04 bảng lương Giáo viên THPT, Giáo viên THCS, Tiểu học và GVMN chính thức áp dụng từ 01/01/2026 được xếp như thế nào trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp?

Ảnh của báo VnExpress.
Ngày 16/6, Quốc hội khóa 15 đã chính thức thông qua Luật Nhà giáo – luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ về vị trí pháp lý, quyền, nghĩa vụ và các chính sách dành cho đội ngũ nhà giáo, trong đó có điểm mới đáng chú ý là lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Đây là căn cứ quan trọng để Chính phủ có những quy định điều chỉnh liên quan đến tiền lương của nhà giáo, bảo đảm chủ trương “xếp cao nhất”.

Theo đó, Luật Nhà giáo chính thức có hiệu lực từ 01/01/2026, giáo viên dự kiến sẽ có thang, bảng lương mới theo hướng giáo viên được ưu tiên xếp lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Thu nhập giáo viên sẽ có nhiều ưu tiên, cải thiện trong thời gian tới.

Căn cứ vào Điều 23 Luật Nhà giáo 2025 quy định như sau:

Tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo

1. Tiền lương và phụ cấp đối với nhà giáo ở cơ sở giáo dục công lập được quy định như sau:

a) Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp;

b) Phụ cấp ưu đãi nghề và phụ cấp khác theo tính chất công việc, theo vùng theo quy định của pháp luật;

c) Nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo ở một số ngành, nghề đặc thù được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với nhà giáo làm việc trong điều kiện bình thường.

2. Tiền lương của nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động.

3. Nhà giáo công tác ở ngành, nghề có chế độ đặc thù thì được hưởng chế độ đặc thù theo quy định của pháp luật và chỉ được hưởng ở một mức cao nhất nếu chính sách đó trùng với chính sách dành cho nhà giáo.

4. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.

Như vậy, kể từ 01/01/2026 khi Luật Nhà giáo 2025 có hiệu lực thì bảng lương Giáo viên THPT, Giáo viên THCS, Tiểu học và GVMN nói riêng và lương của nhà giáo nói chung sẽ được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Bên cạnh đó tại dự thảo Nghị định về chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo quy định bảng lương mới của Giáo viên THPT, Giáo viên THCS, Tiểu học và GVMN dựa trên hệ số lương, hệ số lương đặc thù và lương cơ sở 2,340,000 đồng theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP (chưa bao gồm các khoản phụ cấp, trợ cấp) như sau:

Bảng lương giáo viên THPT dự kiến áp dụng 2026

Bảng lương giáo viên THCS dự kiến áp dụng 2026

Bảng lương giáo viên THCS dự kiến áp dụng 2026

Bảng lương giáo viên mầm non dự kiến áp dụng 2026

Lưu ý: 04 bảng lương trên chỉ là đề xuất dự thảo chứ chưa áp dụng chính thức từ 01/01/2026 cùng với Luật Nhà giáo 2025.

Báo Quân đội nhân dân cho hay, tại buổi họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố các luật đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ chín, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng đã thông tin, làm rõ nhiều điểm mới về Luật Nhà giáo.

Một trong những điểm nhấn quan trọng đó là, lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết, Luật Nhà giáo gồm 9 chương, 42 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026. Nội dung quy định của Luật Nhà giáo tập trung vào 5 chính sách lớn về nhà giáo đã được Chính phủ thông qua bao gồm: Định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh nhà giáo; tuyển dụng, sử dụng và chế độ làm việc của nhà giáo; đào tạo, bồi dưỡng, đãi ngộ và tôn vinh nhà giáo; quản lý nhà nước về nhà giáo.

Theo đó, Luật Nhà giáo đã bám sát các chủ trương của Đảng về nhà giáo, thể hiện tư duy đổi mới trong xây dựng Luật của Quốc hội khóa XV. Đây là đạo luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ về vị trí pháp lý, quyền, nghĩa vụ và các chính sách dành cho đội ngũ nhà giáo.

Về quan điểm, mục tiêu: Luật tiếp tục luật hóa đầy đủ các quan điểm của Đảng và Nhà nước về nhà giáo, nhất là quan điểm “phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu”, nhà giáo “giữ vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục”. Luật cũng điều chỉnh một số vấn đề cơ bản, mang tính chất đặc thù của nhà giáo mà các luật hiện hành chưa quy định hoặc quy định chưa phù hợp, hoặc còn mờ nhạt, thiếu cơ sở để thực hiện nhằm tạo khuôn khổ pháp lý giúp bảo đảm chất lượng nhà giáo, tạo điều kiện để nhà giáo yên tâm công tác, yêu nghề, tâm huyết và trách nhiệm với nghề.

Luật đã quy định một số chính sách mới để thu hút, phát triển đội ngũ nhà giáo đáp ứng yêu cầu điều chỉnh các quan hệ xã hội trong lĩnh vực quan trọng và đặc thù của nhà giáo, trong bối cảnh phát triển của khoa học công nghệ, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế để thực hiện một trong ba đột phá chiến lược là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao – những công dân toàn cầu, phát triển kinh tế- xã hội của đất nước; phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với tình hình thực tiễn và xu thế phát triển giáo dục trong bối cảnh toàn cầu hóa, xã hội hóa.

Những điểm mới nổi bật trong Luật Nhà giáo đó là: Đối với đội ngũ hơn một triệu nhà giáo trong toàn quốc, Luật là hành lang pháp lý quan trọng, kiến tạo các chính sách đầy đủ và tốt hơn để nhà giáo yên tâm công tác và cống hiến với nghề.

Cụ thể: Luật Nhà giáo khẳng định vị thế, bảo vệ danh dự và uy tín nghề giáo; xác lập vị trí pháp lý đầy đủ cho nhà giáo trong cả cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập. Lần đầu tiên, nhà giáo ngoài công lập được thừa nhận là một người hành nghề đặc thù, có chuẩn nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ tương đồng, không chỉ là người lao động theo hợp đồng như trước. Luật đã làm rõ các quyền và nghĩa vụ của nhà giáo theo định hướng tăng quyền chủ động, sáng tạo và tăng tính bảo vệ nhà giáo trong hoạt động nghề nghiệp. Bổ sung quyền đối với nhà giáo đại học được nghiên cứu khoa học và chuyển giao sản phẩm nghiên cứu khoa học, hưởng các chính sách ưu đãi trong hoạt động nghiên cứu khoa học, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở giáo dục đại học thành lập, hoạt động trong lĩnh vực phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo, ứng dụng và chuyển giao công nghệ theo quy định của pháp luật…

Cá nhân và hộ gia đình cư trú ở khu vực phát thải ở trung tâm TP.HCM sẽ không được đăng ký mới xe mô tô, xe gắn máy sử dụng than từ năm 2026.

Theo đề tài kiểm soát khí thải phương tiện giao thông của Trung tâm quản lý giao thông công cộng (Sở xây dựng TP.HCM), từ năm 2026, TP.HCM sẽ thí điểm thiết lập vùng phát thải ở khu vực trung tâm; bao gồm vành đai giới hạn bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường. Các cá nhân, hộ gia đình sinh sống ở khu vực phát thải thấp sẽ không được đăng ký xe mới sử dụng than.

Để giám sát, một hệ thống camera hàng loạt sẽ được lắp đặt tại khu vực này. Trong đó, giai đoạn 2026-2032 có 58 camera được lắp đặt tại tất cả các điểm ra vào vùng phát sóng thấp và các giao điểm cắt ở những đường huyết tuyến, những đường có lượng xe lưu thông đông đông. Mỗi tuyến đường, nút cắt bố trí từ 1-4 camera giám sát.

Khu vực thí điểm phát thải thấp tại trung tâm TP.HCM giới hạn bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường. (Nguồn: TTQLGTCC)

Giai đoạn 2032 dự kiến lắp đặt khoảng 200 camera trên toàn thành phố. Vị trí lắp đặt sẽ căn cứ vào mức độ ô nhiễm không được đo lường.

Một loạt giải pháp hỗ trợ chuyển đổi xe lo lắng sang xe điện cũng được tính toán chi tiết. Bao gồm hỗ trợ doanh nghiệp, hộ dân đầu tư chuyển đổi điện, xây dựng trạm sạc và miễn phí gửi xe điện.

Trong đề án, tại khu vực trung tâm, TP.HCM sẽ phát triển dịch vụ thuê xe đạp với khoảng 5.000 xe. Đây là phương tiện kết nối các chuyến đi ngắn tới bến xe buýt, bến metro…

TP cũng dự kiến đầu tư 750-1.338 trạm sạc ở khu trung tâm, trong đó 25 trạm sạc dành cho xe buýt.

Trong đó, từ năm 2025-2030, hộ gia đình, cá nhân mua, chuyển đổi xe máy lo sang xe điện được giảm 50% phí đăng ký và cấp biển số xe.

Cụ thể các loại xe điện có giá tới 15 triệu đồng sẽ giảm 500.000 đồng. Xe điện giá trên 15 – 40 triệu đồng giảm là 1 triệu đồng, với xe trên 40 triệu giảm là 2 triệu đồng.

