Mười lăm năm sau ngày chồng qua đời, bà Lan bất ngờ nhìn thấy ông – dáng người quen thuộc, mái tóc điểm bạc, nụ cười hiền – đang đi nghỉ mát ở Sầm Sơn cùng một gia đình khác. Bà chết lặng, tay run run níu chặt chiếc nón. Người đàn ông ấy chẳng thể lẫn đi đâu được, chính là chồng bà – ông Minh. Người đã được chôn cất, đã có tấm bia mộ đàng hoàng, người mà suốt bao năm nay bà vẫn hương khói mỗi ngày rằm mùng một.
Mười lăm năm trước, ông Minh được thông báo gặp tai nạn trên công trình. Cơ thể ông không tìm thấy nguyên vẹn, chỉ còn lại vài dấu vết để người ta xác nhận. Bà Lan đau đớn tột cùng, ôm hai con thơ dại. Từ ấy, bà vừa làm mẹ, vừa làm cha. Cả cuộc đời bà thu gọn lại trong gánh hàng rau ở chợ, từng đồng lời gửi gắm thành học phí cho các con.
Nỗi nhớ chồng chưa bao giờ nguôi. Đêm nào bà cũng thắp đèn dầu, thì thầm kể với di ảnh ông những chuyện trong ngày. Có khi bà tự hỏi: “Nếu ngày ấy ông còn sống, chắc mình đâu khổ đến thế?”. Nhưng rồi bà lại tự an ủi, rằng số phận đã an bài, bà phải sống thay cả phần của ông.
Vậy mà hôm nay, trong tiếng sóng biển rì rào và ánh nắng chiều trải dài, người đàn ông ấy xuất hiện. Ông đang cười nói với một người phụ nữ trẻ hơn bà, bên cạnh là hai đứa nhỏ gọi ông bằng “bố”. Hình ảnh ấy như nhát dao xoáy vào lòng bà Lan. Bà muốn lao đến hỏi cho ra lẽ, nhưng đôi chân như bị đóng chặt xuống cát.
Bà chỉ biết đứng lặng, để nước mắt lăn dài, trong đầu cuộn lên hàng nghìn câu hỏi:
-
Tại sao ông lại còn sống?
-
Vì sao ông bỏ mặc vợ con mà sống với gia đình mới?
-
Mười lăm năm qua, ông ở đâu?
Đêm ấy, bà không sao ngủ được. Trong đầu cứ vang vọng tiếng sóng, cùng gương mặt chồng. Sự thật như một tảng đá đè nặng lên tim. Bà biết, cuộc đời mình sắp phải đối diện với một biến cố khác.
Hôm sau, bà Lan tìm cách tiếp cận. Bà đi quanh khu nghỉ dưỡng, quan sát gia đình kia. Ông Minh vẫn vậy: dáng đi chậm rãi, ánh mắt hiền lành, chỉ khác là đôi vai trông có vẻ nặng nề hơn.
Bà không thể kìm nén, quyết định đối diện. Khi ông Minh đi một mình ra bãi biển, bà bước đến, giọng run run:
– Ông… Minh…
Ông sững người, quay lại. Ánh mắt ngỡ ngàng, miệng lắp bắp:
– Lan… Là… em sao?
Hai người đứng trước nhau, im lặng, chỉ có tiếng sóng biển vỗ bờ. Rồi ông Minh ngồi xuống ghế đá, thở dài như trút cả núi trong lòng.
Ông kể: tai nạn năm xưa đúng là nghiêm trọng. Ông bị thương nặng, trôi dạt sang một vùng ven biển xa. Người ta cứu sống ông nhưng ông mất trí nhớ, không nhớ nổi tên tuổi hay quê quán. Một gia đình ngư dân tốt bụng cưu mang, chữa trị. Nhiều năm sau ông mới hồi phục, nhưng ký ức vẫn mờ mịt. Ông chỉ nhớ mình tên Minh, còn lại thì quên sạch.
Người phụ nữ bên cạnh ông – bà Hạnh – là người đã tận tình chăm sóc ông suốt những ngày khốn khó. Họ nên duyên vợ chồng, có với nhau hai con. Chỉ đến vài năm gần đây, ông mới bắt đầu mơ thấy những hình ảnh lạ lẫm: bóng dáng người phụ nữ tóc dài ngồi bên ngọn đèn dầu, hai đứa trẻ gọi “ba ơi”. Nhưng ông không dám tin đó là ký ức thật.
Nghe xong, bà Lan ngồi lặng. Nỗi đau vì bị bỏ rơi dần nhường chỗ cho sự xót xa. Hóa ra, ông cũng là nạn nhân của số phận. Ông không phản bội, mà chỉ bị trói buộc bởi trí nhớ đứt gãy.
Bà khóc, nhưng lần này nước mắt không còn chát mặn như hôm trước. Bà nhìn ông, giọng nghẹn ngào:
– Bao năm nay, mẹ con tôi sống trong nỗi đau mất ông. Nhưng giờ biết ông còn sống, tôi không oán trách nữa…
Ông Minh nắm lấy tay bà, đôi mắt ngấn lệ. Ông vừa vui mừng, vừa hổ thẹn. Hai cuộc đời, hai gia đình – tất cả chồng chéo lên nhau, khiến ông day dứt khôn nguôi.
Những ngày sau đó, hai gia đình gặp mặt. Ban đầu, bà Hạnh khá bất ngờ, thậm chí lo lắng. Nhưng khi nghe ông Minh thú nhận toàn bộ sự thật, bà chỉ lặng người rồi khóc. Bà biết, tình nghĩa mười lăm năm qua không thể xóa bỏ, nhưng bà cũng không muốn níu kéo ông trong dằn vặt.
Hai người phụ nữ – bà Lan và bà Hạnh – nhìn nhau. Cả hai đều là nạn nhân của số phận, đều là người mẹ tận tụy. Họ không còn coi nhau là đối thủ, mà là những người đàn bà cùng chia sẻ một phần đời với một người đàn ông.
Cuối cùng, họ quyết định chọn cách nhân văn nhất: để ông Minh có trách nhiệm với cả hai gia đình. Ông trở về thăm quê, nhận lại hai đứa con đầu đã trưởng thành. Những năm tháng mất mát được bù đắp bằng sự đoàn tụ muộn màng. Đồng thời, ông vẫn ở bên chăm sóc bà Hạnh và hai con nhỏ, vì đó là gia đình đã cưu mang ông trong lúc khốn khó.
Thời gian dần trôi, vết thương lòng khép lại. Hai bên gia đình xem nhau như người thân. Lễ tết quây quần, tiếng cười vang lên bên mâm cơm. Bà Lan không còn lẻ loi, bà Hạnh cũng không mất đi người chồng. Ông Minh, từ chỗ day dứt, cuối cùng đã tìm lại được sự bình yên khi sống trọn tình, trọn nghĩa.
Câu chuyện khép lại không bằng sự tan vỡ, mà bằng tình người, sự tha thứ và sẻ chia. Biển Sầm Sơn, nơi từng là nơi bắt đầu cú sốc, giờ trở thành chứng nhân cho một cuộc đoàn tụ lạ kỳ – nơi quá khứ và hiện tại hòa quyện, để tất cả cùng hướng về tương lai.
