Cá nhân và hộ gia đình cư trú ở khu vực phát thải ở trung tâm TP.HCM sẽ không được đăng ký mới xe mô tô, xe gắn máy sử dụng than từ năm 2026.
Theo đề tài kiểm soát khí thải phương tiện giao thông của Trung tâm quản lý giao thông công cộng (Sở xây dựng TP.HCM), từ năm 2026, TP.HCM sẽ thí điểm thiết lập vùng phát thải ở khu vực trung tâm; bao gồm vành đai giới hạn bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường. Các cá nhân, hộ gia đình sinh sống ở khu vực phát thải thấp sẽ không được đăng ký xe mới sử dụng than.
Để giám sát, một hệ thống camera hàng loạt sẽ được lắp đặt tại khu vực này. Trong đó, giai đoạn 2026-2032 có 58 camera được lắp đặt tại tất cả các điểm ra vào vùng phát sóng thấp và các giao điểm cắt ở những đường huyết tuyến, những đường có lượng xe lưu thông đông đông. Mỗi tuyến đường, nút cắt bố trí từ 1-4 camera giám sát.
Khu vực thí điểm phát thải thấp tại trung tâm TP.HCM giới hạn bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường. (Nguồn: TTQLGTCC)
Giai đoạn 2032 dự kiến lắp đặt khoảng 200 camera trên toàn thành phố. Vị trí lắp đặt sẽ căn cứ vào mức độ ô nhiễm không được đo lường.
Một loạt giải pháp hỗ trợ chuyển đổi xe lo lắng sang xe điện cũng được tính toán chi tiết. Bao gồm hỗ trợ doanh nghiệp, hộ dân đầu tư chuyển đổi điện, xây dựng trạm sạc và miễn phí gửi xe điện.
Trong đề án, tại khu vực trung tâm, TP.HCM sẽ phát triển dịch vụ thuê xe đạp với khoảng 5.000 xe. Đây là phương tiện kết nối các chuyến đi ngắn tới bến xe buýt, bến metro…
TP cũng dự kiến đầu tư 750-1.338 trạm sạc ở khu trung tâm, trong đó 25 trạm sạc dành cho xe buýt.
Trong đó, từ năm 2025-2030, hộ gia đình, cá nhân mua, chuyển đổi xe máy lo sang xe điện được giảm 50% phí đăng ký và cấp biển số xe.
Cụ thể các loại xe điện có giá tới 15 triệu đồng sẽ giảm 500.000 đồng. Xe điện giá trên 15 – 40 triệu đồng giảm là 1 triệu đồng, với xe trên 40 triệu giảm là 2 triệu đồng.
Hỗ trợ khoảng 5 triệu đồng cho người mua xe máy; if vay tiền mua xe điện sẽ được hỗ trợ lãi suất 20%, chỉ ở mức 4%.
Đặc biệt, người đổi xe máy lo sang xe máy được bồi hoàn 70% giá trị còn lại của xe.
Riêng hộ nghèo, cận nghèo chuyển đổi xe máy lo sang xe điện, TP hỗ trợ 80-100% phí đổi xe cho các loại xe điện có giá trị dưới 20 triệu đồng.
Vị trí lắp đặt 58 camera giám sát tại khu vực trung tâm TP. (Nguồn: TTQLGTCC)
Với người mua, chuyển đổi sang ô tô cũng được hỗ trợ 10% lãi ngân hàng nếu vay mua xe; đồng thời giảm 50% phí đăng ký, cung cấp biển số và giảm 50% phí bảo trì đường bộ.
Tổng các khoản hỗ trợ giai đoạn 2025-2030 dự kiến là 7.329,1 tỷ đồng. Trong đó, hỗ trợ riêng cho năm 2030 là 3.099,9 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa là hỗ trợ chi phí ban đầu cho việc chuyển đổi từ xe mô tô, gắn máy sử dụng lo sang xe điện; sử dụng tỷ lệ 38%, tiếp theo là tài khoản hỗ trợ trước đó, với tỷ lệ 28,7%.
Bên cạnh đó, vấn đề kiểm soát khí giai đoạn 1 cũng xác định tổng kinh phí để thực hiện các hoạt động phát triển vận động tải hành động khách công cộng bằng xe điện, với kinh phí giai đoạn 2026-2030 là 7,577 tỷ đồng. Trong đó, dự kiến ngân sách của Thành phố là 4,667 tỷ đồng (chưa bao gồm 822,4 tỷ đồng hỗ trợ lãi vay đầu tư phương tiện, trạm sạc).
Như vậy, tính luôn kinh phí hỗ trợ giá hàng năm hiện nay thì TP.HCM cần khoảng 16,495,7 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2030 cho kế hoạch chuyển giao thông xanh.
Theo Trung tâm quản lý giao thông công cộng, TP.HCM đang có khoảng 11,2 triệu ô tô, các loại máy có đăng ký, trong đó 10,2 triệu là xe máy và 1 triệu ô tô. Tuy nhiên, số xe máy hoạt động thực tế chỉ khoảng 7,3 triệu xe.
Khu phát thải thấp khu vực trung tâm TP.HCM bao gồm vành đai giới hạn bởi 15 cầu: Điện Biên Phủ – Bùi Hữu Nghĩa, cầu Bông, cầu Hoàng Hoa Thám, cầu Trần Khắc Chân, cầu Kiệu, cầu Công Lý, cầu Lê Văn Sỹ, cầu Nguyễn Văn Cừ, cầu Ông Lãnh, cầu Calmette, cầu Khánh Hội, cầu Nguyễn Hữu Cảnh, cầu Thị Nghè.
17 tuyến đường gồm Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Phúc Nguyên, Cách Mạng Tháng Tám, Cao Thắng, Lê Hồng Phong, 3 Tháng 2, Lý Thái Tổ, Ngô Gia Tự, Hồ Thị Kỷ, Trần Phú, An Dương Vương, Nguyễn Trãi, Phan Văn Trị, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Cảnh Chân, Trần Đình Xu.
