“Giữa dòng người tấp nập, một người phụ nữ gầy guộc dắt theo cậu bé tầm bảy tuổi, tay ôm chiếc túi vải bạc màu. Mắt chị dõi tìm ai đó giữa rừng người xa lạ, còn cậu bé chỉ lặng lẽ siết chặt tay mẹ… Họ đã vượt hơn 200 cây số để tìm một người đàn ông — mà với đứa trẻ, đó là cả thế giới.”
Chị Lan sinh ra ở một vùng quê nghèo miền Trung. Tuổi 20, chị yêu say đắm một chàng trai thành phố vào làm công trình ở gần nhà. Anh ta tên Hùng — giọng nói ấm áp, dáng cao ráo, luôn khiến chị tin rằng đời này sẽ không ai thương mình hơn.
Nhưng niềm tin mong manh ấy tan biến khi chị phát hiện mình mang thai. Tin tưởng và hy vọng, chị thông báo với Hùng, chờ anh ngỏ lời cưới. Nhưng trái tim chị như bị bóp nghẹt khi nhận được câu trả lời lạnh lùng:
— “Anh còn sự nghiệp, anh chưa sẵn sàng làm cha. Em… tự lo đi.”
Chị Lan ôm bụng, trở về căn nhà lá, chịu đủ lời dị nghị. Mẹ chị mất sớm, cha già yếu, chị vừa làm ruộng vừa đi rửa bát thuê để nuôi con. Những đêm mưa, chị thức trắng, ôm con vào lòng, tự hứa một ngày sẽ cho con biết mặt cha, dù chỉ là một lần.
Bảy năm trôi qua, bé Nam lớn lên ngoan ngoãn nhưng luôn hỏi:
— “Mẹ ơi, bố con đâu?”
Chị không biết phải trả lời thế nào ngoài câu: “Bố con ở thành phố, làm việc vất vả lắm.”
Đến một ngày, chị quyết định tìm Hùng. Nhờ người quen, chị biết anh ta đang là chủ một công ty xây dựng vừa tầm, sống ở một khu chung cư cao cấp tại Hà Nội. Gom góp từng đồng, chị mua vé xe khách, dắt Nam lên đường.
Chuyến xe đêm dài lê thê, chị Lan không ngủ nổi. Trong túi chị là mấy bộ quần áo cũ, ít tiền dành dụm, và một tấm hình duy nhất của Hùng chụp từ hồi còn ở quê.
Đến nơi, chị đứng dưới tòa nhà cao tầng, tay run run bấm chuông. Khi Hùng mở cửa, ánh mắt anh sững lại, nhưng nhanh chóng chuyển sang lạnh lẽo:
— “Cô lên đây làm gì?”
— “Em chỉ… muốn cho con gặp bố…” — giọng chị nghẹn lại.
Nam rụt rè đứng sau, mắt tròn xoe.
Nhưng Hùng nhìn thằng bé rồi quay sang chị:
— “Tôi đã nói rõ từ trước. Cô đừng làm phiền cuộc sống của tôi nữa.”
Anh đóng sầm cửa, bỏ mặc hai mẹ con đứng ngoài hành lang gió lùa.
Chị Lan ôm Nam, cảm giác vừa tủi nhục vừa trống rỗng. Cậu bé vẫn hỏi khẽ:
— “Mẹ… chú ấy là ai vậy?”
Chị chỉ biết cúi đầu, giấu dòng nước mắt.
Tối hôm ấy, hai mẹ con không dám thuê phòng trọ đắt đỏ, chỉ tìm một quán ăn nhỏ xin ngủ nhờ trên bộ bàn ghế xếp. Chủ quán thương tình, để lại cho hai mẹ con một tô mì nóng. Nam ăn ngon lành, miệng còn dính sợi mì, rồi ngẩng lên:
— “Mẹ ơi, không gặp được bố cũng không sao. Con chỉ cần mẹ thôi.”
Câu nói ngây thơ ấy như một mũi kim chạm đúng vào nơi sâu nhất trong tim chị. Chị vòng tay ôm con, giữa tiếng xe cộ ngoài phố, lòng dâng lên một quyết tâm: Dù thế nào, chị sẽ nuôi Nam nên người mà không cần bất kỳ ai thương hại.
Sáng hôm sau, chị Lan tìm đường ra bến xe. Nhưng khi ngang qua một công trình xây dựng, chị nghe tiếng quản lý kêu thiếu người phụ hồ. Nghĩ tới tiền vé xe và bữa ăn cho con, chị đánh liều xin làm.
Những ngày ở lại thành phố, chị làm đủ việc: bốc gạch, rửa chén, dọn quán… Nam thì ở góc quán nước của cô chủ tốt bụng gần công trình, vẽ linh tinh và đợi mẹ. Mỗi tối, chị về với bộ quần áo lấm lem nhưng vẫn mỉm cười vì ít nhất hai mẹ con còn có mái hiên để ngủ nhờ.
Một chiều, khi chị đang bê bao xi măng, một chiếc ô tô đen bóng dừng lại. Cửa mở, và người bước xuống là Hùng. Anh ta không nhìn chị, chỉ nói chuyện với quản lý công trình. Nhưng ánh mắt Nam nhìn anh vẫn đầy tò mò.
Khi Hùng rời đi, Nam chạy theo, đưa cho anh một tờ giấy vẽ.
— “Cháu vẽ tặng chú. Đây là cháu và mẹ.”
Hùng nhận lấy, thoáng khựng lại khi thấy nét vẽ nguệch ngoạc nhưng bên cạnh hai hình người có dòng chữ non nớt: “Con yêu mẹ nhất.”
Tối đó, Hùng xuất hiện ở quán nước nơi hai mẹ con đang ăn. Anh ngồi xuống, giọng trầm:
— “Xin lỗi… Anh đã sai.”
Chị Lan im lặng, không biết nên vui hay giận. Anh kể, nhìn tờ tranh, anh nhớ lại tuổi trẻ dại dột và những năm qua sống trong sự đủ đầy nhưng trống rỗng.
— “Anh không mong em tha thứ ngay. Chỉ xin được chu cấp, để Nam có điều kiện học hành tử tế.”
Chị nhìn con, rồi nói chậm rãi:
— “Em nhận sự giúp đỡ cho con. Nhưng em không cần gì cho mình. Và anh phải giữ lời.”
Từ hôm đó, Hùng mở tài khoản tiết kiệm cho Nam, hằng tháng chuyển tiền đều đặn. Anh cũng thỉnh thoảng đến thăm, không còn lẩn tránh. Nam dần quen với việc “chú Hùng” là một phần nhỏ trong cuộc sống mình.
Nhiều năm sau, Nam đỗ đại học. Ngày nhập học, Hùng đứng lặng ở cổng trường, trao cho chị Lan một phong bì:
— “Cảm ơn em đã nuôi con tốt hơn cả anh từng nghĩ.”
Chị Lan nhận, khẽ gật đầu. Trong lòng, chị biết mình đã thắng — không phải thắng Hùng, mà thắng hoàn cảnh, thắng sự nghiệt ngã từng muốn vùi dập hai mẹ con.
Thông điệp nhân văn:
Đôi khi, cuộc đời không cho ta một gia đình trọn vẹn, nhưng tình yêu và sự hy sinh của người mẹ có thể trở thành chiếc mái che vững chãi nhất cho con. Và nếu còn cơ hội, hãy học cách sửa sai trước khi quá muộn
