“Mẹ chồng tôi nằm viện suốt 9 năm, trong căn phòng cấp cứu đặc biệt đắt đỏ bậc nhất thành phố. Vậy mà chỉ có tôi và chồng thay phiên chăm sóc, còn anh cả – người thừa kế chính danh của dòng họ – lại thẳng thừng từ chối: ‘Quá tốn kém, bọn em có điều kiện thì lo đi.’ Tôi không oán trách, chỉ tự nhủ: miễn mẹ còn sống thêm được ngày nào, là mình còn phước.”
Ngày mẹ chồng tôi ngã bệnh, tôi vẫn còn là một nhân viên văn phòng, công việc không xuất sắc nhưng ổn định, lương đủ sống. Chồng tôi làm giáo viên cấp ba, hiền lành, yêu thương gia đình. Cuộc sống tưởng chừng bình lặng ấy bị xáo trộn hoàn toàn khi mẹ phát hiện có khối u trong não. Bác sĩ nói nếu phẫu thuật sẽ nguy hiểm, nhưng nếu không điều trị liên tục thì chỉ còn vài tháng.
Tôi chưa bao giờ nghĩ đến cảnh chăm người bệnh lâu dài. Nhưng nhìn mẹ nằm co quắp, đôi mắt vẫn gắng tìm nét quen thuộc trên gương mặt tôi – đứa con dâu ít nói nhưng luôn có mặt mỗi lần bà đau ốm – tôi không đành lòng quay lưng.
Anh cả và chị dâu đến bệnh viện đúng… một lần. Sau đó, họ không nghe điện thoại, không nhắn tin, tuyệt nhiên không góp một đồng nào cho chi phí điều trị. Lý do đơn giản: “Nhà còn phải lo cho con ăn học. Mẹ có mệnh hệ gì cũng là chuyện tự nhiên thôi, đừng cố gắng quá.”
Tôi cắn răng bán đi chiếc nhẫn cưới vàng 18K – món quà duy nhất mà mẹ tôi để lại, rồi đến lượt dây chuyền, đôi bông tai ngày cưới. Của hồi môn từng được giấu kỹ, nay lần lượt ra đi. Tôi bỏ việc để túc trực chăm mẹ, vì thuê người thì tiền đâu cho đủ. Chồng tôi đi dạy, lãnh lương xong là chuyển hết cho tôi, chỉ giữ lại vài trăm nghìn đổ xăng.
Cứ như vậy, 9 năm trôi qua.
Mẹ không thể nói được, chỉ thi thoảng mở mắt, chớp mi như báo hiệu bà còn sống. Tôi quen với mùi thuốc khử trùng, quen cả tiếng máy monitor phát ra nhịp tim đều đều, và cả cảm giác nuốt cơm chan nước mắt.
Năm thứ chín, một ngày đầu đông, mẹ bất ngờ tỉnh táo. Bà ra hiệu gọi đầy đủ con cháu đến bệnh viện. Anh cả xuất hiện với bộ đồ bảnh bao, nước hoa thơm lừng. Tôi dắt mẹ ngồi dậy, đút từng thìa cháo loãng vào miệng bà như mọi khi. Khi tất cả đã có mặt, bà run rẩy lấy từ ngăn kéo túi xách một tờ giấy: di chúc viết tay, có công chứng từ mấy năm trước.
Tôi không để ý lắm, vì nghĩ mẹ chẳng còn gì nhiều ngoài căn nhà cũ và một sổ tiết kiệm nho nhỏ. Bà chỉ định, anh cả sẽ nhận toàn bộ căn nhà bà đang ở, còn vợ chồng tôi được quyển sổ tiết kiệm trị giá 35 triệu đồng – số tiền mẹ nói là “để lại chút ít cho con út lo hậu sự”.
Cả phòng im lặng. Tôi cúi đầu, không dám để ai thấy nước mắt lăn dài. Chín năm không công việc, không lương, bán sạch tài sản, hy sinh cả tuổi thanh xuân… mà chỉ nhận lại một tờ giấy với ba chữ số. Nhưng tôi không trách. Có lẽ mẹ muốn giữ yên bề trên dưới. Tôi cố nuốt nghẹn để nắm tay mẹ nói khẽ: “Con hiểu, mẹ yên tâm.”
Một tuần sau, mẹ mất.
Tang lễ được tổ chức giản dị nhưng đủ đầy. Tôi lo từ bộ áo liệm, hoa trắng đến người tụng kinh. Anh cả chỉ đến đọc điếu văn, chụp vài tấm ảnh rồi về. Hôm hạ huyệt, anh còn nói nhỏ: “Em giữ sổ tiết kiệm ấy đi, anh không giành.”
Tôi cười gượng, “Ai mà giành cái đó.”
Ba ngày sau đám tang, tôi mặc bộ đồ lam giản dị, ôm quyển sổ tiết kiệm cũ kỹ đến ngân hàng – chi nhánh nơi mẹ đã mở tài khoản. Tôi chỉ định rút hết tiền để thắp hương mẹ tròn 49 ngày, coi như khép lại một giai đoạn đau buồn.
Nhân viên tiếp tân nhìn tôi, rồi lịch sự đưa vào phòng riêng. Tôi ngạc nhiên: “Ủa, em chỉ muốn rút tiền thôi mà?”
Cô ấy nói nhẹ nhàng:
– Dạ chị vui lòng ngồi chờ giám đốc chi nhánh một chút, sổ này nằm trong danh sách khách hàng ưu tiên.
Tôi càng ngạc nhiên hơn. Chờ khoảng 10 phút thì một người đàn ông lịch thiệp bước vào, cười bắt tay:
– Chị là con gái bà Nguyễn Thị Bích đúng không? Tôi là giám đốc chi nhánh, hôm nay đích thân kiểm tra và giải ngân tài khoản đặc biệt theo yêu cầu trong di chúc của cụ bà.
Tôi đưa sổ ra, anh ta giở từng trang, gật gù rồi quay màn hình cho tôi xem:
Số dư khả dụng: 2.987.000.000 đồng.
Tôi suýt ngã khỏi ghế. Run rẩy hỏi lại:
– Anh… nói nhầm phải không? Sổ này ghi có 35 triệu thôi mà…
Anh ta cười:
– 35 triệu chỉ là số dư được hiển thị trong quyển sổ thông thường. Nhưng bà cụ đã mở thêm một sổ tiết kiệm điện tử, liên tục gửi vào trong suốt 9 năm qua. Gửi gốc, dồn lãi, lại gửi tiếp, không ai biết ngoài bà và chúng tôi. Đặc biệt, sổ này có điều kiện rút: chỉ được giao cho người con chăm sóc bà suốt thời gian bệnh tật.
Tôi bật khóc.
Chín năm kiên nhẫn, chín năm câm lặng chịu đựng, chín năm sống không ngày mai… hóa ra mẹ biết hết.
Tôi nhớ lại từng lần bà nắm tay tôi thật chặt, đôi mắt khẽ rưng rưng, từng lần tỉnh táo ít ỏi gọi tên tôi giữa tiếng máy móc lạnh lùng. Bà không nói được, nhưng bà đã âm thầm bảo vệ tôi theo cách không ai ngờ tới.
Tôi không về nhà ngay. Tôi đi bộ thật lâu dưới cơn mưa mỏng đầu hạ. Bên tai vẫn vang vọng tiếng mẹ thủ thỉ ngày xưa:
“Đạo làm con không cần báo đáp, nhưng người sống có tâm, trời sẽ không phụ…”
