Cơn gió chiều tháng Chạp hun hút thổi qua khoảng sân đầy lá vàng rụng. Trước hiên, tiếng khóc nghẹn của người con gái xen lẫn mùi hương trầm bảng lảng. Câu chuyện về một gia đình tưởng chừng yên ấm bỗng chốc trở thành đề tài bàn tán khắp xóm. Chỉ vì một tờ giấy nhỏ cất sau bát hương mà toàn bộ gia sản, cùng khoản tiền đền bù đất lên tới 7 tỷ đồng, đã rơi vào tay… người con rể cả.
Bố ốm nặng gần một năm trời, phải nằm viện điều trị dài ngày. Hai người con trai ruột bận đi làm, viện lý do công việc không thể sắp xếp. Cứ ba tháng mới về thăm một lần, mỗi lần đưa cho bố được 2 triệu để phụ viện phí. Ngược lại, con rể cả – chồng của cô con gái út – lại gần như ăn ngủ ở bệnh viện. Anh xin nghỉ hẳn công việc ổn định, cầm cố cả sổ lương để lấy tiền lo thuốc thang, cơm cháo. Nửa năm ròng rã, anh gầy rộc, mắt trũng sâu nhưng tuyệt nhiên chưa một lần than vãn.
Đến khi sức khỏe của bố yếu hẳn, hai người con trai bắt đầu “nghĩ lại”, tìm cách đón bố về chăm sóc. Nhưng mọi thứ đã quá muộn. Ông trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay con rể. Ngay trong tang lễ, một luật sư xuất hiện, đọc di chúc trước sự chứng kiến của họ hàng. Theo đó, toàn bộ tài sản và số tiền đền bù 7 tỷ đồng thuộc quyền thừa kế của… người con rể cả. Hai người con trai tức giận, tuyên bố kiện ra tòa để đòi chia đều.
Nhưng rồi, giữa không gian nghi ngút khói hương, vị luật sư lặng lẽ bước đến ban thờ, lấy từ sau bát hương một tờ giấy gấp nhỏ. Khi ông đọc to nội dung, cả gian nhà chợt lặng đi. Những gương mặt đang sục sôi tức giận bỗng tái mét, ánh mắt đỏ hoe
Ngày bố ngã quỵ, mọi thứ diễn ra quá nhanh. Bác sĩ nói nếu không nhập viện ngay lập tức thì sẽ không qua khỏi. Cô con gái út lúc ấy đang ở quê, vừa bế con nhỏ vừa run rẩy gọi cho chồng. Không chút đắn đo, anh con rể cả lập tức xin nghỉ phép dài hạn để đưa bố vợ vào bệnh viện tuyến trung ương.
Những ngày sau đó, bệnh viện trở thành “ngôi nhà” thứ hai của anh. Anh học cách thay bỉm, đút cháo, lau người cho bố. Ban đêm, tiếng máy đo nhịp tim kêu “tít tít” đều đặn, anh chợp mắt trên chiếc ghế nhựa kê sát giường bệnh. Khi tiền thuốc cạn, anh mang sổ lương ra ngân hàng, cầm cố lấy tiền tiếp tục điều trị. Có những hôm, anh phải chạy khắp phố để mua được loại thuốc hiếm mà bác sĩ yêu cầu.
Trong khi đó, hai người con trai ruột chỉ xuất hiện vài tháng một lần. Họ gửi về một khoản tiền nhỏ, kèm lời dặn: “Anh cứ lo cho bố, bọn em bận lắm.” Những cuộc gọi hiếm hoi chỉ hỏi qua loa tình hình rồi tắt máy. Người cha, dù ốm yếu, vẫn cố giấu nỗi buồn sau đôi mắt mờ đục, sợ làm anh con rể thêm áp lực.
Suốt nửa năm, người đàn ông ấy không một lời than. Anh vẫn mỉm cười khi dìu bố ra ngoài hóng gió, vẫn trò chuyện để ông quên đi những cơn đau. Dù lưng anh đã mỏi nhừ, đôi tay chai sần vì chăm sóc, trong mắt hàng xóm, anh vẫn là “thằng rể quý của làng” – một người hiếm hoi đặt chữ “nghĩa” lên trên mọi toan tính
Ngày bố mất, tang lễ diễn ra trong không khí trầm mặc. Đến lúc vị luật sư đọc di chúc, không ai ngờ toàn bộ gia sản và khoản đền bù 7 tỷ đồng lại được trao cho con rể cả. Hai người con trai sững sờ, mặt đỏ bừng vì tức giận. Họ tranh cãi gay gắt, tuyên bố sẽ kiện để chia đều theo pháp luật.
Vị luật sư không phản bác, chỉ im lặng tiến về ban thờ. Ông cúi người, khẽ nhấc bát hương lên, lấy ra một mảnh giấy đã ngả màu. Mọi ánh mắt đổ dồn vào ông khi ông từ tốn mở ra và đọc:
“Con rể cả là người đã cùng tôi đi qua những ngày cuối đời. Không phải máu mủ, nhưng tình nghĩa hơn cả ruột thịt. Tôi để lại tất cả cho con, coi như báo đáp công chăm sóc, để tôi ra đi thanh thản.”
Dưới dòng chữ là nét ký run run của người cha, cùng dấu vân tay đỏ thẫm.
Không khí lặng xuống. Hai người con trai cúi gằm mặt, không nói thêm lời nào. Cô con gái út ôm chồng bật khóc. Ngoài sân, gió chiều thổi mạnh hơn, cuốn theo mùi hương trầm. Người cha đã ra đi, để lại một bài học sâu sắc: tài sản có thể chia, nhưng nghĩa tình thì không ai đo đếm nổi.
