Tôi là người thực tế. Không mơ mộng, không ảo tưởng, cũng chẳng quá coi trọng vật chất – nhưng có một số thứ, khi xảy ra, nó khiến lòng người lạnh buốt đến mức không thể quay lại. Như cái phong bì 30 triệu mà bố mẹ vợ gửi mừng đầy tháng cháu tôi. Cái phong bì khiến tôi quyết định ly hôn ngay trong đêm. Không phải vì tiền. Mà vì cách con người ta đối xử với nhau.
Đứa con đầu lòng của tôi chào đời vào một buổi sáng mùa xuân. Tôi chưa bao giờ thấy mình hạnh phúc như thế. Từ khi vợ mang bầu, tôi đã làm việc không ngừng nghỉ, nhận thêm dự án về nhà, chắt chiu từng đồng để chuẩn bị cho đứa con. Vợ chồng tôi không khá giả, nhưng cũng không túng thiếu. Tôi không ngại chi tiền cho con, miễn là mọi thứ tốt nhất trong khả năng có thể.
Ngày đầy tháng, tôi và vợ tổ chức một buổi tiệc nhỏ ở nhà hàng. Mười mấy bàn, chủ yếu là bạn bè, đồng nghiệp, họ hàng thân thích. Mọi thứ đều do tôi đứng ra lo liệu, từ đặt tiệc, đặt bánh đến chuẩn bị phong bì gửi cho khách. Vợ chỉ việc nghỉ ngơi, chăm con.
Tôi mừng khi thấy bố mẹ vợ đi sớm, ăn mặc lịch sự. Ông bà ngoại rất vui vẻ, nắm tay cháu, cười nói với khách. Tôi tưởng hôm đó là một ngày thật đẹp.
Tối hôm đó, sau khi tiễn khách, tôi mới có thời gian ngồi lại, mở từng phong bì để ghi chép lại ai gửi bao nhiêu. Không phải để so đo, mà để còn biết đường mà cư xử lại sau này.
Đến phong bì của bố mẹ vợ, tôi mở ra. Một xấp tiền. Đếm sơ qua thấy dày, tôi nghĩ chắc ông bà cho cháu khoảng 20-30 triệu. Cũng hợp lý, vì ông bà là cán bộ về hưu, không phải thiếu thốn.
Tôi đếm một lần. Rồi lần hai. Tim tôi hơi chùng xuống.
Trong phong bì là 30 tờ tiền âm phủ mệnh giá 1 triệu đồng.
Loại giấy bạc mà người ta đốt cho người đã khuất.
Tôi không biết mình nên cười hay nên tức. Lúc đầu tôi còn nghĩ có thể là nhầm lẫn – nhưng không. Phong bì dán cẩn thận, có ghi rõ: “Ông bà ngoại mừng cháu trai đầy tháng. 30 triệu.”
Tôi đem chuyện nói với vợ. Cô ấy tái mặt, giật lấy phong bì, mở ra xem, rồi… im lặng.
“Chắc ba mẹ đùa thôi…” – cô ấy nói mà không dám nhìn thẳng vào mắt tôi.
“Đùa kiểu gì kỳ vậy?” – tôi nghiêm mặt. “Chuyện đầy tháng cháu, mà bỏ tiền âm phủ vào phong bì, rồi ghi rõ 30 triệu là sao? Làm nhục nhau à?”
Vợ tôi khóc. Cô ấy không biết. Hoặc ít nhất cô ấy nói thế. Cô ấy bảo sẽ gọi điện hỏi mẹ.
Tôi ngăn lại. “Không cần. Anh hỏi thẳng.”
Tôi gọi cho mẹ vợ. Bà nghe máy khá nhanh.
“Dạ, con chào mẹ. Con xin phép hỏi chút… cái phong bì mẹ mừng đầy tháng cu Tin… là mẹ bỏ nhầm tiền à?”
Bên kia im lặng vài giây. Rồi bà cười khẩy.
“Bỏ nhầm gì. Mẹ mừng cháu đúng 30 tờ. Nó cũng là tiền đó thôi.”
Tôi sững sờ. “Dạ? Mẹ nói thật ạ?”
