Trời Bắc Ninh buổi sớm hôm ấy mờ sương. Mặt trời chưa lên hẳn, những tia nắng yếu ớt lọt qua kẽ lá, còn chưa đủ xua tan màn sương lạnh phủ trên con phố nhỏ. Anh Hùng đứng trước cổng nhà, tay kéo chiếc vali cũ đã sờn quai, bên cạnh là hai đứa con đang ríu rít như đôi chim non vừa ngủ dậy. Đứa lớn, cu Bin – bảy tuổi – cứ chốc chốc lại ngẩng lên hỏi ba: “Ba ơi, mấy giờ lên xe? Mình đi xa lắm hả ba?”, trong khi bé út, bé Na ba tuổi, ngồi lọt thỏm trên chiếc balo màu hồng, tay ôm chặt con thỏ bông đã cũ mà vẫn nhất quyết không rời.
Anh Hùng mỉm cười, ánh mắt ánh lên sự trìu mến lẫn háo hức. Anh khẽ cúi xuống buộc lại dây giày cho cu Bin, bàn tay chai sần cẩn thận siết từng nút. Trước khi ra khỏi nhà, anh quay vào nhìn vợ – chị Mai – vẫn còn ngái ngủ đứng nơi cửa, khoác hờ chiếc áo len mỏng. Họ không giàu, thậm chí còn chật vật với đồng lương công nhân và quán tạp hóa nhỏ chị bán trước cổng làng. Nhưng anh bảo với chị: “Dù gì cũng phải để các con có một kỳ nghỉ đúng nghĩa. Một lần cho biết biển là gì.” Và chị gật đầu, không do dự.
Cả đêm qua, anh gần như không ngủ. Vừa lo thu xếp đồ, vừa ngồi viết mấy dòng nhật ký vào cuốn sổ tay đã ố vàng bìa, trang đầu ghi “Kế hoạch cho hè của ba và hai con”. Gạch đầu dòng thứ nhất: “Dậy sớm – không để hai đứa bị muộn xe”. Thứ hai: “Gọi về cho mẹ nó khi tới nơi”. Thứ ba: “Chụp ít ảnh ở biển – gửi in khổ lớn treo đầu giường”.
Anh từng hứa với con trai rằng hè này sẽ đưa nó đi tàu, được nhìn thấy biển “rộng như cái tivi nhà hàng xóm mà còn xanh hơn nhiều lần”. Lần nào đi làm ca về khuya, anh cũng tạt qua tiệm tạp hóa, mua gói bim bim hay cái bánh rán nóng cho hai đứa. “Để dành sức còn đi chơi”, anh đùa, giọng mệt lả, nhưng mắt vẫn ánh lên niềm vui.
Hôm ấy, xe khách xuất phát từ bến lúc 5h30 sáng. Anh bồng bé Na, một tay dắt Bin, chen giữa đám người đông đúc. Cả ba cha con ngồi một hàng ghế sát cửa sổ. Xe lăn bánh, thành phố phía sau dần lùi lại. Trong lòng anh, mọi mệt mỏi của những tháng làm tăng ca như cũng dần rơi rụng. Hạ Long – cái tên gợi bao tưởng tượng từ tấm poster dán ở phòng trọ công nhân – cuối cùng cũng sẽ thành hiện thực.
Trên xe, cu Bin cầm điện thoại anh, bấm bấm xem hình ảnh vịnh Hạ Long. “Ba ơi, có rồng thật không? Sao gọi là Hạ Long?”, thằng bé hỏi. Anh Hùng bật cười, xoa đầu con: “Vì người ta kể có con rồng đáp xuống đây, làm nên núi đá. Nên mới gọi là vịnh Hạ Long – nghĩa là rồng hạ xuống.” Bé Na chẳng hiểu, nhưng thấy ba và anh hai cười, nó cũng bật cười theo, tiếng cười hồn nhiên làm sáng rực cả khoang xe.
