“Ông Lâm ngồi co ro bên lề đường Sài Gòn, chiếc áo sơ mi cũ sờn, đôi dép nhựa sắp đứt quai. Đứa con gái út bất chợt đi ngang, ánh mắt thoáng một giây sững sờ rồi quay đi. Nhưng chỉ một lát sau, cô quay lại… Và hành động ấy khiến ông suýt bật khóc.”
Ông Lâm năm nay 68 tuổi, là một lão nông ở vùng ven ngoại ô Bắc Giang. Cả đời ông cần mẫn làm lụng, tích cóp từng đồng từ vườn vải, ao cá, mảnh ruộng, và mấy lô đất ngày xưa mua rẻ như cho mà nay đã lên tới hàng chục tỷ đồng.
Vợ mất sớm, ông một mình nuôi ba đứa con: Long (con cả), Lan (con thứ), và Linh (con út). Mỗi người một tính, lớn lên đều học hành thành đạt rồi lần lượt rời quê lên thành phố lập nghiệp. Khi kinh tế khá giả, ông chia cho mỗi người một phần đất – riêng phần còn lại, ông vẫn giữ tên mình. Nhưng ông không cho biết giá trị thực tế, chỉ nói “còn vài sào để dưỡng già”.
Thời gian trôi, ba đứa con mỗi năm chỉ về quê một, hai lần, thường là vào dịp giỗ mẹ. Nhưng từ ngày có vợ con riêng, những cuộc về quê cũng thưa dần. Gần đây, ông gọi điện thăm, cả ba đứa đều kêu bận rộn, hẹn lần lữa.
Một đêm, ông trằn trọc mãi. “Mình có tiền, có đất… nhưng liệu con cái có còn xem mình là cha? Hay chỉ là một ‘người già ở quê’ phiền phức?”
Và rồi ông quyết định lên thành phố, không báo trước, để “thử lòng con”.
Chuyến xe khách sáng sớm đưa ông tới bến miền Đông. Ông mặc bộ đồ cũ nhất, mang theo túi vải đựng vài bộ quần áo, ít bánh đa quê. Không điện thoại, không báo ai. Ông bắt đầu từ nhà Long – đứa con trai cả, giám đốc công ty xây dựng.
Ông đứng trước cổng biệt thự hiện đại, bấm chuông. Người giúp việc ra mở, nhìn ông từ đầu đến chân rồi lắc đầu:
– “Ông hỏi ai?”
– “Tôi là bố của anh Long…”
– “Dạ? Ông là… bố hả? Đợi con gọi chủ nhà.”
Một lát sau, Long bước ra, mặt thoáng ngạc nhiên, rồi cau mày:
– “Bố lên sao không báo trước?”
– “Tôi… muốn thăm các con. Ở quê buồn quá.”
– “Dạ… giờ con bận lắm, đang họp. Bố ở đây cũng không tiện, chật chội…”
Chật chội? Căn nhà ba tầng rộng thênh thang mà chật?
Long lúng túng bảo người giúp việc pha tách trà, rồi gọi taxi đưa ông qua nhà Lan – cô con gái giữa, làm giáo viên trường quốc tế. Lan ở căn hộ chung cư cao cấp, hai vợ chồng đều trí thức. Khi thấy ông, cô ngạc nhiên nhưng nhanh chóng mời vào.
Tuy nhiên, không khí lạnh lẽo lạ thường. Lan nhỏ nhẹ:
– “Bố à, chung cư có quy định. Người già, nếu không cư dân, sẽ bị phạt nếu ở lại qua đêm…”
– “À… ừ, bố hiểu.”
Bữa tối đó, Lan mời ông ăn ngoài. Không hỏi han nhiều, chỉ toàn nói chuyện trường lớp và học phí của con. Ông gượng cười, nói muốn ngủ lại ghế sofa vài hôm, nhưng Lan từ chối khéo: “Bố nên lên chùa hoặc nhà trọ, sáng mai con chở đi”.
Ông lặng lẽ rời đi trong đêm. Đến lúc này, ông như thấy rõ lòng con cái – tiện thì tiếp, phiền thì đẩy đi.
Hôm sau, ông lang thang gần khu Thủ Đức, nơi Linh – con gái út – đang làm nhân viên thiết kế. Hai chị em đều nói Linh “ham nghệ thuật, không thiết thực”. Lương cô út không cao, ở trọ, sống đơn giản.
Ông tìm đến khu nhà trọ cũ kỹ, đứng nép bên cột điện. Tình cờ, Linh vừa đi làm về. Thoáng thấy bóng người quen, cô sững lại. Rồi lao tới:
– “Bố? Bố làm gì ở đây?”
– “Ờ… bố muốn lên chơi, nhưng… không ai cho ở.”
Linh không nói gì, chỉ nhẹ nhàng dắt ông vào phòng trọ rộng chừng 15m², lộn xộn nhưng ấm cúng.
– “Bố nghỉ đi. Con nấu mì cho bố ăn. Mà sao bố không gọi trước?”
– “Bố muốn… thử xem các con thế nào.”
Linh ngồi thụp xuống, nhìn ông, mắt đỏ hoe. Ông nhìn căn phòng nhỏ, chiếc giường đơn, cái bếp điện cũ… bỗng thấy lòng mình quặn thắt.