“Ừ, thật chứ sao không thật. Tiền đó có dùng được không thì tuỳ vào người nhận. Mẹ nghĩ vậy là hợp lý rồi. Cháu có lộc, có phúc thì tự sau này sẽ có tiền thật. Mẹ đâu cần phải bù đắp gì.”
Lúc đó, tôi không biết là giận hay là buồn. Nhưng tôi nhớ rõ câu tiếp theo tôi nói:
“Vậy thì từ nay mẹ cũng khỏi bận tâm gì đến vợ chồng con với cháu nội nữa. Con xin phép.”
Tôi cúp máy.
Đêm đó, tôi nằm suy nghĩ lại mọi chuyện trong quá khứ. Đúng là bố mẹ vợ chưa bao giờ ưa tôi. Tôi là dân tỉnh lẻ, làm nghề kỹ sư phần mềm tự do, không ổn định theo tiêu chuẩn của họ. Vợ tôi lại là con gái lớn trong một gia đình thành phố có phần sĩ diện.
Từ lúc cưới, mọi việc cưới hỏi đều do bên tôi lo. Nhà vợ không đóng góp gì nhiều, thậm chí không một mâm lễ nào, với lý do “nhà trai lo là truyền thống”. Tôi không chấp.
Cưới xong, nhà tôi chật, chúng tôi thuê trọ. Bố mẹ vợ không lần nào hỏi han, không mời về nhà ăn bữa cơm.
Tôi vẫn nghĩ: Thôi thì mỗi nhà một kiểu. Mình sống tốt là được.
Nhưng hôm nay, với cái phong bì đó, tôi thấy rõ một điều: họ không hề xem tôi và con tôi là người trong gia đình.
Vợ tôi ngồi lặng thinh suốt cả đêm. Tôi biết cô ấy khổ tâm. Nhưng tôi không thể im lặng.
“Anh không cần tiền. Anh không bắt ông bà phải cho cháu tiền. Nhưng cách ông bà cư xử như vậy là coi thường. Là xúc phạm. Là quá đáng.”
Cô ấy nghẹn ngào: “Em biết. Em xin lỗi.”
“Anh không cần lời xin lỗi. Anh cần một gia đình. Nhưng anh không thể sống cả đời với cảm giác bị coi như người ngoài.”
Sáng hôm sau, tôi đưa vợ con về nhà ngoại để nói chuyện thẳng thắn. Nhưng họ từ chối tiếp tôi. Bố vợ tôi nói qua khe cửa: “Đàn ông mà để bụng mấy chuyện vặt vãnh thế thì hèn lắm.”
Đêm hôm đó, tôi ký đơn ly hôn.
Không phải vì 30 triệu. Mà vì tôi không chấp nhận được một gia đình mà sự khinh thường lại được ngụy trang dưới cái vẻ đạo mạo, lịch sự.
Tôi không có ý định giành quyền nuôi con. Khi ký đơn ly hôn, tôi nghĩ tốt nhất là con ở với mẹ. Dù gì, vợ tôi cũng là người thương con thật lòng, còn tôi thì công việc bấp bênh, phải chạy dự án, deadline bất thường.
Nhưng sau hai tuần xa con, tôi bắt đầu mất ngủ. Tôi hay mơ thấy tiếng con khóc giữa đêm, tỉnh dậy thì giường trống trơn. Vài lần xin vợ cho qua thăm con, cô ấy đồng ý, nhưng chỉ cho đứng ngoài bế một lúc rồi phải về. Lý do là: “Ba mẹ em không muốn anh vào nhà nữa.”
Tôi dần hiểu, chuyện ly hôn không phải là kết thúc, mà chỉ là một vết rạn chính thức cho những gì đã mục nát từ lâu.
Có những đêm tôi ngồi giữa phòng trọ, nhìn căn nhà nhỏ gọn gàng mà thấy nghèn nghẹn. Trước đây, tôi từng mơ có một gia đình – không phải kiểu hoàn hảo như phim ảnh, chỉ cần vợ chồng yêu thương, cùng nhau chăm con, là đủ.
Mỗi lần lướt mạng thấy ảnh bạn bè chụp con, khoe vợ nấu ăn, tôi tắt điện thoại. Tôi thấy mình như người thất bại.
