Ở quán cà phê nhỏ giữa lòng Hà Nội, một câu nói tưởng như vô tình đã xé toạc khoảng không yên bình buổi sáng chủ nhật. “Anh ăn cơm của em, ngủ ở nhà em, vậy mà hào phóng cho người khác tận 5 triệu. Giàu nhỉ?” – câu nói ấy không chỉ khiến mọi ánh mắt đổ dồn, mà còn làm trái tim anh nhói đau. Anh không biết, hành động tưởng như nhỏ bé của mình lại kéo theo một bí mật chôn giấu suốt nhiều năm trời…

Nguyễn Hùng – 42 tuổi, kỹ sư xây dựng – đã trải qua một cuộc hôn nhân tan vỡ cách đây 5 năm. Cuộc ly hôn với Thu – vợ cũ – diễn ra trong êm thấm, không con cái, không tranh chấp. Họ rời khỏi cuộc đời nhau nhẹ nhàng như hai người lạ đi lạc cùng một chuyến tàu.

Từ đó đến nay, Hùng không còn liên lạc với Thu cũng như nhà vợ cũ. Duy chỉ có bà Tư – mẹ vợ cũ – là người anh vẫn luôn canh cánh trong lòng. Bà sống một mình ở quê, làm nghề buôn đồng nát, tằn tiện từng đồng. Ngày trước, mỗi tháng Hùng đều gửi bà 4 triệu phụ giúp, như một cách bày tỏ lòng biết ơn với người từng xem anh như con ruột. Sau ly hôn, dù không còn ràng buộc, Hùng vẫn đôi lần lặng lẽ chuyển khoản cho bà, nhưng bà đã đổi số tài khoản, và anh không còn cách nào liên lạc.

Chủ nhật vừa qua, Hùng đưa vợ mới – Lan – đi cà phê tại một quán nhỏ trên phố Hào Nam. Trái ngược với Thu – người vợ cũ dịu dàng và nhẫn nhịn – Lan sắc sảo, quyết đoán, và có phần kiểm soát. Nhưng cô mang lại cho anh cảm giác mới mẻ, và điều đó đủ để anh gắn bó.

Họ đang nhâm nhi cà phê thì Hùng sững sờ khi nhìn thấy một dáng người quen thuộc lom khom bưng khay bát đũa ở góc quán. Là bà Tư. Gầy hơn trước nhiều, lưng còng, mái tóc điểm bạc, làn da sạm nắng. Bà đang làm thuê rửa bát tại chính quán cà phê mà anh ngồi.

Hùng đứng bật dậy, tiến về phía bà:

– Mẹ Tư?

Bà Tư khựng lại, đôi mắt nheo nheo nhìn Hùng rồi mở lớn kinh ngạc:

– Trời đất… Hùng đó hả con? Trời ơi, bao năm rồi…

Hùng nắm lấy tay bà, ấm nóng, run rẩy.

– Mẹ làm ở đây à? Con xin lỗi, mấy năm rồi con không tìm được mẹ…

Bà Tư cười hiền, giọng nghèn nghẹn:

– Không sao đâu con, mẹ già rồi, ai nhớ tới cũng mừng…

Không nói thêm, Hùng rút ví, lặng lẽ lấy ra 5 triệu – toàn bộ số tiền còn lại trong người – nhét vào tay bà:

– Mẹ cầm lấy, gọi là chút tiền phòng thân. Có gì cứ gọi con, số cũ vẫn dùng.

Đúng lúc ấy, từ phía bàn cà phê, giọng Lan vang lên như chém gió giữa buổi trưa hè:

– Ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng. Anh ăn cơm của em, ngủ ở nhà em, vậy mà hào phóng cho người khác tận 5 triệu. Giàu nhỉ?

Câu nói đanh thép rơi xuống, khiến cả quán quay lại nhìn. Vài ánh mắt mỉa mai, vài cái lắc đầu không nói. Hùng sững sờ. Mặt anh nóng bừng. Bà Tư cúi gằm, hai tay siết chặt tờ tiền.

Lan bước lại, kéo tay Hùng:

– Về. Anh có vẻ nhớ nhà vợ cũ quá nhỉ?

Nhưng giây sau, một giọng nói khác – nhỏ nhẹ mà đầy uy lực – cất lên khiến cả hai đứng khựng:

– Cô nói đúng. Tôi không phải gì với cậu ấy nữa, nhưng cậu ấy vẫn là ân nhân cứu mạng tôi. Cách đây 3 năm, tôi suýt chết vì đột quỵ nếu không có tiền viện phí đúng lúc của cậu Hùng. Giờ tôi sống được ngày nào là nhờ cậu ấy ngày đó. Cô nghĩ, 5 triệu đó là “cho người khác”, hay là trả lại nợ đời?

Lan nghẹn họng. Những người xung quanh im bặt. Hùng chết lặng. Anh không hề biết điều đó. Bà Tư lặng lẽ bước đi, để lại phía sau một khoảng trống im lặng ngột ngạt.

Trên đường về, không khí trong xe nặng như chì. Lan ngồi khoanh tay, ánh mắt lạnh như băng, miệng không nói một lời. Hùng nắm vô-lăng mà lòng ngổn ngang.

Đến trước cửa nhà, Lan bước xuống xe trước, không đợi Hùng, đi thẳng vào. Vừa mở cửa, cô buông một câu sắc lẻm:

– Từ mai, anh có thể đến nhà bà ấy mà ở, đỡ phải “ăn cơm nhà em, ngủ nhà em” như tôi lỡ lời nói ra.

Hùng thở dài, bước vào, khép cửa. Anh không cãi, không trách. Đơn giản vì sâu trong lòng, anh biết Lan không hoàn toàn sai – nhưng cô cũng chẳng hề hiểu anh.

Tối hôm đó, Hùng ngồi lặng một mình nơi ban công, ánh đèn vàng hắt xuống khu phố nhỏ yên ả. Câu nói của bà Tư cứ vang mãi trong đầu anh: “Nếu không có cậu, tôi chết rồi.”

Anh không nhớ chính xác mình đã chuyển tiền viện phí lúc nào. Có lẽ là lần cuối cùng anh còn giữ số tài khoản của bà. Một lần, đúng 3 năm trước, anh thấy một người ở bệnh viện huyện tên bà Tư trên trang tin quyên góp. Không chắc có phải mẹ vợ cũ hay không, nhưng anh vẫn gửi. Chỉ là… anh không biết mình đã cứu bà một mạng sống.

Lan mở cửa, bước ra, đứng phía sau anh. Giọng cô dịu hơn:

– Em xin lỗi… Lúc đó em tức quá. Nhưng em không hiểu… anh còn thương nhà vợ cũ à?

Hùng quay lại, giọng nhẹ như gió đêm:

– Không. Anh không thương… mà là biết ơn. Mẹ Tư từng coi anh như con ruột. Còn nhiều lúc, bà tốt với anh hơn cả mẹ đẻ mình. Khi anh mất việc năm đó, bà gửi gạo, gửi cá khô từ quê lên. Những thứ nhỏ thôi, nhưng anh nhớ mãi.

Lan im lặng. Cô không nói thêm, chỉ khẽ lùi vào nhà. Nhưng trong lòng cô, mầm ghen đã nhen nhóm từ lâu – và giờ đã bén rễ.

Vài ngày sau, Hùng quyết định về quê thăm bà Tư. Xã Đồng Lạc, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc – nơi những năm tháng đầu đời vợ chồng anh và Thu từng sống chung với mẹ.

Ngôi nhà nhỏ lợp mái tôn bạc màu, vườn trước mọc đầy rau sam và rau dền. Bà Tư đang lúi húi đun nước bằng bếp củi ngoài hiên. Thấy Hùng, bà mừng rỡ, mắt rơm rớm:

– Tưởng con không về nữa. Lâu lắm rồi nhà mình mới có người ghé.

Hùng ngồi xuống, rót chén nước trà còn đục khói. Gió đồng thổi mát rượi.

– Mẹ sống có vất vả lắm không?

Bà Tư cười, giọng khàn khàn:

– Già rồi, vất vả cũng quen. Chỉ buồn cái… con Thu từ ngày ly hôn, nó biệt tăm. Mẹ không biết nó ở đâu, làm gì, có sống tốt không. Lúc xưa, nó yếu đuối lắm…

Hùng lặng đi. Sau ly hôn, Thu chuyển vào Nam. Họ không liên lạc, anh cũng tôn trọng điều đó. Nhưng bây giờ, nỗi áy náy lạ lùng len lỏi trong tim anh.

