Tôi vẫn nhớ như in cái ngày con trai gọi về khoe:
“Bố ạ, con mua được căn nhà rồi. Không lớn lắm nhưng cũng khang trang, đủ để cả nhà ở thoải mái. Bố mẹ rảnh thì lên đây chơi, ở luôn với vợ chồng con cũng được.”
Nghe con nói mà lòng tôi vừa mừng vừa chạnh buồn. Mừng vì con mình nay đã trưởng thành, đủ sức gánh vác, lo lắng cho vợ con. Buồn vì bao năm làm cha mẹ, tích góp từng đồng từng cắc, đến lúc già rồi thì con mới có điều kiện để báo hiếu. Tôi đâu mong gì nhiều, chỉ mong nó sống hạnh phúc, có mái ấm yên ổn.
Hôm ấy, tôi khăn gói từ quê lên, mang theo mấy túi rau, ít gà thả vườn, mấy cân khoai ngọt. Con dâu đón tôi bằng nụ cười hiền, hai đứa cháu nhỏ chạy ào ra ôm chân ông. Trong ngôi nhà mới tinh, bàn ghế tủ giường còn thơm mùi gỗ, tôi cảm nhận rõ ràng niềm hạnh phúc lan tỏa.
Tối hôm đó, cả gia đình quây quần ăn bữa cơm đầu tiên trong ngôi nhà mới. Con trai rót rượu mời tôi, ánh mắt nó lấp lánh niềm tự hào. Con dâu thì gắp hết món này đến món khác cho tôi, bảo:
“Bố ăn nhiều vào cho khỏe, ở đây vui cùng vợ chồng con, chơi với cháu.”
Tôi mỉm cười, lòng dâng trào niềm hạnh phúc. Nhưng đêm đó, khi cả nhà đã yên giấc, tôi lại trở trăn mãi không ngủ được. Lạ nhà, lại thêm tiếng xe cộ ngoài phố xô bồ khác hẳn chốn quê yên bình. Tôi trằn trọc, nghĩ về những năm tháng lam lũ đã qua, nghĩ về tuổi già sắp đến.
Khoảng gần nửa đêm, tôi trở dậy đi vệ sinh. Khi đi ngang qua phòng con trai, tôi vô tình nghe thấy tiếng trò chuyện khe khẽ. Ban đầu tôi định bước nhanh cho qua, nhưng đôi tai già nua lại lỡ nghe vài câu.
“Anh này, từ khi mời bố ở lại, em thấy hơi chật chội. Còn bố mẹ em nữa, chẳng lẽ không đón họ lên? Nhà này là tiền của vợ chồng mình, em cũng muốn bố mẹ em có chỗ thoải mái…” – giọng con dâu nhỏ nhẹ nhưng đầy băn khoăn.
Con trai tôi thở dài:
“Anh biết. Anh cũng muốn phụng dưỡng cả hai bên. Nhưng mà… thôi, cứ từ từ tính. Bố anh ở quê quen rồi, chắc cũng không muốn ở lâu đâu.”
Tôi chết lặng. Hóa ra, sự có mặt của tôi nơi đây cũng chỉ là gánh nặng. Tự nhiên cổ họng nghẹn ứ, chẳng thốt được lời nào. Tôi quay về phòng, nằm im, mắt nhìn trân trân lên trần nhà. Tiếng quạt trần quay đều mà lòng tôi lạnh ngắt.
Sáng hôm sau, khi mọi người còn đang ngủ say, tôi lặng lẽ thu dọn đồ đạc. Chẳng muốn để ai phải khó xử, tôi chỉ để lại một tờ giấy viết vội:
“Bố về quê có chút việc. Các con cứ yên tâm chăm sóc nhau.”
Rồi tôi kéo chiếc va li nhỏ, bước ra khỏi ngôi nhà vừa hôm qua còn ngập tràn niềm vui. Ngoài kia, phố thị vẫn ồn ào, dòng người hối hả. Tôi lên xe khách, tìm về con đường làng quen thuộc. Trên xe, nước mắt cứ lặng lẽ chảy xuống, thấm ướt vạt áo cũ.
Đúng lúc đó, điện thoại rung lên. Con trai gọi. Tôi chần chừ, không biết có nên bắt máy không…
Tôi nhìn chằm chằm vào màn hình điện thoại, tên con trai hiện rõ. Bên tai còn văng vẳng lời con dâu tối qua: “Bố mẹ em cũng phải có chỗ thoải mái…”. Trái tim tôi như bị bóp nghẹt, muốn nhấc tay lên nghe nhưng rồi lại buông xuống. Xe khách vẫn lao vun vút, bánh xe lăn đều trên con đường đầy khói bụi.
Cuối cùng, tôi cũng nhấn nút nghe. Giọng con trai vang lên, gấp gáp:
“Bố, bố đi đâu rồi? Con dậy không thấy bố đâu. Sao bố không gọi con?”
Tôi cố nén tiếng nghẹn ngào, đáp chậm rãi:
“Bố về quê có chút việc. Các con ở lại chăm sóc nhau, lo cho cháu là được.”
Đầu dây bên kia im lặng vài giây, rồi con trai nói vội vàng:
“Bố, bố đừng giấu con. Có chuyện gì làm bố buồn phải không? Bố ở lại với con đi, con không muốn bố vất vả một mình dưới quê nữa.”
