Ngày cưới, ai cũng mong là ngày hạnh phúc nhất trong đời. Nhưng với tôi, đó lại là ngày tôi đứng giữa hai người phụ nữ tôi yêu thương nhất — một người sinh ra tôi, một người tôi từng nghĩ sẽ cùng tôi đi hết cuộc đời.
Trong tiếng nhạc rộn ràng, ánh đèn lung linh và những lời chúc phúc dồn dập, cô ấy — người mặc chiếc váy trắng đẹp nhất tôi từng thấy — nhìn tôi, đôi mắt không còn sự dịu dàng mà đầy quyết liệt.
“Anh chọn em hay chọn mẹ anh?” — cô hỏi, giọng bình thản nhưng từng chữ như rạch vào tim tôi.
“Chọn mẹ, anh sẽ mất tất cả.”
Tôi không ngần ngại. Tôi nhìn thẳng vào mắt cô.
“Tôi nói được, làm được.”
Tôi tên là Dũng. Năm đó tôi 32 tuổi, vừa mua được căn hộ đầu tiên sau nhiều năm làm việc ở công ty kiến trúc. Cuộc đời tôi vẫn bình lặng cho đến khi gặp Linh.
Linh là nhân viên thiết kế nội thất, giỏi giang, xinh đẹp, tự tin và biết mình muốn gì. Cô ấy khác hẳn với những người con gái tôi từng quen. Linh không chờ tôi dắt đi, cô đi trước và để tôi phải đuổi theo. Có lẽ chính điều đó khiến tôi say mê.
Mối quan hệ của chúng tôi nhanh chóng phát triển, chỉ sau 8 tháng đã bàn đến chuyện cưới hỏi. Tôi dẫn Linh về ra mắt mẹ.
Mẹ tôi, một người phụ nữ tần tảo, góa chồng từ khi tôi 10 tuổi, sống tiết kiệm từng đồng để nuôi tôi học hết đại học. Bà là người hiền lành, nhưng không dễ dãi. Ngay lần đầu gặp Linh, bà đã không ưng.
“Con bé giỏi đấy, nhưng không biết kính trên nhường dưới.” — mẹ tôi nhận xét sau khi Linh về. Lúc đó tôi cho rằng mẹ quá khắt khe, còn Linh thì chỉ đang… sống thật với cá tính của mình.
“Con yêu cô ấy, mẹ ạ. Chúng con sẽ cưới nhau.” — tôi nói.
Mẹ im lặng. Tôi tưởng như vậy là xong.
Ngày cưới đến gần, Linh bắt đầu có nhiều yêu cầu: không mời họ hàng bên nội nhiều vì “toàn người quê mùa”; không để mẹ tôi ngồi cùng bàn với họ hàng nhà gái vì “không hợp không khí”; thậm chí muốn mẹ tôi ký giấy tách khẩu sau cưới để chúng tôi ra ở riêng.
Tôi không hiểu sao người con gái tôi yêu lại trở nên khắt khe đến vậy. Nhưng mỗi lần tôi nhắc đến, Linh lại bảo: “Em chỉ muốn tốt cho tương lai của chúng ta. Em không muốn sống cuộc đời bị trói bởi mẹ chồng.”
Tôi cố dung hòa. Tôi thương mẹ. Nhưng tôi cũng sợ mất Linh. Những lần cãi nhau, tôi lại nhủ lòng: “Cưới xong rồi, mọi thứ sẽ ổn.”
Nhưng tôi đã sai.
Ngày cưới, sau khi hoàn tất lễ gia tiên ở nhà tôi, chúng tôi di chuyển đến khách sạn tổ chức tiệc cưới. Linh kéo tôi vào phòng chờ, nơi chỉ có hai đứa. Cô nhìn tôi lạnh lùng:
“Anh có chắc muốn đi tiếp không?”
Tôi ngơ ngác. “Sao em lại nói thế?”
Cô cười nhẹ, nhưng ánh mắt lại vô cùng nghiêm túc.
“Nếu cưới hôm nay, em muốn mẹ anh không sống cùng chúng ta. Em không muốn ràng buộc với bà. Sau này anh nuôi bà thì nuôi riêng, không ảnh hưởng đến cuộc sống của em. Anh chọn đi: em hay mẹ anh?”