Bà Tư ngập ngừng:

– Có lần mẹ nghe người ta bảo, con bé mắc bệnh gì đó, rồi bán hết đồ, đi biệt. Mẹ tìm mãi không ra…

Câu nói như nhát dao cắt vào lòng. Hùng ngồi thừ, chẳng nói gì. Bất giác, anh mở điện thoại, dò lại các email cũ. Trong một folder cũ kỹ tên “Thu”, có vài bức thư chưa đọc – từ 4 năm trước.

Một trong số đó viết:

“Anh Hùng, nếu anh đọc được thư này, thì em xin lỗi vì đã không nói sớm. Em bị ung thư máu, nhưng em không muốn anh thấy em trong bộ dạng tiều tụy. Em đã bán hết đồ, chuyển vào bệnh viện ở Bình Dương để điều trị bằng thuốc miễn phí. Em không trách anh điều gì cả, chỉ mong mẹ được bình yên. Nếu có thể, anh hãy tiếp tục giúp mẹ… như trước đây anh từng giúp em.”

Lá thư ngắn gọn, khô khốc, nhưng mỗi câu như hàng trăm mũi dao găm vào tim. Hùng ngồi lặng, nước mắt trào ra không kìm được.

Anh gấp thư lại, cất vào ví. Đêm ấy, anh ở lại quê. Ngủ trên chiếc phản gỗ ngày xưa hai vợ chồng từng nằm, trằn trọc mãi không yên.

Vài tuần sau, Lan dọn ra khỏi nhà. Không có cãi vã lớn, chỉ là khoảng cách đã quá rõ. Cô nói:

– Em không thể sống với một người mà trái tim anh ấy cứ quay về quá khứ.

Hùng không giữ. Có lẽ Lan đúng.

Anh chọn ở lại một mình, thường xuyên về quê chăm bà Tư. Căn nhà ấy trở thành nơi Hùng tìm về sau những xô bồ của cuộc sống. Và cũng ở nơi đó, vào một buổi chiều mưa, anh nhận được một cuộc gọi từ một số lạ:

– Anh Hùng phải không ạ? Em là điều dưỡng ở Bệnh viện Chợ Rẫy. Có bệnh nhân tên Nguyễn Thị Thu để lại số anh trong hồ sơ. Chị ấy hiện đang trong giai đoạn cuối. Anh có thể vào gặp?

Chuyến xe đêm ấy, Hùng lên đường không do dự. Mưa dội ướt kính xe, anh nhìn vào bóng mình phản chiếu mà lòng nặng trĩu. Gặp lại người cũ, không để hàn gắn, mà để nói một lời sau cuối.

“Cả xóm bàn tán xôn xao khi bà Cúc – người từng đứng đầu tổ phụ nữ phường, nổi tiếng nghiêm khắc – lại bị chính con trai ruột mình ‘lừa’ đi khám bệnh rồi đưa thẳng vào viện dưỡng lão.

Nhưng điều khiến mọi người sốc nặng nhất, là một tháng sau, bà Cúc quay lại – không chỉ với sức khỏe hồi phục, mà còn nắm trong tay bằng chứng khiến cả ba đứa con không dám ngẩng đầu lên nhìn hàng xóm nữa…”

Bà Cúc sống cùng con trai út – Tùng – tại ngôi nhà mặt phố ở quận Hai Bà Trưng. Hai căn nhà khác nằm ở Gia Lâm và Đống Đa, đều do vợ chồng bà tích góp suốt cả đời. Chồng mất từ sớm, một tay bà nuôi 3 con khôn lớn.

Bà vốn là người tiết kiệm, khắt khe nhưng thương con cháu. Tài sản bà nắm giữ – ba căn nhà – trở thành thứ mà các con “ngấm ngầm để mắt đến” từ lâu, dù bề ngoài luôn tỏ ra hiếu thảo.

Tùng là người có vẻ ngoài đạo mạo, làm nghề kinh doanh tự do, nhưng đang nợ nần chồng chất. Sau nhiều lần gạ gẫm mẹ sang tên nhà không thành, hắn bàn với vợ lên kế hoạch đưa bà vào viện dưỡng lão.

“Mẹ dạo này trí nhớ không còn tốt, hay đi lạc, lẩm bẩm suốt ngày. Mình cứ nói đưa mẹ đi khám, rồi làm hồ sơ đưa thẳng vào dưỡng lão tư. Ở đó sạch sẽ, mình lại đỡ gánh nặng.” – Tùng nói với vợ trong một buổi tối tính toán sổ nợ.

Sáng hôm đó, Tùng nhẹ nhàng nói với mẹ:

– Mẹ ơi, con đặt lịch khám tổng quát ở bệnh viện lớn. Mẹ ráng đi khám cho yên tâm nha.

Bà Cúc dù hơi mệt nhưng vẫn đồng ý, nghĩ đơn thuần là con lo lắng cho sức khỏe mình. Nhưng thay vì vào bệnh viện, Tùng đưa bà tới một trung tâm dưỡng lão cao cấp ở ngoại thành, đã làm sẵn hồ sơ.

Tại đây, viện trưởng – người từng quen biết với Tùng qua mối quan hệ làm ăn – gật đầu:

– Mẹ anh có dấu hiệu sa sút trí tuệ nhẹ. Bọn tôi sẽ chăm sóc bà cẩn thận.

Bà Cúc gào lên khi biết sự thật:

– Các người lừa tôi! Tôi đâu có mất trí! Tôi muốn về nhà!

Nhưng mọi thứ đã sắp đặt. Tùng để lại một số tiền, ký ủy quyền tạm thời và bỏ đi.

Chỉ một tuần sau, Tùng lặng lẽ đem toàn bộ giấy tờ nhà của mẹ – từng cất trong ngăn tủ khóa – đi công chứng giả mạo chữ ký, sang tên cho mình một căn nhà. Hai căn còn lại, hắn bàn với chị gái là Hằng, người từng ghen tỵ vì mẹ sống cùng em út.

Hằng, ban đầu còn ngần ngại, nhưng khi nghe Tùng thuyết phục:

– Mẹ già rồi, bà chẳng sống bao lâu nữa. Mình giữ trước cho chắc. Đợi bà mất, lại tranh nhau thì xấu mặt.

Cuối cùng, Hằng cũng đồng ý ký tên cùng Tùng thực hiện chuyển nhượng hai căn nhà còn lại dưới danh nghĩa “phân chia tài sản thừa kế theo thỏa thuận”.

Trái với kỳ vọng của Tùng, bà Cúc không hề suy sụp.

Ở viện dưỡng lão, bà được chăm sóc bài bản. Bác sĩ kết luận không hề có dấu hiệu mất trí nhớ, chỉ bị suy nhược do tuổi già và stress.

Một cô điều dưỡng trẻ tên Hà – người từng nghe bà Cúc kể về ba căn nhà và các con – âm thầm giúp bà liên hệ luật sư qua người quen. Sau khi xác minh giấy tờ, luật sư phát hiện có nhiều dấu hiệu bất thường trong thủ tục sang tên, đặc biệt là chữ ký của bà trên các văn bản không trùng khớp với chữ ký thật.

Họ bắt đầu thu thập bằng chứng.

Một buổi chiều, Tùng đang ngồi ở quán cà phê thì nhận được cuộc gọi từ luật sư:

– Chúng tôi đại diện cho bà Cúc – mẹ ruột anh. Chúng tôi đề nghị anh có mặt tại văn phòng để làm rõ về việc sang tên bất hợp pháp ba căn nhà.

Tùng hoảng loạn. Hắn vội gọi cho chị gái và anh cả, nhưng mọi chuyện đã muộn.

Một tháng sau ngày bị đưa vào dưỡng lão, bà Cúc trở lại Hà Nội, bước ra khỏi chiếc xe ô tô sang trọng, đi cùng một luật sư và một người quay phim. Hàng xóm đổ ra xem, mắt tròn mắt dẹt.

Bà Cúc chỉ thẳng vào mặt Tùng trước cổng nhà:

– Tao chưa chết đâu, mà tụi mày đã vội chia phần rồi!

Ngày bà Cúc quay lại, cả khu phố như náo loạn. Một số người còn lấy điện thoại quay lại cảnh bà đứng trước cửa nhà mặt phố, quát lớn:

– Nhà này chưa có ai chết, mà các người đã sang tên đổi chủ! Làm con mà bất nhân như thế à?

