“Con không có diễm phúc làm con dâu bác, con xin hủy hôn. Gia đình con nghèo thật đó, nhưng cũng có lòng tự trọng, không để ai coi khinh cả.”
Nói xong câu đó, cô gái quay đi, để lại căn phòng khách sang trọng với những ánh mắt trố mắt, ngỡ ngàng. Người đàn ông ngồi bên cạnh đứng dậy, gọi với theo:
— An! Em đứng lại đã!
Nhưng cô không dừng lại. Cô không rơi nước mắt. Cô chỉ mím chặt môi, giữ lại cho mình chút kiêu hãnh cuối cùng…
Nguyễn An – một cô giáo mầm non 24 tuổi, sống cùng mẹ trong một căn nhà cấp bốn nhỏ nằm sâu trong con hẻm khu lao động tại quận 8, Sài Gòn. Mẹ cô – bà Hồng – là thợ may, từng có một thời trẻ đẹp vang bóng, nhưng số phận đưa đẩy, bà ở vậy nuôi con sau khi người chồng mất sớm vì tai nạn lao động. An là đứa con gái duy nhất, hiền lành, sống nội tâm, học hành chăm chỉ và chưa từng mơ mộng gì nhiều ngoài một cuộc sống yên ổn, bình dị.
Nhưng duyên số lại đưa cô đến với Khánh – một chàng trai giàu có, đẹp trai, là con trai của ông bà Lâm – chủ chuỗi bất động sản nổi tiếng ở TP.HCM. Khánh học kiến trúc ở Pháp, về nước mở công ty riêng. Họ gặp nhau lần đầu trong một buổi từ thiện do An tổ chức ở trường mẫu giáo. Khánh là nhà tài trợ chính, còn An là người hướng dẫn nhóm trẻ múa bài hát “Mái trường mến yêu”.
Không ai tin rằng một mối quan hệ giữa họ có thể nảy nở, nhưng Khánh lại say mê sự giản dị và chân thành trong An. Anh theo đuổi cô không ngừng. Dù biết sự cách biệt, An vẫn cho Khánh cơ hội, bởi cô tin vào lòng tốt và tình yêu.
Sau một năm, Khánh ngỏ lời cầu hôn. An, sau nhiều lần đắn đo, cuối cùng cũng gật đầu. Nhưng cô không biết, đó cũng là khởi đầu cho chuỗi ngày bị thử thách bởi định kiến và sự ngạo mạn của những người không bao giờ tin rằng “ngọc có thể mọc từ bùn”
An mặc chiếc váy trắng đơn giản, do chính tay mẹ may. Cô tới nhà Khánh với bó hoa hồng nhỏ, lòng đầy lo lắng nhưng vẫn giữ sự nhẹ nhàng vốn có.
Bà Lâm – mẹ Khánh – đón cô bằng ánh mắt dò xét. Từ đầu tới chân, ánh nhìn ấy như một lưỡi dao lặng lẽ rạch lên niềm tự tin của An.
Bữa cơm diễn ra gượng gạo. Ông Lâm ít nói, Khánh cố gắng giữ không khí, nhưng bà Lâm không ngừng đưa ra những lời ẩn ý.
— Ở nhà hai mẹ con thuê trọ à?
— Dạ, tụi con ở trong căn nhà nhỏ của ông bà ngoại để lại ạ. Tuy không mới nhưng đủ che nắng che mưa.
— Ờ, chứ không có sổ đỏ, sổ hồng gì hết hả?
— Dạ, không ạ…
— Vậy sau này về làm dâu, chắc con không có nhiều kinh nghiệm chăm sóc gia đình “lớn”?
An hơi cúi đầu, nói nhỏ:
— Con có thể học ạ, miễn là con thật lòng.
— Nhưng con biết không, gia đình bác có danh tiếng, địa vị xã hội. Con nghĩ con sẽ chịu được không khí ở đây chứ?
Không khí đặc quánh lại. Khánh chau mày:
— Mẹ, con yêu An vì con người của cô ấy, không phải vì hoàn cảnh.
— Nhưng tình yêu không đủ để sống cả đời, con à! Con định để người như vậy mang danh dâu trưởng nhà mình à?
Câu nói ấy như tát vào mặt An.
Không đợi thêm. Cô đặt đũa xuống, đứng dậy. Giọng nói run nhưng dứt khoát:
— Con xin lỗi, bác nói đúng. Con không có diễm phúc làm dâu nhà bác. Con xin hủy hôn.
— An… — Khánh gọi với theo.
Cô quay lại, lần cuối:
— Gia đình con nghèo thật đó, nhưng con còn lòng tự trọng. Không để ai coi khinh cả.
Cô quay lưng, bước đi. Chiếc váy trắng như tan vào nắng chiều tháng Sáu, để lại sau lưng một căn nhà lạnh lẽo, đầy ánh nhìn thương hại xen lẫn hối hận
An về nhà, nằm im bên mẹ. Bà Hồng không hỏi gì. Bà chỉ nắm tay con, đôi tay chai sần vì năm tháng.
— Mẹ không cần con gả vào nhà giàu. Mẹ chỉ cần con sống ngẩng đầu.
— Dạ… con ổn mà mẹ.
