VKSND tỉnh Hưng Yên xét thấy, theo Thông tư số 27 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, gà lôi trắng thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB, Nghị định số 84 của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố). Do đó, bản án sơ thẩm tuyên bố bị cáo Thái Khắc Thành phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự là chưa phù hợp với sự thay đổi của chính sách, pháp luật.
![]() |
Đại diện VKSND tỉnh Hưng Yên và Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên trao quyết định Kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm cho bị cáo Thái Khắc Thành tại Trại tạm giam Công an tỉnh Hưng Yên. |
Kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm
VKSND tỉnh Hưng Yên vừa ra quyết định Kháng nghị toàn bộ Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HS-ST của Tòa án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên trong vụ án người đàn ông ở Nghệ An bị tuyên phạt 6 năm tù vì nuôi, bán gà lôi trắng được dư luận đặc biệt quan tâm.
Quyết định của VKSND tỉnh Hưng Yên đề nghị Toà án nhân dân tỉnh Hưng Yên xét xử vụ án theo trình tự phúc thẩm, hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HS-ST của Toà án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên để điều tra lại theo quy định của pháp luật.
VKSND tỉnh Hưng Yên cũng đề nghị Tòa án nhân dân tỉnh Hưng Yên hủy bỏ biện pháp tạm giam đối với bị cáo Thái Khắc Thành theo quy định của pháp luật.
Theo Bản án hình sự sơ thẩm, hành vi phạm tội của bị cáo Thái Khắc Thành như sau:
Năm 2022, thông qua mạng xã hội, Thái Khắc Thành biết loài gà lôi trắng là động vật nguy cấp, quý, hiếm thuộc danh mục nghiêm cấm nuôi, nhốt, buôn bán vì có giá trị bảo tồn và kinh tế cao. Mặc dù biết pháp luật nghiêm cấm việc nuôi, nhốt, vận chuyển, buôn bán trái phép loài gà này, nhưng Thành vẫn cố ý thực hiện.
Năm 2024, Thành mua 01 cá thể gà lôi trống của một người không quen biết ở tỉnh Cần Thơ với giá 4.500.000 đồng qua mạng xã hội. Sau đó, Thành tiếp tục liên hệ đổi 01 con chim cho người (không xác định được tên, địa chỉ) ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An (tên trước khi sáp nhập) lấy 02 cá thể gà lôi mái. Thành nuôi chung 01 cá thể gà lôi trống và 02 cá thể gà lôi mái tại nhà riêng ở xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An (nay là xã Đô Lương, tỉnh Nghệ An), không đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Trong quá trình nuôi, các cá thể gà trưởng thành này sinh sản được 13 trứng, ấp nở được 10 cá thể gà lôi con (còn 03 trứng bị hỏng).
Tháng 3/2025, Thành có ý định bán số gà lôi con này nên đã sử dụng tài khoản Facebook cá nhân “Thanh Oanh” để rao bán gà trong các hội nhóm về chim cảnh quý hiếm. Ngày 20/3/2025 và ngày 26/3/2025, Thành đăng hai bài viết kèm hình ảnh gà lôi bố mẹ và đàn gà lôi con, mời chào mua bán. Cùng ngày 26/3/2025, Thành nhận được tin nhắn hỏi mua từ tài khoản Facebook “Quốc Huy” của một người không rõ lai lịch, sau đó hai bên thỏa thuận bán 10 con gà lôi con với giá 500.000 đồng/con, tổng cộng 5.000.000 đồng.
Nhưng do gà con còn nhỏ, nên người mua nhờ Thành nuôi thêm mấy ngày với tiền công nuôi là 1.000.000 đồng và hẹn thời gian giao gà vào ngày 02/4/2025. Người mua chuyển khoản đặt cọc 2.000.000 đồng vào tài khoản 104870735664 tại Ngân hàng Viettinbank ngân hàng của vợ Thành là chị Nguyễn Thị Oanh. Số tiền còn lại sẽ thanh toán nốt khi người mua nhận được gà ngày 02/4/2025.
Khoảng 07 giờ ngày 01/4/2025, Thành gọi điện thỏa thuận với anh Thái Đình Sơn để vận chuyển gà ra tỉnh Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên), với tiền công chở 2.600.000 đồng. Khoảng 15 giờ cùng ngày, anh Sơn nhận cuộc gọi từ số điện thoại 0906298796 của người đàn ông không quen biết, nói chở gà đến huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (nay là xã Vũ Thư, tỉnh Hưng Yên) và bảo anh lưu số, kết bạn Zalo, sau đó anh Sơn nhận được 1.000.000 đồng ứng trước tiền vận chuyển.