Hỗ trợ khoảng 5 triệu đồng cho người mua xe máy; if vay tiền mua xe điện sẽ được hỗ trợ lãi suất 20%, chỉ ở mức 4%.

Đặc biệt, người đổi xe máy lo sang xe máy được bồi hoàn 70% giá trị còn lại của xe.

Riêng hộ nghèo, cận nghèo chuyển đổi xe máy lo sang xe điện, TP hỗ trợ 80-100% phí đổi xe cho các loại xe điện có giá trị dưới 20 triệu đồng.

Vị trí lắp đặt 58 camera giám sát tại khu vực trung tâm TP. (Nguồn: TTQLGTCC)

Với người mua, chuyển đổi sang ô tô cũng được hỗ trợ 10% lãi ngân hàng nếu vay mua xe; đồng thời giảm 50% phí đăng ký, cung cấp biển số và giảm 50% phí bảo trì đường bộ.

Tổng các khoản hỗ trợ giai đoạn 2025-2030 dự kiến là 7.329,1 tỷ đồng. Trong đó, hỗ trợ riêng cho năm 2030 là 3.099,9 tỷ đồng. Hỗ trợ tối đa là hỗ trợ chi phí ban đầu cho việc chuyển đổi từ xe mô tô, gắn máy sử dụng lo sang xe điện; sử dụng tỷ lệ 38%, tiếp theo là tài khoản hỗ trợ trước đó, với tỷ lệ 28,7%.

Bên cạnh đó, vấn đề kiểm soát khí giai đoạn 1 cũng xác định tổng kinh phí để thực hiện các hoạt động phát triển vận động tải hành động khách công cộng bằng xe điện, với kinh phí giai đoạn 2026-2030 là 7,577 tỷ đồng. Trong đó, dự kiến ngân sách của Thành phố là 4,667 tỷ đồng (chưa bao gồm 822,4 tỷ đồng hỗ trợ lãi vay đầu tư phương tiện, trạm sạc).

Như vậy, tính luôn kinh phí hỗ trợ giá hàng năm hiện nay thì TP.HCM cần khoảng 16,495,7 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2030 cho kế hoạch chuyển giao thông xanh.

Theo Trung tâm quản lý giao thông công cộng, TP.HCM đang có khoảng 11,2 triệu ô tô, các loại máy có đăng ký, trong đó 10,2 triệu là xe máy và 1 triệu ô tô. Tuy nhiên, số xe máy hoạt động thực tế chỉ khoảng 7,3 triệu xe.

Khu phát thải thấp khu vực trung tâm TP.HCM bao gồm vành đai giới hạn bởi 15 cầu: Điện Biên Phủ – Bùi Hữu Nghĩa, cầu Bông, cầu Hoàng Hoa Thám, cầu Trần Khắc Chân, cầu Kiệu, cầu Công Lý, cầu Lê Văn Sỹ, cầu Nguyễn Văn Cừ, cầu Ông Lãnh, cầu Calmette, cầu Khánh Hội, cầu Nguyễn Hữu Cảnh, cầu Thị Nghè.

17 tuyến đường gồm Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Phúc Nguyên, Cách Mạng Tháng Tám, Cao Thắng, Lê Hồng Phong, 3 Tháng 2, Lý Thái Tổ, Ngô Gia Tự, Hồ Thị Kỷ, Trần Phú, An Dương Vương, Nguyễn Trãi, Phan Văn Trị, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Cảnh Chân, Trần Đình Xu.

Nguyễn Phương Mai (30 tuổi) rời nhà ở đường Hoàng Sa (TP.HCM) để đi làm nhưng không đến nơi, sau đó mất liên lạc với gia đình.

Chiều 8/8, trả lời Báo Điện tử VTC News, chị Nguyễn Phương Lan (SN 1989) cho biết em gái là Nguyễn Phương Mai (SN 1994) mất liên lạc với gia đình sau khi rời nhà bằng xe ôm công nghệ.

Người dân có thông tin về Mai, vui lòng liên hệ người nhà qua số điện thoại: 0703.723.850.

Theo chị Lan, khoảng 8h ngày 6/8, Mai rời nhà trên đường Hoàng Sa, phường Xuân Hòa (phường Võ Thị Sáu, Quận 3 trước đây), TP.HCM để đi làm. Khoảng 30 phút sau, công ty gọi báo Mai không đến nơi làm việc.

Chị Lan nhiều lần gọi điện cho em nhưng không liên lạc được. Kiểm tra camera an ninh, gia đình thấy Mai lên xe ôm công nghệ rời đi, sau đó mất liên lạc. Gia đình đã trình báo sự việc tới Công an phường Xuân Hòa.

“Trước đó, tâm lý của Mai hoàn toàn bình thường, cũng không xảy ra mâu thuẫn với người nhà. Thời điểm rời khỏi nhà, Mai mặc áo thun đen, quần jean xanh nhạt, mang balo màu kem.

Gia đình rất lo lắng, mong Mai được bình an trở về nhà. Nếu ai thông tin về Mai, xin hãy liên hệ gia đình qua số điện thoại 0703.723.850, gia đình chúng tôi rất biết ơn”, chị Lan nói.

Thời gian gần đây, xuất hiện nhiều vụ lừa đảo bằng hình thức “bắt cóc online”, Phòng Cảnh sát hình sự (PC02 Công an TP.HCM) đã thành lập tổ công tác chuyên trách để tiếp nhận thông tin, điều tra, truy xét và ngăn chặn các vụ việc.

Để tránh “sập bẫy” nhóm người lừa đảo, PC02 khuyến cáo người dân, khi phát hiện hoặc nghi ngờ trường hợp “bắt cóc online”, người dân có thể liên hệ trực tiếp số điện thoại 0693.187.200 (PC02) hoặc 028.3821.7080 (Đội 2) để được hỗ trợ kịp thời. Hoặc liên hệ công an nơi gần nhất, tổng đài 113 để được hỗ trợ kịp thời.

Nguồn: https://znews.vn/co-gai-o-tphcm-mat-lien-lac-sau-khi-roi-nha-bang-xe-om-cong-nghe-post1575133.html

“Có những món nợ không ghi trong sổ sách, nhưng khắc sâu trong tim. Và đôi khi, chính những món nợ ấy lại trả bằng một cách mà chúng ta không ngờ nhất…”

Căn nhà nhỏ ở cuối con ngõ quanh co đã cũ kỹ từ lâu. Những mảng tường vàng ố, mái ngói rêu xanh, và cái cửa gỗ đã xệ bản lề. Trong căn nhà ấy, bà Lành sống một mình hơn hai chục năm, kể từ ngày chồng mất, con cái không có. Cuộc sống của bà xoay quanh vài sào ruộng, con gà mái già và chiếc radio nhỏ kêu rè rè mỗi tối.

Một ngày đầu mùa đông, khi sương mù còn phủ trắng cánh đồng, bà tình cờ thấy một đứa bé trai gầy nhẳng, quần áo rách tươm, đang co ro bên gốc đa đầu làng. Thằng bé không biết cha mẹ là ai, chỉ nhớ mang máng tên mình là Tâm. Hỏi ra mới biết nó trốn khỏi trại trẻ vì bị bạn bè bắt nạt. Bà Lành đưa nó về, định bụng chỉ cho ăn một bữa cơm rồi báo chính quyền. Nhưng khi nhìn thấy ánh mắt nó – vừa sợ hãi vừa thèm khát hơi ấm – bà đã không nỡ.

Kể từ hôm ấy, bà nhận Tâm về nuôi.

Nuôi một đứa trẻ vốn đã khó, nuôi trong cảnh nhà nghèo lại càng chật vật. Bà phải vay tiền ngân hàng, khi thì để mua sách vở, khi thì để chữa bệnh cho nó. Hàng tháng, bà còng lưng làm thêm việc quét dọn ở chợ, nhặt ve chai, trồng thêm rau để bán. Người trong làng ai cũng bảo bà “gánh việc thiên hạ”, nhưng bà chỉ cười:
– Nó không phải máu mủ ruột rà, nhưng là con của số phận.

Mười năm trôi qua, Tâm lớn nhanh, học hành giỏi giang. Ngày cầm giấy báo đỗ đại học của nó, bà vừa mừng vừa lo. Mừng vì đứa bé năm nào giờ thành thanh niên có chí. Lo vì tiền học phí, tiền trọ, tiền ăn ở – tất cả đều là gánh nặng. Bà lại đi vay, lần này khoản nợ lớn hơn bao giờ hết.

Những tháng đầu ở thành phố, Tâm vẫn gọi điện về, khoe chuyện trường lớp. Bà dù vất vả cũng thấy vui. Nhưng rồi, những cuộc gọi thưa dần, tin nhắn ngắn lại. Một năm, rồi hai năm… đến khi Tâm tốt nghiệp, bà chỉ nhận được một tin nhắn vỏn vẹn: “Con bận, chưa về được”. Sau đó, số máy báo không liên lạc được nữa.

Bà không trách, chỉ nghĩ chắc nó bận làm ăn, rồi sẽ về. Nhưng năm tháng trôi, mái tóc bà bạc thêm, lưng còng hơn, khoản nợ ngân hàng vẫn nằm đó. Đến ngày giấy đòi nợ gửi tới, bà lặng lẽ gom góp từng đồng, bán cả đàn gà, vay thêm hàng xóm để trả.

