“Nhà tôi ba mặt tiền, ngay giữa lòng quận Nhất. Vậy mà, khi con trai tôi cưới một đứa con gái người Bắc vì ‘lỡ có bầu’, tôi thấy mình như bị ai đó dội nước lạnh vào mặt. Mặt mũi nào nhìn họ hàng bạn bè nữa đây?”
Tôi là người Nam, sinh ra và lớn lên ở Sài Gòn. Nhà chồng giàu có từ thời làm tiệm vàng, giờ cho thuê mặt bằng, mỗi tháng thu không dưới vài trăm triệu. Nói không phải khoe chứ nhà tôi không thiếu gì – ngoài một đứa con dâu “môn đăng hộ đối”.
Thằng con trai duy nhất của tôi, Hải, học đại học xong thì vào công ty riêng của bạn làm, không đụng tới đồng nào của cha mẹ. Tôi mừng. Nhưng tôi không ngờ, nó về một ngày, báo tôi một tin trời giáng:
– Mẹ, con cưới. Bạn gái con lỡ có thai rồi.
Tôi sững sờ. Rồi tức.
– Ai? Ai mà không biết ngừa? Con không đủ khôn hay nó cố tình?
– Mẹ đừng nói vậy. Cô ấy là người tốt. Tụi con yêu nhau đàng hoàng. Mẹ cho tụi con cơ hội, được không?
Tôi không trả lời. Trong lòng chỉ đầy hình ảnh tiêu cực: con gái Bắc thường khéo nói, biết tính toán, lại hay làm chủ gia đình. Tôi không muốn con trai mình làm “rể ngoài”. Nhưng nhìn gương mặt con, tôi đành nhượng bộ. Dẫu sao, đứa bé trong bụng cũng mang dòng máu nhà tôi.
Ngày cưới, họ nhà gái vào Sài Gòn chỉ có mẹ cô dâu và cậu em trai. Mọi thứ đều gọn nhẹ. Cô dâu – tên Vy – nhỏ con, da trắng, nói năng nhẹ nhàng. Nhưng tôi thấy ở nó cái gì đó… không hợp mắt. Có lẽ vì giọng Bắc của nó, hay vì ánh mắt hay nhìn xuống khi nói chuyện.
Sau đám cưới, tôi cho vợ chồng nó một phòng ở tầng trệt – căn phòng cạnh bếp và sau nhà, nhỏ nhưng tiện.
Vy không than vãn. Nó nấu ăn, rửa chén, dọn dẹp mọi thứ mà không cần nhắc. Nhưng tôi vẫn không ưa. Tôi thấy nó giả tạo. Mỗi lần nó gọi tôi là “mẹ ơi”, tôi chỉ ậm ừ. Tôi không xưng “mẹ”, tôi chỉ bảo “bà đây”.
Ngày sinh nở, Hải vắng mặt vì công tác. Tôi đưa Vy đi bệnh viện. Nó đau đẻ, tay run run nắm lấy tay tôi:
– Mẹ… mẹ đừng bỏ con một mình nhé…
Tôi định rút tay ra, nhưng rồi nghe nó rên một tiếng, mắt ứa nước. Tôi ở lại.
Lúc cháu nội ra đời, là con gái, Vy khóc òa. Tôi không biết là khóc vì hạnh phúc hay vì sợ… tôi thất vọng. Tôi không nói gì, chỉ ôm cháu vào lòng. Tay bé xíu, ấm áp lạ thường.
Vài tuần sau, tôi bắt đầu nghe hàng xóm xì xào: “Con dâu ngoài Bắc của bà nhìn hiền mà khéo tay quá ha.” – “Nghe nói nó bán bánh online, có người đặt cả chục phần mỗi ngày.” – “Sao giọng Bắc mà dễ nghe ghê…”
Tôi không nói, nhưng lặng lẽ để ý.
Hằng sáng, khi tôi thức dậy, sân trước đã được quét sạch. Có hôm bếp có sẵn nồi nước sâm, Vy để lại mảnh giấy nhỏ: “Mẹ nhớ uống kẻo nóng trong người.”
Nhưng tôi vẫn chưa bỏ được cái thành kiến trong lòng.