Cô nói vậy, nhưng lòng đau như có ai bóp nghẹt. Không phải vì mất đi Khánh – mà vì một lần nữa, thế giới lại nhắc cô nhớ: tình yêu không đủ vượt qua sự khinh khi.
Ba tháng sau ngày An rời khỏi căn biệt thự nhà họ Lâm, cuộc sống của cô dần quay về nhịp cũ. Cô vẫn dạy học, vẫn cùng mẹ ăn cơm dưới mái tôn ọp ẹp, vẫn đi xe máy cũ mỗi sáng qua các con hẻm quen thuộc.
Tưởng như mọi chuyện đã qua, nhưng lòng cô không yên. Không phải vì tiếc một người đàn ông – mà vì cảm giác chưa từng được tôn trọng đủ trong chính tình yêu của mình. Cô không ghét Khánh, nhưng cô không tha thứ cho việc anh để mặc mẹ anh làm tổn thương cô ngay trước mặt, mà không một lời bảo vệ đủ mạnh mẽ.
Những người xung quanh bàn tán đủ điều. Có người bảo cô dại, hủy hôn với trai giàu. Có người khác thì thì thầm ngưỡng mộ: “Con nhỏ An dữ thiệt, nghèo mà có khí chất!” Nhưng An không quan tâm. Cô hiểu, đôi khi giữ lại lòng tự trọng khó hơn giữ lấy tình yêu.
Khánh tìm đến.
Vào một chiều mưa tầm tã, khi An đang dọn dẹp phòng học, Khánh xuất hiện. Ướt nhẹp, tóc rối, gầy đi thấy rõ. Cô ngỡ ngàng. Họ đứng im nhìn nhau trong vài giây, rồi anh cất giọng:
— Anh xin lỗi… Anh biết mình sai khi không đứng về phía em. Anh để em một mình trước cả một “phiên tòa”…
An ngước lên, giọng bình thản:
— Không ai có nghĩa vụ phải bênh ai nếu họ chưa sẵn sàng chiến đấu vì người đó. Em hiểu.
— Anh đã cãi nhau với mẹ. Anh bỏ nhà, tự lập hẳn. Anh muốn chứng minh không phải ai cũng bị đồng tiền điều khiển.
An cúi mặt:
— Nhưng Khánh à, em không còn niềm tin nữa. Tình yêu của mình như một căn nhà không móng – nó đẹp nhưng chỉ cần một cơn gió là đổ.
— Em nghĩ vậy sao?
— Anh có thể yêu em, nhưng anh không hiểu cuộc sống của em. Không hiểu cái cảm giác bị soi mói chỉ vì mình… không có cái sổ đỏ.
Khánh lặng đi. Lần đầu tiên, anh thực sự thấy được khoảng cách – không phải từ vật chất, mà từ niềm tin và sự tổn thương mà An phải gánh.
— Vậy anh phải làm gì để em tin anh?
An không trả lời. Cô chỉ nhìn anh, đôi mắt không giận dữ, chỉ buồn.
Thời gian trôi qua.
Khánh không bỏ cuộc. Anh vẫn âm thầm giúp đỡ trường mầm non nơi An dạy. Nhưng không đứng tên. Không gửi tặng danh nghĩa. Anh đến sửa mái trường, xây thêm bồn rửa tay cho trẻ con. Chỉ để lại một tờ giấy nhỏ: “Tặng các con một tuổi thơ sạch sẽ”.
An biết là Khánh. Nhưng cô không nói gì.
Một ngày, trường tổ chức buổi giao lưu nghệ thuật. Trẻ con biểu diễn, phụ huynh tới đông. An đang loay hoay chỉnh micro thì nghe một giọng nói quen thuộc vang lên từ sân khấu:
— Hôm nay tôi không chỉ tới để tài trợ, mà còn xin phép được nói một lời công khai.
Cả sân trường im bặt.
Khánh cầm micro, đứng trước hàng trăm người, nói:
— Tôi từng cầu hôn một cô gái tuyệt vời, rồi để cô ấy ra đi vì không đủ dũng khí. Tôi muốn nói với tất cả: không có gì đáng xấu hổ khi bạn nghèo, chỉ đáng xấu hổ khi bạn coi thường người khác vì họ nghèo.
Anh nhìn xuống khán giả, mắt dừng lại nơi An đang đứng:
— An, anh không cầu xin em quay lại. Anh chỉ xin một cơ hội để được bên em – không với tư cách bạn trai, mà là một con người tôn trọng em bằng tất cả những gì anh có.
Một tràng pháo tay vang lên. Không phải vì tình yêu, mà vì sự can đảm.
An đứng đó, mắt hơi cay. Cô không tiến tới, không gật đầu, cũng không quay lưng.
Chỉ mỉm cười. Nhẹ như nắng sau mưa.
Hai năm sau.
Một quán cà phê nhỏ mở ra ở quận 3. Chủ quán là một cô gái dạy trẻ, còn thiết kế nội thất là của một kiến trúc sư từng sống ở Pháp.
Quán đặt tên là “Tự Trọng”.
Không phải vì tự hào, mà vì cả hai đã học được bài học lớn nhất trong tình yêu: khi người ta yêu nhau đủ, họ sẽ học cách đứng về phía nhau – dù trước cả thế giới.