Sáng hôm ấy, bà đến ngân hàng. Bước chân chậm chạp, tay run run cầm xấp tiền lẻ và tiền chẵn, gói trong tờ báo. Bà ngẩng lên nhìn nhân viên ngân hàng, nói khẽ:
– Cô ơi, tôi tới trả món nợ cũ…

Cô nhân viên trẻ nhìn hồ sơ, rồi mở to mắt:
– Bà… không phải trả nữa đâu ạ.

Bà ngỡ ngàng, không hiểu. Cô gái mỉm cười:
– Khoản nợ này đã được tất toán… từ mấy tháng trước. Người thanh toán còn để lại lời nhắn: “Gửi mẹ – người đã nuôi con khôn lớn”.

Bà đứng lặng, cảm giác như tim ngừng đập một nhịp. Nước mắt trào ra, mặn chát nơi khóe môi.

“Có những cuộc gặp gỡ tưởng như đã mất vĩnh viễn, nhưng định mệnh luôn tìm cách đưa những trái tim từng gắn bó trở lại bên nhau…”

Sau ngày ở ngân hàng trở về, bà Lành cứ bần thần. Tối hôm ấy, bà không ăn được cơm, chỉ ngồi bên chiếc radio cũ, thỉnh thoảng lại chạm tay vào cái túi vải đựng giấy biên nhận ngân hàng. Lời nhắn ngắn ngủi kia như một cơn gió ấm ùa về giữa mùa đông, làm sống dậy những năm tháng vất vả mà bà đã tưởng chỉ mình mình nhớ.

Cả tuần sau, bà ra ngõ đứng trông, mỗi lần thấy bóng dáng thanh niên nào đi qua, tim lại đập mạnh. Nhưng Tâm không về. Bà không biết số điện thoại mới, không biết địa chỉ, chỉ biết rằng đâu đó ngoài kia, nó vẫn nhớ đến mình.

Một chiều cuối tháng, khi bà đang cắt rau ngoài vườn, tiếng xe máy dừng trước cổng. Bà ngẩng lên – và khựng lại. Một chàng trai cao gầy, mái tóc đen cắt gọn, ánh mắt vừa quen vừa lạ. Bà chưa kịp nói thì cậu đã quỳ xuống, ôm chầm lấy đôi chân gầy guộc:
– Mẹ ơi… con xin lỗi.

Giọng nói ấy, dù đã trầm hơn, nhưng vẫn là của thằng bé năm nào. Bà run run đặt bàn tay lên vai nó:
– Con… thật là con hả Tâm?

Nó gật đầu, nước mắt chảy dài. Hai mẹ con ôm nhau thật lâu, giữa sân nhà mùi rơm rạ và nắng chiều vàng rực.

Tối hôm ấy, dưới ánh đèn dầu, Tâm kể lại tất cả. Ra trường, nó xin được việc nhưng lương thấp, lại mắc áp lực công việc, nợ nần tiền trọ, nên không dám liên lạc với bà vì sợ bà lo. Sau này, khi tìm được việc tốt hơn, nó dành dụm từng tháng, trả hết khoản nợ cho bà trước. Nhưng nó vẫn chưa đủ can đảm về, cho đến hôm nay.

– Mẹ nuôi con bao nhiêu năm, giờ con mới hiểu nuôi một người không chỉ tốn tiền, mà tốn cả cuộc đời. Con nợ mẹ nhiều hơn con nghĩ… – Tâm nói, mắt đỏ hoe.

Bà chỉ xua tay:
– Mẹ chẳng cần con trả gì. Chỉ cần con sống tử tế, thế là mẹ vui rồi.

Những ngày sau đó, Tâm ở lại giúp bà sửa lại căn nhà dột nát, thay mái ngói mới, sơn lại tường. Cả làng xôn xao, ai cũng mừng cho bà. Mấy đứa trẻ con chạy qua gọi “ông Tâm” ríu rít, khiến bà bật cười.

Một buổi sáng, Tâm bất ngờ đưa bà ra thị trấn. Nó dẫn bà tới một cửa hàng nhỏ, treo biển “Quán ăn Mẹ Lành” – tường sơn vàng, cửa kính sạch sẽ.
– Con mở quán này, bán món mẹ nấu. Con muốn mọi người biết đến hương vị và tình thương của mẹ. Mẹ sẽ là bếp trưởng, còn con lo quản lý.

Bà bối rối, vừa mừng vừa lo, nhưng khi bước vào, ngửi mùi canh chua, cá kho… bà bỗng thấy tim mình ấm lạ thường. Những món ăn mà bao năm bà nấu cho Tâm, giờ sẽ nấu cho cả những người khách xa lạ.

Quán ăn mở, khách đến đông. Người ta không chỉ ăn vì ngon, mà vì câu chuyện về một bà mẹ già nuôi đứa trẻ mồ côi không quen biết. Mỗi khi kể lại, Tâm luôn nói:
– Mẹ Lành đã dạy tôi rằng tình thương không cần lý do, và sự trả ơn không bao giờ là muộn.

Năm tháng trôi, mái tóc bà bạc thêm nhưng nụ cười nhiều hơn. Mỗi tối, khi quán đóng cửa, bà lại ngồi nghe radio, Tâm ngồi bên cạnh. Ngoài kia, đèn phố sáng lung linh, còn trong căn nhà cũ – giờ đã vững chãi – tiếng cười của hai mẹ con hòa cùng mùi thơm của nồi canh chua nóng hổi.

Món nợ năm xưa, giờ đã hóa thành một gia tài khác: một gia đình trọn vẹn.

Thượng úy Lê Thị Ngọc Hân (sinh năm 1991) là MC miền Nam hiếm hoi được giao đọc thuyết minh trong Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 (nhiệm vụ A80).

Ngọc Hân sinh ra trong gia đình thuần nông, giàu truyền thống yêu nước. Ông ngoại của nữ MC là liệt sĩ, bà ngoại từng hoạt động cách mạng. Đối với Ngọc Hân, được thực hiện nhiệm vụ A80 là niềm tự hào, vinh dự to lớn không chỉ với riêng cô mà còn cả gia đình.

Trước đó, Ngọc Hân cũng là giọng đọc miền Nam được giao thuyết minh cho Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (nhiệm vụ A70) diễn ra vào sáng ngày 7/5/2024. Hiện tại, cô đang công tác tại Ban Tuyên huấn, Phòng Chính trị, Bộ Tư lệnh TP.HCM.

Hiện tại, Ngọc Hân đã làm mẹ 3 con. Những ngày tập luyện cho nhiệm vụ A80 kéo dài, nữ MC không tránh khỏi trăn trở về gia đình nhỏ. May mắn, bố mẹ luôn là hậu phương vững chắc giúp cô chăm sóc các bé từ đó nữ chiến sĩ có thể an tâm rèn luyện.

Vào những ngày tháng 8, Ngọc Hân và những đồng đội của mình đang nỗ lực tập luyện, nhằm hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao.

– Vinh dự là một trong những giọng đọc miền Nam hiếm hoi góp mặt trong lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2/9, cảm xúc của Ngọc Hân như thế nào?

Là một trong những giọng đọc miền Nam hiếm hoi được góp mặt trong Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8 và Quốc khánh 2/9, tôi cảm thấy vô cùng xúc động và vinh dự. Đây không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn là niềm hạnh phúc lớn lao khi người miền Nam chúng tôi được hòa nhịp cùng cả nước trong một sự kiện trọng đại mang tầm vóc lịch sử.

Tôi luôn ý thức rõ rằng mỗi câu chữ mình đọc không chỉ là lời giới thiệu mà còn là nhịp đập của trái tim người con phương Nam hướng về Tổ quốc – thiêng liêng, tự hào và đầy trách nhiệm. Được góp phần vào một khoảnh khắc trang nghiêm và giàu ý nghĩa như vậy là sứ mệnh vô giá trong sự nghiệp của mình.

– Ngọc Hân đối mặt với những áp lực gì khi đảm nhận vai trò quan trọng lần này? Chị rèn luyện, chuẩn bị vượt qua như thế nào?

Đây là một đại lễ mang ý nghĩa vô cùng trọng đại đối với đất nước, nên bản thân tôi ban đầu khá là áp lực. Từ việc giữ đúng tinh thần trang nghiêm, khí thế hào hùng của buổi lễ, đến việc đảm bảo từng lời đọc phải rõ ràng, truyền cảm và chính xác tuyệt đối. Tuy nhiên, với bản lĩnh của người Bộ đội Cụ Hồ, tôi luôn giữ nghiêm kỷ luật trong suốt quá trình luyện tập, luôn giữ vững tác phong của một quân nhân cách mạng.

Dù gặp nhiều khó khăn, thử thách trong quá trình luyện tập nhưng tôi đã cố gắng rèn luyện sức khoẻ để quen với thời tiết nắng nóng oi bức, cùng đồng đội nỗ lực, động viên nhau từng ngày với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Chính sự đoàn kết, kỷ luật và quyết tâm ấy đã giúp chúng tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ vinh dự này.

