Ngày 26 tháng 6 – thời điểm mà hàng triệu sĩ tử trên cả nước bước vào kỳ thi quan trọng nhất đời học sinh. Trong khi bạn bè cậu đang ngồi trong phòng thi, tay viết lia lịa dưới ánh đèn sáng trưng, thì Nguyễn Minh Khôi – một nam sinh lớp 12 trường THPT Ngô Gia Tự, lại đang ngồi trong một phòng bệnh vắng vẻ, áo đồng phục thấm mồ hôi, hai tay nhuốm máu… của người khác.
Không ai hiểu vì sao Khôi vắng mặt trong buổi thi Ngữ Văn sáng nay – môn thi đầu tiên của kỳ thi tốt nghiệp. Chỉ có cậu và bà lão ngồi trên giường bệnh kia hiểu được lý do.
Câu chuyện bắt đầu từ một buổi sáng định mệnh.
5h30 sáng, Khôi đã dậy từ sớm, mặc đồng phục chỉnh tề, đeo kính cận và nhét chiếc thẻ dự thi vào cặp. Mẹ cậu – bà Lan, làm công nhân vệ sinh ca đêm, vừa về đến nhà thì dúi vào tay Khôi một hộp cơm nhỏ:
“Thi tốt nhé con, ráng đậu để thoát khỏi cái xóm trọ này…”
Khôi gật đầu, mắt long lanh. Là học sinh giỏi nhiều năm liền, cậu được thầy cô và bạn bè đặt nhiều kỳ vọng. Nhưng không ai biết, mỗi đêm, Khôi vẫn tranh thủ đi phụ quán cơm để có tiền học thêm.
Sáng nay, cậu đạp chiếc xe cũ rích ra khỏi xóm trọ, men theo con đường nhỏ dẫn ra điểm thi. Con đường này vốn vắng vẻ, ít ai qua lại vào buổi sớm. Nhưng hôm nay, một hình ảnh lạ khiến Khôi dừng xe lại: Một bà cụ gầy gò đang nằm sõng soài bên lề đường, máu từ đầu rỉ ra thành vệt đỏ thẫm trên nền xi măng.
“Bà ơi! Bà sao vậy ạ?!”
Không có tiếng trả lời. Cụ bà vẫn bất tỉnh.
Khôi nhìn đồng hồ: 6h10. Chưa trễ. Điểm thi chỉ cách đây 2km. Nhưng nếu bỏ mặc cụ bà, lỡ đâu cụ không qua khỏi…?
Cậu rút điện thoại gọi cấp cứu – không ai bắt máy. Một chiếc xe ô tô đi qua, cậu vẫy tay, nhưng xe phóng vèo như không thấy gì.
Trong giây phút quyết định, Khôi không đắn đo thêm. Cậu cõng bà lên xe đạp, đạp thục mạng đến trạm y tế xã gần nhất. Đến nơi, y tá yêu cầu người nhà ký giấy. Khôi giải thích:
“Cháu không quen cụ, chỉ thấy cụ ngã giữa đường nên đưa đến đây.”
Y tá lắc đầu: “Không có thân nhân thì không được làm thủ tục cấp cứu khẩn cấp. Cậu ký vào đây.”
Khôi ký.
Rồi cậu ngồi chờ. Thời gian trôi nhanh hơn cậu tưởng.
6h55 – Gần đến giờ bóc đề.
7h10 – Cậu vẫn ngồi ghế chờ, tay siết chặt quai cặp.
7h30 – Môn Ngữ Văn chính thức bắt đầu. Cậu biết mình đã lỡ.
Y tá bước ra, thở phào: “Cụ đã qua cơn nguy kịch. Rất may cháu đưa kịp thời.”
Khôi gục đầu xuống bàn. Mắt cay xè. Mọi ước mơ, mọi tháng ngày học tập vất vả như tan biến trong tích tắc.
Chiều hôm đó, tin “nam sinh bỏ thi để cứu bà lão bị ngất giữa đường” bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội. Người đăng đầu tiên là cô y tá ở trạm y tế, cảm động trước hành động của Khôi.
Câu chuyện được chia sẻ hàng chục ngàn lượt, nhiều người không khỏi xót xa:
“Ước mơ đại học đâu dễ có lại…”
“Người tốt như em Khôi không nên bị thiệt thòi…”
Nhưng Khôi không biết điều đó. Cậu chỉ biết mình đang thất vọng khôn cùng.
Chiều hôm ấy, khi cậu đạp xe về đến xóm trọ, thì một chiếc ô tô dừng trước cổng. Một người đàn ông đứng tuổi bước xuống, nhìn quanh, rồi hỏi:
“Ở đây có ai tên Khôi không?”
Khôi bước tới, tim đập mạnh. Người đàn ông đưa tay ra:
“Chú là con trai bà cụ cháu cứu sáng nay. Cảm ơn cháu rất nhiều. Mẹ chú tỉnh lại rồi, kể lại tất cả…”
Khôi chỉ lắc đầu, gượng cười:
“Cháu không cứu bà cụ vì mong được trả ơn đâu ạ. Cháu chỉ… không thể để bà ấy chết ngoài đường như thế.”
Người đàn ông mím môi, ánh mắt đầy xúc động. Rồi ông nói một câu khiến Khôi sững sờ:
“Nếu cháu đồng ý, chú muốn bảo trợ việc học cho cháu. Không chỉ thi lại năm sau – mà là giúp cháu bước vào đại học, theo đúng ước mơ của mình.”
