Tôi tên là Đăng, năm nay ba mươi sáu tuổi, là một thợ xây lành nghề ở một tỉnh miền Trung. Cả tuổi trẻ tôi dành phần lớn thời gian trên các công trường, bám vào gạch vữa để kiếm sống. Tôi không quá đẹp trai, nhà lại nghèo nên chẳng mấy cô để ý. Tình duyên của tôi vì thế mà lận đận mãi.
Mãi đến năm tôi ba mươi hai tuổi, trong một lần đi phụ xây nhà chùa ở huyện lân cận, tôi gặp em – một cô gái câm, mồ côi cha mẹ từ nhỏ, sống nhờ vào sự che chở của sư trụ trì. Em tên là Hồng. Lúc đó em chừng hai mươi lăm tuổi, nước da trắng ngần, đôi mắt to tròn, ngây thơ như đứa trẻ nhưng lại chất chứa một nỗi buồn mênh mông.
Lần đầu gặp, tôi chỉ biết em là người lặng lẽ, suốt ngày chỉ cặm cụi lau dọn, tưới cây trong sân chùa. Nhưng cái cách em cúi đầu chào từng người, cái dáng gầy gò khép nép như sợ làm phiền ai, khiến tôi không hiểu sao cứ để tâm mãi. Có lẽ là vì tôi cũng từng lớn lên trong nghèo khổ và cô đơn, nên dễ mềm lòng trước những người như em.
Tôi bắt đầu hay để ý đến em hơn. Mỗi lần nghỉ trưa, tôi lại rút trong giỏ cơm của mình một phần mang đến cho em. Em lúc đầu từ chối, gật đầu cảm ơn nhưng không dám nhận. Phải đến lần thứ ba, khi tôi nói bằng giấy viết “Tôi là người dư cơm, em là người thiếu cơm, vậy là hợp lý rồi,” em mới mỉm cười và nhận lấy. Nụ cười ấy như khiến nắng tràn cả sân chùa.
Dù em không thể nói, chúng tôi vẫn giao tiếp bằng giấy, bằng ánh mắt, bằng những hành động nhỏ. Tôi bắt đầu đến chùa nhiều hơn, không chỉ để làm mà còn để tìm em. Tôi nói với trụ trì rằng nếu em đồng ý, tôi muốn xin cưới em về làm vợ. Thầy nhìn tôi rất lâu, rồi gật đầu: “Cô ấy đã chịu đủ thiệt thòi trong đời. Nếu con có lòng tử tế thật sự, thì đây sẽ là một nhân duyên đẹp.”
Ngày tôi dắt em về nhà, xóm làng xì xào. Người thì khen tôi tốt bụng, kẻ lại chê rằng tôi dại dột khi cưới một cô vợ câm, mồ côi, không thân thích. Nhưng tôi mặc kệ. Tôi tin rằng, chỉ cần mình sống chân thành, rồi em sẽ cảm nhận được tình yêu ấy.
Cuộc sống vợ chồng ban đầu không dễ dàng. Em vụng về, chưa quen việc nhà, tôi phải hướng dẫn từng chút. Nhưng em siêng năng, chịu khó học hỏi. Mỗi sáng tôi đi làm, em chuẩn bị cơm canh đầy đủ. Chiều về nhà, thấy em cười dịu dàng, mọi mệt mỏi đều tan biến.
Sau gần một năm, em có thai. Tôi hạnh phúc như lên mây. Mẹ tôi – người từng phản đối cuộc hôn nhân này – giờ đây cũng quý em hơn cả con gái ruột. Em không nói được nhưng luôn biết cách thể hiện tình cảm bằng hành động: nấu món tôi thích, ngồi xoa chân cho mẹ mỗi tối, lau dọn bàn thờ tổ tiên kỹ lưỡng. Cả nhà dần dần xem em là một phần không thể thiếu.
Ngày em sinh con, tôi đứng chờ ngoài phòng sinh, tay run lẩy bẩy. Khi bác sĩ bế đứa trẻ ra, nói mẹ tròn con vuông, tôi bật khóc. Nhưng điều khiến tôi chấn động nhất… là ngay sau đó, khi tôi bước vào phòng, nắm tay em và nói: “Em vất vả rồi…” thì em nhìn tôi với đôi mắt ngấn lệ, và thốt lên bằng giọng rõ ràng:
“Anh… ơi…”
Tôi chết lặng. Tôi tưởng mình nghe nhầm. Nhưng em lại tiếp tục, yếu ớt mà rõ ràng:
“Cảm ơn… anh… đã… yêu… em.”
Tôi ngã khuỵu xuống đất. Cả một đời làm người đàn ông mạnh mẽ, tôi chưa từng yếu lòng như vậy. Nhưng lúc đó, tôi khóc như một đứa trẻ.