– Từng được giao cho nhiệm vụ đọc thuyết minh cho Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Với chị, trong nhiệm vụ A80 lần này có điểm gì khác?

Cả 2 sự kiện đều là những đại lễ mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc, để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng tôi. Tuy nhiên, lần này, Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh được tổ chức với quy mô lớn hơn, sự chuẩn bị công phu và tầm vóc cũng rộng mở hơn rất nhiều. Chính vì vậy, trách nhiệm đặt lên vai tôi cũng lớn hơn.

Tôi cảm thấy vô cùng vinh dự, nhưng cũng đầy trăn trở và ý thức rõ rằng mỗi lời mình nói ra không chỉ là ngôn ngữ truyền đạt mà còn là niềm tự hào của cả dân tộc. Do đó, tôi đã dành rất nhiều thời gian để rèn luyện, chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm thể hiện tốt nhất tinh thần của buổi lễ, góp phần nhỏ bé vào thành công chung của một sự kiện trọng đại mang tầm quốc gia.

– Ngọc Hân có bí quyết gì để rèn luyện, giữ được giọng nói trong và truyền cảm?

Là một người làm công việc đọc thuyết minh, tôi luôn ý thức rất rõ việc giữ gìn và rèn luyện giọng nói là yếu tố quan trọng bậc nhất. Bí quyết của tôi không có gì quá đặc biệt, nhưng cần sự kiên trì và kỷ luật.

Trước hết là giữ gìn sức khỏe tổng thể – ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc và hạn chế những yếu tố có hại cho thanh quản như đồ uống lạnh, cay, hay nói quá to, quá nhiều. Bên cạnh đó, tôi duy trì việc luyện giọng mỗi ngày: từ các bài luyện phát âm, luyện hơi thở, đến kỹ thuật điều tiết cảm xúc và âm lượng sao cho truyền cảm, đúng tinh thần trong từng phần thuyết minh.

Tôi xem giọng đọc không chỉ là công cụ làm nghề, mà còn là một phần trách nhiệm – phải luôn được chăm sóc, trau dồi để truyền tải được đúng khí chất, cảm xúc của mỗi sự kiện trọng đại.

– Gia đình, bố mẹ phản ứng như thế nào khi Ngọc Hân được chọn liên tiếp tham gia các nhiệm vụ quan trọng như A70, A80?

Từ nhỏ, bố mẹ đã luôn dạy tôi về lòng yêu nước, về sự biết ơn đối với những người đã hy sinh cho độc lập, tự do của dân tộc. Khi tôi trở thành bộ đội, bố mẹ rất tự hào và luôn động viên tôi giữ vững tinh thần, phẩm chất của người quân nhân.

Vì vậy, khi được lựa chọn tham gia các nhiệm vụ quan trọng như A70 rồi đến A80, dù phải xa nhà suốt nhiều ngày liền để luyện tập và chuẩn bị, bố mẹ không những không lo lắng mà còn rất vui và luôn nhắn nhủ tôi phải cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ. Vì đó không chỉ là vinh dự của riêng tôi mà còn là niềm tự hào của cả gia đình. Bố mẹ chính là hậu phương vững chắc, tiếp thêm rất nhiều sức mạnh để tôi yên tâm, vững vàng thực hiện mọi nhiệm vụ được giao.

– Ngọc Hân từng chia sẻ chị tham gia nhiệm vụ A70 với hành trang là lời dặn của bà ngoại: “Phải cố gắng đọc cho giỏi để mọi người tự hào về miền Nam nha con”. Vậy trong lần A80 này, chị còn mang theo hành trang gì?

Lần thực hiện nhiệm vụ A70, hành trang tôi mang theo là lời bà ngoại dặn: “Phải cố gắng đọc cho giỏi để mọi người tự hào về miền Nam nha con”. Đến bây giờ, dù bà đã không còn nữa, nhưng lời dặn ấy vẫn luôn ở trong tim tôi.

Lần thực hiện nhiệm vụ A80 này, hành trang tôi mang theo chính là tình yêu thương và niềm tin mà bà đã gửi gắm. Tôi luôn nhớ ánh mắt của bà khi dặn dò tôi lần cuối trước khi lên đường năm ấy – ánh mắt hiền từ, đầy tự hào. Dù không còn được nghe bà nhắc nữa, tôi vẫn luôn mang theo lời bà như kim chỉ nam cho từng câu đọc, từng bước đi. Với tôi, đó không chỉ là lời nhắn nhủ, mà là tình yêu nước, là tinh thần miền Nam kiên cường mà bà đã truyền lại. Tôi đọc bằng tất cả trái tim – như thể bà vẫn đang dõi theo mỗi bước đi của tôi.

– Sinh ra trong gia đình thuần nông và có truyền thống cách mạng, Ngọc Hân tâm đắc nhất điều gì từ lời dạy của ông bà, bố mẹ?

Từ nhỏ tôi đã được ông bà, bố mẹ dạy dỗ bằng những câu chuyện rất giản dị nhưng thấm đẫm tình yêu quê hương, đất nước.

Điều tôi tâm đắc nhất trong lời dạy của gia đình là: “Dù làm gì, ở đâu, cũng phải sống tử tế, sống có ích và luôn đặt Tổ quốc lên trên hết”. Với ông bà, bố mẹ tôi, tình yêu nước không phải là những điều to tát, mà bắt đầu từ cách sống trung thực, biết ơn và sẵn sàng hy sinh cho cộng đồng.

Những lời dạy ấy luôn là kim chỉ nam để tôi sống và cống hiến, để dù ở vị trí nào, tôi cũng không quên mình là con của một gia đình nông dân giàu lòng yêu nước.

– Tham gia huấn luyện cho nhiệm vụ A80 kéo dài nhiều tháng liền, Ngọc Hân dành thời gian cho gia đình như thế nào? Hay làm thế nào để vơi đi nỗi nhớ nhà?

Là một người phụ nữ, dù có bố mẹ là hậu phương vững chắc luôn ủng hộ, tôi vẫn phải gác lại nhiều lo toan trong gia đình để toàn tâm toàn ý cho nhiệm vụ. Vừa là cán bộ trong đơn vị, vừa là người con, người vợ, người mẹ,… nên khi tham gia huấn luyện kéo dài nhiều tháng cho A80, thật sự không tránh khỏi những lúc nhớ nhà, nhớ con, nhớ bữa cơm sum họp.

Nhưng tôi hiểu rằng mình đang thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt, mang ý nghĩa thiêng liêng, nên phải biết gác lại những riêng tư để cống hiến. Mỗi lúc mệt mỏi hay nhớ nhà, tôi lại nghĩ đến ánh mắt tin tưởng của người thân, đến những lời động viên của bố mẹ, nhất là niềm tự hào khi được góp mặt trong sự kiện trọng đại của đất nước.

– Khi hoàn thành công việc, Ngọc Hân bù đắp tình cảm cho các con như thế nào?

Khi hoàn thành nhiệm vụ A80 và trở về, điều tôi mong muốn nhất là được dành nhiều thời gian hơn để ở bên các con, lắng nghe những tâm sự của bé khi mẹ vắng nhà thực hiện nhiệm vụ. Đó cũng là điều tôi luôn trăn trở trong suốt quãng thời gian dài xa gia đình.

Tôi muốn cùng các con đi trải nghiệm, đặc biệt là đến thăm các di tích lịch sử, những địa danh cách mạng trên khắp đất nước. Không chỉ để hiểu sâu sắc hơn về lịch sử dân tộc, mà còn để vun đắp tình cảm gia đình, để những giá trị về lòng yêu nước, về cội nguồn và Tổ quốc được nuôi dưỡng trong trái tim các con từ sớm.

– Nhiều khán giả nhận xét Ngọc Hân dù đã sinh 3 con nhưng vẫn đẹp như thời còn son rỗi. Chị có phương pháp hay bí quyết gì để giữ gìn sắc vóc?

Tôi luôn tin rằng tinh thần tích cực là “bí quyết sắc đẹp” bền vững nhất. Chắc chắn khi tinh thần bạn tốt, bạn sẽ trẻ trung hơn, năng lượng tích cực cũng lan tỏa tự nhiên.

Tôi duy trì đều đặn việc luyện tập thể dục thể thao, đặc biệt tại cơ quan có tổ chức tập võ Vovinam – giúp tôi rèn luyện sức khỏe, giữ sự dẻo dai, kỷ luật và tinh thần vững vàng. Bên cạnh đó, tôi cố gắng giữ lối sống điều độ, ăn uống lành mạnh, suy nghĩ tích cực và luôn trân trọng những giá trị của gia đình.

Tất cả những điều đó giúp tôi không chỉ giữ được sắc vóc sau khi sinh con, mà còn nuôi dưỡng được tinh thần lạc quan, đầy năng lượng.

– Được biết, Ngọc Hân còn nhận đỡ đầu cho 2 em nhỏ mồ côi mẹ do dịch Covid-19. Điều gì đã thôi thúc chị làm điều này? Chị có quan điểm nuôi dạy và bồi dưỡng tình cảm với 2 con nuôi như thế nào?

Khi tôi tham gia tuyến đầu chống dịch Covid-19, trong một lần công tác, tôi gặp trường hợp 2 em nhỏ mồ côi mẹ vì dịch. Giây phút nhìn thấy ánh mắt ngơ ngác, thiếu vắng hơi ấm của mẹ ở các con, tôi không thể cầm lòng được.