Tùng tím mặt, cố giữ bình tĩnh nhưng mồ hôi đổ ra như tắm. Bên cạnh là luật sư trẻ, nghiêm nghị nói:

– Chúng tôi đã gửi đơn yêu cầu tạm đình chỉ mọi giao dịch liên quan đến ba căn nhà. Việc giả mạo chữ ký, lừa người già sang tên tài sản, là vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Hằng – chị gái của Tùng – từ quận Đống Đa chạy tới, chưa kịp thở đã bị bà Cúc nhìn chằm chằm:

– Con cũng là phận đàn bà, sao lại đi tiếp tay với em trai lừa mẹ? Lúc ba con còn sống, ông ấy dặn con phải thay ông chăm lo cho mẹ cơ mà!

Hằng cúi đầu, mắt rơm rớm. Người hàng xóm thì thào:

– Trời đất, hóa ra bà cụ vẫn minh mẫn. Mấy đứa con đúng là tham quá, chưa chết mà đã tranh của.

Tại văn phòng luật sư, bà Cúc cung cấp đầy đủ chữ ký gốc của mình từng dùng trong các giấy tờ cũ. Kết quả giám định cho thấy: chữ ký trong hồ sơ sang tên ba căn nhà hoàn toàn là giả.

Ngoài ra, luật sư còn lấy lời khai từ điều dưỡng Hà – người chứng kiến tâm lý và sức khỏe ổn định của bà Cúc tại viện dưỡng lão. Bác sĩ chuyên môn cũng xác nhận: không có dấu hiệu sa sút trí tuệ vào thời điểm bị đưa đi.

– Vậy là mẹ hoàn toàn có đủ năng lực hành vi dân sự, không thể có chuyện tự nguyện ký giao tài sản được – luật sư kết luận.

Dưới sức ép của hàng xóm và luật pháp, Tùng buộc phải có mặt tại cuộc họp gia đình, có đầy đủ ba anh em và luật sư trung gian.

Bà Cúc, ăn mặc chỉnh tề, tóc chải gọn, giọng đanh thép:

– Tao chỉ hỏi một câu: Tụi bay còn coi tao là mẹ không? Hay chỉ là con rối giữ tài sản cho tụi bay?

Quang – anh cả – từ đầu vẫn im lặng, lúc này mới nói:

– Con không dính líu gì chuyện sang tên. Nhưng con cũng sai, vì biết mà không can.

Bà Cúc lặng đi, rồi chỉ vào Tùng:

– Mày là con út, tao tin mày nhất. Mày nói là đưa mẹ đi khám, ai ngờ quẳng mẹ vào viện dưỡng lão như bỏ cái ghế cũ.

Tùng đỏ mặt, cố phân bua:

– Mẹ à… con chỉ nghĩ mẹ không đủ minh mẫn nữa. Nhà thì… để đó không ai quản lý, con nợ nần…

– Nợ là chuyện của mày! Tao sống khổ cả đời để tụi mày học hành, ăn mặc. Tao không nợ tụi mày cái gì hết! – bà Cúc gần như gào lên.

Sau buổi họp, luật sư thay mặt bà Cúc đệ đơn ra tòa yêu cầu hủy toàn bộ giao dịch sang tên tài sản do có dấu hiệu giả mạo và lạm dụng tín nhiệm.

Tòa án chấp nhận đơn, ra lệnh phong tỏa ba căn nhà, hủy công chứng chuyển nhượng. Đồng thời, tòa yêu cầu điều tra hình sự về hành vi giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tài sản người thân.

Cảnh sát triệu tập Tùng lên làm việc. Dù bà Cúc không muốn đẩy sự việc quá xa, nhưng luật sư cho rằng đây là “bài học răn đe” cho những ai coi nhẹ chữ hiếu và tình thân.

Tùng đứng trước nguy cơ bị truy tố, còn vợ hắn lặng lẽ đưa con về quê, để lại hắn với đống nợ và tai tiếng khắp phường.

Sau tất cả, bà Cúc không đuổi con, cũng không từ mặt. Bà chỉ ra quyết định: chia một căn nhà nhỏ ở Gia Lâm cho anh cả Quang – người duy nhất không tham lam. Hai căn còn lại, bà làm di chúc công khai:

– Sau khi tao chết, tài sản này sẽ chia đều cho cháu nội, cháu ngoại. Còn đời tụi bay – ba đứa con – coi như tao đã gả rồi, không liên quan gì nữa.

Câu chuyện của bà Cúc lan khắp mạng xã hội, được nhiều người chia sẻ như một lời cảnh tỉnh về lòng tham, sự bạc bẽo của một bộ phận con cái hiện đại. Nhưng đồng thời, nó cũng là lời nhắc rằng người già không hề vô dụng, không phải ai cũng lú lẫn, yếu mềm.

Trong một lần trả lời phỏng vấn truyền thông, bà Cúc chỉ cười nhẹ:

– Tôi không thắng nhờ giỏi, mà thắng nhờ tỉnh táo. Đừng bao giờ đánh giá thấp một người mẹ – nhất là khi bà ta chưa chết đâu.

Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, làm bác sĩ gần 30 năm, ông chứng kiến nhiều hoàn cảnh bệnh nhân khó khăn, không ít người vừa thoát nghèo lại tái nghèo sau một đợt chữa bệnh cho người thân.

Sau 1 tuần tìm kiếm, lực lượng chức năng vẫn chưa tìm thấy nạn nhân rơi xuống “hố tử thần”, trong khi nước tại hố dâng trở lại gây khó khăn cho công tác cứu nạn.

Sáng 2/6, bà Hoàng Thị Thu Nguyệt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Na Rì (Bắc Kạn) cho biết, sau 1 tuần tìm kiếm, lực lượng chức năng vẫn chưa tìm thấy người đàn ông lái xe máy rơi xuống “hố tử thần” sâu 10m, dù đã áp dụng nhiều hình thức.

Bà Nguyệt chia sẻ, cấu trúc địa chất phức tạp của khu vực gây ra nhiều thách thức cho công tác tìm kiếm. Hố sụt được nhận định liên quan đến hệ thống hang ngầm, với nhiều tầng lớp đá vôi và các mạch nước ngầm mạnh, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào. Phạm vi tìm kiếm đã được mở rộng, đồng thời cơ quan chức năng đã huy động thêm thiết bị chuyên dụng và tăng cường lực lượng để đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm.

Nước tại “hố tử thần” dâng cao trở lại gây khó khăn cho công tác tìm kiếm nạn nhân.

“Công tác tìm kiếm và cứu nạn vẫn đang được tích cực triển khai, hy vọng sẽ tìm thấy nạn nhân. Tuy nhiên, với những diễn biến phức tạp tại hiện trường và những khó khăn về địa chất, có thể quá trình này sẽ còn kéo dài”, bà Nguyệt cho biết thêm.

Anh Lê Quang Giáp, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quận sự xã Kim Lư cho biết, kể từ 22h đêm 26/5 đến nay, hơn 10 cán bộ, chiến sĩ dân quân của xã Kim Lư túc trực 24/24h tại đây, phối hợp cùng các lực lượng triển khai các biện pháp cứu nạn, cứu hộ và tìm kiếm nạn nhân.

“Từ thời điểm nạn nhân rơi xuống “hố tử thần” tại xã Kim Lư, huyện Na Rì, là chừng ấy thời gian các cấp, ngành chức năng, đặc biệt là lực lượng cứu nạn, cứu hộ chạy đua với thời gian, không quản nguy hiểm, vất vả để tìm kiếm nạn nhân” , anh Giáp chia sẻ thêm.

Những ngày qua, công tác tìm kiếm gặp không ít khó khăn khi nước ở hố sụt tăng trở lại, gây trở ngại lớn cho lực lượng cứu hộ. Hiện trường vẫn được phong tỏa nghiêm ngặt, căng dây cảnh báo, và lực lượng cứu nạn đã dựng lều dã chiến, thay phiên nhau làm việc xuyên đêm để tìm kiếm người mất tích.

Cùng đồng hành với lực lượng chức năng, gia đình và người thân của nạn nhân Nguyễn Duy Ph. (36 tuổi) cũng ngày đêm túc trực tại hiện trường, không ngừng hy vọng và chờ đợi vào phép màu. Anh Nguyễn Duy Tiến (anh trai của nạn nhân Ph.), luôn có mặt tại hiện trường những ngày qua. Khuôn mặt anh hốc hác sau nhiều đêm mất ăn, mất ngủ vì lo lắng.

