Sáng 23/7/2025, UBND tỉnh Nghệ An phát thông báo khẩn cấp sau khi hồ thủy điện Bản Vẽ – công trình lớn nhất Bắc Trung Bộ, ghi nhận lưu lượng nước đổ về lên tới 12.800 m³/giây, vượt ngưỡng kiểm tra 10.500 m³/giây, hiện tượng được đánh giá là “5.000 năm mới xảy ra một lần”.
Từ đêm 22/7, mưa lớn kéo dài kết hợp với lũ từ thượng nguồn Lào đổ về khiến lưu lượng nước dâng nhanh chưa từng có. Để đảm bảo an toàn cho công trình và vùng hạ du, thủy điện Bản Vẽ đã nâng lưu lượng xả lên mức 4.300 m³/giây – gấp hơn 2 lần so với ban đầu.
Di dời dân trong đêm, nhiều xã bị cô lập
Chỉ trong vài giờ, nước lũ đã bao vây hàng loạt xã thuộc các huyện Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn… Quốc lộ 7 – tuyến đường huyết mạch nối miền Tây Nghệ An bị chia cắt nhiều đoạn do ngập sâu 1,5-2m. Nhiều khu dân cư, đặc biệt tại các vùng trũng như xóm Ma Nhai (Con Cuông), khối 4, xã Mường Xén (Kỳ Sơn cũ)… chìm trong nước. Tình trạng cô lập xảy ra nhanh khiến lực lượng tại chỗ phải sơ tán dân xuyên đêm.
Tại xã Con Cuông, hơn 40 người dân được sơ tán đến khu vực cao ráo tại Vườn quốc gia Pù Mát. Cán bộ xã thức trắng đêm để ứng phó, tập trung toàn lực đảm bảo an toàn cho người dân trong điều kiện nước lên nhanh và mưa lớn kéo dài.
Tại xã Mường Xén, một số nhà dân ngập tới mái, tài sản bị cuốn trôi. Một xe khách giường nằm chở khoảng 20 người mắc kẹt do sạt lở và ngập nước, lực lượng ứng trực chỉ có thể hướng dẫn từ xa vì trời tối và nước dâng quá nhanh.
Kích hoạt “4 tại chỗ”, UBND tỉnh họp khẩn trong đêm
Ngay trong đêm 22/7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã ký công điện khẩn, yêu cầu toàn bộ lực lượng quân đội, công an, y tế, phương tiện cơ giới… sẵn sàng ứng cứu, hỗ trợ di dời dân khỏi các khu vực nguy cơ cao. Tinh thần “4 tại chỗ” được kích hoạt ở mức cao nhất.
Lãnh đạo tỉnh – ông Lê Hồng Vinh và ông Nguyễn Văn Đệ đã trực tiếp đến các xã miền núi chỉ đạo công tác ứng phó.
Theo Giám đốc thủy điện Bản Vẽ, trận lũ năm 2018 từng được coi là lớn nhất với lưu lượng nước đổ về đạt 4.200 m³/giây. Tuy nhiên, con số này nay đã bị phá vỡ hoàn toàn, vượt xa mọi kịch bản dự báo.
UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu người dân vùng hạ du tuyệt đối không đi lại qua các khu vực ngập sâu, theo dõi sát các cảnh báo từ cơ quan khí tượng thủy văn và địa phương. Các địa phương cần duy trì thông tin liên lạc 24/24h, rà soát các điểm nguy cơ để có phương án sơ tán kịp thời.
Tình hình mưa lũ vẫn đang diễn biến phức tạp. Các đơn vị tuyến đầu cần sẵn sàng phương án dự phòng nếu lưu lượng xả tiếp tục tăng, đồng thời đảm bảo an toàn điện, y tế, thực phẩm và phương tiện cho các khu sơ tán tạm thời.