Với tình thương của một người làm mẹ, tôi đã quyết định nhận đỡ đầu 2 con – không phải vì điều gì lớn lao, mà chỉ đơn giản là mong muốn được bù đắp phần nào những mất mát quá lớn mà các con đã trải qua.

Tôi luôn quan niệm rằng, nuôi dạy trẻ không chỉ là cho các con đủ đầy vật chất, mà quan trọng hơn là bồi dưỡng tình cảm, tạo cho các con cảm giác được yêu thương và che chở. Tôi cố gắng dành thời gian để lắng nghe, chia sẻ, giúp các con cảm nhận được sự ấm áp trong từng điều nhỏ nhất. Tôi mong các con sẽ lớn lên với trái tim biết yêu thương, biết ơn và vững vàng bước tiếp trên hành trình của mình, dù có bắt đầu bằng những mất mát.

– Từng trải qua những khó khăn, áp lực mưu sinh kiếm sống, đó có phải là lý do ngày hôm nay Ngọc Hân thường xuyên tổ chức, tham gia các hoạt động thiện nguyện?

Từ nhỏ, gia đình tôi đã rất khó khăn. Tôi lớn lên trong cảnh 1 tay phụ cha mẹ làm nông, 1 tay cắp sách đến trường. Những ngày trời nắng chang chang hay mưa dầm ướt lạnh, tôi vẫn theo ba mẹ ra đồng, rồi tranh thủ thời gian còn lại để học tập. Sau khi học xong lớp 12, tôi từng bươn chải bằng nhiều công việc khác nhau để kiếm tiền trang trải học phí. Tôi từng làm phục vụ quán ăn, làm tiếp thị bánh ngọt trong siêu thị, rồi làm mẫu ảnh cho các shop thời trang,… Bất cứ việc gì chân chính tôi đều cố gắng làm với tất cả sự nghiêm túc và lòng biết ơn vì mình có cơ hội để cố gắng.

Chính vì đã từng đi qua những ngày cơ cực như thế, nên khi có một chút điều kiện ổn định hơn, tôi luôn mong muốn được chia sẻ. Đặc biệt là với trẻ em vùng cao – những mầm non của đất nước đang lớn lên giữa nhiều thiếu thốn. Mỗi khi nhìn thấy các em co ro trong cái lạnh, thiếu áo ấm, sách vở, tôi lại thấy hình ảnh của chính mình ngày xưa.

Tôi hiểu cảm giác thèm 1 đôi dép mới, chiếc cặp lành lặn hay chỉ đơn giản là 1 lời động viên, cái ôm ấm áp. Chính vì thế, tôi càng khao khát được quay trở lại, đồng hành, chia sẻ và tiếp sức cho các em. Để những giấc mơ nhỏ bé không bị lụi tắt bởi hoàn cảnh. Tôi không mong mình làm được điều gì lớn lao, chỉ mong có thể là 1 bàn tay chìa ra đúng lúc, 1 lời động viên giúp các em thêm vững vàng trên hành trình phía trước.

– Kế hoạch công việc và cuộc sống của Ngọc Hân sau nhiệm vụ A80 như thế nào?

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ A80, tôi sẽ trở về đơn vị với một tâm thế mới, sâu sắc hơn, vững vàng hơn. Trải qua thời gian dài luyện tập, cống hiến cho sự kiện trọng đại của đất nước, tôi càng thấm thía giá trị của tinh thần kỷ luật, của lòng yêu nước và trách nhiệm của người quân nhân cách mạng. Với niềm vinh dự lớn lao vừa rồi, tôi càng ý thức rõ rằng bản thân cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa, rèn luyện nghiêm túc hơn nữa để thực sự xứng đáng là người chiến sĩ của lực lượng vũ trang TP.HCM anh hùng.

Bên cạnh nhiệm vụ trong quân đội, tôi cũng không quên thiên chức làm con, làm mẹ. Trở về sau nhiệm vụ, tôi sẽ tiếp tục vun vén cho gia đình nhỏ của mình, dành nhiều thời gian hơn để chăm sóc bố mẹ, lắng nghe và đồng hành cùng các con thân yêu.

– Cảm ơn MC Ngọc Hân vì những chia sẻ!

Bệnh chikungunya do muỗi Aedes albopictus truyền. Tại Việt Nam muỗi này khá phổ biến, nhưng bệnh chikungunya ít ghi nhận.

Trước thông tin  thế giới ghi nhận khoảng 240.000 ca nhiễm virus chikungunya và 90 ca tử vong tại 16 quốc gia, vùng lãnh thổ ở châu Mỹ, châu Phi, châu Á và châu Âu, một chuyên gia của Bộ Y tế, với nhiều năm nghiên cứu về loài muỗi, cho hay, bệnh chikungunya do muỗi Aedes albopictus truyền.

Các nghiên cứu đã thực hiện tại Việt Nam cho thấy loài muỗi này khá phổ biến nhưng bệnh chikungunya ít gặp tại Việt Nam. Nhiều năm trước, một số giám sát huyết thanh học thì có ghi nhận dương tính nhưng thực tế ghi nhận rất ít.

Theo Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, cơ quan này đang cập nhật tình hình dịch bệnh, sớm có khuyến cáo đến người dân và có các biện pháp giám sát phù hợp. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), chikungunya là một căn bệnh do virus chikungunya gây ra, lây truyền sang người qua muỗi bị nhiễm bệnh.

Các triệu chứng của bệnh chikungunya tương tự như triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết và Zika, khiến bệnh chikungunya dễ bị chẩn đoán sai và khiến các quốc gia khó xác định chính xác số người bị nhiễm bệnh.

Sốt chikungunya gây sốt và đau khớp, thường làm suy nhược cơ thể và có thể kéo dài; các triệu chứng khác bao gồm sưng khớp, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi và phát ban.

Hiện có hai loại vắc xin chikungunya đã được phê duyệt theo quy định tại một số quốc gia và, hoặc được khuyến nghị sử dụng cho các nhóm dân số có nguy cơ, nhưng các loại vắc xin này chưa được phổ biến rộng rãi hoặc sử dụng rộng rãi.

WHO cũng cho biết, hiện chưa có phương pháp điều trị kháng virus cụ thể nào cho bệnh nhiễm virus chikungunya nhưng thuốc hạ sốt và giảm đau (như paracetamol) để hạ sốt và giảm đau có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng này.

Các triệu chứng nghiêm trọng và tử vong do bệnh chikungunya rất hiếm và thường xảy ra ở trẻ sơ sinh hoặc người già có các vấn đề sức khỏe khác kèm theo.

Người nhiễm virus chikungunya sẽ xuất hiện một số triệu chứng tương tự sốt xuất huyết và Zika, bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus chikungunya (CHIKV) được truyền qua muỗi cái mang mầm bệnh, phổ biến nhất là muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus – hai loài cũng có khả năng lây lan virus sốt xuất huyết và Zika.

Chúng thường đốt người vào ban ngày; riêng muỗi Aedes aegypti có thể đốt cả trong nhà lẫn ngoài trời và thường đẻ trứng trong các dụng cụ chứa nước đọng.

Khi một con muỗi chưa nhiễm bệnh hút máu người đang mang CHIKV, virus sẽ nhân lên trong cơ thể muỗi, xâm nhập vào tuyến nước bọt và được truyền sang người khác khi muỗi đốt. Ở người mới nhiễm, virus nhanh chóng đạt nồng độ cao trong máu, đủ để lây sang các con muỗi khác, duy trì chu trình lây truyền.

Thời gian ủ bệnh thường 4–8 ngày (dao động 2–12 ngày). Bệnh đặc trưng bởi sốt đột ngột kèm đau khớp dữ dội, có thể kéo dài từ vài ngày đến hàng tháng, thậm chí nhiều năm.

Các triệu chứng thường gặp gồm sưng khớp, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, mệt mỏi và phát ban. Do biểu hiện tương tự sốt xuất huyết và Zika, bệnh dễ bị chẩn đoán nhầm. Phần lớn bệnh nhân hồi phục hoàn toàn, song một số có biến chứng ở mắt, tim, thần kinh; trẻ sơ sinh và người cao tuổi mắc bệnh nền có nguy cơ nặng hơn, thậm chí tử vong.

Chẩn đoán virus chikungunya có thể thực hiện bằng kỹ thuật RT–PCR trong tuần đầu sau khi khởi phát bệnh hoặc bằng xét nghiệm kháng thể ở giai đoạn muộn hơn.

Hiện chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu; việc điều trị chủ yếu tập trung vào hạ sốt và giảm đau khớp bằng paracetamol (acetaminophen), kết hợp uống đủ nước và nghỉ ngơi. Cần tránh dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) cho tới khi đã loại trừ khả năng mắc sốt xuất huyết.

WHO cho biết, hai loại vắc-xin chikungunya đã được một số cơ quan quản lý phê duyệt và khuyến nghị sử dụng cho nhóm nguy cơ, nhưng chưa phổ biến rộng rãi. Dữ liệu hiệu quả và an toàn vẫn đang được WHO cùng chuyên gia xem xét để đưa ra khuyến nghị toàn cầu.