Tôi cảm thấy như ai tát vào mặt. Không phải vì Linh quá đáng, mà vì… tôi biết câu hỏi này sẽ đến, nhưng không nghĩ nó đến vào đúng ngày cưới.
Tôi nhìn người con gái trước mặt. Cô ấy đẹp, kiêu hãnh, và tôi yêu cô ấy thật lòng. Nhưng trong khoảnh khắc ấy, tôi không thấy người bạn đời — tôi chỉ thấy một người đang muốn đặt điều kiện với tình yêu.
Còn mẹ tôi… Tôi nhớ những ngày mưa rét bà nhịn ăn để dành tiền đóng học phí cho tôi. Tôi nhớ bà đi nhặt ve chai thêm ngoài giờ dạy học để lo cho tôi chiếc laptop đầu tiên. Tôi nhớ ánh mắt bà sáng lên khi lần đầu tôi nói mình có người yêu.
Tôi không cần suy nghĩ lâu. Tôi hít một hơi thật sâu.
“Tôi nói được, làm được. Nếu phải chọn… tôi chọn mẹ tôi.”
Căn phòng rơi vào im lặng. Linh không gào lên, không khóc. Cô chỉ đứng đó, sững người. Sau vài giây, cô quay đi, bỏ ra ngoài. Vài phút sau, tôi nghe tiếng thông báo: “Cô dâu xin phép hủy hôn lễ.”
Tiệc cưới bị hủy ngay trước giờ khai mạc. Bạn bè, đồng nghiệp xôn xao. Còn tôi… tôi bước về phía mẹ, người đang ngồi một mình ngoài hành lang, khuôn mặt lo lắng.
Tôi quỳ xuống trước bà, nắm lấy tay:
“Mẹ ơi, con xin lỗi. Nhưng con không thể đánh đổi mẹ để lấy bất cứ điều gì.”
Bà nhìn tôi, nước mắt lưng tròng, nhưng vẫn cố cười.
“Dũng à… con không nợ ai, chỉ nợ chính mình. Hôm nay, con đã trả xong rồi.”
Tôi ôm mẹ, giữa đám đông ánh nhìn. Và trong trái tim, tôi biết: dù cả thế giới quay lưng, chỉ cần có mẹ, tôi vẫn là người không đơn độc.
Ba ngày sau lễ cưới bị hủy, tôi quay trở lại văn phòng làm việc như chưa có gì xảy ra. Những lời bàn tán, ánh mắt ái ngại vẫn còn đấy — một người đàn ông bị bỏ rơi ngay trong ngày cưới là điều không phải ai cũng dám đối diện.
Nhưng tôi không thấy xấu hổ.
Tôi chỉ thấy trống rỗng.
Đêm đầu tiên sau lễ cưới hủy, mẹ nấu một bữa cơm thịnh soạn, nhiều món tôi thích. Bà không hỏi gì. Chỉ ngồi gắp cho tôi từng miếng, bảo: “Ăn đi con. Gầy rồi đấy.”
Tôi ăn, nước mắt rơi vào bát cơm nóng hổi.
Không phải vì tôi còn yêu Linh. Mà vì tôi thương mẹ. Bà đã sống quá lâu với nỗi sợ con trai sẽ bỏ rơi bà khi có gia đình riêng. Bây giờ thì không còn sợ nữa. Tôi đã chọn bà, nhưng điều đó cũng đồng nghĩa, bà đã chứng kiến con trai mình bị bỏ lại ngay trước bàn dân thiên hạ.
Cuộc sống chậm rãi trôi qua. Tôi không liên lạc lại với Linh. Cô cũng không tìm tôi. Mạng xã hội của cô khóa toàn bộ. Những tấm hình đính hôn, những kế hoạch cho tương lai biến mất như chưa từng tồn tại.
Tôi mất hơn một năm để ổn định lại hoàn toàn: cả công việc lẫn tâm lý.
Một hôm, khi đang đi khảo sát công trình ở Đà Nẵng, tôi tình cờ gặp Tú — bạn thân của Linh. Cô ấy có vẻ bất ngờ khi thấy tôi.
“Anh khỏe không?” — cô hỏi, hơi ngập ngừng.
Tôi gật đầu. “Cảm ơn. Em biết Linh dạo này sao rồi không?”
