôi. Tôi muốn an ủi, nhưng trong lòng lại dấy lên một sự bướng bỉnh: “Nó khóc bây giờ, nhưng sau này nếu khổ, chẳng phải nó sẽ trách mẹ không ngăn cản sao?”
Trên đường về, cả ba người ngồi trên taxi mà không ai nói với ai câu nào. Tôi ngồi trước, nhìn ra cửa kính, còn con gái và chồng nó ngồi sau, tay vẫn nắm lấy nhau. Thỉnh thoảng tôi thấy qua gương, con rể khẽ kéo tay áo để che vết rách, như thể sợ tôi nhìn thấy thêm một lần nữa.
Buổi tối hôm đó, con gái không ăn cơm, đóng cửa phòng im lìm. Con rể về muộn, có lẽ đi chạy vạy tiền bạc. Tôi ngồi một mình trong phòng khách, bật tivi mà chẳng nghe thấy gì. Trong đầu chỉ văng vẳng tiếng con gái: “Mẹ hứa rồi…”
Tôi biết mình vừa phá vỡ một lời hứa quan trọng, mà niềm tin đôi khi còn quý hơn tiền bạc. Nhưng giữa lý trí và tình mẫu tử, tôi hoang mang. Tôi thấy lo lắng cho tương lai con, song cũng thấy áy náy vì đã làm tổn thương nó.
Đêm xuống, con rể bước vào nhà, mồ hôi nhễ nhại, tay cầm tập giấy tờ. Nó ngồi xuống trước mặt tôi, giọng trầm nhưng kiên định:
– Con đã mượn được bạn. Tạm thời đủ đóng đợt này. Con cảm ơn mẹ vì đã nghĩ cho tụi con. Nhưng mẹ ơi… con hứa với mẹ, con sẽ không để vợ con khổ. Con chỉ xin mẹ một điều – đừng bao giờ làm con gái mẹ mất niềm tin vào chồng nó.
Tôi sững người. Lần đầu tiên, tôi thấy trong mắt nó không còn sự yếu đuối mà là một sự quyết tâm lạ lùng.
Sau cuộc trò chuyện đêm đó, tôi mất ngủ. Lời con rể vẫn vang trong đầu: “Đừng bao giờ làm con gái mẹ mất niềm tin vào chồng nó.” Tôi biết nó nói thật lòng. Nhưng niềm tin có đủ để trả những khoản vay dài hạn, để lo một mái ấm ổn định hay không? Tôi vẫn chưa chắc.
Sáng hôm sau, tôi dậy sớm, định xuống bếp thì nghe tiếng con gái trong phòng. Nó đang nói điện thoại, giọng nghẹn ngào:
– Vâng, chị cho em khất thêm ít ngày. Em sẽ xoay đủ, em hứa…
Tôi khựng lại. Con bé chưa bao giờ phải hạ mình như thế. Tôi nghe tiếng nó lau nước mắt, rồi cố gượng cười khi thấy tôi:
– Con chào mẹ.
Ánh mắt đỏ hoe ấy khiến tôi nhói lòng. Tôi muốn nói “Đưa mẹ lo cho”, nhưng cổ họng nghẹn lại. Tôi sợ nếu tôi mềm lòng bây giờ, sau này nó sẽ khổ hơn.
Chiều hôm đó, con rể về nhà với đôi bàn tay trầy xước. Nó vừa nhận thêm việc bốc vác ở công trình để kiếm tiền nhanh. Thấy nó thấm mệt, mồ hôi lấm tấm, tôi vừa thương vừa giận. Thương vì nó chịu khó, giận vì nó để vợ phải gánh cùng.
Con gái tôi chạy ra, ôm lấy chồng, thì thào:
– Anh đừng làm thế, sức khỏe anh…
Tôi đứng ngoài nhìn, thấy rõ tình yêu của nó dành cho chồng. Nhưng chính điều đó lại khiến tôi hoang mang: Liệu tình yêu có đủ mạnh để chống chọi những khó khăn cơm áo gạo tiền?
Những ngày sau, căn nhà nhỏ của tôi nặng nề như có đá đè. Con gái ít nói chuyện với tôi, luôn tránh ánh mắt mẹ. Con rể vẫn giữ lễ phép, vẫn dọn dẹp, vẫn phụ việc nhà, nhưng khoảng cách vô hình càng lúc càng lớn.
Một buổi tối, tôi gọi con gái vào phòng, cố gắng giải thích:
– Con à, mẹ không phải tiếc tiền. Nhưng mẹ muốn thử xem chồng con có bản lĩnh không. Nếu một chút khó khăn mà nó gục ngã, thì cả đời con sẽ thế nào?
Con gái nhìn tôi, nước mắt tràn ra:
– Mẹ ơi, mẹ có bao giờ nghĩ rằng chính sự nghi ngờ của mẹ mới khiến con khổ nhất không? Chúng con có thể nghèo, có thể thiếu, nhưng con chỉ cần mẹ tin con chọn đúng người. Con cần mẹ đứng sau lưng, chứ không phải kéo con lại.
Tôi chết lặng. Lần đầu tiên con bé dám nói thẳng với tôi như thế. Tôi chợt nhận ra, có lẽ mình đã quá áp đặt, dùng ánh mắt của một người từng trải để soi xét, mà quên rằng hạnh phúc đôi khi không cần phải đủ đầy mới trọn vẹn.
Vài tuần sau, vợ chồng nó cũng nhận được nhà. Dĩ nhiên, không có 400 triệu của tôi, chúng nó phải vay mượn bạn bè, phải làm thêm giờ, phải chắt bóp từng đồng. Tôi ghé qua thăm, căn hộ còn trống trơn, chỉ có bộ bàn ghế cũ và chiếc giường đơn sơ. Thế nhưng, ánh mắt con gái tôi rạng rỡ khi khoe:
– Mẹ xem, đây là phòng khách tụi con. Còn kia là góc bếp, mai tụi con sẽ mua thêm cái bếp điện. Chưa đủ tiện nghi nhưng là nhà của tụi con, mẹ ạ.
Tôi nhìn quanh, căn nhà mới còn mùi sơn, tường trắng, ánh sáng chan hòa. Con rể tôi đứng bên cạnh, vẫn là dáng gầy gò ấy, nhưng nụ cười hiền và ánh mắt quyết tâm đã khác. Nó chìa tay ra với tôi:
– Mẹ, con biết con chưa làm được nhiều. Nhưng con hứa, từng viên gạch, từng món đồ trong căn nhà này, con sẽ cùng vợ con vun vén. Mong mẹ tin tụi con.
Tôi nắm lấy bàn tay chai sạn ấy, lần đầu tiên thấy lòng nhẹ nhõm. Có lẽ tôi đã sai khi đánh giá con người qua một chiếc áo rách. Thứ nó có – là ý chí, là tình yêu dành cho con gái tôi. Và có lẽ, đó mới là điều con tôi cần nhất.
Tối hôm đó, tôi lặng lẽ chuyển cho con 200 triệu, kèm một tin nhắn: “Đây là món quà để tụi con trang trí căn nhà mới. Phần còn lại, mẹ muốn con rể con dùng chính sức lực để chứng minh.”
Con gái gọi điện khóc nấc, còn tôi chỉ mỉm cười. Tôi biết, tôi vẫn chưa thể buông hết, nhưng ít nhất, tôi đã học cách tin tưởng.