Trưa đó, xe đến thành phố biển. Trời Hạ Long đẹp lạ thường. Nắng không gay gắt, mà vàng rượi, nhẹ như phủ mật. Biển vỗ rì rào. Mùi gió mặn thấm đẫm vào không khí. Anh gọi về cho vợ, giọng hồ hởi:
– Mẹ nó ơi, chiều ba cha con xuống tới nơi rồi. Mai đi vịnh nhé!
Chị Mai ở đầu dây bên kia bật cười, dịu dàng dặn:
– Ừ, nhớ giữ gìn cho mấy bố con đấy!
Cúp máy, anh đưa hai con đi ăn bát bún hải sản đầu tiên trong đời. Cả ba đều xuýt xoa vì cay, vì lạ. “Mai ra vịnh, con được mặc áo phao, đi thuyền, xem đảo”, anh nói. Hai đứa nhỏ tròn mắt, tưởng như ngày mai là phép màu.
Đêm đó, anh Hùng nằm giữa hai đứa nhỏ trong căn phòng trọ thuê gần bãi biển. Cu Bin ngủ sớm vì quá háo hức, còn bé Na thì nửa đêm mơ ngủ, ú ớ gọi “Ba ơi, thuyền lắc kìa!”. Anh quay sang nhìn hai đứa con ngủ say, tim trào dâng cảm giác yên bình hiếm có. Anh không biết rằng, chỉ vài tiếng sau, chiếc thuyền mơ ước ấy sẽ trở thành nơi chia ly mãi mãi…
Sáng hôm sau, ánh nắng đầu ngày như mật chảy trên những mái nhà ven biển. Gió mang theo hương muối, vừa mặn vừa nồng, khẽ lướt qua ô cửa sổ phòng trọ nơi ba cha con đang chuẩn bị cho cuộc hành trình nhỏ trên biển.
Cu Bin bật dậy từ khi trời chưa hửng hẳn, lăng xăng chuẩn bị áo phao, mũ, và chiếc kính râm nhựa mới được ba mua ở chợ đêm. Cậu bé mặc chiếc áo phông có in hình chiếc thuyền buồm, lặp lại không biết bao lần:
– Ba ơi, nhanh lên! Hôm nay mình lên thuyền phải không? Có được ngồi lái không hả ba?
Anh Hùng bật cười, tay kéo khóa balo, quay sang dỗ bé Na đang còn ngái ngủ, dụ con bằng hộp sữa chua lạnh và lời hứa “ra biển sẽ có cá heo”. Cả ba cha con ăn sáng bằng bánh mì và trứng luộc, ngồi trên ghế đá ven công viên nhỏ sát bãi biển, nơi những tia nắng đầu tiên óng ánh rơi xuống mặt nước như dát vàng. Không ai nghĩ ngày ấy là lằn ranh giữa bình yên và tuyệt vọng.
Đúng 8h30 sáng, họ bước chân lên một chiếc thuyền du lịch nhỏ dành cho nhóm lẻ. Chiếc thuyền sơn trắng xanh, có hai dãy ghế dài, một mái che mỏng phía trên, và người lái – một bác tầm năm mươi tuổi, nước da rám nắng, tay chèo chắc nịch – mỉm cười thân thiện khi thấy hai đứa nhỏ tíu tít.
“Đi thăm vịnh, khoảng hơn tiếng. Trời đẹp quá, hôm nay yên ả, sóng êm,” bác nói, giọng thoáng chút tự hào như đang khoe chính ngôi nhà của mình.
Con thuyền rời bến, để lại những vệt nước trắng xóa sau lưng. Anh Hùng bế bé Na ngồi trên đùi, còn cu Bin liên tục chỉ trỏ:
– Ba ơi, hòn kia giống con gà! Ba ơi, chụp cho con với! – Cậu bé hào hứng chỉ về phía Hòn Gà Chọi, biểu tượng của vịnh Hạ Long.