Tú im lặng một lúc rồi thở dài. “Linh ra nước ngoài ngay sau ngày đó. Đi du học lại. Em nghĩ… cô ấy chưa bao giờ ngừng yêu anh, chỉ là cô ấy không vượt qua được cái bóng của mẹ anh.”
Tôi cười nhạt. “Tình yêu mà đặt điều kiện, không phải tình yêu.”
Tú nhìn tôi, như muốn nói gì đó rồi lại thôi. Cuối cùng, cô chỉ khẽ nói: “Cô ấy từng nói, nếu được quay lại, có lẽ sẽ không hỏi anh câu hỏi đó nữa…”
Tôi không trả lời.
Hai năm sau ngày hủy hôn
Cuộc sống của tôi và mẹ đã thay đổi rất nhiều. Tôi nhận được một lời mời làm giám đốc chi nhánh tại Hà Nội — mức lương gấp đôi, điều kiện tốt, nhưng phải xa mẹ một thời gian. Tôi hỏi ý bà, bà chỉ nói:
“Con đi đi. Mẹ ổn mà. Ở quê mẹ còn vườn, còn mấy cô giáo về hưu chơi cùng.”
Tôi biết bà nói vậy để tôi yên tâm. Nhưng lần đầu tiên trong đời, tôi thấy… mẹ tôi thực sự bình yên. Có lẽ là vì bà tin: dù tôi đi đâu, tôi vẫn sẽ quay về.
Và tôi đi.
Ở Hà Nội, tôi quen Hương — một đồng nghiệp mới chuyển vào công ty. Trái với Linh ngày xưa, Hương không quá nổi bật, không quá sắc sảo, nhưng cô ấy dịu dàng và lắng nghe.
Chúng tôi không yêu nhau vội. Chúng tôi làm bạn, cùng nhau qua những ngày tăng ca mệt mỏi, những dự án chồng chất, những ngày mưa phố cổ…
Một tối muộn, khi cả hai cùng đi ăn mì ven hồ Tây, Hương hỏi:
“Anh từng yêu sâu đậm ai chưa?”
Tôi nhìn hồ lặng gió, rồi đáp: “Từng yêu. Nhưng sau cùng, người tôi chọn là mẹ mình.”
Hương không ngạc nhiên. Có vẻ cô đã nghe đâu đó câu chuyện về tôi.
Cô nói: “Em nghĩ, ai đặt gia đình lên đầu, đều xứng đáng để yêu lại lần nữa.”
Tôi không trả lời. Nhưng trong lòng, lần đầu tiên sau nhiều năm, tôi thấy… một hy vọng nhỏ len vào tim.
Ba năm sau ngày hủy hôn
Tôi cưới Hương. Một đám cưới ấm cúng, không màu mè, chỉ có khoảng 50 khách mời — đa số là người thân và bạn bè thân thiết.
Lần này, tôi không để bất cứ ai đặt tôi vào thế phải chọn lựa. Vì Hương không bắt tôi phải chọn. Cô hiểu rằng, người đàn ông trưởng thành không cần phải từ bỏ mẹ mới chứng tỏ được tình yêu với vợ.
Mẹ tôi khóc khi cầm tay Hương trong lễ cưới, bà bảo: “Cảm ơn con đã không bắt thằng Dũng rời xa mẹ.”
Hương cười, bảo: “Vì con biết, nếu yêu ai, phải yêu cả gốc rễ của họ.”
Đêm tân hôn, tôi nhìn Hương ngủ say, lòng thầm cảm ơn những gì đã qua. Có thể nếu ngày đó Linh không hỏi tôi câu hỏi ấy, chúng tôi đã cưới nhau. Nhưng liệu tôi có hạnh phúc không? Có thể là không. Vì bất cứ cuộc sống nào bắt đầu bằng sự lựa chọn giữa hai người mình yêu thương… đều không thể gọi là trọn vẹn.
Tôi từng chọn giữa tình yêu và mẹ.
Tôi từng nghĩ đó là mất mát.
Nhưng sau cùng, tôi hiểu: người ta không cần phải chọn, nếu đi cùng mình là người hiểu được giá trị của tình thân.
Linh là bài học.
Hương là món quà.
Và mẹ — là điểm tựa suốt đời.