Anh Nguyễn Duy Tiến ngồi dõi theo lực lượng chức năng tìm kiếm em trai dưới “hố tử thần”.

“Cả nhà tôi đều rất sốc và lo lắng. Chúng tôi chỉ mong cơ quan chức năng và lực lượng cứu hộ cố gắng hết sức để tìm thấy em tôi, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào để gia đình không phải day dứt”, anh Tiến nghẹn ngào chia sẻ.

Theo anh Tiến, Ph. là con út, chưa lập gia đình, làm lao động tự do.

“Ph. ở cùng và lo cho bố mẹ già. Em hiền lành, sống tình cảm và chưa bao giờ để ai phải phiền lòng trong cuộc sống” , anh Tiến cho biết thêm.

Như Báo Điện tử VTC News đưa tin, khoảng 21h ngày 26/5, anh Nguyễn Duy Ph. (36 tuổi, ở xã Kim Hỷ, huyện Na Rì) lái xe máy chạy tốc độ cao đâm vào khu vực đang được rào chắn cảnh báo nguy hiểm do xuất hiện hố sụt lớn nằm giữa dải phân cách trên Quốc lộ 3B. Sau đó, cả người và xe rơi xuống hố sâu.

Ngay sau khi nhận được thông tin, UBND huyện Na Rì đã khẩn trương chỉ đạo lực lượng gồm bộ đội, công an và dân quân tổ chức tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ. Lực lượng chức năng đã sử dụng nhiều thiết bị hiện đại và thủ công như camera chuyên dụng, máy bơm dã chiến, các công cụ cơ khí… để phục vụ việc tìm kiếm nhưng vẫn chưa thể tìm thấy nạn nhân.

Lực lượng chức năng dùng câu liêm, sào gắn móc để chọc xuống đáy hố tìm kiếm nạn nhân.

“Hố tử thần” nằm trên Quốc lộ 3B là một trong 7 hố ở xã Kim Lư xuất hiện trong khoảng hai tháng qua. Hố có đường kính hơn 10m, sâu khoảng 10m. Lực lượng chức năng đã đổ vật liệu xuống nhưng đều bị cuốn trôi. Chính quyền đã quây rào, cấm các xe lưu thông.

Ngày 14/5, UBND tỉnh Bắc Kạn quyết định công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai với hiện tượng hố sụt lún tại xã Kim Lư, huyện Na Rì. Hiện tượng này đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, tài sản của người dân trong khu vực (xung quanh khu vực sụt lún có 21 hộ, 92 nhân khẩu tại thôn Hiệp Lực, xã Kim Lư và khoảng 12 ha đất nông nghiệp).

UBND tỉnh yêu cầu huyện Na Rì và ngành chuyên môn sử dụng các vật liệu để lấp đầy các hố sụt, theo dõi hiện tượng sụt lún, kịp thời phát hiện dấu hiệu, khoanh vùng nguy hiểm. Đồng thời địa phương chủ động sơ tán, di dời Nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm, bố trí chỗ ở và bảo đảm hậu cần cho người dân tại nơi sơ tán.

Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đề xuất hỗ trợ thêm 2 nhóm người cao tuổi chưa có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Hiện chính sách hỗ trợ người cao tuổi được thực hiện theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP; sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 76/2024/NĐ-CP.

Theo khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP, có 4 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.

Một là, người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng; hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.

Hai là, người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo (không thuộc trường hợp thứ nhất) đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.

Ba là, người từ đủ 80 tuổi trở lên (không thuộc trường hợp thứ nhất) mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trợ cấp xã hội hằng tháng.

Bốn là, người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng.

Từ ngày 1.7 trở đi, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực, bổ sung thêm trợ cấp hưu trí xã hội dành cho người cao tuổi.

Hiện Chính phủ đã có dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 về trợ cấp hưu trí xã hội.

Theo dự thảo, có 2 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Thứ nhất là nhóm từ đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.

Thứ hai là nhóm từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.

Đồng thời với việc bổ sung 2 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội như trên thì 2 nhóm người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng (nhóm thứ hai và thứ ba theo Điều 5 Nghị định 20) bị bãi bỏ. 2 nhóm này chuyển sang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Mức trợ cấp xã hội cho người cao tuổi hàng tháng từ 1.7.2025. Ảnh: Hương Nha

“Mày tưởng mang 200 triệu về đây là đại ân với gia đình tao sao? Ở nhờ thì biết thân biết phận!”

Câu nói như nhát dao xuyên qua tim Nga. Cô đứng chết lặng sau cánh cửa khép hờ, tim đập thình thịch, như muốn nổ tung trong lồng ngực. Đôi chân run lẩy bẩy, chỉ một bước nữa thôi cô đã ngã quỵ. Không ai biết rằng, người chị dâu dịu dàng ngày thường, người anh trai luôn chở che năm nào, lại có thể nói ra những lời ấy khi tưởng cô không nghe thấy.

Nguyễn Thị Minh Nga, 29 tuổi, vừa trải qua một cuộc ly hôn đầy tổn thương sau ba năm chung sống với Khánh – một người đàn ông có tiền, có địa vị, nhưng lại thiếu trái tim. Họ cưới nhau vội vàng trong những năm tháng tuổi trẻ mơ mộng, để rồi tỉnh giấc trong một cuộc sống đầy ngột ngạt và kiểm soát. Anh ta giàu, nhưng sự giàu có ấy chỉ khiến Nga thấy mình nhỏ bé và vô dụng. Cuối cùng, Nga rời đi với một khoản chia tay là 200 triệu đồng – số tiền mà Khánh đưa ra như để “mua” lại sự im lặng.

Không cha mẹ, không bạn thân đủ thân để ngỏ lời, Nga chỉ còn một nơi để nương tựa – nhà anh trai ruột, anh Minh, sống ở ngoại ô Hà Nội, cùng vợ là chị Thủy và một bé trai 6 tuổi.

Căn nhà 2 tầng, mái thái màu xanh lơ, nằm lọt thỏm giữa dãy phố buôn bán sầm uất. Anh Minh làm kỹ sư xây dựng, còn chị Thủy bán mỹ phẩm online tại nhà. Khi Nga đề nghị được ở nhờ vài tháng để ổn định tâm lý và tìm việc, chị Thủy cười nhẹ:
“Chị em với nhau mà em khách sáo vậy, cứ coi đây là nhà mình.”

Nga tin lời ấy. Cô tin vào sự cởi mở mà chị dâu thể hiện. Cô tin anh trai vẫn là người luôn dang tay che chở như ngày cô còn nhỏ. Nhưng cô đã quên mất, thời gian thay đổi lòng người. Và hôm nay, cô đã nghe thấy điều không nên nghe thấy…

Sáng hôm đó, Nga dậy sớm hơn thường lệ. Đêm qua cô mất ngủ, trằn trọc cả đêm trong căn phòng nhỏ tầng hai – vốn là kho chứa đồ, được dọn dẹp sơ sài để cô tạm ở. Nga đi xuống tầng một định pha trà thì nghe thấy tiếng thì thầm từ trong phòng ngủ vang ra.

Chị Thủy nói, giọng nhỏ nhưng dứt khoát:
“Anh à, em nói thật, nó ở mãi thế này em chịu không nổi. Em vừa đi đếm lại tiền tiết kiệm, giờ nó rút ra 200 triệu, lại chưa có việc, ở đây ăn không ngồi rồi. Nó có phải trẻ con đâu. Ly hôn thì kệ nó, ai biểu không biết giữ chồng.”

Anh Minh thở dài:
“Ừ… nhưng dẫu sao cũng là em gái anh. Nó không có ai ngoài anh cả.”

“Thì anh giúp thì giúp, nhưng em nói thẳng, em không chịu cảnh phải hầu thêm một người lớn nữa. Nó ở đây thêm một tháng là em bứt rứt. Mình còn có con nữa.”

Tim Nga lạnh ngắt. Cô lùi bước về phòng, không pha trà nữa. Một cảm giác nhục nhã và lạc lõng tràn ngập.