Nghe giọng nó run run, tim tôi thắt lại. Nhưng tôi vẫn cứng giọng:
“Thôi, bố quen ở quê rồi. Bố lên đây chỉ làm các con thêm khó xử. Nhà cũng đâu phải rộng rãi gì…”
Tôi chưa dứt lời, con trai liền ngắt ngang:
“Bố nghe con nói này. Nhà này tuy nhỏ, nhưng là nhà của chúng con. Bố là bố của con, lẽ nào con không thể lo cho bố được? Hôm qua… bố nghe thấy gì rồi phải không?”
Tôi sững người. Thì ra nó đã đoán được. Tôi im lặng, lòng rối bời. Bên kia, con trai thở hắt, giọng buồn buồn:
“Bố à, vợ con cũng chỉ lo nghĩ cho cha mẹ mình. Con hiểu chứ. Nhưng con sẽ sắp xếp, sẽ làm cho hợp lý. Đừng vì một câu nói mà tự bỏ đi như thế. Bố về đến quê rồi, thế nào cũng lại thui thủi một mình, rồi đau ốm ai lo? Con không yên tâm.”
Nước mắt tôi lăn dài. Tôi muốn nói “thôi, bố quen rồi” nhưng cổ họng nghẹn ứ. Thực ra tôi cũng khao khát được ở gần con, được nghe tiếng cháu bi bô mỗi ngày. Nhưng cái sĩ diện của một người cha nghèo, đã cả đời lo lắng cho con, giờ bỗng thấy mình như gánh nặng, nó khiến tôi không thể ở lại.
Cuộc gọi kết thúc trong im lặng. Tôi ngả đầu vào ghế, mắt nhòe đi. Ngoài cửa kính, những cánh đồng quê dần hiện ra. Hình ảnh mái nhà cũ kỹ của tôi chợt ùa về, nơi có mảnh vườn nhỏ, có giàn bầu giàn bí, có cái bàn thờ khói hương nghi ngút. Ở đó, tôi là chủ. Còn ở thành phố kia, tôi chỉ là người “ở nhờ”.
Khi xe dừng ở bến, tôi kéo va li bước xuống. Con đường làng gập ghềnh quen thuộc khiến tôi vừa thấy an lòng, vừa thấy cô đơn. Lũ trẻ hàng xóm chạy tung tăng, có đứa reo lên:
“Ông Tư đi đâu về thế?”
Tôi cười gượng:
“Ông đi thăm con trai.”
Nhưng trong lòng, câu trả lời ấy lại như một nhát dao xoáy thêm vào nỗi tủi hờn. Tôi lững thững bước về nhà, mở cánh cửa gỗ đã bạc màu. Căn nhà vắng lặng, tiếng dế kêu rỉ rả. Tôi ngồi xuống chiếc giường tre cũ, nhìn quanh. Một lần nữa, nước mắt cứ tự nhiên rơi.
Những ngày sau đó, tôi lại trở về với nhịp sống quen thuộc nơi quê nhà. Sáng dậy sớm quét sân, cho gà ăn, tưới mấy luống rau. Chiều ra đầu ngõ uống chén trà với mấy ông bạn già, chuyện trò dăm ba câu chuyện ruộng đồng. Nhưng lòng tôi thì chẳng còn thanh thản như trước.
Con trai vẫn gọi điện đều đặn. Có lần nó bảo:
“Bố, tuần sau con với vợ con đưa cháu về thăm bố nhé. Bố đừng giận bọn con.”
Nghe thế, tôi vừa mừng vừa lo. Tôi mừng vì nó vẫn nhớ tới tôi, lo lắng vì sợ con dâu còn giữ khúc mắc. Tôi cũng không trách nó – phận làm dâu, ai chẳng muốn báo hiếu cha mẹ mình. Chỉ là, trong khoảnh khắc ấy, tôi cảm nhận rõ sự mong manh của chỗ đứng mình trong ngôi nhà con trai.
Một tối, tôi ngồi viết nhật ký, dòng chữ run rẩy:
“Con à, bố không trách con. Chỉ là, ở tuổi này, bố sợ mình làm phiền con. Bố mong con hạnh phúc, mong gia đình con yên ấm. Nếu một ngày nào đó con thấy chỗ ở đủ rộng, lòng đủ bao dung, thì bố sẽ vui vẻ ở bên. Còn giờ, bố xin giữ lấy mảnh vườn quê – nơi mà bố không phải ngại ngần khi bước chân.”
Rồi tôi gấp cuốn sổ lại, cất vào ngăn tủ. Bên ngoài, trăng rằm tỏa sáng khắp vườn, soi bóng tôi già nua lặng lẽ.
Một buổi sáng, khi tôi đang tưới rau, bất ngờ nghe tiếng xe ô tô dừng trước cổng. Ngẩng lên, thấy con trai bế đứa cháu nhỏ chạy vào, con dâu xách túi đồ lỉnh kỉnh. Nó cười lớn:
“Bố ơi, con đưa cả nhà về ở với bố ít hôm!”
Tôi đứng sững, mắt cay cay. Đứa cháu ùa vào lòng tôi, ríu rít:
“Ông ơi, con nhớ ông lắm!”
Giây phút đó, tôi chợt hiểu ra: Dù cuộc sống có đổi thay, dù lòng người có chênh vênh, thì sợi dây huyết thống vẫn không bao giờ đứt. Tôi không cần nhà to hay phòng riêng, chỉ cần một chỗ nhỏ trong trái tim con cháu.
Tôi cười, nụ cười mà lâu rồi mới thấy nhẹ nhõm:
“Về rồi thì ở lại chơi lâu nhé. Bố nấu cơm cho cả nhà.”
Và lần đầu tiên sau nhiều ngày, căn nhà nhỏ nơi quê nghèo lại rộn rã tiếng cười.