Tôi từng nghĩ: “Mình làm đúng, mình có lòng, tại sao lại rơi vào cảnh này?”
Rồi tôi nhận ra, trong đời, đúng – chưa chắc đã được yêu thương. Và có lòng – không có nghĩa người ta sẽ trân trọng.
Ba tháng sau ly hôn, vợ tôi bất ngờ gọi điện.
“Anh… em muốn gửi con cho anh một thời gian. Em sắp đi công tác một tháng.”
Tôi ngập ngừng. “Ba mẹ em đồng ý à?”
“Không. Em đã dọn ra ở riêng.”
Tôi lặng người. Cô ấy kể lại rằng sau chuyện cái phong bì, cô bắt đầu nhìn rõ cách bố mẹ mình đối xử với những người khác – không chỉ tôi. Cô thấy họ cũng cư xử tệ với cả em trai, với cả người giúp việc, với bạn bè… Cô nhận ra, lớn lên trong sự lạnh nhạt, cô cứ ngỡ đó là bình thường.
“Anh nói đúng. Họ chưa bao giờ xem anh là người trong nhà. Nhưng em… em sai vì đã để anh chịu đựng một mình.”
Tôi nhận con về. Một tháng ngắn ngủi trở thành những ngày tôi cảm thấy mình sống lại.
Buổi sáng, tôi dậy pha sữa, thay tã, loay hoay bế con đi dạo quanh khu chung cư. Buổi tối, tôi vừa làm việc vừa trông con ngủ. Có hôm con sốt nhẹ, tôi thức trắng đêm. Vất vả, nhưng chưa bao giờ tôi thấy mình “được là bố” rõ ràng như vậy.
Một lần, trong lúc thay tã, thằng bé nắm tay tôi chặt cứng. Nhìn khuôn mặt nó đỏ hồng, khóc oe oe, tôi bật cười, rồi… bật khóc thật.
Tôi không còn quan tâm người khác nghĩ gì. Tôi chỉ biết, thằng bé này là máu thịt của tôi, là điều duy nhất còn sót lại sau đống đổ vỡ kia.
Cuối tháng, vợ tôi qua đón con. Cô mang theo một cái túi, đặt lên bàn.
“Tạm thời con vẫn nên ở với anh. Em đi làm lại, chưa ổn định. Anh chăm tốt hơn em nghĩ.”
Tôi không nói gì. Cô ấy đưa tôi một tờ giấy.
Giấy chuyển quyền nuôi con.
Tôi sốc. “Em… chắc chứ?”
“Ừ. Nhưng em sẽ qua thăm con thường xuyên. Và… cái này nữa.”
Cô đưa tôi một phong bì. Lần này, là tiền thật – đúng 30 triệu.
Tôi cười. “Em đang trả lại cho anh chuyện cũ à?”
Cô nhìn tôi. “Không. Em chỉ muốn chuộc lại một phần cái mà bố mẹ em đã làm. Và… nếu ngày đó em đủ can đảm đứng về phía anh, thì chắc gia đình mình đã khác.”
Tôi không nhận tiền. Nhưng tôi hiểu, đó không còn là chuyện tiền – mà là một cách cô xin lỗi, với tư cách một người đã từng chọn im lặng.
Một năm sau ngày ly hôn, tôi sống cùng con, thuê căn hộ nhỏ hơn, gần công viên để tiện cho con chơi. Tôi học cách nấu ăn, biết cả cách pha sữa không bị vón, cách xử lý khi con ho đêm.
Tôi và vợ cũ giờ không còn oán trách. Cô ấy vẫn là mẹ của con tôi. Mỗi tuần vẫn đến thăm, đôi khi còn ở lại ăn cơm. Chúng tôi là hai người lớn đã hiểu: không phải ai cũng đủ bản lĩnh để giữ gìn hôn nhân – nhưng có thể tử tế với nhau sau chia tay, vì đứa trẻ.
Bố mẹ vợ? Chưa từng gọi điện hỏi thăm cháu.
Nhưng tôi không buồn nữa.
Cái phong bì 30 triệu năm ấy – là cú tát cho tôi tỉnh khỏi ảo tưởng.
Không phải để tôi hận – mà để tôi biết ai đáng để giữ, ai nên buông.