Biện pháp phòng ngừa chính là tránh muỗi đốt và loại bỏ nơi sinh sản của muỗi. Người nghi nhiễm CHIKV cần tự bảo vệ trong tuần đầu để tránh truyền virus sang muỗi.

Cộng đồng nên thường xuyên đổ, cọ rửa dụng cụ chứa nước, thu gom rác thải và phối hợp với các chương trình diệt muỗi tại địa phương. Khi dịch bùng phát, cơ quan y tế có thể triển khai phun hóa chất diệt muỗi trưởng thành, xử lý bề mặt và nguồn nước đọng nhằm tiêu diệt ấu trùng.

Người dân ở hoặc đến vùng có dịch nên mặc quần áo che kín, dùng lưới chắn, màn chống muỗi và thuốc chống muỗi chứa DEET, IR3535 hoặc icaridin. Trẻ nhỏ, người già, người ốm ngủ ban ngày nên dùng màn được xử lý hóa chất diệt côn trùng để bảo vệ.

Ba năm chờ đợi, Tuấn từng tưởng ngày gặp lại sẽ là một cái ôm siết chặt, là giọt nước mắt hạnh phúc hòa lẫn vào nhau. Nhưng khi Mai bước xuống từ chuyến xe đêm, anh nhận ra… người vợ anh yêu thương đã để lại một phần mình ở nơi xa lạ nào đó.

Ba năm trước, khi Mai quyết định đi xuất khẩu lao động ở Nhật, Tuấn đã nắm tay cô thật chặt. “Anh sẽ chờ, dù bao lâu.” Mai cười, nước mắt ướt khoé mi, nhưng ánh mắt ánh lên niềm tin và hy vọng. Họ còn trẻ, còn nhiều mơ ước, và số tiền đi làm xa kia sẽ giúp cả hai mua được một căn nhà nhỏ, sinh một đứa con, sống cuộc đời bình yên.

Những ngày đầu xa nhau, Tuấn sống bằng những tin nhắn vội vàng sau giờ Mai tan ca, bằng những cuộc gọi ngắn ngủi giữa chênh lệch múi giờ. Anh kể cho cô nghe chuyện hàng xóm, chuyện mấy khóm hoa cúc trước sân đã nở vàng rực. Cô kể cho anh nghe về tuyết rơi lần đầu, về đôi bàn tay nứt nẻ vì giá rét, về những ca làm đến nửa đêm. Mỗi câu chuyện là một sợi chỉ, dệt nên tấm vải mỏng manh giữ họ gần nhau.

Nhưng dần dần, những cuộc gọi thưa dần. Tin nhắn trả lời cũng trở nên ngắn ngủi. Lý do luôn là “bận quá”, “mệt quá”, “để mai nói nhé anh”. Tuấn tự nhủ đó là bình thường — đi xa ai mà không bận. Anh không muốn nghi ngờ. Anh chỉ lặng lẽ gửi thêm nhiều hình ảnh hơn, kể nhiều chuyện hơn, hy vọng có thể giữ được sự ấm áp giữa hai bờ đại dương.

Ngày Mai báo sắp về, Tuấn đã không ngủ được cả đêm. Anh dọn dẹp lại căn nhà, lau từng cánh cửa sổ, sơn lại bức tường bếp mà cô từng bảo sẽ sửa. Anh mua một bó hoa ly — loài cô thích nhất — và đặt nó ngay giữa bàn. Trái tim anh háo hức như một chàng trai mới yêu lần đầu.

Nhưng khi Mai bước xuống từ xe, tất cả cảm giác ấy bị một cơn gió lạnh cuốn đi. Cô khác quá — từ dáng đi đến ánh mắt. Không còn là cô gái cười tít mắt khi nhìn thấy anh, cũng không lao đến ôm lấy anh như trong tưởng tượng. Cô chỉ khẽ mỉm cười, một nụ cười hờ hững, rồi nói:
“Anh đến rồi à.”

Trên đường về, giữa tiếng động cơ xe và âm thanh đường phố, hai người chỉ nói với nhau vài câu bâng quơ. Tuấn cố gắng kể chuyện làng xóm, công việc anh làm thêm, những thay đổi nhỏ trong nhà. Mai chỉ “ừ” hoặc “vậy à”. Mỗi lần anh quay sang nhìn, ánh mắt cô lại hướng ra cửa sổ.

Về đến nhà, Mai chỉ đi một vòng, lướt mắt qua mọi thứ, rồi ngồi xuống ghế. Tuấn đã chuẩn bị sẵn một bữa cơm đơn giản — món canh chua cá lóc mà cô từng nói là “hương vị của nhà”. Nhưng khi ăn, cả hai gần như không trò chuyện. Anh nhận ra nụ cười và giọng nói của cô giờ đã khác. Có một khoảng cách vô hình, dày như tấm kính, ngăn anh với người phụ nữ trước mặt.

Khi bữa ăn kết thúc, Tuấn ngập ngừng hỏi:
“Mai à, em có chuyện gì muốn nói với anh không?”

Cô đặt đũa xuống, ánh mắt lạnh và vững chãi:
“Có. Em muốn ly hôn.”

Lời nói ấy rơi xuống bàn như một tiếng vỡ. Tuấn ngồi bất động, trong đầu chỉ vang lên một câu hỏi: “Vì sao?”

Có những câu trả lời không nằm ở lời nói, mà nằm trong ánh mắt. Và khi Tuấn nhận tờ giấy từ tay Mai, anh biết rằng mình sẽ chẳng bao giờ quên khoảnh khắc này — không phải vì nỗi đau, mà vì tình yêu vẫn còn ở đó, dù hình thức đã thay đổi.

Tuấn ngồi lặng, đôi bàn tay anh khẽ run. Câu nói “Em muốn ly hôn” của Mai như một lưỡi dao lạnh, cắt vào khoảng thời gian ba năm anh chờ đợi. Không giận dữ, không trách móc, anh chỉ thấy một khoảng trống lạnh buốt lan ra từ lồng ngực.

“Vì sao?” – Anh hỏi, giọng khàn đi.

Mai im lặng một lúc lâu, rồi đứng dậy, đi vào phòng. Khi trở ra, trên tay cô là một phong bì màu trắng. Cô đặt nó trước mặt anh, cùng với một tờ giấy đã ký sẵn đơn ly hôn.

“Trong này có 300 triệu. Là tất cả tiền em dành dụm được. Em giữ lại một ít để bắt đầu lại cuộc sống mới. Phần này… coi như em trả lại cho anh, cho gia đình mình.”

Tuấn mở phong bì. Tiền được xếp gọn gàng. Anh nhìn sang Mai, nhưng ánh mắt cô không hề né tránh. Chỉ là trong đó, ẩn sâu, có một nỗi buồn rất khó gọi tên.

“Ba năm qua, em đã thay đổi nhiều. Ở bên kia… em thấy một cuộc sống khác, con người khác. Em biết nếu cố gắng ở lại, em sẽ chỉ sống như một cái bóng, và anh cũng vậy. Em không muốn mình sống cạnh nhau mà lòng thì xa vạn dặm.”

Tuấn cúi đầu, hít một hơi dài. Anh muốn níu kéo, muốn hỏi “Chúng ta không thể thử lại sao?”, nhưng nhìn nét mỏi mệt trên gương mặt cô, anh biết câu trả lời đã rõ.

“Mai, anh không trách em. Nhưng… ba năm qua anh vẫn luôn tin rằng chúng ta sẽ lại bắt đầu. Anh đã chuẩn bị mọi thứ để em về. Căn nhà này, vườn hoa kia… tất cả là để chờ ngày hôm nay.” – Giọng anh nghẹn lại.

Mai khẽ cười buồn:
“Em biết. Và chính vì biết, nên em mới không muốn để anh hy vọng thêm. Anh là một người tốt, Tuấn à. Nhưng người em của ba năm trước… đã ở lại bên kia rồi.”

Họ ngồi đối diện nhau, im lặng. Ngoài kia, tiếng xe cộ và tiếng chó sủa xa xa như những âm thanh của một thế giới khác, không liên quan gì đến căn phòng nặng nề này.

Tuấn nhớ lại những bức ảnh Mai gửi về hồi đầu — nụ cười rạng rỡ, đôi mắt long lanh. Anh cũng nhớ khoảng thời gian ảnh thưa dần, tin nhắn ngắn ngủi. Giờ đây anh mới hiểu, đó không phải vì bận, mà vì khoảng cách trong tim đã lớn dần, không thể lấp đầy.

Khi Mai đứng lên, kéo chiếc vali ra cửa, Tuấn cũng không ngăn lại. Anh chỉ đi theo, đứng nhìn bóng cô khuất dần nơi con ngõ nhỏ. Trong tay anh, tờ giấy ly hôn và phong bì tiền như hai vật thể nặng trĩu, vừa là dấu chấm hết, vừa là minh chứng cho một chặng đường đã qua.