Anh Hùng rút điện thoại, lần lượt chụp từng tấm hình: Bin giơ tay chữ V, bé Na bĩu môi phồng má, rồi ảnh selfie cả ba cha con – mặt trời phía sau chiếu ngược làm khung cảnh lấp lánh như một giấc mơ. Một tay ôm con, tay kia anh ghi lại từng khoảnh khắc. Dưới làn nắng vàng, giọng cười trong trẻo vang lên – giòn như hạt bắp rang, tan nhanh vào sóng biển. Không ai biết rằng, trong máy ảnh ấy đang lưu lại những giây phút cuối cùng của một hạnh phúc trọn vẹn.
Tầm gần trưa, khi thuyền bắt đầu vòng ra phía xa hơn để ngắm một cụm đảo nhỏ, mặt biển đột ngột đổi sắc. Gió bỗng mạnh lên. Từng luồng khí lạnh thổi ào qua mái che. Trời chuyển màu xám nhạt. Sóng dập dềnh.
Bác lái thuyền nhíu mày, giọng trầm hẳn:
– Hình như có gió xoáy phía ngoài khơi. Thôi, ta quay vào kẻo trễ…
Nhưng chỉ vài phút sau, mọi thứ như đảo chiều. Một cơn sóng lớn bất ngờ ập đến, không báo trước. Tiếng gió rít lên – không còn êm dịu như ban sáng, mà như một tiếng hét dài. Mái che của thuyền rung bần bật, nước bắt đầu hắt vào khoang. Bác lái quay đầu thuyền, cố gắng giữ thăng bằng, nhưng thêm hai con sóng liên tiếp ập tới, đánh lật nghiêng con thuyền bé nhỏ như món đồ chơi nhấn chìm giữa đại dương.
Mọi thứ diễn ra trong vài giây.
Tiếng la hét vang lên hỗn loạn. Một người khách ngã bật khỏi thuyền, người khác níu lấy cột gỗ. Anh Hùng không kịp kêu, chỉ kịp ôm ghì hai đứa con vào lòng, quấn chặt bằng cả thân người như tấm chắn. Anh vùng vẫy, cố trồi lên mặt nước lạnh như băng, tìm hơi thở, nhưng không thấy gì ngoài bọt sóng và bóng tối dập dờn.
Cu Bin hoảng loạn kêu:
– Ba ơi! Mẹ ơi! Cứu con với!
Bé Na không khóc nữa, nó chỉ bấu lấy cổ áo anh, người run như chiếc lá.
Anh Hùng đạp nước, cơ thể giãy giụa. Tay giữ chặt hai đứa con, đầu không dám chìm, tim thắt lại từng nhịp. Nhưng sóng cứ đến, cứ nuốt, cứ cuốn anh sâu dần. Hình ảnh cuối cùng anh thấy là gương mặt cu Bin méo xệch vì sợ, còn bé Na nhắm mắt, gò má tái đi vì lạnh.
Trong khoảnh khắc cuối cùng ấy, giữa biển trời mênh mông, anh thì thầm – không biết có phải với chính mình, với con, hay với vợ nơi xa lắm:
– Mẹ nó ơi… anh xin lỗi… anh không cứu được các con…
Ba giờ sau, đội cứu hộ vớt được ba cha con, trôi dạt gần đảo nhỏ. Trên bãi cát loang máu, chỉ còn những vật dụng rơi rớt: chiếc balo hồng, chiếc kính râm nhựa gãy gọng, và một chiếc điện thoại ngấm nước vẫn còn sáng màn hình – hiện rõ một tấm ảnh ba cha con cười bên nhau, sau lưng là Hòn Gà Chọi xa xa…
Và ở Bắc Ninh, chuông điện thoại reo lên lúc 14h27 chiều hôm đó. Chị Mai run tay nhấc máy. Ở đầu dây bên kia, giọng người đàn ông nghèn nghẹn:
– Chị ơi… em… em là bên cứu hộ Hạ Long… Chúng em vừa tìm thấy ba bố con anh Hùng…