Những ngày sau đó, Nga sống như một chiếc bóng. Cô cố gắng phụ chị Thủy việc nhà, chăm cháu, giặt giũ, nấu ăn… nhưng mọi cố gắng của cô dường như không làm không khí bớt nặng nề. Ánh mắt chị dâu vẫn lơ đãng, lời nói vẫn lạnh tanh. Cô cảm nhận rõ ràng mình chỉ là “người dưng trong nhà này”, một vật cản tạm thời mà ai cũng đang chờ ngày biến mất.

Có lần Nga để quên vỏ hộp sữa trong bồn rửa, chị Thủy nói trước mặt con trai:
“Người lớn mà ở nhờ còn bày bừa, sao mà làm gương được?”
Nga cúi đầu xin lỗi. Thằng bé thì hỏi ngây thơ:
“Mẹ ơi, sao dì Nga không có nhà?”

Không ai trả lời.

Trong lúc chật vật tìm việc, Nga nhận ra: ra đi khỏi cuộc hôn nhân không có nghĩa là sẽ tìm lại tự do ngay lập tức. Sự lạnh lùng từ gia đình, sự khắt khe từ người thân ruột thịt khiến cô hiểu rằng: đôi khi, mất mát không chỉ đến từ ly hôn, mà từ chính những người ta từng tin tưởng nhất.

Một ngày nọ, Nga nhận được cuộc gọi từ một người bạn cũ – Hương, bạn học cấp ba, hiện làm trong ngành truyền thông.
“Mày vẫn ở Hà Nội à? Tao đang cần một người phụ trợ cho dự án nội dung, có muốn thử không?”
Nga như người sắp chết đuối vớ được phao.
“Có! Tao làm được. Bất cứ việc gì!”

Hương cho cô công việc viết bài PR, lương không cao nhưng đủ để bắt đầu. Quan trọng hơn, cô được làm việc từ xa – điều kiện phù hợp nhất với hoàn cảnh hiện tại.

Tối hôm đó, Nga ngồi bên cửa sổ căn phòng nhỏ, nhìn ra khoảng sân sau nơi cây khế nhà anh trai vẫn trổ hoa. Gió mùa hè dịu nhẹ, hương khế thoang thoảng. Dù lòng nặng trĩu, Nga vẫn thì thầm một mình:
“Mình không thể mãi sống nhờ, không thể mãi bị thương hại. Phải sống lại… cho mình.”

Nga quyết định: cô sẽ dọn ra khỏi đây sau khi nhận được lương tháng đầu tiên.

Tròn một tháng sau cuộc trò chuyện định mệnh đó, Minh Nga rời khỏi căn nhà của anh trai trong một buổi sáng oi ả đầu tháng Bảy. Không ai tiễn, không nước mắt bịn rịn. Chị Thủy thậm chí còn giả vờ bận livestream bán hàng khi Nga dắt vali xuống cầu thang.

Chỉ có bé Bin, cháu cô, chạy theo và nói:
“Dì Nga đi đâu thế? Bao giờ dì về chơi với Bin nữa?”

Nga cúi xuống, ôm cháu vào lòng, mắt cay xè.
“Dì đi làm rồi. Lúc nào Bin nhớ, bảo ba chở qua nhà dì nha.”

Căn phòng mới của Nga là một gác trọ nhỏ cuối một con hẻm ở quận Cầu Giấy. Diện tích vỏn vẹn 15 mét vuông, mái tôn thấp, mỗi khi trời nắng lên là nóng như thiêu. Nhưng nó là của cô – không ai đuổi, không ai nhắc nhở, không ai khinh thường.

Tiền thuê 1 triệu rưỡi một tháng, điện nước tính riêng. Nga mua nồi cơm điện cũ, cái bếp hồng ngoại, vài bộ quần áo second-hand và một cái quạt máy. Đêm đầu tiên ngủ trên chiếc nệm trải sàn, không máy lạnh, mồ hôi nhễ nhại, Nga vẫn cảm thấy nhẹ lòng hơn bao giờ hết. Ít nhất đây là sự nghèo tự chọn, không phải cảnh ăn nhờ ở đậu.

Công việc với Hương tiến triển tốt. Ban đầu chỉ là viết các bài quảng cáo ngắn, sau Hương tin tưởng giao thêm nội dung phát triển thương hiệu cho các dự án nhỏ. Tiền không nhiều, nhưng ổn định. Nga siêng năng, tỉ mỉ, sẵn sàng học lại từ đầu. Mỗi ngày, cô làm việc từ sáng sớm đến tối muộn, đọc tài liệu, học viết, rèn kỹ năng chỉnh sửa hình ảnh cơ bản.

Cô mua một bàn làm việc nhỏ, kê sát cửa sổ để tận dụng ánh sáng. Mỗi buổi sáng, cô đun nước pha trà, mở laptop cũ, ngồi vào bàn, cảm giác mình là chính mình, không phải cái bóng tạm thời trong nhà người khác.

Rồi một ngày, Hương gọi điện, giọng hồ hởi:
“Công ty đối tác mời tao làm dự án truyền thông du lịch, họ cần người đi viết trải nghiệm. Mày đi được không? Tao ứng cử mày đó.”

Nga sững người. Đi xa, trải nghiệm, viết về thế giới ngoài kia? Đó là điều cô chưa bao giờ dám nghĩ tới từ sau ly hôn.

“Tao đi.” Nga trả lời chắc nịch. “Tao cần bước ra.”

Chuyến đi đầu tiên là tới Tam Đảo. Nga mang theo cuốn sổ nhỏ và máy ảnh cũ. Cô ghi chép tỉ mỉ từ món bún suối đến cảm giác sương mù tràn vào cổ áo lúc sáng sớm. Cô bắt đầu viết những dòng miêu tả có hồn, có chiều sâu – không còn là những đoạn quảng cáo vô cảm. Đêm về, cô gửi bài viết cho Hương. Một tuần sau, bài được đăng, nhận được hàng ngàn lượt chia sẻ.

Người ta bắt đầu biết đến bút danh “Minh Nga” trên các blog du lịch. Một số bên nhỏ lẻ nhắn tin mời hợp tác. Tiền thu nhập của Nga tăng gấp đôi, rồi gấp ba. Cô vẫn sống trong căn gác trọ nhỏ, nhưng mua được máy tính mới, sách viết và bắt đầu để dành – chẳng phải để dựa vào ai nữa, mà để làm chủ cuộc sống.

Một chiều cuối năm, Nga về thăm nhà anh Minh sau nhiều tháng. Cô mua quà cho cháu, cho cả chị Thủy – hộp serum hàng xách tay mà chị từng bán. Lúc cô bước vào, chị Thủy lúng túng:
“Ô, Nga về chơi hả? Bữa giờ thấy em viết báo, nổi tiếng ghê.”

Anh Minh nhìn cô, ánh mắt có phần hối lỗi:
“Anh nghe cháu nó kể em dọn ra ở, anh cũng buồn. Lúc đó… thôi thì, anh sai rồi.”

Nga mỉm cười, dịu dàng nhưng dứt khoát:
“Không sao đâu anh. Em cũng nên đi để tự lớn. Cảm ơn vì đã cho em chỗ ở khi em không còn gì. Giờ thì em ổn rồi.”

Tối hôm đó, Nga ngồi xe buýt trở về căn phòng nhỏ của mình. Gió lạnh táp vào mặt, nhưng trong lòng cô ấm lạ kỳ.

Cô mở điện thoại, nhận được email từ một tạp chí du lịch quốc tế:
“Chúng tôi rất ấn tượng với phong cách viết của bạn. Bạn có hứng thú cộng tác chuyên mục ‘Trải nghiệm Việt Nam’ trong 6 tháng tới không?”

Nga bật cười – nhẹ nhàng, thanh thản. Cô mở laptop, viết dòng đầu tiên của bài viết mới:
“Từ một mái nhà lạnh giá, tôi đã học được cách sống ấm áp lại từ chính nơi nhỏ bé nhất…”

“Tôi chưa từng mơ mộng gì cao sang. Làm vợ lẽ, tôi chấp nhận đứng sau. Nhưng tôi không nghĩ rằng mình lại đứng trước sự thật này…”

Ngọc – 28 tuổi, quê gốc ở Tiền Giang, lên Sài Gòn làm kế toán từ năm 23 tuổi. Không nổi bật về sắc vóc, nhưng cô có đôi mắt biết cười và cách nói chuyện mềm mại khiến người ta dễ mến. Chính sự nhẹ nhàng đó khiến ông Cường – một doanh nhân ngoài 50, góa vợ gần 3 năm – phải lòng cô ngay lần đầu gặp mặt tại một buổi tiệc liên hoan công ty.