Đêm đó, Tuấn không ngủ. Anh ngồi ngoài hiên, nhìn vườn hoa ly vẫn nở, hương thơm len vào gió. Anh nghĩ về Mai, về ba năm thanh xuân của cô, về những nỗi vất vả nơi đất khách. Anh hiểu rằng đôi khi yêu thương không phải là giữ lại, mà là buông tay để người kia được sống thật với chính mình.

Sáng hôm sau, Tuấn đem bó hoa ly cuối cùng trong vườn ra chợ, tặng cho bà cụ bán hàng rong mà Mai từng hay mua bánh. Bà hỏi:
“Vợ con về chưa?”
Tuấn mỉm cười, nhẹ nhàng:
“Về rồi… nhưng giờ cô ấy đi tiếp con đường của mình.”

Bà cụ không hỏi thêm. Chỉ gật gù, nhận bó hoa, rồi quay đi. Tuấn đứng đó, nhìn ánh nắng sớm tràn xuống con đường làng. Trong lòng anh, nỗi đau vẫn còn, nhưng xen lẫn là một thứ gì đó nhẹ nhõm.

Anh biết, cuộc sống vẫn sẽ tiếp diễn. Và dẫu Mai không còn bên cạnh, những gì tốt đẹp họ từng có sẽ mãi ở lại, như hương hoa ly trong gió — phai dần nhưng chưa bao giờ biến mất.

Năm 2025, bức tranh tuyển sinh đại học chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt ở nhóm ngành sư phạm, khi nhiều ngành ghi nhận mức điểm chuẩn tăng mạnh, thậm chí chạm ngưỡng 29 điểm, con số ‘khó tin’ trong nhiều năm trở lại đây.

Theo thống kê, 5 lĩnh vực có lượng thí sinh đăng ký xét tuyển, trúng tuyển nhập học cao nhất gồm: máy tính – công nghệ thông tin, kinh doanh – quản lý, khoa học sức khỏe, khoa học xã hội – nhân văn và ngôn ngữ.
Bên cạnh đó, các ngành công nghệ mới như vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn đang được chú trọng phát triển nhân lực theo chiến lược quốc gia.
Điện thoại thông minh

Khoa học sức khỏe tiếp tục giữ “độ nóng” ổn định do nhu cầu xã hội cao. Tỷ lệ bác sĩ, dược sĩ, điều dưỡng trên 1 vạn dân vẫn thấp, khiến nhóm ngành này duy trì sức hút bền vững.

Khác với nhiều ngành có điểm sàn giảm từ 1–4 điểm so với 2024, nhóm ngành đào tạo giáo viên vẫn giữ vị trí top đầu. Nhiều trường thậm chí ghi nhận điểm chuẩn tăng đều đặn trong 2 năm qua.

Trường ĐH Sư phạm TP.HCM: Các ngành sư phạm ngữ văn, lịch sử, địa lý luôn ở ngưỡng 28 điểm trở lên. Ngữ văn tăng từ 27 điểm (2021) lên 28,6 điểm (2024); lịch sử từ 26 lên 28,6 điểm; địa lý từ 25,2 lên 28,37 điểm.

Top 5 lĩnh vực thí sinh đăng ký xét tuyển nhiều nhất

Trường ĐH Sài Gòn: Sư phạm ngữ văn tăng 2,3 điểm lên 28,11; lịch sử đạt 28,25 (tăng 2,59 điểm); địa lý tăng 2,56 điểm; hóa học từ 25,28 lên 26,98 điểm.

Trường ĐH Sư phạm Hà Nội: Năm 2024, ngữ văn và lịch sử đồng dẫn đầu cả nước với 29,3 điểm; địa lý đạt 29,05; các ngành toán, lý, hóa đều vượt 27 điểm.

Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2: Ngữ văn đạt 28,83 (tăng 1,36 điểm); lịch sử – địa lý 28,42; sinh học tăng mạnh lên 26,33 (tăng 1,84 điểm).

Ngoài ra, các ngành giáo dục tiểu học, mầm non cũng ghi nhận mức tăng đáng kể.

Chia sẻ báo Thanh Niên, thạc sĩ Cao Quảng Tư – Giám đốc tuyển sinh Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn, phụ huynh và thí sinh hiện không chỉ quan tâm đến điểm số mà còn chú trọng cơ sở vật chất, môi trường học tập và cơ hội nghề nghiệp sau tốt nghiệp.
Ông khuyến nghị: “Khi chọn ngành, các em cần cân nhắc kỹ, tránh quyết định cảm tính, vì nó ảnh hưởng tới cả một hành trình dài phía trước”.

Với mức điểm chuẩn cao kỷ lục, ngành sư phạm tiếp tục khẳng định vị thế “sân chơi” dành cho thí sinh có học lực xuất sắc, đồng thời đặt ra yêu cầu cạnh tranh ngày càng gay gắt trong các mùa tuyển sinh tiếp theo.

WHO đã đưa ra lời kêu gọi hành động khẩn cấp nhằm ngăn chặn sự tái diễn của đại dịch virus Chikungunya do muỗi truyền.

Ngày 8 tháng 8 năm 2025, chuyên trang Phụ Nữ Số đăng tải bài viết với tiêu đề “Virus Chikungunya “phá hủy nội tạng” bùng phát khiến WHO phát đi kêu gọi hành động khẩn cấp nguy hiểm thế nào?”. Nội dung như sau:

Trong bối cảnh thế giới vẫn đang quay cuồng với những thách thức từ các dịch bệnh truyền nhiễm, một mối đe dọa mới đang nổi lên, buộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phải phát đi cảnh báo khẩn cấp: Sự lây lan nhanh chóng của virus chikungunya. Mặc dù không xa lạ, nhưng chủng virus này đang cho thấy những biến thể và khả năng lây lan đáng lo ngại, đặc biệt là tiềm năng gây ra những tổn thương nghiêm trọng, thậm chí “phá hủy nội tạng” ở một số trường hợp.

Chikungunya là một bệnh do muỗi truyền gây ra bởi virus Chikungunya (CHIKV), một loại virus RNA thuộc chi alphavirus thuộc họ Togaviridae. Cái tên Chikungunya bắt nguồn từ một từ trong ngôn ngữ Kimakonde ở miền nam Tanzania, có nghĩa là “thứ uốn cong” và mô tả tư thế méo mó của những người bị nhiễm bệnh bị đau khớp dữ dội.

Mối đe dọa toàn cầu từ sự bùng phát của virus Chikungunya, các quốc gia triển khai nhiều biện pháp khẩn cấp đối phó

Trong những năm gần đây, virus Chikungunya, từng được coi là mối lo ngại chủ yếu ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, đã bắt đầu lan rộng ra nhiều khu vực mới trên thế giới. Châu Âu, châu Mỹ và một số khu vực châu Á vốn ít bị ảnh hưởng nay đã ghi nhận các ca bệnh và ổ dịch cục bộ. Sự di chuyển của con người, biến đổi khí hậu tạo điều kiện cho muỗi Aedes (loài muỗi truyền bệnh) sinh sôi, và quá trình đô thị hóa đã góp phần tạo nên một “cơn bão” Chikungunya toàn cầu.

Các quốc gia bị ảnh hưởng đã và đang triển khai nhiều biện pháp khẩn cấp để đối phó.

Tại châu Mỹ, nơi ghi nhận sự gia tăng đột biến các ca bệnh, các chiến dịch diệt muỗi quy mô lớn, giám sát dịch tễ chặt chẽ và nâng cao nhận thức cộng đồng đã được đẩy mạnh. Chính phủ các nước đã huy động lực lượng y tế và quân đội để phun thuốc diệt muỗi, dọn dẹp các khu vực đọng nước và phát miễn phí thuốc chống muỗi.

Tương tự, tại một số quốc gia châu Âu, nơi đã ghi nhận các ca chikungunya “tự phát”, các cơ quan y tế đã tăng cường giám sát các du khách trở về từ vùng dịch và chuẩn bị sẵn sàng các phương án ứng phó nếu dịch bùng phát.

Gần đây, theo CNN, chính quyền Trung Quốc đang sử dụng màn, phun thuốc diệt côn trùng và thậm chí triển khai máy bay không người lái để chống lại virus Chikungunya lây truyền qua muỗi, loại virus đã lây nhiễm cho hàng ngàn người. Điều đáng chú ý là dịch sốt Chikungunya chưa từng xuất hiện ở Trung Quốc đại lục trước đây. Điều này cho thấy phần lớn dân số không có miễn dịch từ trước, khiến virus dễ dàng lây lan nhanh chóng.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất nằm ở khả năng lây lan nhanh chóng và khó kiểm soát của virus. Muỗi Aedes, loài vật truyền bệnh chính, rất phổ biến ở các khu vực đô thị và sinh sản mạnh mẽ trong môi trường nước đọng. Điều này khiến việc ngăn chặn sự lây lan trở nên vô cùng khó khăn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ từ cấp chính phủ đến từng cá nhân.

“Kẻ hủy diệt nội tạng”: VirusChikungunya nguy niểm thế nào?

Giáo sư Will Irving, chuyên gia virus học Đại học Nottingham (Anh) cho biết dịch lần này tuy đáng lo ngại nhưng chưa đủ điều kiện để trở thành đại dịch toàn cầu. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng biến đổi khí hậu đang khiến muỗi truyền bệnh lan rộng tới Nam Âu – những nơi từng không có loài côn trùng này.