Cuối ngày hôm đó, Khôi mở điện thoại. Tin nhắn của cô giáo chủ nhiệm:
“Cô vừa nộp đơn xin đặc cách tốt nghiệp cho em. Có khả năng được chấp nhận. Cố lên Khôi, em không đơn độc.”
Ba ngày sau, trong khi bạn bè Khôi đã thi xong cả ba môn bắt buộc, thì cậu vẫn đang ngồi trong phòng trọ chật hẹp, ôn lại đề thi cũ như một thói quen chưa thể từ bỏ. Bên ngoài, trời Sài Gòn tháng 6 nắng như thiêu đốt. Khôi không đi đâu, cũng chẳng còn lý do để đi.
Đơn xin đặc cách tốt nghiệp mà cô giáo chủ nhiệm gửi đi vẫn chưa có hồi âm. Dù có được chấp thuận, điều đó chỉ có nghĩa là cậu được công nhận tốt nghiệp THPT. Còn cánh cửa đại học thì vẫn là điều xa vời, vì không có điểm thi để xét tuyển.
Khôi không trách ai, cũng không hối hận. Cậu vẫn tin mình đã làm điều đúng đắn.
Ngày 1 tháng 7, Khôi nhận được một cuộc gọi từ Sở Giáo dục & Đào tạo TP.HCM.
“Em Nguyễn Minh Khôi phải không? Chúng tôi muốn mời em đến họp xét trường hợp đặc cách tốt nghiệp. Có thể mang theo các giấy tờ liên quan đến sự việc hôm 26/6 nhé.”
Khôi run rẩy cả tay khi cúp máy. Mẹ cậu nắm chặt tay con trai:
“Đi đi con. Lần này là để cuộc đời mình bước sang trang mới.”
Tại trụ sở Sở GD-ĐT, ngoài Khôi, còn có đại diện nhà trường, cô giáo chủ nhiệm, và… cả người đàn ông lạ mặt hôm trước – con trai của bà cụ mà Khôi đã cứu.
Ông ấy chính là ông Trần Minh Thắng – giám đốc một tập đoàn giáo dục tư nhân lớn, cũng là nhà sáng lập một quỹ học bổng dành cho học sinh nghèo hiếu học.
“Tôi xin phép xác minh lại sự việc. Sáng hôm đó, chính em Khôi đã đưa mẹ tôi đi cấp cứu. Nếu trễ vài phút, bà có thể đã không qua khỏi. Tôi mong Sở tạo điều kiện đặc biệt cho trường hợp của em ấy.”
Buổi họp kết thúc trong sự lặng lẽ. Ba ngày sau, Khôi nhận được thông báo:
“Hội đồng xét duyệt đặc cách đã chấp nhận cho em Nguyễn Minh Khôi tốt nghiệp THPT năm 2025, căn cứ vào hoàn cảnh đặc biệt và hồ sơ y tế có xác nhận của chính quyền địa phương.”
Cậu gần như bật khóc.
Nhưng niềm vui không dừng ở đó.
Ngay sáng hôm sau, Khôi nhận được một email từ Đại học Văn Lang – ngôi trường mơ ước mà cậu từng định nộp hồ sơ vào nếu thi xong.
“Em Khôi thân mến,
Sau khi nhận được thông tin về trường hợp của em, Ban giám hiệu quyết định trao cho em suất học bổng toàn phần chuyên ngành Báo chí & Truyền thông, đồng thời miễn toàn bộ học phí 4 năm đại học.
Chúng tôi tin rằng một người sống có nghĩa, có trách nhiệm như em sẽ là hình mẫu tích cực cho sinh viên tương lai.”
Khôi chết lặng trong vài giây. Rồi bật dậy, chạy ào ra ngoài như không tin vào mắt mình.
Mẹ cậu ngồi dưới bếp, thấy con trai vừa cười vừa khóc, chỉ biết lau nước mắt:
“Đó là phúc phần ông trời trả cho người tốt, con à.”
Mùa thu năm đó, Khôi chính thức nhập học. Buổi lễ khai giảng tại trường đại học, khi thầy hiệu trưởng kể lại câu chuyện của Khôi như một tấm gương, cả hội trường im lặng rồi vỡ òa trong tiếng vỗ tay kéo dài.
Sau buổi lễ, một nữ sinh viên đến bắt chuyện với Khôi. Cô mỉm cười:
“Hóa ra anh chính là… người ‘bỏ thi để cứu người’ trong câu chuyện lan truyền mấy tuần trước. Em rất ngưỡng mộ.”
Khôi đỏ mặt, gãi đầu:
“Không có gì đâu. Anh chỉ nghĩ… nếu hôm đó mình đi tiếp thì sẽ day dứt cả đời.”
Hai năm sau, Khôi trở thành cây bút trẻ của một tờ báo điện tử lớn. Bài viết đầu tiên của cậu có tựa đề:
“Đôi khi bỏ lỡ một kỳ thi, lại là cách để vượt qua kỳ thi lớn nhất của cuộc đời.”
Bài viết được chia sẻ hàng triệu lượt. Nhiều người đọc xong đã khóc. Không phải vì sự mất mát, mà vì sự tử tế – một điều tưởng nhỏ, nhưng có thể xoay chuyển cả vận mệnh.
Và giữa vô vàn lựa chọn trên đời, Khôi vẫn tin mình đã chọn đúng – dù cái giá là bỏ lỡ kỳ thi mà ai cũng nghĩ là duy nhất.
Bạn có thể đánh rơi một cơ hội – nhưng đừng đánh rơi lương tâm. Và rồi, cuộc đời sẽ không bỏ rơi bạn.
