Hà Nội đang khẩn trương triển khai các chính sách thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện giao thông xanh, đồng thời tăng cường biện pháp kiểm soát và xử phạt đối với các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm môi trường.
Theo dự thảo Nghị quyết về phát triển phương tiện giao thông xanh và hệ thống trạm sạc đang được Sở Xây dựng Hà Nội lấy ý kiến, thành phố dự kiến hỗ trợ trực tiếp bằng tiền cho các cá nhân sở hữu xe máy chạy xăng hoặc diesel (đăng ký trước thời điểm nghị quyết có hiệu lực) nếu họ chuyển sang sử dụng phương tiện xanh trị giá từ 15 triệu đồng trở lên.
Mức hỗ trợ cụ thể như sau:
3 triệu đồng/xe đối với cá nhân;
4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo;
5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo.
Mỗi người được hỗ trợ tối đa một xe cho đến hết năm 2030.
Ngoài ra, thành phố sẽ hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất 3 – 5%/năm trong thời gian tối đa 5 năm, lên tới 100% giá trị hợp đồng vay. Các đối tượng được áp dụng gồm: doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách (trừ xe buýt), vận tải hàng hóa, đơn vị dịch vụ công ích và doanh nghiệp đầu tư cơ sở thu hồi, tái chế xe cũ.
Ngân sách thành phố sẽ chi trả toàn bộ lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh kể từ khi nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030. Đồng thời, Hà Nội sẽ ưu đãi giá dịch vụ trông giữ xe cho phương tiện thân thiện với môi trường.
Tới cuối năm 2026, tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trụ sạc. Với các dự án xây dựng mới, tỷ lệ này là 30%. Thành phố cũng khuyến khích xây dựng trụ nạp năng lượng sạch như hydrogen.
Thành phố sẽ hỗ trợ 70% lãi vay trong 5 năm đầu cho các dự án đầu tư hạ tầng trạm năng lượng sạch. Các bến xe, bãi đỗ có từ 30% chỗ đỗ trở lên trang bị trụ sạc sẽ được hỗ trợ 50% chi phí giải phóng mặt bằng và miễn tiền thuê đất trong 5 năm đầu.
Hà Nội cam kết miễn phí khảo sát, thiết kế đấu nối lưới điện và chi phí quảng bá cho các nhà đầu tư. Đặc biệt, thành phố khuyến khích hình thức đầu tư PPP (đối tác công – tư), ưu tiên giao đất và miễn 100% tiền thuê đất tại các vị trí quy hoạch đến năm 2033.
Hà Nội đề xuất lộ trình cấm và hạn chế phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Giai đoạn thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng sẽ bắt đầu từ 1/1 đến 30/6/2026. Từ 1/7/2026, xe máy dùng xăng sẽ bị cấm trong khu vực vành đai 1. Vùng cấm sẽ tiếp tục mở rộng:
Vành đai 2 từ 1/1/2028;
Vành đai 3 từ 1/1/2030.
Giai đoạn 2035 – 2050, Hà Nội dự kiến hạn chế toàn bộ phương tiện không phải xe xanh, kể cả xe sử dụng khí nén (CNG) hay hybrid:
Vành đai 1 từ năm 2035;
Vành đai 2 từ 2040;
Vành đai 3 từ 2045;
Toàn thành phố từ năm 2050.
Thành phố sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá trông giữ xe đối với phương tiện phát thải theo lộ trình. Hệ thống camera giám sát, tuần tra kiểm soát sẽ được lắp đặt nhằm phát hiện và xử phạt hành vi vi phạm khí thải hoặc đi vào vùng cấm, với mức phạt tối đa gấp đôi quy định hiện hành.
Trong quý II/2025, Hà Nội sẽ đưa vào hoạt động hai tuyến xe buýt điện mới (tuyến 43 và 34) với tổng cộng 32 phương tiện. Dự kiến trong năm 2025, toàn mạng lưới có 98 xe buýt điện, chiếm 5,2% tổng số phương tiện. Từ năm 2026, việc đấu thầu các tuyến buýt hết hạn sẽ ưu tiên sử dụng xe buýt điện hoặc xe năng lượng sạch.
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Dương Đức Tuấn, ô nhiễm môi trường đặc biệt là ô nhiễm không khí đang ở mức báo động và trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đến chất lượng sống của người dân.
Hiện nay, Hà Nội có khoảng 8,5 triệu dân với hơn 8 triệu phương tiện, bao gồm hơn 1 triệu ô tô và 6,9 triệu xe máy. Riêng khu vực vành đai 1 ghi nhận khoảng 450.000 xe máy hoạt động.
Kết quả nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các chuyên gia chỉ ra rằng phương tiện sử dụng xăng, dầu đặc biệt là xe máy cũ chiếm tới 60% lượng khí thải gây ô nhiễm. Trong khi đó, gần 70% xe máy đang lưu hành là phương tiện đã qua sử dụng, chưa đạt chuẩn khí thải. Hệ thống kiểm soát khí thải hiện hành vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đủ đáp ứng yêu cầu cấp bách về bảo vệ môi trường.