Ngọc biết thân phận mình khác biệt. Ông Cường có ba người con lớn – hai gái, một trai – đều đã trưởng thành và có công việc riêng. Dù chưa chính thức phản đối, ánh mắt của họ nhìn cô luôn khiến Ngọc phải rút lại một bước, sống lặng lẽ như một cái bóng sau lưng chồng.

Cuộc hôn nhân giữa cô và ông Cường diễn ra chóng vánh, thậm chí không tổ chức rình rang. Một buổi tiệc nhỏ chỉ có vài người thân cận, không thiệp mời, không đăng ký trên mạng xã hội. Ngọc không bận tâm. Cô nghĩ, chỉ cần ông yêu thương và che chở cho cô là đủ.

Vậy mà, đúng một tháng sau ngày cưới, ông Cường sụp đổ tại nhà tắm, được đưa vào bệnh viện trong tình trạng suy gan nặng. Chuỗi ngày sau đó là chuỗi tin dữ dồn dập. Kết luận từ Bệnh viện Chợ Rẫy: ông mắc ung thư gan giai đoạn cuối, di căn sang phổi và xương, tiên lượng sống không quá 3 tháng.

Khoảng thời gian đó, cả nhà sống trong trạng thái treo lơ lửng giữa hy vọng mong manh và chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Nhưng có một điều không ai ngờ – trước khi sức khỏe suy sụp hoàn toàn, ông Cường đã triệu tập luật sư và lập di chúc.

Di chúc có mặt đầy đủ vợ chính thức (đã mất), ba người con và Ngọc – vợ mới cưới. Luật sư công bố ngắn gọn:

• Nhà đất đứng tên ba mẹ con trước đây giữ nguyên.

• Cổ phần công ty chia đều cho ba người con, mỗi người 20%.

• Tài khoản tiết kiệm trị giá 30 tỷ đồng tại ngân hàng ACB, chủ tài khoản là ông Cường, sẽ được chuyển toàn quyền sở hữu cho bà Nguyễn Thị Ngọc – người vợ hiện tại.

Sự im lặng bao trùm căn phòng. Hai cô con gái chỉ biết mím môi. Người con trai út, tên Duy, gằn giọng:
– Ba đang bị bệnh, đầu óc tỉnh táo không?

Ông Cường, dù thở khó khăn, vẫn ráng nói:
– Của cải chỉ là phù du. Tao sống được thêm ngày nào, tao muốn người bên cạnh tao lúc cuối cùng được yên ổn.

Ngọc cúi mặt, tim đập hỗn loạn. Cô chưa bao giờ đòi hỏi điều gì. Nhưng từ giây phút đó, cô biết mình đang đứng giữa cơn bão ngầm.

49 ngày sau khi ông Cường mất, Ngọc mới dám đến ngân hàng ACB, chi nhánh Nguyễn Đình Chiểu, để tất toán sổ tiết kiệm mà chồng đã để lại.

Cô ăn mặc gọn gàng, không trang điểm, cầm theo sổ tiết kiệm và bản sao di chúc có công chứng. Nhân viên ngân hàng đón tiếp lịch sự, kiểm tra hồ sơ, rồi mời cô ngồi đợi để xác nhận thông tin từ phòng nghiệp vụ.

Khoảng 15 phút sau, một nhân viên nữ quay lại, nở nụ cười có phần gượng gạo:

– Dạ chị Ngọc, rất tiếc phải thông báo… tài khoản tiết kiệm này đã bị tất toán vào ba ngày sau khi ông Cường qua đời.

Ngọc như chết lặng:
– Không thể nào. Chị kiểm tra lại giúp em. Em cầm theo cả bản di chúc công chứng đây…

Cô gái kia lúng túng:
– Em hiểu… Nhưng theo hồ sơ giao dịch, số tiền 30 tỷ đồng đã được rút sạch tại quầy chính chi nhánh Phan Đăng Lưu vào ngày 03 tháng trước, tức sau đám tang ông Cường hai ngày. Người rút là… chính chủ tài khoản.

– Chính… chủ tài khoản? Nhưng chồng em mất rồi!

Người nhân viên đưa ra bản sao giao dịch. Ký tên rõ ràng: Trần Văn Cường. Có ảnh chụp camera giám sát đính kèm, mặc dù mặt người trong ảnh đội nón, đeo khẩu trang. Chữ ký khớp đến từng nét.

Ngọc rùng mình. Cảm giác như cô đang rơi vào một hố sâu không đáy.

Cô trở về nhà trong trạng thái thất thần. Di chúc vẫn đây, ngân hàng xác nhận tài khoản có thật, nhưng tiền đã không cánh mà bay. Cô gọi cho luật sư – người từng soạn di chúc cho chồng – để hỏi ý kiến. Ông chỉ nói một câu:

– Nếu chữ ký đúng là của ông Cường, mà lại rút sau ngày mất, thì có thể đây là một vụ giả mạo giấy tờ hoặc ai đó lợi dụng lỗ hổng pháp lý để chiếm đoạt tài sản. Em cần báo công an.

Ngọc ngồi xuống, rút điện thoại gọi cho một người: Linh – người bạn thân từ thời đại học, hiện đang là phóng viên điều tra.

– Linh ơi… Tớ nghĩ tớ vừa bị lừa. Nhưng là một kiểu lừa ghê rợn, kiểu như trong phim. Tớ cần cậu giúp.

Bên kia đầu dây, Linh chỉ im lặng vài giây rồi trả lời:

– Gặp tớ tối nay. Mang hết giấy tờ theo. Tớ có vài người quen trong ngành ngân hàng, để xem có gì bất thường.

Ngọc cúp máy, nhìn ra khoảng sân sau – nơi trước kia ông Cường thường uống trà sáng mỗi cuối tuần. Mọi thứ quá yên bình so với những gì vừa xảy ra. Nhưng trong lòng cô, một cơn giông đã nổi lên.

“Đôi khi, thứ đáng sợ nhất không phải là mất tiền… mà là phát hiện ra người thân cận nhất chưa từng đứng về phía mình.”

Tối hôm đó, tại một quán cà phê nhỏ trên đường Lý Chính Thắng, Linh – bạn thân của Ngọc – ngồi đối diện cô với vẻ mặt nghiêm túc hiếm thấy.

– Tớ đã xem kỹ lại bản photo giao dịch ngân hàng mà cậu gửi. Chữ ký rất giống, nhưng có vài điểm không ổn, đặc biệt là ảnh camera. Người trong ảnh cao hơn ông Cường ít nhất 10cm. Và còn nữa – hôm giao dịch đó, ông ấy đã mất 3 ngày rồi. Không ngân hàng nào cho người chết rút tiền cả, trừ khi…

Ngọc tiếp lời, giọng nghẹn lại:

– …trừ khi có người dùng giấy tờ giả.

Linh gật đầu, rút trong túi ra một tập hồ sơ mỏng:

– Tớ nhờ được một người bạn bên ngân hàng ACB check lại hồ sơ gốc. Trong đó có CMND photo, sổ hộ khẩu photo, cả giấy chứng tử cũng có. Tất cả đều mang tên ông Cường – nhưng giấy chứng tử bị sửa ngày bằng bút xóa, rất vụng. Tớ thấy có mùi giả mạo rất nặng.

– Vậy tại sao ngân hàng vẫn cho rút?

– Vì thủ tục bên ngân hàng đó vốn lỏng lẻo, nhất là với khách VIP. Có thể người rút tiền mang đầy đủ giấy tờ, đúng tên, đúng chữ ký. Nhân viên không phát hiện được gì bất thường.

Ngọc siết chặt tay. Từ bối rối chuyển thành tức giận.

– Vậy ai làm chuyện này? Ai có thể tiếp cận đủ giấy tờ, đủ thông tin để giả mạo cả ông Cường?

Linh không trả lời ngay. Cô mở điện thoại, lướt vài tấm hình:

– Cậu xem đi. Đây là ảnh camera khác từ quầy ngân hàng. Tớ xin được bản gốc chưa bị che. Dù người kia che mặt kỹ… nhưng tớ để ý đôi tay có hình xăm nhỏ phía cổ tay trái – một bông sen đen.

Ngọc ngỡ ngàng:
– Hình xăm đó… là của Duy, con trai út của anh Cường.

