Năm tôi 25 tuổi, mẹ tôi muốn tái hôn. Tôi vui vẻ đồng ý vì nghĩ ai cũng cần có hạnh phúc cho riêng mình. Nhưng ngày gặp cha dượng, tôi bỏ đi ngay lập tức. Không phải vì ông ấy xấu tính, thô lỗ hay già nua. Ông ta là người đàn ông từng đưa tôi vào bóng tối của tuổi thơ, thứ mà tôi đã mất hàng năm trời để tưởng rằng mình đã quên.
Tôi tên là Mai, sinh ra và lớn lên ở một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Quảng Nam. Mẹ tôi là giáo viên cấp một, còn ba tôi – người cha ruột duy nhất mà tôi từng biết – mất trong một tai nạn xe máy khi tôi lên sáu. Kể từ đó, hai mẹ con tôi nương tựa vào nhau mà sống. Mẹ tôi không tái giá. Suốt mười chín năm trời, bà sống như một chiếc bóng, vừa làm mẹ, vừa làm cha. Tôi chưa bao giờ nghe bà than vãn một lời.
Khi tôi đậu đại học và ra Hà Nội học, mẹ vẫn ở lại quê. Bà không muốn tôi bị xao nhãng vì lo lắng cho bà. Tôi biết bà từng có vài người để ý, nhưng chưa ai thực sự đi vào đời bà. Bà sợ điều tiếng, sợ tôi tổn thương, sợ người ta không tử tế.
Tôi học xong, đi làm ở Sài Gòn. Cuộc sống bộn bề cuốn tôi đi với những deadline, những mối quan hệ mở mà chẳng ai dám gọi tên. Tôi không nghĩ đến chuyện lập gia đình, càng không nghĩ nhiều về quá khứ. Mỗi tháng, tôi gọi điện về cho mẹ vài lần, gửi tiền đều đặn, dặn bà giữ gìn sức khỏe. Bà vẫn như mọi khi: nói ít, cười nhẹ và luôn kết thúc cuộc gọi bằng một câu, “Mẹ ổn. Con cứ yên tâm làm việc.”
Rồi một ngày đầu tháng ba, khi tôi đang ngồi trong quán cà phê ở Quận 1, mẹ gọi. Giọng bà nhẹ nhàng, nhưng có gì đó khác lạ.
– Mai à, mẹ muốn nói với con chuyện này… Mẹ định đi thêm bước nữa.
Tôi hơi bất ngờ. Nhưng rồi lại thấy mình không nên bất ngờ. Bà xứng đáng được hạnh phúc.
– Ai vậy mẹ? Người ở gần nhà mình à?
– Không. Là người quen cũ. Mẹ gặp lại ông ấy ở lễ cưới con Hằng, bạn mẹ. Ông ấy góa vợ hơn mười năm rồi. Tính tình hiền lành, con đừng lo. Mai, mẹ đã suy nghĩ kỹ rồi.
Tôi cười qua điện thoại.
– Mẹ đã vất vả vì con cả đời. Giờ mẹ muốn có người bầu bạn thì con mừng cho mẹ. Con sẽ về dự đám cưới.
Đó lẽ ra đã là đoạn kết đẹp cho một hành trình dài của mẹ tôi. Nhưng cuộc đời, như một cuốn truyện cũ, có những trang bất ngờ đến khó tin.
Tôi bắt chuyến bay về Đà Nẵng, rồi đi xe về thị trấn nhỏ quê nhà. Lần đầu tiên sau ba năm, tôi trở lại căn nhà cấp bốn cũ kỹ, nơi từng vang tiếng cười của tôi và mẹ. Mẹ đón tôi với ánh mắt sáng bừng, bà trẻ ra trông thấy.
– Cuối tuần này, mẹ và chú Hưng sẽ tổ chức bữa cơm thân mật, mời vài người bạn thân. Mẹ muốn con gặp ông ấy.
Tôi gật đầu, dù trong lòng có chút hồi hộp.
Tối hôm đó, tôi thức đến khuya xem lại ảnh cũ. Có một tấm ảnh từ năm lớp 3, tôi mặc áo dài trắng, đứng giữa một nhóm người lớn ở nhà văn hóa thôn. Trong ảnh, có một người đàn ông quen quen. Tôi không nhớ nổi là ai.
