Tôi vẫn luôn tự tin rằng mình là người chồng “biết tính toán”. Thu nhập của tôi không cao, nhưng đủ để duy trì một gia đình nhỏ. Tôi giao hết việc chi tiêu cho vợ, nhưng đặt ra quy định rõ ràng: mỗi tháng chỉ đưa 2 triệu để vợ đi chợ, còn lại tôi giữ để phòng thân. Thời buổi khó khăn, đàn ông phải cẩn trọng, nhất là khi tôi luôn thấp thỏm nghĩ vợ sẽ đem tiền về “phụ nhà ngoại”, như cái cách mẹ vợ hay bóng gió: “Con gái cũng phải lo cho nhà mẹ chứ!”.
Vợ chưa bao giờ phàn nàn. Cô ấy chỉ im lặng nhận tiền rồi cố gắng xoay xở. Nhiều hôm tôi còn thấy cô ấy cặm cụi ghi chép từng nghìn lẻ, nhưng tôi mặc kệ. Tôi tin rằng 2 triệu cho chợ búa là quá đủ, chỉ cần biết co kéo. Vợ tôi hiền, ít nói, nên tôi càng dễ giữ suy nghĩ mình đúng.
Cho đến cuối tuần ấy.
Nhà ngoại có giỗ, vợ bảo cả nhà về. Lúc đầu tôi định thoái thác, nhưng con trai cứ năn nỉ nên đành đồng ý. Con đường về quê ngoại lúc nào cũng nghèo khó: những mái ngói cũ, tường nứt loang lổ, mùi rơm rạ thoảng trên gió. Tôi từng đến đây vài lần, lần nào cũng thấy một không khí lam lũ không thể lẫn vào đâu được.
Nhưng hôm ấy, vừa đến đầu xóm, tôi đã cảm thấy lạ.
Ở giữa những căn nhà xiêu vẹo, một ngôi nhà khang trang nổi bật lên như một vệt sáng giữa bức tranh màu xám: tường sơn vàng kem mới toanh, cổng sắt đen bóng, sân lát gạch đỏ thẳng tắp không dính một vết bẩn. Tôi sững lại.
Đó… chính là nhà ngoại.
Tôi quay sang vợ. Gương mặt cô ấy thoáng biến sắc nhưng cố tỏ ra bình thản:
— Nhà sửa lại chút thôi anh… Ba má cũng dành dụm lâu rồi…
Dành dụm? Tôi không tin. Tôi nhớ rõ ba má vợ làm nông, mùa được mùa mất. Còn căn nhà cũ năm trước tôi ghé qua vẫn thấp lè tè, mái dột. Làm sao chỉ một năm mà thành ra thế này?
Một luồng lạnh chạy dọc sống lưng khi tôi chợt nhớ đến những cuốn sổ chép chi tiêu vợ hay giấu, những tối cô ấy thức muộn căn ke hóa đơn, những bữa cơm ngày càng đạm bạc.
Phải chăng… tiền tôi đưa không phải 2 triệu mà là toàn bộ khoản vợ cố âm thầm bù vào?
Hay tệ hơn… vợ đã giấu tôi điều gì lớn hơn nữa?
Bước chân tôi như bị níu lại ngay cổng sắt. Tim đập loạn, mồ hôi tay lạnh toát.
Tôi không biết rằng những gì chờ mình phía sau còn hơn cả nỗi nghi ngờ ấy…
Tôi bước vào sân trong sự im lặng khó chịu. Bố mẹ vợ ríu rít chào đón, nhưng tai tôi như ù đi. Ánh mắt tôi cứ dán vào những mảng tường mới sơn, từng viên gạch lát còn mùi xi măng. Một công trình như thế này ít nhất cũng phải vài trăm triệu. Một gia đình làm nông như nhà ngoại… lấy đâu ra?
Suốt bữa cơm, tôi không nuốt nổi. Vợ thì cứ cúi mặt, thi thoảng liếc tôi đầy lo lắng. Tôi cố giữ vẻ bình thường nhưng trong lòng như có ngàn mũi kim châm. Đến khi bố vợ khoe:
— Nhờ mấy đứa mà năm nay nhà mới khang trang, đi mưa nắng cũng không sợ nữa.
“Mấy đứa”? Tôi nhìn vợ. Tim tôi nặng trĩu.
Trên đường về, khi con ngủ say ở ghế sau, tôi không kìm được nữa:
— Em nói thật đi. Tiền đâu sửa nhà?
Vợ im lặng rất lâu. Rồi cô ấy mở túi, đưa cho tôi một cuốn sổ cũ, góc đã bong.
— Anh xem đi. Đây là chi tiêu 3 năm nay.
Tôi chộp lấy, mở ra. Từng trang giấy ghi chi li: Rau 12 nghìn, trứng 20 nghìn, xăng 30 nghìn… Nhưng điều khiến tôi nghẹn họng chính là cột “tiết kiệm”: tháng nào cũng có 500–700 nghìn. Cô ấy đã để dành từng chút một. Có tháng còn bớt cả tiền ăn của mình.