Chỉ có đứa con nghèo nhất, lại là người đón ông bằng tất cả yêu thương
Những ngày ở cùng Linh, ông Lâm sống giản dị mà ấm lòng. Phòng trọ nhỏ, nhưng Linh luôn để phần cơm ngon nhất cho ông. Đi làm về, cô xoa dầu gió cho bố, giặt đồ, kể chuyện cơ quan bằng giọng hài hước. Cô không giàu, nhưng cho ông cảm giác được cần, được yêu thương – điều mà cả hai đứa con “thành đạt” chưa từng cho ông trong nhiều năm gần đây.
Một buổi chiều, ông ngồi trước cửa trọ, gió mát, lòng thanh thản. Linh đem ra hai ly nước mát rồi ngồi xuống cạnh:
– “Bố nè, mấy bữa nay sống với bố… con thấy vui lắm. Nhà chật, cơm đạm bạc, nhưng có bố, tự nhiên thấy ấm áp hơn.”
Ông nhìn con, nghẹn lời. Ông chưa từng nghĩ đứa con gái út gầy nhom, sống nội tâm ngày nào lại là người con duy nhất giữ được tấm lòng nguyên vẹn với cha.
Khoảng một tuần sau, ông quyết định gọi cả ba người con đến căn nhà trọ – nói là có chuyện quan trọng.
Long và Lan đến muộn, ăn mặc sang trọng, mặt nhăn nhó vì không quen chốn “ổ chuột”. Vừa bước vào, Long chau mày:
– “Bố gọi có việc gì mà vội vậy? Công ty con sắp họp cổ đông.”
– Lan thì ghé tai Linh thì thào: “Sao lại để bố ở nơi tồi tàn thế này hả em?”
Ông Lâm ngồi trên chiếc ghế nhựa, gõ nhẹ vào mặt bàn.
– “Tôi gọi các con đến… là để nói một việc hệ trọng. Về đất đai, tài sản của tôi.”
Hai người bỗng im bặt. Ánh mắt họ lập tức thay đổi.
– “Tôi có hơn 8.000 mét vuông đất ở quê, hai sào mặt đường quốc lộ và một khu vườn đã có người trả hơn 40 tỷ. Tôi giấu kỹ vì muốn xem các con sống thế nào, có còn thương cha không.”
Không khí trong phòng đột ngột đông cứng.
– “Tôi giả nghèo lên thành phố. Long không cho tôi ở vì ‘nhà chật’. Lan thì lo luật chung cư. Còn Linh – nó cho tôi ở, nấu từng bữa cơm, giặt từng bộ đồ. Nó không than nghèo, cũng chẳng đòi hỏi gì.”
Long và Lan vội vã thanh minh:
– “Không phải tụi con không thương bố… chỉ là hoàn cảnh lúc đó chưa tiện…”
– “Đúng rồi, bố lên không báo trước nên con chưa chuẩn bị được…”
Ông xua tay, giọng trầm:
– “Thương thì không cần tiện mới thể hiện. Bố không trách, chỉ buồn. Nhưng bố biết nên để tài sản cho ai.”
Ông lấy ra tờ giấy di chúc, viết tay, có chứng thực, lặng lẽ đặt lên bàn:
“Tôi, Lâm Văn Hòa, để lại toàn bộ tài sản, đất đai, tiền tiết kiệm cho con gái út – Lâm Thu Linh, vì đã là người duy nhất chăm sóc và yêu thương tôi vô điều kiện.”
Long đỏ mặt, đứng phắt dậy:
– “Bố làm vậy là không công bằng! Con là con trưởng! Con phụng dưỡng bố mẹ bao nhiêu năm!”
– “Phụng dưỡng bằng cách đưa bố ra cổng rồi gọi taxi à?” – Ông hỏi lại.
Lan cũng khó chịu:
– “Linh còn trẻ, nó giữ tiền rồi có biết lo đâu!”
Lúc này, Linh mới lên tiếng – giọng nghẹn:
– “Anh chị ơi… em không cần đất đai. Nếu bố muốn cho, em xin phép làm đúng trách nhiệm: lo cho bố đến hết đời. Còn phần tài sản – em có thể chia lại, nếu bố đồng ý.”
Ông Lâm bật cười, lần đầu sau nhiều ngày:
– “Không cần chia đâu con. Ai đáng nhận, thì được nhận.”
Một tháng sau, ông Lâm rời phòng trọ cùng Linh, dọn về căn nhà vườn ở quê. Ông sửa lại nhà, xây thêm gian nhỏ cho con gái út. Linh xin làm việc từ xa, mỗi tuần vẫn chạy dự án thiết kế nhưng dành phần lớn thời gian ở bên cha.
Tin tức ông Lâm “giàu nứt vách” lan nhanh trong họ hàng, làng xóm. Long và Lan về quê liên tục, tìm cách làm lành, nhưng ông chỉ tiếp bằng chén trà lạnh và cái gật đầu hờ hững.
Một chiều nọ, Linh hỏi:
– “Bố, sao bố không tha thứ cho anh chị?”
– “Bố tha rồi. Nhưng cho của thì phải đúng người. Không phải ai gọi mình là ‘bố’ cũng thực lòng xem mình là cha.”
Câu nói ấy, Linh nhớ mãi.
Và đến tận cuối đời, ông Lâm sống thanh thản trong tình yêu thật lòng – dù chỉ đến từ một người con.