Câu nói đầu tiên của em sau bao năm im lặng như sấm vang trong lòng tôi. Căn phòng bệnh im lặng đến nỗi chỉ còn nghe tiếng máy đo nhịp tim của con tôi, đang ngủ ngon lành trong nôi cạnh giường mẹ.
Tôi ngồi sụp xuống, nắm lấy tay em, nghẹn ngào:
– Em… em nói được? Sao em chưa từng nói?
Nước mắt chảy dài trên gò má gầy guộc của em. Em không trả lời ngay. Phải mất một lúc lâu, em mới yếu ớt nói tiếp – giọng còn run rẩy, không tròn trịa như người thường:
– Em… từng… nói được. Nhưng… tai nạn… mất mẹ, em sốc… rồi không nói nữa.
Tôi như bị sét đánh lần nữa.
Hóa ra em không phải là cô gái bị câm bẩm sinh. Em chỉ là người từng quá đau khổ, quá tổn thương đến mức… chính tâm trí em tự giam mình trong im lặng.
Em kể – bằng từng lời nói lắp bắp, và cả những nét chữ nguệch ngoạc sau đó – rằng năm tám tuổi, em chứng kiến mẹ bị tai nạn giao thông ngay trước mắt mình. Em sốc đến mức từ đó không nói thêm lời nào. Cha em thì bỏ đi từ khi em còn nhỏ. Mẹ mất, không ai thân thích nhận nuôi, em bị đưa vào trung tâm bảo trợ rồi sau đó được gửi vào chùa. Sư thầy thương tình nuôi dạy, chấp nhận sự im lặng của em như một phần số phận.
Và rồi… em chấp nhận luôn mình là “người câm”.
Nhưng khi về làm vợ tôi, sống trong một mái nhà bình dị, được mẹ tôi ân cần đối xử như con, được tôi yêu thương bằng tất cả những điều nhỏ nhặt – thì lớp băng trong lòng em dần tan ra. Em dần dần muốn nói lại, nhưng sợ hãi. Sợ nếu không làm được, tôi sẽ thất vọng. Em luyện tập lén lút vào những buổi sáng tôi đi làm, đứng trước gương mấp máy môi một mình.
Cho đến ngày em sinh con. Đau đớn, mệt mỏi, và thiêng liêng đến tột cùng. Cảm giác lần đầu làm mẹ khiến em muốn bày tỏ tình cảm bằng tất cả những gì mình có – và tiếng gọi “Anh ơi…” tuôn ra như một dòng suối bị chặn lâu ngày.
Tôi nghe mà vừa đau, vừa thương, vừa hạnh phúc đến không diễn tả được. Hóa ra bao năm qua, em chưa từng bất lực với cuộc đời. Chỉ là, em chọn im lặng để trốn tránh nỗi đau. Và cũng chính tình yêu, sự kiên nhẫn đã khiến em đủ dũng cảm để bước ra khỏi bóng tối ấy.
Những ngày sau đó, em bắt đầu tập nói trở lại. Mỗi ngày một từ. Có hôm cả buổi chỉ được một câu ngắn. Nhưng tôi kiên trì ngồi bên cạnh, giúp em phát âm, cười với từng tiến bộ nhỏ nhất.
Mẹ tôi thì bảo:
– “Con dâu mẹ… nó không câm. Nó chỉ cần một người nghe thôi.”
Ba năm đã trôi qua từ khoảnh khắc đó.
Con trai tôi nay đã biết chạy lon ton, gọi “Mẹ ơi” rõ ràng, và Hồng – vợ tôi – cũng đã nói được trôi chảy hơn bao giờ hết. Em không nói nhiều, vẫn giữ thói quen lặng lẽ và trầm tĩnh. Nhưng mỗi khi em gọi tôi một tiếng “Anh ơi” hay khi thủ thỉ kể chuyện dạy con, tôi lại rưng rưng.
Chúng tôi mở một tiệm bánh nhỏ tại nhà. Em làm bánh rất khéo, được khách hàng trong xóm ưa thích. Tôi phụ em đóng gói, giao hàng, dạy con học thêm chữ.
Nhiều người từng chê tôi “rước cái nghiệp vào thân”, giờ lại ngưỡng mộ gia đình tôi. Nhưng nếu họ biết, người “thiệt thòi” ấy chính là người dạy cho tôi biết thế nào là tình yêu không cần lời, họ có lẽ sẽ nghĩ khác.
Tôi đã cứu một người phụ nữ khỏi bóng tối – nhưng chính em mới là người mang ánh sáng vào cuộc đời tôi.