Một hôm, tôi nghe nó gọi điện thoại cho mẹ ngoài Bắc:
– … Dạ, con ở đây ổn lắm mẹ ạ. Mẹ yên tâm, con thương mẹ chồng như mẹ ruột. Chỉ là mẹ chồng con chưa quen con thôi… con sẽ ráng.
Tôi đứng bên ngoài, tim bỗng chùng xuống.
Phải chăng… tôi đã quá khắt khe?
Sau khi sinh, Vy không chịu ngồi yên lâu như người Bắc thường làm. Nó nói: “Con khỏe, con muốn làm việc để không bị tù túng.” Tôi nghĩ bụng: Ờ, chắc lo giữ chồng. Dân Bắc ai chẳng lo xa.
Rồi tôi thấy nó lạch cạch trên máy tính cả ngày, rảnh lại làm bánh, gói kỹ, gửi shipper mang đi.
Một hôm tôi tò mò mở thử một hộp bánh thấy trên bàn. Bánh cốm – ngọt dịu, dẻo thơm, không ngấy. Tôi mang lên mời bà hàng xóm. Bà ấy khen nức nở, hỏi chỗ mua. Tôi ậm ừ, nói “con dâu tui làm đó”.
Từ hôm đó, tôi thấy mình… dễ chịu hơn mỗi khi nhìn Vy.
Vài tháng sau, nó xin tôi mở một ki-ốt nhỏ bên hông nhà, bán đồ ăn sáng kiểu Bắc: bún mọc, xôi xéo, bánh khúc. Tôi định phản đối – nhà 3 mặt tiền, mặt bằng quý như vàng – nhưng thấy nó thành thật, tôi gật đầu. “Cho thử 3 tháng,” tôi nói.
Không ngờ khách nườm nượp. Có hôm chưa đến 9 giờ đã hết sạch. Có người còn đặt đem về tận Thủ Đức. Tôi nghe mà ngạc nhiên, còn tự tay phụ nó lấy nước, rửa ly. Vy cảm ơn rối rít.
Một buổi tối, Vy mang lên phòng tôi một chén chè đậu xanh nóng.
– Mẹ ăn thử nhé, hôm nay con nấu theo cách mẹ hay nấu hồi xưa.
Tôi ngạc nhiên.
– Mày biết cách mẹ nấu hồi xưa?
– Con nghe mẹ kể, rồi con hỏi lại bà Ba giúp việc cũ…
Tôi bỗng thấy sống mũi cay cay.
Từ ngày có con dâu, nhà tôi ấm cúng hẳn. Tiếng cười trẻ con, tiếng nồi niêu, tiếng người qua khen “quán nhỏ dễ thương”… tất cả làm tôi thấy khác lạ. Cái khác lạ này – dễ chịu.
Tôi vẫn không nói gì nhiều, vẫn giữ vẻ ngoài hơi khó tính, nhưng trong lòng, tôi biết mình đã khác.
Một chiều nọ, tôi đi khám bệnh về, hơi mệt. Vừa vào cửa, thấy Vy chạy ra đỡ tay tôi, mắt lo lắng:
– Mẹ có sao không? Con pha nước gừng cho mẹ uống nhé.
Tôi gật đầu.
Khi nó quay đi, tôi cất tiếng:
– Vy à.
Nó dừng lại.
– Mẹ… gọi mày là “con” được không?
Nó nhìn tôi. Một giây. Rồi hai giọt nước mắt rơi xuống.
– Mẹ… gọi sao cũng được. Con chỉ cần mẹ thương con là đủ rồi.
Tôi gật đầu, mím môi. Lần đầu tiên, tôi ôm nó. Một cái ôm không dài, nhưng đủ để xóa hết thành kiến đã tồn tại suốt bao lâu.
Giờ đây, mỗi sáng ngồi trước quán nhỏ, uống ly cà phê và nhìn cháu tôi chạy quanh, tôi thấy mình may mắn. Có nhà ba mặt tiền thì sao chứ? Quan trọng là trong nhà có tiếng cười. Mà tiếng cười đó… là từ con dâu Bắc của tôi đem lại.
