Từ ngày con dâu tôi – vợ tôi – mang thai, mọi thứ trong nhà gần như đảo lộn. Chưa kịp quen với việc chuẩn bị làm cha mẹ thì tin bố chồng tôi mất vì đột quỵ ập đến. Hai vợ chồng tôi vội vã khăn gói về quê lo hậu sự cho ông. Đám tang xong xuôi, nhà chỉ còn lại mẹ chồng – bà thương, già yếu, bệnh tật dậy hành liên miên. Nghĩ cảnh bà sống quạnh quẽ ở quê, vợ chồng tôi quyết định đón bà lên thành phố chăm sóc, phần vì đạo hiếu, phần vì cũng muốn bà có người trò chuyện bầu bạn.
Dù sức khỏe yếu, bà vẫn tự tay nấu ăn, quét tước nhà cửa mỗi lúc chúng tôi đi làm. Mẹ chồng tôi hiền, ít nói, sống tiết kiệm, chẳng bao giờ đòi hỏi. Điều đó khiến tôi yên tâm để đồ đạc tùy ý, kể cả những thứ có giá trị.
Cuối năm, hai vợ chồng tôi nhận được khoản thưởng kha khá. Chúng tôi bàn nhau gom tiền mua một cây vàng xem như của để dành cho tương lai đứa nhỏ. Mua xong, tôi cẩn thận bỏ vào ngăn tủ đựng giấy tờ, vốn trước giờ chưa từng khóa vì nhà chẳng có người lạ.
Một tuần sau, khi đang tìm giấy tờ, tôi tá hỏa phát hiện chỗ để vàng trống trơn. Tôi lục khắp phòng, khắp nhà, mồ hôi vã ra vì hoảng. Gọi cho chồng, anh bảo không để ý. Hỏi mẹ chồng, bà nói không biết, mặt thoáng chút bối rối như người không hiểu chuyện gì.
Nhưng điều khiến tôi lo lắng hơn cả là ngay tối hôm đó, bà khăng khăng đòi về quê gấp. Bà bảo cuối năm phải về trước để dọn dẹp vườn tược, với lại “bố con dưới ấy chờ bà ăn Tết cùng cho ấm nhà”. Lời bà nói nghèn nghẹn, nhưng ánh mắt lại rất cương quyết.
Tôi cố giữ bà lại nhưng bà nhất quyết không ở. Lúc chuẩn bị đi, bà cứ ôm khư khư một chiếc túi vải cũ như sợ ai đó giật mất. Cảm giác bất an dấy lên trong tôi: liệu bà có lấy cây vàng không? Tôi biết mình không nên nghi oan người già, nhưng sự trùng hợp quá đáng ngờ.
Bà vừa quay lưng định bước lên xe, tôi vội chạy đến kéo chiếc túi lại. “Mẹ cho con xem chút được không?” – tôi nói. Bà hốt hoảng giữ chặt, nhưng sức bà yếu, chiếc túi dễ dàng bị tôi kéo ra.
Khi mở túi, tôi đứng chết lặng. Bên trong không phải vàng… mà là thứ khiến tim tôi thắt lại, đồng thời khiến tôi nhận ra mình vừa phạm một sai lầm khủng khiếp.
Trong chiếc túi mà tôi tưởng chứa cây vàng trộm được lại là… những tờ giấy khám bệnh nhàu nát, cùng ba vỉ thuốc tim đã dùng dở. Giữa chúng là một tấm ảnh cũ chụp bố chồng tôi ôm mẹ, sau lưng là cây bưởi trong vườn. Tấm ảnh mờ nét nhưng được bà bọc bằng giấy bóng kính, giữ gìn rất cẩn thận.
Tôi lật từng tờ giấy khám, tay run lên. Những dòng chữ ghi chẩn đoán “Suy tim độ III”, “Hẹp van động mạch chủ”, “Dự đoán cần can thiệp sớm”… đều có ngày cách đây nửa năm. Cả hai vợ chồng tôi chưa từng nghe bà nhắc đến bệnh nặng như vậy. Bà luôn nói “mẹ già rồi, đau chỗ này chỗ kia là bình thường”. Giờ nhìn thấy những tờ giấy này, tôi mới hiểu thứ “bình thường” ấy là bao nhiêu chịu đựng âm thầm.