Mọi nghi ngờ giờ đây quy tụ vào một người: Duy – con trai duy nhất của ông Cường.

Ngọc không muốn tin, nhưng càng nghĩ lại càng hợp lý. Duy từng theo dõi sát sao tình trạng của ông Cường những ngày cuối, là người tiếp cận hồ sơ, giấy tờ gốc nhiều nhất. Là người từng nói trước mặt Ngọc rằng “thằng nào lấy được 30 tỷ đó chắc phải qua xác tôi.”

Một tuần sau, Linh giúp Ngọc gửi đơn trình báo đến công an kinh tế TP.HCM kèm bằng chứng. Vụ việc được khởi tố điều tra vì dấu hiệu giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tài sản.

Ngọc bị gọi lên lấy lời khai nhiều lần, đối chất cả với đại diện ngân hàng. Trong khi đó, Duy vẫn im hơi lặng tiếng, tuyệt nhiên không lộ diện.

Một tháng sau, bất ngờ xảy ra. Công an tạm giữ Duy để điều tra vì phát hiện trong máy tính cá nhân của anh ta có file scan giấy tờ giả mang tên ông Cường, các bản tập ký giả và một video tập luyện chữ ký.

Ngọc đến đồn công an với tâm trạng phức tạp. Cô không biết khi gặp lại Duy, mình sẽ nói gì.

– Sao anh lại làm vậy? – Cô hỏi trong cuộc đối chất.

Duy nhìn cô, cười khinh:

– Vì cô là ai mà xứng đáng nhận số tiền đó? Cô sống với ba tôi chưa đầy hai tháng, còn tôi là con ruột. Tôi không để cô ung dung cầm 30 tỷ rồi biến mất.

– Đó là quyết định của ba anh. Ông ấy yêu thương ai là quyền của ông ấy. Anh không có quyền thay đổi điều đó.

Duy gằn giọng:

– Tôi chỉ lấy lại những gì đáng ra thuộc về tôi.

Ngọc không trả lời. Cô nhìn Duy – không còn là một người con trai lễ độ như những ngày đầu. Mà là một kẻ đang đứng trên bờ vực tội phạm vì sự ích kỷ.

6 tháng sau…

Tòa tuyên Duy 2 năm tù treo vì tội sử dụng giấy tờ giả để chiếm đoạt tài sản, do lần đầu phạm tội và khắc phục hậu quả bằng cách chuyển hoàn toàn 30 tỷ lại cho người thừa kế hợp pháp – Ngọc.

Vụ việc gây chấn động trong giới doanh nhân. Nhiều người quen biết ông Cường không khỏi bất ngờ. Nhưng Ngọc từ chối mọi phỏng vấn. Cô âm thầm chuyển về Tiền Giang, mua một miếng đất nhỏ ven sông, mở một quán cà phê mang tên “An Thảo” – theo tên cây mà ông Cường từng thích trồng.

Trong một lần gặp lại Linh, bạn cô hỏi:

– Cậu có thấy tiếc không? Nếu không có 30 tỷ đó, có lẽ cậu sẽ sống yên ổn hơn. Nhưng cậu đã bị hận thù nuốt chửng một thời gian dài.

Ngọc mỉm cười, lắc đầu:

– Không. Vì giờ đây, tớ biết giá trị thật sự không nằm ở số tiền. Mà là tớ đã không để sự thật bị chôn vùi theo cái chết của chồng mình.

– Nhưng cậu có hận Duy không?

Ngọc nhìn ra sông, ánh nắng rọi lên mặt nước lấp lánh.

– Không. Hận chỉ kéo mình xuống. Mà cuộc đời, mình phải đi lên.

Có sản phẩm thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử.

Trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến tại Quảng Đông, Trung Quốc mới đây đã công bố báo cáo khảo sát cho thấy trong số 50 đôi “dép trẻ em” được lấy mẫu từ 10 sản phẩm bán chạy nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử, có 25 đôi vượt quá tiêu chuẩn phthalate, với mức vượt quá trung bình là 365 lần và mức vượt quá cao nhất là 509 lần. Chủ đề liên quan “dép trẻ em độc hại” đã gây ra cuộc thảo luận sôi nổi và khiến các bậc phụ huynh Trung Quốc lo lắng.

Theo Lightning News, doanh số bán dép trẻ em đang đạt đỉnh gần đây. Giày nhựa kiểu dáng giống hãng Crocs không chỉ đẹp và dễ thương mà còn dễ mang, được trẻ em và phụ huynh yêu thích. Tuy nhiên, giày nhựa có nhiều nguy hiểm tiềm ẩn.

Báo cáo chỉ ra rằng một trong những mẫu được thử nghiệm vượt quá tiêu chuẩn 496 lần thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử. Tổng số mẫu vượt quá tỷ lệ tiêu chuẩn là trên 50%.

Phthalates là chất hóa dẻo giá rẻ. Sử dụng quá nhiều chất này có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Chất này được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là “chất gây ung thư loại 2B”. Tiếp xúc lâu dài có thể thấm qua da, xâm nhập vào cơ thể con người và can thiệp vào hệ thống nội tiết.

Chất độc hại này khi vượt ngưỡng cho phép không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn gây hại cho người lớn. Tiếp xúc với Phthalates lâu dài có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới và tiếp xúc với phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Các chuyên gia cũng nhắc nhở công chúng cách tránh nguy hại từ các sản phẩm này: “Nếu bạn ngửi thấy mùi hóa chất nồng nặc hoặc mùi nhựa cháy khi mở sản phẩm, vui lòng trả lại ngay lập tức. Vui lòng mua các sản phẩm đủ tiêu chuẩn có thành phần được ghi rõ ràng. Đế quá mềm hoặc giày dễ biến dạng có thể chứa quá nhiều chất dẻo. Hãy phơi giày mới và phơi trong 3 ngày. Môi trường nhiệt độ cao giúp giải phóng chất dẻo nhanh hơn.”

Thông tin hàng loạt dép nhựa trẻ em ‘made in China’ chứa hàm lượng chất độc hại gây ung thư, làm dậy thì sớm khiến cộng đồng mạng vô cùng hoang mang.

Mới đây, một báo cáo từ Trung Quốc đã khiến cộng đồng mạng, đặc biệt là các bậc phụ huynh, không khỏi hoang mang. Theo đó, trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến tại Quảng Đông, Trung Quốc mới đây đã công bố một khảo sát cho thấy trong số 50 đôi “dép trẻ em” được lấy mẫu từ 10 sản phẩm bán chạy nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử, có 25 đôi vượt quá tiêu chuẩn phthalate, với mức vượt quá trung bình là 365 lần và mức vượt quá cao nhất là 509 lần.

Báo cáo chỉ ra rằng một trong những mẫu được thử nghiệm vượt quá tiêu chuẩn 496 lần thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử. Tổng số mẫu vượt quá tỷ lệ tiêu chuẩn là trên 50%.

Trước đó, vào năm 2024, phóng sự điều tra “Đôi dép nhựa nguy hiểm cho trẻ em” của tờ The Paper (Thượng Hải, Trung Quốc) cũng đã làm rung động dư luận khi phơi bày thực trạng đáng lo ngại về chất lượng dép lê trẻ em bằng nhựa dẻo tại Trung Quốc.

Theo thông tin đăng tải, nhóm phóng viên điều tra đã mua 50 đôi dép lê bằng nhựa PVC dành cho trẻ nhỏ có doanh số bán hàng cao nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử lớn tại Trung Quốc. Nhóm điều tra cũng mua thêm 12 đôi dép trẻ em tại các cửa hàng ở Tứ Quý Thanh, Hàng Châu và thành phố Gia Hưng. Tất cả 62 đôi dép trẻ em được nhóm điều tra mang đi kiểm tra, giám định. Kết quả cho thấy, có 53 đôi vượt quá tiêu chuẩn hàm lượng chất hóa dẻo ester phthalate, tỷ lệ vượt tiêu chuẩn là 85%.

Nhiều dép trẻ em được bán trực tuyến có mẫu mã bắt mắt, nhiều hình thú hoạt hình, màu sắc rực rỡ, được nhiều phụ huynh yêu thích. (Ảnh: Weibo)

Những đôi dép nằm trong diện kiểm tra có đặc điểm chung là mẫu mã bắt mắt, nhiều hình thú hoạt hình, màu sắc rực rỡ, giá thành lại rẻ nên cực kỳ phổ biến với các gia đình có con nhỏ. Chính vì điều này, hàng triệu phụ huynh đã vô tình bị cuốn vào vòng nguy hiểm khi lựa chọn mua cho con chỉ dựa trên yếu tố tiện lợi và hấp dẫn về mặt thị giác.