— Em… bớt tiền ăn? — tôi run giọng.
Vợ nhìn xuống:
— Nhà ngoại dột nát quá, ba má già rồi… Em muốn sửa lại cho ba má ở. Em biết anh không thích chuyện đó, nên em tự tiết kiệm, không động đến tiền của anh.
Một cơn nóng bừng mặt tôi. Suốt thời gian qua, tôi nghi ngờ, kiểm soát, tính toán… trong khi chính cô ấy phải nhịn ăn để lo cho hai nhà. Tôi thấy mình nhỏ bé và hèn hạ hơn bao giờ hết.
Nhưng vẫn còn một điều ám ảnh tôi hơn:
— Chỉ tiết kiệm sao đủ? Xây nhà đâu phải rẻ?
Vợ cắn môi rất mạnh, đôi mắt đỏ hoe:
— Em… còn vay thêm. Nhưng em đứng tên vay, không muốn làm phiền anh. Em tính tự trả dần.
Tim tôi như rơi xuống vực. Cô ấy âm thầm gánh nợ, chỉ vì sợ tôi phiền lòng. Trong khi tôi lại nghĩ cô ấy bòn rút tiền cho nhà ngoại.
— Sao em không nói?
— Vì anh sẽ nổi giận. Anh luôn nói tiền phải để phòng thân, không nên dính vào nhà ngoại… Em không muốn gây căng thẳng.
Tôi lặng người. Thì ra, điều vợ giấu tôi không phải là phản bội hay tiêu xài hoang phí. Mà là gánh nặng cô ấy tự một mình chịu đựng, trong khi tôi chỉ chăm chăm nghi ngờ.
Tôi nhìn vợ — đôi vai nhỏ run lên — và hiểu rằng sự thật vẫn chưa dừng ở đó. Bởi vợ còn điều gì đó chưa dám nói…
Tối hôm ấy, khi con đã ngủ, vợ ngồi xuống cạnh tôi, tay nắm chặt như sợ buông ra sẽ sụp đổ. Tôi biết cô ấy còn điều gì đó giấu trong lòng.
— Anh… còn nhớ đợt em hay bị đau bao tử không? — vợ hỏi, giọng nghèn nghẹn.
Tôi gật đầu. Tôi còn nhớ rõ những hôm cô ấy ôm bụng, mặt tái mét. Tôi chỉ bảo “Chắc do ăn uống thất thường”. Không ngờ…
Vợ hít sâu:
— Em đi khám rồi. Bác sĩ nói dạ dày em bị viêm nặng, phải điều trị lâu dài. Nhưng em không dám nói anh, vì sợ tốn thêm tiền.
Tôi chết lặng.
Những tháng qua, khi tôi thấy vợ ăn uống rất ít, tôi nghĩ cô ấy tiết kiệm quá mức hoặc cố tình làm màu. Không ngờ… cô ấy đau đến mức không ăn nổi.
— Em định dùng tiền tiết kiệm để chữa, nhưng cuối cùng lại dành cho nhà ngoại. Em tính: sức khỏe mình ráng được thì ráng… Còn ba má, nếu mái nhà không sửa, mưa bão có khi đổ sập mất.
Tôi thấy nghẹn ở cổ họng. Người phụ nữ ấy — người vợ tôi từng nghĩ quá hiền, quá dễ bị nhà ngoại lôi kéo — lại mạnh mẽ đến mức hy sinh cả sức khỏe của mình.
— Em không trách anh đâu, — vợ nói khẽ. — Chỉ là… em mong anh hiểu cho em hơn.
Lời cô ấy như nhát dao xoáy vào lòng. Tôi mới là người cần xin lỗi.
Tôi nắm tay vợ thật chặt:
— Anh sai rồi. Từ nay mọi chuyện chi tiêu, em không cần phải đơn độc nữa. Việc nhà ngoại, nhà nội… đều là gia đình cả. Chúng ta cùng lo.
Vợ bật khóc. Lần đầu tiên tôi thấy cô ấy khóc nhiều đến vậy.
Hôm sau, tôi đến ngân hàng hỏi về khoản nợ vợ đứng tên. Số tiền không quá lớn, nhưng với người phụ nữ âm thầm tiết kiệm từng nghìn một, đó là cả một gánh nặng. Tôi quyết định trả hết số nợ ấy, rồi mở một tài khoản chung để hai vợ chồng cùng quản lý, không còn cảnh mỗi người một bí mật.
Bữa cơm tối hôm ấy, khi vợ ăn được nhiều hơn một chút, tôi nhìn thấy đôi mắt cô ấy nhẹ nhõm hơn trước. Tôi cũng thầm hứa với lòng rằng mình sẽ học cách làm một người chồng tử tế hơn — không phải người chỉ biết tính toán.
Người ta nói, hôn nhân bền vững không phải nhờ tiền bạc, mà nhờ sự thấu hiểu.
Còn tôi — phải đi qua một hành trình đầy nghi ngờ và tự ái — mới hiểu được điều ấy.