Khi nhắc đến Chikungunya, nhiều người thường nghĩ đến những triệu chứng quen thuộc như sốt cao và đau khớp dữ dội. Tuy nhiên, đằng sau những triệu chứng ban đầu đó là một mối nguy hiểm tiềm ẩn, ít được biết đến nhưng vô cùng đáng sợ. Đó là khả năng virus tấn công và gây tổn thương nghiêm trọng đến các cơ quan nội tạng.

1. Biến chứng thần kinh

Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của chikungunya là các tổn thương thần kinh. Virus có thể vượt qua hàng rào máu não, gây ra các bệnh lý như viêm não và viêm màng não. Các triệu chứng bao gồm co giật, lú lẫn, hôn mê, và trong những trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng thần kinh vĩnh viễn. Những biến chứng này đặc biệt nguy hiểm ở trẻ sơ sinh và người cao tuổi, những đối tượng có hệ miễn dịch yếu.

2. Suy thận cấp

Các nghiên cứu gần đây cho thấy virus chikungunya có thể gây tổn thương trực tiếp đến thận, dẫn đến tình trạng suy thận cấp. Virus tấn công các tế bào thận, gây ra tình trạng viêm nhiễm và hoại tử. Bệnh nhân có thể phải đối mặt với việc lọc máu khẩn cấp và nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời. Dù không phải là biến chứng phổ biến, nhưng khi xảy ra, suy thận cấp do Chikungunya luôn là một thách thức lớn đối với y học.

3. Tác động lên gan và tim

Virus có thể gây ra viêm gan cấp tính, làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Tương tự, một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa chikungunya và các biến chứng tim mạch, bao gồm viêm cơ tim và suy tim. Các biến chứng này thường xuất hiện ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh tim mạch hoặc ở những người bị nhiễm virus nặng.

4. Đau khớp mạn tính

Mặc dù không phải là biến chứng “phá hủy nội tạng” theo đúng nghĩa đen, đau khớp mạn tính là một di chứng phổ biến và gây ra gánh nặng lớn cho người bệnh. Hàng triệu người đã khỏi bệnh Chikungunya nhưng vẫn phải sống chung với những cơn đau khớp kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Cơn đau dữ dội, dai dẳng có thể làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống, hạn chế khả năng lao động và sinh hoạt hàng ngày.

Đối phó với virus Chikungunya: Cần Làm Gì?

Với những mối nguy hiểm trên, việc phòng chống Chikungunya trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Phòng chống muỗi: Đây là biện pháp quan trọng nhất. Cần dọn dẹp các vật dụng chứa nước đọng quanh nhà, ngủ màn, sử dụng kem chống muỗi, và lắp lưới chống muỗi trên cửa sổ.

Nâng cao nhận thức: Cần phổ biến rộng rãi thông tin về triệu chứng của chikungunya để người dân có thể nhận biết và đi khám kịp thời.

Hệ thống y tế sẵn sàng: Các cơ sở y tế cần chuẩn bị sẵn sàng phác đồ điều trị, trang thiết bị và thuốc men để đối phó với sự bùng phát của dịch bệnh.

Nghiên cứu và phát triển vaccine: Hiện nay, một số loại vaccine chikungunya đang trong quá trình thử nghiệm. Tuy nhiên, để có được một loại vaccine hiệu quả và an toàn cho toàn cầu vẫn là một chặng đường dài.

Sự bùng phát của virus chikungunya là lời nhắc nhở rằng chúng ta không thể chủ quan trước các mối đe dọa từ dịch bệnh. Sự phối hợp giữa các chính phủ, các tổ chức y tế và mỗi cá nhân là chìa khóa để ngăn chặn “kẻ hủy diệt nội tạng” này và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Virus Chikungunya lây qua vết đốt của muỗi nhiễm bệnh, không lây trực tiếp giữa người với người , song rất dễ bùng phát khi gặp điều kiện thời tiết nóng ẩm.

Triệu chứng nhiễm virus Chikungunya

Ở những bệnh nhân có triệu chứng, khởi phát bệnh CHIKV thường là 4–8 ngày (khoảng 2–12 ngày) sau khi muỗi bị nhiễm bệnh cắn. Nó được đặc trưng bởi một cơn sốt đột ngột, thường kèm theo đau khớp dữ dội. Đau khớp thường gây suy nhược và thường kéo dài trong vài ngày nhưng có thể kéo dài trong nhiều tuần, vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm.

Các dấu hiệu và triệu chứng phổ biến khác bao gồm: Sưng khớp, đau cơ, nhức đầu, buồn nôn, mệt mỏi và phát ban.

Vì các triệu chứng này trùng lặp với các bệnh nhiễm trùng khác, bao gồm cả những bệnh nhiễm sốt xuất huyết và virus Zika, các trường hợp có thể bị chẩn đoán sai.

Trong trường hợp không có đau khớp đáng kể, các triệu chứng ở những người bị nhiễm bệnh thường nhẹ và nhiễm trùng có thể không được nhận ra.

Hầu hết bệnh nhân hồi phục hoàn toàn sau nhiễm trùng, tuy nhiên, thỉnh thoảng các trường hợp biến chứng mắt, tim và thần kinh đã được báo cáo khi nhiễm CHIKV. Bệnh nhân mắc bệnh nặng cần nhập viện vì nguy cơ tổn thương nội tạng và tử vong.

Cùng ngày, báo Lao Động đăng tải bài viết với tiêu đề “Loài muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết có thể khiến bệnh chikungunya lan rộng”. Nội dung như sau:

Tên gọi “chikungunya” bắt nguồn từ ngôn ngữ Kimakonde của người Tanzania và Mozambique, mang nghĩa “cong người lại” – mô tả triệu chứng đau khớp nghiêm trọng mà người bệnh thường gặp.

Thông thường, bệnh nhân có thể hồi phục trong vòng một tuần. Tuy nhiên, các cơn đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, song tỉ lệ tử vong nhìn chung ở mức thấp, ngoại trừ các nhóm nguy cơ cao như trẻ sơ sinh, người cao tuổi và người mắc bệnh nền (tim mạch, tiểu đường…).

Virus lây truyền khi một con muỗi mang mầm bệnh đốt người khỏe mạnh, đưa virus vào máu. Ngược lại, nếu một con muỗi chưa nhiễm virus đốt người đang mắc bệnh, nó có thể trở thành vật trung gian truyền bệnh cho người khác.

Theo Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh châu Âu (ECDC), từ đầu năm 2025 đến nay, thế giới đã ghi nhận khoảng 240.000 ca nhiễm virus chikungunya và 90 ca tử vong tại 16 quốc gia.

Tại Trung Quốc, một đợt bùng phát mạnh kể từ cuối tháng 6 đã khiến khoảng 7.000 người mắc bệnh, tập trung chủ yếu ở thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông. Đây là đợt bùng phát lớn nhất tại Trung Quốc kể từ khi nước này ghi nhận ca bệnh đầu tiên vào năm 2008.

Chikungunya không phải là một bệnh nhiễm trùng mới. Nó đã xuất hiện từ những năm 1950, với các đợt bùng phát thường thấy hơn ở các vùng nhiệt đới trong những thập kỷ gần đây.

Bệnh do virus Chikungunya gây ra hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, lây lan chủ yếu qua muỗi Aedes, gồm cả nhóm “muỗi vằn” lây nhiễm các loại virus sốt xuất huyết và zika, cũng như có thể gây ra các đợt dịch bùng phát nhanh chóng trên diện rộng.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 22.7 đã kêu gọi hành động khẩn cấp để ngăn chặn sự trở lại của dịch bệnh do virus Chikungunya gây ra, khi các đợt bùng phát mới liên quan đến nhiều đảo quốc châu Phi ở Ấn Độ Dương đang lan rộng.

Các triệu chứng của bệnh Chikungunya

Các triệu chứng của bệnh này thường xuất hiện từ 3 đến 7 ngày sau khi bị muỗi đốt. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là sốt trên 39 độ C, đau đa khớp hai bên và đối xứng, có thể nặng và suy nhược.

Các triệu chứng khác có thể bao gồm nhức đầu, đau cơ, viêm khớp, viêm kết mạc, buồn nôn, nôn hoặc phát ban dát sẩn.

Mặc dù bệnh hiếm khi gây tử vong, nhưng các triệu chứng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng và gây tàn phế như liệt dây thần kinh sọ, viêm màng não… Hầu hết mọi người sẽ khỏe hơn trong vòng một tuần, nhưng đau khớp có thể kéo dài nhiều tháng.

Các biện pháp phòng ngừa và điều trị chikungunya

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất là tránh bị muỗi đốt.

Giới chức y tế khuyến cáo người dân nên mặc quần áo dài tay, sử dụng thuốc xua muỗi, loại bỏ nơi muỗi sinh sản (nước đọng), ở trong môi trường có điều hòa hoặc sử dụng màn chống muỗi.

Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho chikungunya. Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm nhẹ triệu chứng thông qua nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc giảm đau.

Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cảnh báo không nên sử dụng thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) nếu chưa loại trừ khả năng nhiễm sốt xuất huyết, do những loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết trong.