Thông tin nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là các nhóm cộng đồng cha mẹ tại Trung Quốc, làm dấy lên làn sóng phẫn nộ với những nhà sản xuất dép nhựa, vì lợi nhuận mà bất chấp sức khỏe của trẻ em.

Tại Việt Nam, khi thông tin này được chia sẻ, nhiều bậc phụ huynh cũng tỏ ra lo lắng, hoang mang. Không ít người kêu gọi không sử dụng các loại dép nhựa trôi nổi, không rõ nguồn gốc và yêu cầu cơ quan chức năng kiểm soát chặt hơn với các mặt hàng nhập khẩu, đặc biệt là sản phẩm dành cho trẻ em.

Phthalates là chất hóa dẻo giá rẻ. Sử dụng quá nhiều chất này có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Chất này được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là “chất gây ung thư loại 2B”. Tiếp xúc lâu dài có thể thấm qua da, xâm nhập vào cơ thể con người và can thiệp vào hệ thống nội tiết. Chất độc hại này khi vượt ngưỡng cho phép không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn gây hại cho người lớn. Tiếp xúc với Phthalates lâu dài có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới và tiếp xúc với phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Rất nhiều người nộp thuế hiểu nhầm về các hành vi chuyển tiền vào tài khoản cá nhân dẫn đến rủi ro truy thu thuế hoặc hậu quả pháp lý khác. Vì vậy, chuyên gia nêu rằng cần hiểu đúng đúng bản chất để tuân thủ

Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhìn nhận, trong thực tế nhiều cá nhân, hộ kinh doanh thực hiện việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân nhưng nhiều trường hợp đã hiểu sai bản chất, dẫn đến các rủi ro tiềm tàng, bị truy thu thuế, nghiêm trọng hơn là các tội nặng hơn trong tương lai.

Do đó, ông Tuấn chia sẻ 5 hiểu sai thường thấy về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mà người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu để tuân thủ.

Thứ nhất, có đăng ký kinh doanh hay không đăng ký kinh doanh mà có hoạt động kinh doanh bán hàng, dịch vụ thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

Ông Tuấn phân tích, thực trạng nhiều người kinh doanh trên thực tế nhưng không hề đăng ký kinh doanh và suy nghĩ đơn giản rằng mình có làm ăn cũng không ai biết, không ai quản lý, không thực hiện nghĩa vụ thuế. Ví dụ có độc giả thắc mắc rằng mình kinh doanh ô tô cũ, nhưng không đăng ký kinh doanh, thì nghĩa vụ thuế có xảy ra hay không.

Ông Tuấn khẳng định, khi một người đã thực hiện việc kinh doanh trên thực tế thì nghĩa vụ nộp thuế sẽ xảy ra.

“Sự hiểu nhầm này dẫn đến 2 hành vi rủi ro xảy ra là tội không đăng ký kinh doanh theo quy định hoặc trốn thuế (chưa thực hiện nghĩa vụ thuế)”, ông Tuấn nói thêm.
Một cửa hàng ăn uống đã ra thông báo: Quán tạm ngừng nhận chuyển khoản
Thứ hai, đó là vấn đề thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Đa phần cá nhân, hộ kinh doanh cho rằng chỉ khi doanh thu phát sinh bằng cách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, mới phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Còn trường hợp thu tiền mặt có thể trốn thuế hoặc kê khai doanh thu thấp hơn thực tế không ai biết.

Vị đại diện Keytas cho rằng đây là một hiểu nhầm cực kỳ nguy hiểm bởi nghĩa vụ thuế nó xảy ra trên tổng doanh thu.

Trên thực tế, có nhiều nhà hàng, quán ăn chẳng hạn, họ thông báo chỉ nhận tiền mặt, không nhận chuyển khoản, mong quý khách thông cảm. Ông Tuấn đánh giá, những hộ kinh doanh như trên rất khó lòng hoạt động lâu dài, cơ quan thuế rất dễ chú ý đến những trường hợp này.

“Khi hành vi này xảy ra thì cơ quan thuế sẽ truy thu và rất dễ bị truy tố bởi đây là cố tình trốn thuế chứ không phải vô tình”, ông Tuấn quan ngại.

Hiểu nhầm thứ ba đó chính là việc nhiều cá nhân cho rằng, chia doanh thu ra nhiều tài khoản nhận tiền để làm giảm nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, ông Tuấn nhận định đây cũng là một sai lầm đối với người nộp thuế bởi tổng doanh thu sẽ được tính trên tổng tất cả các tài khoản của cá nhân đó.

Hiện phương thức định danh điện tử đã được áp dụng, dữ liệu của cơ quan thuế đang cập nhật, từ 1/7 quy định sử dụng mã số định danh cá nhân thay cho mã số thuế cũng được áp dụng cho cả cá nhân, hộ kinh doanh và doanh​ nghiệp.

“Các thông tin của người nộp thuế đã định danh trên VneID, liên kết trên tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile. Dữ liệu này có thể bí mật đối với cá nhân nhưng với các cơ quan chức năng, họ hoàn toàn có đầy đủ thông tin, chứng cứ để xem xét nghĩa vụ thuế của người nộp thuế”, ông Tuấn nêu rõ.

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas
Thứ tư, là hiểu nhầm về ghi nội dung nhận tiền. Cụ thể, người nộp thuế chủ quan cho rằng, nội dung chuyển khoản thanh toán không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ thì không ai biết và chỉ thực hiện nghĩa vụ thuế trên các nội dung liên quan đến mua bán hàng.

Theo ông Lê Văn Tuấn, đây cũng là một hiểu nhầm bởi tổng doanh thu vẫn có bất kể nội dung chuyển khoản ghi là gì đi chăng nữa. Và người nộp thuế cũng không nên thắc mắc tại sao cơ quan thuế biết được đó là tiền bán hàng.

Bởi cơ quan thuế, cơ quan chức năng khác họ có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh được đó có phải là doanh thu của người nộp thuế hay không. Nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, nhà chức trách có cơ sở nghi là trốn thuế.

“Dù có ghi nội dung khác đi nhưng bản chất vẫn là dòng tiền kinh doanh, là bán hàng, cung cấp dịch vụ và thu tiền về”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cuối cùng, một vấn đề mà nhiều hộ, cá nhân kinh doanh cũng rất dễ hiểu sai đó là doanh thu kê khai không đến từ bán hàng và thu được tiền. Mà bản chất doanh thu kê khai thuế đến từ việc chuyển giao quyền sở hữu, sử dụng hàng hoá cho người mua, không phân biệt là đã thu được tiền hay chưa.

Đối với dịch vụ là thời điểm hoàn thành cung ứng dịch vụ, hoặc lúc thu tiền trước.

“Nghĩa vụ thuế xảy ra và người nộp thuế kê khai tại thời điểm nêu trên chứ không phải là đến khi thu được tiền mới thực hiện nghĩa vụ thuế. Rất nhiều hộ kinh doanh hiểu nhầm điều này”, ông Tuấn cho hay.

Từ 5 hiểu lầm thường xảy ra, ông Tuấn khuyên rằng đối với hộ kinh doanh cần thực hiện “tự kê khai thuế và tự chịu trách nhiệm”.

Do đó, khi người nộp thuế chủ động tiếp cận pháp luật thuế, tuân thủ kê khai thuế thì cơ quan thuế sẽ truy thu tiền thuế còn thiếu và tính lãi chậm nộp.

Còn nếu trường hợp phát hiện hành vi cố tình trốn thuế như không đăng ký kinh doanh, nhận tiền mặt, chia nhiều tài khoản nhận tiền khác nhau, ghi các nội dung chuyển tiền không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ…đó là các hành vi cố tình trốn thuế.

Và khi đã có yếu tố cố tình, không chỉ truy thu, tính lãi mà có thể áp dụng các chế tài nặng hơn như truy tố, khởi tố hình sự, cấm xuất nhập cảnh… nhằm răn đe, xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế.

“Các cá nhân, hộ kinh doanh cần xác định mục tiêu lâu dài, chủ động tìm hiểu pháp luật thuế và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ. Tránh đối diện với các rủi ro pháp lý trong tương lai”, ông Tuấn kết luận.