Nhưng điều khiến tôi nghẹn lại là một hóa đơn viện phí chưa thanh toán, số tiền y như giá trị… một cây vàng.
Tôi hỏi trong bàng hoàng:
— Mẹ… sao mẹ không nói với bọn con?
Mẹ chồng tôi cúi mặt, bàn tay khô gầy run run siết góc túi.
— Con cái chuẩn bị sinh nở, mẹ không muốn làm gánh nặng. Bố con mất rồi, nhà dưới quê trống trước trống sau… mẹ phải lo nốt vườn tược. Với lại… — Bà ngập ngừng — … mẹ muốn về để kịp làm giỗ 100 ngày cho ông. Mẹ sợ trễ, ông buồn.
Giọng bà nhỏ, đục, như kéo theo bao năm tháng cam chịu.
Tôi đứng lặng, vừa xấu hổ, vừa thương đến nhói lòng. Tôi đã nghi ngờ bà – người mẹ đang cố chống chọi bệnh tật một mình chỉ để không phiền con cái.
Nhưng trong đầu tôi vẫn còn câu hỏi: “Vậy cây vàng ở đâu?”
Tôi gượng nhẹ hỏi:
— Mẹ thật sự không biết gì về cây vàng tụi con mua sao?
Bà lắc đầu mạnh:
— Mẹ có lấy cái gì đâu. Ở nhà các con, mẹ luôn sợ làm hỏng thứ gì chứ nói gì đến đụng vào đồ quý.
Tôi tin bà. Nhưng nếu không phải bà, không phải chồng, thì vàng biến mất bằng cách nào?
Ngay lúc đó, chồng tôi đi làm về. Nghe chuyện, anh trầm ngâm rất lâu rồi bất ngờ hỏi:
— Dạo gần đây có ai lạ vào nhà không? Hay thợ sửa ống nước lần trước?
Tôi lắc đầu: cửa luôn khóa, mẹ chồng ở nhà cả ngày, không ai đến.
Một thoáng, mẹ chồng nhìn chồng tôi rồi nói nhỏ:
— Có… có hôm mẹ xuống sân chung cư phơi đồ, cửa nhà hình như chưa khóa. Nhưng mẹ không nhớ rõ.
Câu nói ấy khiến cả hai vợ chồng tôi lạnh người. Chúng tôi lập tức kiểm tra lại camera hành lang. Nhưng camera ở tầng nhà tôi… đúng hôm ấy lại bị hỏng, chỉ ghi được nửa ngày rồi tắt ngúm.
Tôi cảm giác một điều gì đó không ổn. Và linh cảm ấy càng rõ khi chồng tôi vô tình nhớ ra:
— Em à… hôm đó có người giao hàng gọi anh xuống lấy. Lúc anh quay lên, hình như cửa chỉ khép hờ.
Những mảnh ghép bắt đầu khớp lại, nhưng vẫn chưa đủ rõ.
Đúng lúc đó, mẹ chồng kéo tay tôi, giọng run rẩy:
— Con… cho mẹ xin lỗi chuyện cái túi. Mẹ không muốn các con biết bệnh tình. Nhưng mẹ thề với con, mẹ không lấy vàng…
Tôi nắm tay bà, nói trong nước mắt:
— Con biết rồi mẹ. Con mới là người sai.
Nhưng sự thật về cây vàng mất tích vẫn còn ở phía trước—một sự thật mà tôi chưa từng tưởng tượng, và nó lộ ra vào một buổi tối mà cả nhà không ngờ tới…
Tối hôm đó, khi cả nhà còn đang bàn bạc xem có nên trình báo công an không, chuông cửa bất ngờ reo lên. Người xuất hiện trước cửa là bác bảo vệ của chung cư – vẻ mặt ái ngại nhưng có chút gấp gáp.
— Nhà mình có mất đồ phải không? — bác hỏi.
