Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đã có tình trạng chủ đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà nhưng không thông báo hoặc không đăng ký với cơ quan quản lý.
Vừa qua, EVN đã có báo cáo về các vướng mắc trong việc thực hiện các nghị định, thông tư quy định chi tiết, hướng dẫn Luật Điện lực.
EVN cho biết, trên thực tế đã có tình trạng chủ đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà nhưng không thông báo hoặc không đăng ký với cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, tại Nghị định 58 năm 2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới lại không quy định cụ thể, nên khó xác định đây có phải là hành vi vi phạm hay không, dẫn đến lúng túng trong việc áp dụng Luật Xử lý vi phạm hành chính và nghị định xử phạt trong lĩnh vực điện lực.
Do đó, EVN đề nghị bổ sung quy định nếu tổ chức, cá nhân phát triển điện mặt trời mái nhà để tự sản xuất, tự tiêu thụ mà không thực hiện thông báo hoặc đăng ký (theo Điều 15 và Điều 16) thì tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực.
Quy định này nhằm bảo đảm nghĩa vụ thông báo/đăng ký mang tính ràng buộc pháp lý, tránh khoảng trống trong chế tài xử lý, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và bảo đảm phù hợp với Luật Xử lý vi phạm hành chính.
EVN cũng đề nghị xem xét bổ sung các điều khoản hướng dẫn đối với điện mặt trời được lắp đặt trên mặt kênh thủy lợi, mặt đập hồ thủy lợi, hay trên mặt hồ thủy điện.
Trong nhiều năm, điện mặt trời mái nhà ở miền Bắc được đánh giá là có tiềm năng phát triển hạn chế do điều kiện tự nhiên khác biệt so với các tỉnh miền Trung và miền Nam. Tuy nhiên, các mô hình điện mặt trời áp mái tại Hà Nội, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hưng Yên… đã và đang chứng minh được hiệu quả tích cực về kinh tế và môi trường.
Hiện nay, điện mặt trời mái nhà ở miền Bắc phát triển chủ yếu dựa trên nhu cầu tự thân như tiết kiệm chi phí điện trong mùa nắng nóng, chủ động nguồn năng lượng tại các khu vực có phụ tải cao, đồng thời hướng tới mục tiêu “xanh hóa” trong sản xuất và sinh hoạt.
Đáng chú ý là sự chuyển dịch từ các hệ thống nhỏ lẻ sang các mô hình đa năng, tích hợp nhiều mục tiêu trong một hệ thống, vừa phát điện, vừa có khả năng lưu trữ, giảm nhiệt độ chuồng trại, tận dụng hạ tầng mái sẵn có và hỗ trợ thực hiện mục tiêu sản xuất xanh. Tại nhiều trang trại ở Hưng Yên, Thái Nguyên và Sơn La, mái chuồng trại, nhà xưởng được tận dụng để lắp đặt pin năng lượng nhằm cung cấp điện phục vụ nhu cầu vận hành.
