Lệ kết hôn với Quân năm 27 tuổi. Tình yêu của họ không quá nồng cháy nhưng đủ để xây dựng một mái ấm. Quân là con út trong gia đình có ba anh chị em. Hai người anh trai đều lập gia đình và ra ở riêng từ lâu, cha mẹ già chỉ còn trông cậy vào vợ chồng Lệ chăm sóc.
Cuộc sống của Lệ bước sang ngã rẽ định mệnh khi Quân gặp tai nạn giao thông, mất ở tuổi 33, để lại Lệ cùng một đứa con gái chưa tròn 5 tuổi. Giữa nỗi đau mất chồng, Lệ từng có ý định mang con về nhà mẹ đẻ để nương nhờ, nhưng ông Tư – bố chồng – khi ấy cầm tay Lệ nói trong nước mắt:
“Con cứ coi đây là nhà. Bố mẹ già rồi, không còn trụ được lâu nữa. Con đi, chẳng còn ai chăm nom. Quân mất rồi, nhưng con bé là cháu nhà này. Ở lại với bố mẹ, được không con?”
Lệ không phải không từng đắn đo. Nhưng nghĩ đến công ơn của bố mẹ chồng – những người chưa bao giờ hà khắc, và vì chính chồng mình – cô gật đầu. Kể từ đó, cuộc đời Lệ gắn liền với căn nhà đó, cùng hai con người già yếu, và cả những vết thương chưa lành trong tim.
10 năm trôi qua, Lệ chẳng bước thêm bước nữa. Những người đàn ông tìm đến – có – nhưng cô đều từ chối. Không phải không có tình cảm, mà vì cô thấy nếu mình bước đi, cha mẹ chồng ai sẽ lo? Cô con gái sẽ mang tiếng “mẹ bỏ ông bà nội”?
Lệ sống như cái bóng trong nhà ấy – lặng lẽ, tận tụy. Mỗi sáng dậy sớm nấu ăn, chăm bố chồng tiểu đường, mẹ chồng tai biến. Đêm hôm khuya khoắt, hễ có ai thở khò khè cũng khiến cô giật mình chạy vào phòng kiểm tra.
Những người hàng xóm ai cũng tấm tắc:
“Cái Lệ nó có hiếu còn hơn cả con ruột. Mà nó đẹp người đẹp nết, đàn ông thương nó thiếu gì, vậy mà chẳng ai giữ được nó vì nó giữ chữ ‘tiết’ với nhà chồng.”
10 năm – là một đời người. Khi cha mẹ chồng dần yếu, thở không nổi khi đi bộ, Lệ bàn với hai người anh của chồng nên đưa ông bà đi kiểm tra sức khỏe. Họ gật đầu cho có, nhưng không ai đưa ông bà đi. Toàn là Lệ, một mình gồng gánh.
Cô con gái năm ấy lên đại học. Lệ nghĩ, cuối cùng thì mình cũng sắp được thở rồi. Bố mẹ chồng thương yêu cô hết mực, nhiều lần cũng nghẹn ngào nói:
“Mai này ông bà có mất, nhà cửa này, tiền tiết kiệm này… đều để lại cho con. Con chăm tụi tui hơn cả người dưng nước lã.”
Lệ nghe, chỉ cười. Cô chưa từng mong được gì. Nhưng khi nghe họ nói vậy, lòng cô ấm lại. Hóa ra, những năm tháng hi sinh ấy cũng được thấu hiểu.
Cho đến cái ngày định mệnh – khi ông Tư gọi cô vào phòng, trao cho cô một chiếc hộp cũ, đã ngả màu.
“Bố với mẹ già rồi, sống không được bao lâu. Đây là món quà chúng ta để lại cho con – đứa con dâu có hiếu nhất trên đời.”
Lệ cầm chiếc hộp, tim đập thình thịch. Cô không cần gì to tát, chỉ mong một mảnh giấy tờ nhà, hay số tiết kiệm đứng tên cô – như lời họ từng hứa.
Vừa mở nắp hộp ra, cô chết lặng.
Bên trong chiếc hộp là một… cuốn sổ tiết kiệm. Lệ nín thở rút ra.
Tên chủ tài khoản là: Trần Hồng Nhung – vợ của người anh cả.
Sổ tiết kiệm có 3 tỉ đồng. Cô lật tiếp xuống dưới – là giấy sang nhượng căn nhà đứng tên Trần Quốc Bảo – anh trai thứ hai của chồng.
Còn cô?
Không một dòng nào nhắc đến. Không một mảnh giấy nào thuộc về mình.
Lệ đứng chết trân như bị ai giáng một cú vào đầu. Mắt cô nhòe đi, nhưng vẫn đủ để thấy rõ nét chữ nghiêng nghiêng của cha chồng bên dưới bì thư:
“Lệ à, con thương tụi ta, nhưng nhà này là của anh em nó. Máu mủ ruột rà, tụi nó mới là con ta sinh ra. Con là dâu, phận làm người ngoài. Nhưng ta biết ơn con, nên đã nhờ tụi nó lo cho mẹ con con chỗ tá túc. Coi như… tụi ta báo đáp con.”
Đến đây thì nước mắt Lệ không thể kìm được nữa.
Cô khóc như chưa từng được khóc. Khóc vì cả một đời sống như con dâu hiền, người cháu thảo. Khóc vì suốt 10 năm trời gạt hết thanh xuân, từ chối bao cơ hội yêu thương – để rồi đến phút cuối cùng, mình vẫn chỉ là “người ngoài”.
Căn nhà mà cô ở – họ bảo là “tá túc”. Cô nhìn quanh – những vết nứt trên tường do tự tay cô trám, từng viên gạch lát lại, từng chiếc cửa thay mới. Mỗi đồng bạc đổ vào đây là tiền của cô – không một ai góp.
Họ gọi là “tá túc”.
Ba tỉ gửi vợ anh cả – người chưa một ngày chăm ông bà. Giấy tờ nhà đưa cho anh hai – người Tết cũng hiếm khi về.
Còn cô?
Họ để lại một “bức thư cảm ơn”.
Lệ gói lại chiếc hộp, đặt lên bàn. Cô vào phòng, gom đồ đạc của mình và con gái. Lúc đi ngang qua phòng ông bà, cô dừng lại nhìn lần cuối. Họ vẫn ngủ – bình yên, vô tư như chưa từng có ai tổn thương vì họ.
Lệ không để lại lời nào. Chỉ một tờ giấy ghi vỏn vẹn:
“Con không cần gì cả. Con chỉ tiếc 10 năm đã sống không đúng chỗ.”
Cô rời khỏi ngôi nhà ấy trong tĩnh lặng, không đòi hỏi, không oán trách. Nhưng sâu trong tim, một thứ gì đó đã chết hẳn.
Sau này, người ta nói Lệ mở một quán ăn nhỏ ở thành phố, sống cùng con gái. Cô sống nhẹ nhàng, không giàu nhưng đủ. Mắt cô không còn ướt, nhưng ai nhìn cũng thấy trong ánh mắt ấy – có cả một biển đau đã cạn.