Cả ba chúng tôi nhìn nhau sững sờ. Chồng tôi cẩn trọng đáp:
— Dạ… đúng là có mất một chút. Sao bác biết?
Bác bảo vệ thở dài, lấy trong túi ra một USB:
— Camera tầng ba hỏng, nhưng camera thang máy hôm ấy vẫn còn. Ban quản lý lúc rà soát dữ liệu mới phát hiện một chuyện… Tôi nghĩ nên đưa cho anh chị xem ngay.
Cả nhà lập tức xuống phòng bảo vệ. Bác mở đoạn video thời điểm mẹ chồng tôi nói đã phơi đồ và quên khóa cửa. Tim tôi đập thình thịch.
Trong video, một thanh niên mặc áo shipper bước vào thang máy, cầm theo một thùng giấy. Nhưng thay vì bấm tầng trệt, hắn bấm… tầng nhà tôi. Khi cửa thang máy mở, hắn nhìn quanh rất kỹ, rồi đi thẳng đến hành lang. Khoảng năm phút sau, hắn quay lại thang máy, tay không, nhưng thái độ gấp gáp lộ rõ.
Tôi thấy rùng mình.
— Nhưng… sao hắn biết phòng tôi ở đâu? — tôi hỏi.
Bác bảo vệ chậm rãi đáp:
— Người này đã theo dõi cư dân một thời gian. Ban quản lý nghi ngờ, nhưng không bắt được quả tang. Đến lúc so lại thời gian các căn hộ báo mất đồ, mới nhận ra hắn hay lợi dụng lúc giao hàng để quan sát, tìm những căn cửa không khóa.
Một cảm giác tội lỗi ập đến: chính tôi đã làm mẹ chồng buồn bằng sự nghi ngờ vô cớ, trong khi tội phạm lại là người ngoài.
Chồng tôi hỏi tiếp:
— Bác có nhận diện được hắn không?
— May mắn là có. Tên này từng bị tố ở một khu khác. Ban quản lý sẽ chuyển toàn bộ dữ liệu sang công an. Khả năng tìm lại tài sản còn tùy, nhưng lịch trình di chuyển của hắn ghi rất rõ.
Khi trở về nhà, mẹ chồng tôi ngồi lặng, ánh mắt chất chứa nỗi buồn. Tôi nắm tay bà, nói khẽ:
— Mẹ ơi… con xin lỗi. Con sai rồi. Con đã nghĩ oan cho mẹ.
Bà nở nụ cười hiền nhưng mệt mỏi:
— Con gái… mẹ hiểu. Mất của ai chẳng cuống. Miễn là bây giờ mọi chuyện rõ rồi.
Nhưng tôi biết, nỗi buồn của bà không chỉ đến từ chuyện bị nghi oan. Bệnh tình nặng, cộng với nỗi nhớ chồng, làm bà hao gầy đi nhiều.
Mấy ngày sau, công an gọi báo đã tìm thấy đối tượng cùng tang vật. Cây vàng được thu hồi nguyên vẹn. Khi nhận lại, điều đầu tiên tôi làm là mang về đặt vào tay mẹ chồng.
Bà giật mình:
— Con làm gì vậy?
— Con muốn mẹ giữ. Con và chồng con còn trẻ, kiếm lại được. Còn mẹ… cần tiền chữa bệnh.
Bà bật khóc, ôm lấy tôi như ôm một đứa con ruột.
Hôm bà về quê lo giỗ trăm ngày cho bố chồng, tôi đứng nhìn theo, lòng nhẹ nhõm nhưng cũng đầy day dứt. Chuyến xe lăn bánh, bà quay lại nhìn tôi, ánh mắt ấm áp đến khó tả.
Tôi hiểu rằng đôi khi, những mất mát trong đời không đáng sợ bằng việc chúng ta nghi ngờ sai người thương mình nhất. Và cũng nhờ chuyện cây vàng mất tích ấy, tôi lần đầu nhìn thật rõ tấm lòng của mẹ chồng – người phụ nữ âm thầm chịu đựng, chỉ mong con cái được bình yên.
Một bài học mà tôi chắc sẽ mang theo cả đời.