Ba ngày sau, tôi gặp chú Hưng.
Ông ta bước vào nhà, tay cầm bó hoa lay-ơn. Nhìn thấy tôi, ông khựng lại một giây. Tôi thì như bị một cú tát bất ngờ. Mọi ký ức ập về. Mùi thuốc lá. Bàn tay thô ráp. Chiếc xe máy màu xanh bạc. Tiếng cửa sắt khóa lạch cạch. Cái góc nhà kho ẩm thấp…
Đó là người đàn ông đã từng sống cùng nhà với dì tôi hơn mười lăm năm trước – chồng cũ của dì. Khi ấy tôi chín tuổi, từng có một kỳ nghỉ hè ở nhà dì. Tôi không nhớ rõ mọi chuyện, chỉ nhớ một cảm giác ghê sợ không thể gọi tên. Và tôi chưa từng kể với ai, kể cả mẹ.
Người đàn ông ấy từng khiến tôi phải né tránh ánh nhìn của chính mình trong gương.
Tôi đứng bật dậy, mặt tái đi.
– Mẹ, con có việc phải đi ngay.
– Mai? Con đi đâu? Không ăn tối à?
– Con xin lỗi.
Tôi không thể nói lý do. Tôi chỉ biết mình không thể ở lại căn nhà đó thêm phút nào.
Tôi bắt xe trở lại Đà Nẵng trong đêm. Đầu óc quay cuồng. Những tiếng cười nói, những cái vuốt tóc, những lần bị nhốt trong kho vì “không nghe lời”… Tất cả ùa về. Tôi không nhớ hết. Nhưng tôi nhớ nỗi sợ.
Sáng hôm sau, mẹ gọi cho tôi hàng chục cuộc. Tôi tắt máy.
Tôi cần thời gian. Tôi cần xác định lại: Ký ức ấy có thật không? Hay chỉ là một cơn ác mộng kéo dài của tuổi thơ?
Tôi ở lại Đà Nẵng, thuê một phòng trọ nhỏ gần biển, nói dối với công ty rằng mình bị cảm, xin nghỉ phép một tuần. Suốt mấy ngày trời, tôi không làm được gì ngoài việc nằm im trên giường, mắt nhìn trân trân lên trần nhà.
Tôi bắt đầu mơ. Những giấc mơ lặp đi lặp lại: tôi bé lại, trong bộ váy ngủ mỏng, ngồi co ro trong góc phòng kho ẩm mốc. Cánh cửa gỗ cũ mở ra. Bóng người đàn ông ấy tràn vào. Tôi không hét lên được. Miệng tôi như bị khoá chặt bằng một cái nút vô hình. Giấc mơ chấm dứt ở đó, mỗi lần đều để lại mồ hôi lạnh dính trên lưng và trái tim như bị ai bóp nghẹt.
Tôi tự hỏi: có thể nào trí óc trẻ con đã dựng nên ký ức không có thật? Hay tôi chỉ bị ám ảnh bởi một điều mình không hiểu?
Đến ngày thứ năm, tôi bật khóc khi nhìn thấy dòng tin nhắn từ mẹ:
“Mai, nếu con không về, mẹ sẽ hủy đám cưới. Mẹ cần biết chuyện gì đang xảy ra.”
Tôi trở về.
Mẹ ngồi ở bàn uống nước. Trà nguội từ lâu. Bà không nói gì khi thấy tôi. Chỉ nhìn, rất lâu.
– Con không muốn mẹ cưới người đó, đúng không? – Bà hỏi, không buộc tội, không ép buộc.
Tôi ngồi xuống. Tay tôi run.
– Mẹ còn nhớ hè năm con học lớp 3, con ở nhà dì Lan không?
Bà gật đầu. Ánh mắt bắt đầu thay đổi.
– Ông ấy… chồng cũ của dì Lan. Con không nhớ hết. Nhưng con sợ ông ấy. Rất sợ.
Tôi không dám dùng từ nào rõ ràng hơn. Tôi không chắc chính xác chuyện gì đã xảy ra. Tôi chỉ nhớ cảm giác kinh hoàng ấy, cảm giác không dám đến gần đàn ông, không thể chịu được tiếng khóa cửa lạch cạch trong nhiều năm trời.
Mẹ tôi im lặng. Rất lâu sau, bà mới cất tiếng, run rẩy:
– Hồi ấy… dì con có nói gì đó mập mờ. Nhưng khi mẹ hỏi, cả hai vợ chồng họ đều bảo không có chuyện gì. Mẹ không nghĩ ra lại là ông ta.
Giọng bà trĩu nặng. Tôi thấy ánh mắt mẹ tràn đầy tội lỗi, dù bà không làm gì sai.
– Con xin lỗi, mẹ ơi. Con không biết sao mình lại quên. Con đã cố quên…
Tôi òa lên khóc như đứa trẻ tám tuổi. Mẹ ôm lấy tôi, bàn tay run rẩy vuốt tóc tôi như ngày còn bé. Cả hai chúng tôi ngồi đó, không ai nói thêm gì, chỉ có tiếng thời gian như lặng xuống giữa hai thân thể chằng chịt những vết thương cũ.
Hôm sau, mẹ hủy hôn lễ.
Tôi không biết bà đã nói gì với ông ta. Chỉ biết ông ta không quay lại nữa. Mẹ trở lại với công việc ở trường, khuôn mặt già đi hẳn trong vòng một tuần. Nhưng tôi thấy trong mắt mẹ có thứ gì đó sáng rõ hơn: sự tỉnh thức.
– Mai, mẹ không giận con đâu. Cũng không tiếc. Mẹ chỉ giận mình… đã không hỏi con kỹ hơn năm ấy.
Tôi nắm tay mẹ. Lần đầu tiên, tôi thấy mình mạnh mẽ hơn người phụ nữ đã gồng gánh cả đời vì tôi.
Một tháng sau, tôi đến gặp dì Lan.
Dì sống một mình trong căn nhà nhỏ, chồng cũ đã bỏ đi từ lâu, con trai thì định cư nước ngoài.
Khi tôi nhắc đến ông ta, dì nheo mắt, thở dài.
– Ông ấy… hồi xưa đã có một lần bị hàng xóm báo công an vì tội sàm sỡ đứa bé bán vé số. Nhưng không ai bắt được quả tang, nên vụ đó chìm xuồng. Tao cũng không tin lúc đầu. Nhưng sau một lần thấy ông ấy nhìn con gái nhà bên với ánh mắt dâm dật, tao sợ. Tao đuổi cổ ông ta, ly hôn luôn.
Tôi lạnh người. Hóa ra nỗi sợ của tôi không phải là ảo giác.
– Sao dì không nói cho mẹ cháu biết?
– Tao định nói. Nhưng lúc đó mày còn nhỏ, tao sợ làm lớn chuyện thì lại ảnh hưởng đến con gái tao. Với lại… ai tin lời con nít, hả cháu?
Dì nói xong, quay đi. Tôi thấy trên mặt bà có những nếp nhăn của hối hận. Nhưng chẳng có gì có thể làm lại từ đầu.
Tôi trở lại Sài Gòn sau tất cả. Tôi bắt đầu đi trị liệu tâm lý. Lần đầu tiên, tôi dám gọi đúng tên nỗi đau của mình. Lần đầu tiên, tôi không còn thấy xấu hổ vì chuyện từng xảy ra. Tôi học cách tha thứ – không phải cho ông ta, mà cho chính mình khi đã im lặng quá lâu.
Mẹ tôi vẫn một mình. Nhưng bà không cô đơn. Bà tham gia lớp học đàn tranh cho người trung niên, trồng thêm luống hoa cúc trước nhà. Thi thoảng bà gọi điện cho tôi, kể chuyện bà dạy học sinh lớp một đánh vần sai mà nói “thương chết được”. Giọng bà nhẹ đi, và nụ cười trở lại.
Tôi học được một điều: có những ký ức không bao giờ quên, nhưng nếu ta dám đối mặt với chúng, thì vết thương cũng có thể lành. Không phải lành hẳn, mà là lành theo cách giúp ta bước tiếp.
Và đôi khi, yêu thương không nằm ở việc hy sinh tất cả, mà là dám nói “không” khi cần bảo vệ người mình thương.