Do đường xa, mắt kém, không đi xe đêm được nên anh Sơn đã thuê anh Hoàng Văn Truyền vận chuyển gà giúp, anh Sơn đã đưa cho anh Truyền 1.000.000 đồng để đổ xăng. Khoảng 22 giờ 30 phút ngày 01/4/2025, Thành cùng vợ cho 10 cá thể gà con vào 02 thùng giấy carton, dán bằng băng keo (cả hai thùng đều được đục lỗ) rồi chuyển cho anh Sơn và nhờ anh Sơn khi giao hàng cho khách thì thu hộ Thành 4.000.000 đồng tiền gà và thu nốt tiền công vận chuyển.
Khoảng 07 giờ ngày 02/4/2025, khi anh Truyền chở 02 thùng gà đi đến đường ĐH07 thuộc địa phận thôn Quý Sơn, xã Song An, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình (nay là thôn Quý Sơn, phường Vũ Phúc, tỉnh Hưng Yên) thì bị Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thái Bình (nay là Công an tỉnh Hưng Yên) kiểm tra, thu giữ tại khoang xe và thùng xe ô tô biển số 37K-258.41 một thùng chứa 06 cá thể gà non và một 01 thùng chứa 04 cá thể gà non.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Hưng Yên (trước là tỉnh Thái Bình) tiến hành khám xét khẩn cấp tại nơi ở của Thái Khắc Thành thu giữ 03 cá thể gà (01 con màu trắng, 02 con màu nâu).
Kết quả giám định ngày 02/4/2025 của Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam kết luận: 10 (mười) cá thể động vật sống (con non) có mặt trong 01 lồng kim loại là loài gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc lớp chim (Aves), bộ gà (Galliformes), họ trĩ (Phasianidae). Gà lôi trắng là loài chim hiện được ghi nhận trong phụ lục I – nhóm IB, Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính Phủ: sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoàng dã nguy cấp (CITES).
Kết quả giám định ngày 03/4/2025 của Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, kết luận: 03 (ba) cá thể động vật sống (02 con cái và 01 con đực; trưởng thành) có mặt trong 01 lồng kim loại là loài gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc lớp chim (Aves), bộ gà (Galliformes), họ trĩ (Phasianidae). Gà lôi trắng là loài chim hiện được ghi nhận trong phụ lục I- nhóm IB, Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính Phủ: sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính Phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoàng dã nguy cấp (CITES).
13 con gà lôi trắng (gồm 03 con trưởng thành và 10 con non) đã chuyển cho Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Sở nông nghiệp và môi trường Hà Nội chăm sóc, bảo tồn theo quy định pháp luật.
Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HS-ST ngày 8/8/2025 của Toà án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên tuyên bố bị cáo Thái Khắc Thành phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”.
Áp dụng điểm b khoản 2, khoản 4 Điều 244; điểm s khoản 1 và khoản 2 Điều 51; Điều 50; Điều 38, khoản 3 Điều 35 Bộ luật Hình sự xử phạt bị cáo Thái Khắc Thành 6 năm tù. Thời hạn tù tính từ ngày 4/4/2025.
![]() |
Đại diện VKSND tỉnh Hưng Yên giải thích quyền và nghĩa vụ đối với bị cáo Thái Khắc Thành khi được thay đổi biện pháp ngăn chặn từ tạm giam sang cấm đi khỏi nơi cư trú. |
Bản án tuyên chưa phù hợp với sự thay đổi của chính sách, pháp luật
Kháng nghị của VKSND tỉnh Hưng Yên xét thấy, bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HS-ST ngày 08/8/2025 của Tòa án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên, xác định bị cáo Thái Khắc Thành phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” là không phù hợp, vì: Tại phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm ban hành kèm theo Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT ngày 24/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và môi trường có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, quy định về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp thì gà lôi trắng có tên khoa học là Lophura nycthemera, thuộc lớp chim (Aves), bộ gà (Galliformes), họ trĩ (Phasianidae) thuộc nhóm IIB (không còn thuộc nhóm IB, Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ như khi khởi tố điều tra và truy tố).
Việc Bản án hình sự sơ thẩm số 35/2025/HS-ST ngày 08/8/2025 của Toà án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên xác định: 13 cá thể thu giữ của Thái Khắc Thành là “Gà lôi trắng là loài chim hiện được ghi nhận trong phụ lục I- nhóm IB, Nghị định số 84/2021/NĐ-CP của Chính phủ, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019/NĐ-CP ngày 22/01/2019 của Chính phủ về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES)” và tuyên bố bị cáo Thái Khắc Thành phạm tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”, theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự là chưa phù hợp với sự thay đổi của chính sách, pháp luật.
Hành vi nêu trên của Thái Khắc Thành có dấu hiệu của tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã” quy định tại Điều 234 Bộ luật Hình sự, tuy nhiên cần phải điều tra lại xác định giá trị các cá thể gà lôi thu giữ của Thái Khắc Thành để làm căn cứ giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật.