Hiện cả nước có hơn 700.000 học viên đã hoàn thành việc đào tạo, nhưng chưa được sát hạch để cấp giấy phép lái xe (GPLX). Nguyên nhân chưa tổ chức thi sát hạch lái xe là do liên quan đến đấu thầu, thuê các cơ sở đủ tiêu chuẩn để tổ chức sát hạch, nên mất thêm nhiều thời gian.

Việc gián đoạn thi sát hạch lái xe đang ảnh hưởng ra sao đến các cơ sở đào tạo và người học? Cơ chế nào cần tháo gỡ để tổ chức sát hạch trong thời gian sớm nhất?

Hiện cả nước có hơn 700 nghìn học viên đã hoàn thành việc đào tạo, nhưng chưa được sát hạch để cấp giấy phép lái xe (GPLX).

Anh Lê Ngọc Sơn (ở Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội) đã nộp hồ sơ thi sát hạch lái xe từ tháng 12/2024, tới nay đã học xong đầy đủ nhưng vẫn chưa được thi, khiến anh vừa sốt ruột vừa lo lắng:

“Lo lắng là sẽ thay đổi các bộ câu hỏi hay là phương pháp thi rồi để lâu quá các kiến thức mình bị quên, thực hành lái xe tay lái cũng không được quen như lúc mình mới học xong”.

Cũng như anh Sơn, một số học viên khác cũng đang trong tình trạng mỏi mòn chờ thi sát hạch lái xe để lấy bằng, sau khi đã hoàn tất các khóa học từ nhiều tháng nay:

“Gần 3 tháng nay rồi, có khả năng là mình còn quên hết cả rồi, mấy tháng không được lái cũng không dám lái, mỗi lần đi phải gọi thêm một thầy giáo thì tốn kém lắm, có khi đến lúc thi lại mất tiền học lại”.

“Cũng hoang mang, lo lắng tại sao bao lâu rồi chưa thấy tổ chức, làm sao cho nó không bị đình trệ và không lâu thế này, nó làm lỡ nhịp nhiều thứ”.

Học viên thực hiện phần thi mô phỏng các tình huống giao thông

Công tác thi sát hạch lái xe ở Hà Nội hiện vẫn chưa được triển khai cũng khiến các thầy dạy lái chịu nhiều áp lực và khó khăn:

“Ách tắc lại như thế thì chưa thể giới thiệu người sau học khi người trước học chưa qua, người ta cũng nhìn nhau chưa biết tình hình thế nào, nhiều người cũng ngại học xong không biết bao giờ thi”.

“Mọi cái thu nhập đều giảm, trước có 10 người học thì nay chỉ có 1,2 người, các chi phí đầu vào để học xong hết tất cả rồi bây giờ thì chi phí lại tăng lên thì thầy trò tính với nhau kiểu gì”.

Ông Lại Thế Chất, Giám đốc Trung tâm dạy nghề lái xe cơ giới đường bộ Thành Đạt (Hà Nội) cũng cho biết, đơn vị này đang còn tồn khoảng 3.500 học viên chưa được thi sát hạch. Nhiều học viên thúc giục, hỏi han, nhưng Trung tâm chỉ có thông tin là tiếp tục chờ đợi:

“Người ta không thấy thi thì lượng người nộp hồ sơ vào cũng có giảm đi, người ta hỏi bao giờ thi để nộp hồ sơ thì mình không biết bao giờ thi để trả lời cho người ta thành ra khó khăn trong khâu tuyển sinh. Có văn bản mới về việc những học sinh cũ chỉ cho phép thi đến 31/8, có hạn kết thúc nhưng lại chưa có điểm bắt đầu”.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng tại thời điểm chuyển giao công tác sát hạch, cấp GPLX sang Bộ Công an (tháng 3/2025), cả nước có khoảng 705.000 học viên đã hoàn thành chương trình đào tạo, nhưng chưa được sát hạch, cấp GPLX.  Trong đó, chỉ tính riêng tại TP.HCM đã có hơn 107.000 học viên, Hà Nội gần 73.000 học viên, Đồng Nai hơn 30.000, Đà Nẵng hơn 26.000 học viên…

Dù mọi điều kiện cho công tác tổ chức thi sát hạch hiện đều đảm bảo, song lý do đến nay chưa thể triển khai thi cấp giấy phép lái xe được cơ quan chức năng lý giải do cần làm các thủ tục để ký hợp đồng với các trung tâm để tổ chức các kỳ sát hạch, do phải đấu thầu theo đúng quy định nên mất thời gian.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Đức Hải, Giám đốc Trung tâm Sát hạch và cấp giấy phép lái xe ôtô Đức Thịnh bày tỏ băn khoăn: “Cũng không hiểu tại sao cái này lại đấu thầu, hiện nay với khoảng 140 sân sát hạch, đến 85% là của tư nhân, do các doanh nghiệp đầu tư. Nếu đấu thầu mà giờ những sân được đầu tư không dưới 100 tỷ mà không trúng thầu thì để làm gì vì cái này nó không làm vào việc khác được”.

Để sớm tổ chức lại các kỳ sát hạch, giải tỏa số hồ sơ tồn đọng chưa được sát hạch trong thời gian sớm nhất, ông Khương Kim Tạo, Chủ tịch Chi hội Đào tạo – Sát hạch lái xe cho rằng, các Trung tâm sát hạch, cấp giấy phép lái xe cũng phải đẩy nhanh tiến độ chỉnh sửa, hoàn thiện các bài thi sát hạch lái xe, còn các Trung tâm đào tạo cũng hỗ trợ học viên cập nhật theo quy định mới, đồng thời phải nhanh chóng hoàn tất quy trình, thủ tục để tổ chức các kỳ thi sát hạch lái xe, trong đó có quy định liên quan tới các trung tâm sát hạch lái xe:

“Bây giờ công an sẽ đánh giá tất cả các trung tâm nào đủ năng lực để sát hạch, cả trang thiết bị và con người thì cho sát hạch thôi. Và khi đó người học viên thích được sát hạch ở đâu thì cho phép sát hạch ở đấy”.

Khu vực thi thực hành tại Trung tâm Sát hạch lái xe Hóc Môn, TP. Hồ Chí Minh.

Một trong những nguyên nhân khiến tình trạng ùn ứ học viên không được thi sát hạch, cấp giấy phép lái xe là cơ chế đấu thầu, lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ sát hạch. Bởi vậy, cần trao quyền chủ động cho đơn vị sát hạch lựa chọn các trung tâm sát hạch lái xe đủ điều kiện thực hiện, mới có thể tháo gỡ nút thắt này.

Đây cũng là góc nhìn của VOV Giao thông qua bài bình luận: “Trao quyền chủ động cho cơ quan sát hạch”.

Nhiều tháng qua, tại không ít địa phương, tình trạng ùn ứ học viên chờ được sát hạch để cấp giấy phép lái xe đang trở thành một vấn đề nóng, gây bức xúc cho người dân và tạo ra áp lực lớn cho các cơ quan quản lý nhà nước.

Nguyên nhân sâu xa không chỉ nằm ở sự gia tăng nhu cầu học và thi lấy GPLX, mà còn xuất phát từ những điểm nghẽn trong cơ chế tổ chức sát hạch, khi công tác sát hạch cấp GPLX được chuyển giao từ Bộ GTVT trước đây (nay là Bộ Xây dựng) sang Bộ Công an. Đặc biệt là các quy định liên quan đến đầu tư, đấu thầu lựa chọn trung tâm sát hạch, cấp GPLX chưa thực hiện được ở đầu hết các địa phương.

Để tháo gỡ thực trạng này, cần những giải pháp đồng bộ, trong đó có sự điều chỉnh mạnh mẽ về mặt thể chế, quan trọng nhất là việc xem xét sửa đổi Luật Đấu thầu.

Theo quy định hiện nay, để tổ chức sát hạch lái xe, các Sở GTVT trước đây, và hiện nay là Công an các địa phương phải tiến hành qua nhiều bước của trình tự, thủ tục đấu thầu rộng rãi, lựa chọn trung tâm sát hạch lái xe theo quy định của pháp luật về đấu thầu, mất nhiều thời gian, dẫn tới việc thực hiện nhiệm vụ sát hạch, cấp GPLX thời gian qua triển khai bị chậm trễ.

Bên cạnh đó, hiện cả nước có khoảng 160 trung tâm sát hạch đủ điều kiện hoạt động, tuy nhiên, khi tiến hành đấu thầu, mỗi địa phương sẽ chỉ có một trung tâm sát hạch trúng thầu, dẫn tới tình trạng quá tải. Còn các trung tâm sát hạch lái xe không trúng thầu nên không thể tổ chức sát hạch, gây lãng phí nguồn lực.

Mặt khác, theo Thông tư 12/2025 của Bộ Công an, từ ngày 1/1/2026, người dân được lựa chọn địa điểm tham gia sát hạch lái xe theo nhu cầu và điều kiện cư trú. Nếu chỉ thực hiện sát hạch tại một trung tâm sát hạch lái xe trúng thầu thì không bảo đảm quyền của người dân được lựa chọn địa điểm sát hạch lái xe theo quy định và tăng chi phí cho người dân khi phải tham gia sát hạch lái xe ở xa nơi cư trú.

Để giải quyết tận gốc vấn đề, một trong những giải pháp cấp thiết là nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật Đấu thầu theo hướng trao quyền chủ động cho các cơ quan, tổ chức sát hạch lái xe được chủ động trong việc lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ sát hạch lái xe để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Theo đó, bất cứ trung tâm sát hạch lái xe nào đáp ứng đủ các tiêu chuẩn đặt ra là có thể đề xuất tổ chức sát hạch, cấp GPLX. Điều này không những rút ngắn được thời gian lựa chọn nhà thầu, mà còn bảo đảm quyền lợi của học viên được lựa chọn đơn vị sát hạch, vừa tránh lãng phí cho các đơn vị khi đầu tư cơ sở vật chất, sân bãi phục vụ công tác sát hạch, cấp GPLX.

Song song với đó, để bảo đảm tính minh bạch, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ việc chỉ định thầu, quy định rõ tiêu chí kỹ thuật, năng lực nhà cung cấp, công khai kết quả lựa chọn và chịu trách nhiệm giải trình trước cơ quan thanh tra, kiểm toán nhà nước.

Bên cạnh việc tháo gỡ về mặt thể chế, cần có thêm các giải pháp hỗ trợ khác nhằm giảm áp lực cho hệ thống sát hạch lái xe. Cụ thể, các ngành chức năng nên quan tâm đến kiến nghị của Hiệp hội vận tải ô tô VN, về việc lùi thời hạn thực hiện Nghị định 160/2024 về việc cấp giấy chứng nhận trung tâm sát hạch lái xe đủ điều kiện hoạt động thêm 6 tháng kể từ ngày Bộ Công an phê duyệt quy chuẩn mới về trung tâm sát hạch lái xe.

Bởi theo phân hạng GPLX của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, giấy phép lái xe hạng C được phân thành hạng C và C1, trong đó xe sát hạch hạng C có khối lượng toàn bộ theo thiết kế từ 11.000kg trở lên, trong khi các xe sát hạch hiện nay của các trung tâm sát hạch đều có khối lượng toàn bộ khoảng 8.500kg. Bởi vậy, để đáp ứng yêu cầu đặt ra, các trung tâm sát hạch cần có thêm thời gian để thay mới phương tiện, đầu tư sân bãi phù hợp với tiêu chuẩn.

Việc ùn ứ học viên chờ sát hạch lái xe không chỉ đơn thuần là vấn đề tổ chức thi mà còn phản ánh những vướng mắc sâu xa trong cơ chế pháp luật hiện hành. Trong khi tinh thần chỉ đạo của Trung ương khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy là phải đảm bảo hệ thống vận hành liên tục, phục vụ nhân dân không gián đoạn, đình trệ, ngắt quãng. Bởi vậy, cần có những điều chỉnh mang tính thực chất, mạnh dạn sửa đổi các quy định liên quan như Luật Đấu thầu, nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn cho hoạt động sát hạch lái xe, góp phần phục vụ tốt hơn nhu cầu đi lại, phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm trật tự an toàn giao thông.

Con số thương vong trong vụ tai nạn máy bay chở khách Air India tăng cao do phi cơ rơi vào khu vực dân cư ở thành phố Ahmedabad (Ấn Độ).

Hơn 290 người chết

Một cảnh sát Ấn Độ cho biết, hơn 290 người, bao gồm hành khách và người trên mặt đất, đã thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay ở thành phố Ahmedabad, Ấn Độ.

Giới chức Ấn Độ hiện chưa bình luận về thông tin trên. Trước đó, một số nguồn tin nói rằng, ít nhất 5 sinh viên y khoa và khoảng 50-60 người khác trên mặt đất bị thương.

Máy bay Boeing 787-8 Dreamliner mang số hiệu chuyến bay AI171 của hãng hàng không Air India chở 242 người cất cánh từ sân bay quốc tế ở thành phố Ahmedabad (Ấn Độ) chiều ngày 12/6 đến London (Anh). Chỉ vài phút sau đó, máy bay rơi xuống một ký túc xá gần sân bay.

Theo kiểm soát không lưu tại sân bay Ahmedabad, máy bay khởi hành lúc 13h38 giờ địa phương từ đường băng 23. Máy bay đã phát tín hiệu khẩn cấp, nhưng sau đó không có phản hồi. Flightradar24 cũng cho biết họ đã nhận được tín hiệu cuối cùng từ máy bay vài giây sau khi nó cất cánh.

Lực lượng cứu hộ đã tìm thấy hơn 200 thi thể từ hiện trường vụ tai nạn và tiếp tục chạy đua với thời gian với hy vọng tìm thấy người sống sót. Chiến dịch tìm kiếm cứu hộ dự kiến kéo dài xuyên đêm.

Giới chức trách lo ngại con số thương vong sẽ còn tăng do máy bay rơi vào khu dân cư.

Những người bị thương đã được đưa đến bệnh viện gần đó để điều trị. Quân đội Ấn Độ đã triển khai 130 người gồm bác sĩ quân y để hỗ trợ điều trị cho những người bị thương. Một số đơn vị kêu gọi người dân hiến máu để giúp các nạn nhân.

Lời kể của nhân chứng

Theo lời kể của một số nhân chứng, đầu giờ chiều 12/6, họ nghe thấy ít nhất 3 tiếng nổ lớn ở khu vực sân bay quốc tế ở thành phố Ahmedabad. Tiếp sau đó là khói đen bốc lên dày đặc.

Ramesh Vishwaskumar Bucharvada, 38 tuổi, quốc tịch Anh, hành khách may mắn sống sót trong vụ tai nạn kể lại: “Ba mươi giây sau khi cất cánh, có tiếng động lớn và sau đó máy bay rơi. Mọi chuyện diễn ra quá nhanh”.

Anh nói thêm: “Khi tôi đứng dậy, xung quanh tôi toàn là thi thể. Tôi đứng dậy và chạy. Xung quanh tôi toàn là mảnh vỡ của máy bay. Có người đã đưa tôi vào xe cứu thương rồi đưa tôi đến bệnh viện”.

Ramila, mẹ của một sinh viên tại trường y, cho hay con trai bà đã đến ký túc xá để nghỉ trưa vào thời điểm máy bay rơi, nhưng cậu đã may mắn sống sót.

“Con trai tôi an toàn và tôi đã nói chuyện với cháu. Cháu đã nhảy từ tầng hai xuống nên bị thương một số chỗ”, bà nói.

Poonam Patel, người thân của một trong những hành khách, nói với hãng thông tấn ANI tại bệnh viện: “Chị dâu tôi sắp đi London. Chưa đầy một giờ, tôi nhận được tin máy bay bị rơi”.

Bánh mỳ là món ăn quen thuộc đối với người dân Việt Nam. Vì số lượng tiêu thụ bánh mì là rất lớn nhưng lại không khó làm nên nhiều người chủ quan rằng đây là sản phẩm an toàn. Tuy nhiên thực tế lại không hoàn toàn như vậy.

MXH lan truyền clip nói về bánh mì nóng giòn tẩm hóa chất gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe

Thời gian gần đây, cư dân mạng chia sẻ rộng rãi một đoạn clip nói về quy trình sản xuất những chiếc bánh mỳ nóng giòn tại một lò bánh mì quy mô nhỏ nhưng đã lâu năm trên phố Minh Khai, Hà Nội. Đây là đầu mối cung cấp bánh mì cho nhiều quán ăn vỉa hè, giá rẻ…

Đoạn clip với gần 5 ngàn lượt bình luận và 78,6 nghìn chia sẻ.

“Mục sở thị” một cơ sở sản xuất hàng ngàn chiếc bánh mì mỗi ngày trên phố Minh Khai, Hà Nội. Hình ảnh cắt từ clip

Xem đoạn clip, nhiều người “sởn da gà” khi tận mắt trông thấy rất nhiều nguyên liệu làm bánh để ngổn ngang khắp lối đi, bột mì chứa trong một chiếc thùng đã hoen gỉ, cáu bẩn, tại đây cũng xuất hiện nhiều chai lọ, phụ gia không nhãn mác… Đáng nói, dù lò bánh mì chỉ chứa những dụng cụ làm bánh sơ sài, cũ kỹ nhưng ngày nào cơ sở này cũng ra lò hàng ngàn chiếc bánh mì để cung cấp cho thị trường.

Cơ sở này sử dụng rất nhiều chai lọ, phụ gia không nhãn mác. Hình ảnh cắt từ clip

Thông thường, để có được 1 mẻ bánh mì thơm ngon thì phải cần tới 5-6 tiếng. Tuy nhiên, tại các xưởng bánh mì quy mô nhỏ thế này thì thời gian làm bánh được rút ngắn 1 nửa. Theo thông tin từ ANTV, hiện nay vì lợi nhuận nên nhiều cơ sở sản xuất bánh mì đã cho thêm chất phụ gia kali bromat để rút ngắn thời gian nướng bánh một nửa.

Được biết, kali bromat là hợp chất dạng bột, có màu trắng, là một chất oxy hóa cực mạnh, có tác dụng làm giảm thời gian nướng, làm bánh nở nhanh, tăng độ xốp và giữ hương vị cho chiếc bánh mỳ.

Kali bromat có tác dụng làm giảm thời gian nướng, làm bánh nở nhanh, tăng độ xốp và giữ hương vị cho chiếc bánh mỳ. Hình ảnh cắt từ clip

Tại Việt Nam, chất phụ gia kali bromat không có mặt trong danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm, ban hành kèm theo thông tư số 27 ngày 30 tháng 11 năm 2012 của Bộ y tế.

Đến chuyên gia cũng “rùng mình”

Nghe đến việc nhiều cơ sở sản xuất bánh mì đang sử dụng kali bromat vì mục đích thương mại, PGS-TS Trần Hồng Côn, Khoa Hóa – Trường Đại học Khoa học Tự Nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) cũng khá bất ngờ. Ông cho biết kali bromat thực ra là một chất oxy hóa cực mạnh, nếu ăn phải tồn dư của nó thì người ăn sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Còn nếu kali bromat không tồn dư sẽ tạo thành bromua, tuy nhiên hàm lượng bromua ở trong thực phẩm có giới hạn rất thấp, nếu vượt ngưỡng cho phép thì cũng gây hại cho người.

“Trước đến nay tôi chưa từng thấy ai cho kali bromat vào thực phẩm. Họ có thể nghe từ đâu hoặc học theo từ đâu đấy. Nhưng đây là việc làm nguy hiểm rất cần phải nhìn nhận lại 1 cách nghiêm túc”, PGS-TS Trần Hồng Côn cho hay.

Giải thích thêm về tác hại của bromat trong bánh mì, PGS-TS Trần Hồng Côn cho biết:

Khi người ta đưa kali bromat vào trong bánh mì thì nó sẽ oxy hóa tất cả các hợp chất có trong bánh (như bột, đường, protein…), tạo thành các hợp chất gây độc như hợp chất hữu cơ, thậm chí có thể tạo ra brom hữu cơ, độc ngang clo hữu cơ, tiềm ẩn rủi ro cực kỳ cao.

Vì lợi ích thương mại, nhiều cơ sở kinh doanh đã bỏ qua những tác hại nghiêm trọng của bromat, họ chỉ thấy các phản ứng sinh khí, khiến ổ bánh mì nở bung ra mà không hề biết khí đó sinh ra có thể là khí brom, cũng có thể là các hợp chất của brom hữu cơ, cực kỳ độc hại.

Theo chuyên gia, ngay cả người làm bánh mì cũng sẽ ít nhiều bị phơi nhiễm, nhưng nguy hiểm nhất vẫn là người ăn, tính rủi ro rất cao. Khi liên tục hấp thụ kali bromat tồn dư, chất oxy hóa mạnh này sẽ phá hủy các tế bào, làm biến đổi gen, đặc biệt là có khả năng gây ung thư lên thận, tuyến giáp và nhiều bộ phận khác của cơ thể.

Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng bày tỏ thắc mắc kali bromat vốn rất đắt, hiếm, thường được dùng trong phòng thí nghiệm nhưng không hiểu sao nhiều cơ sở lại có thể mua và sử dụng được.

“Rất có thể họ đã sử dụng chất kali bromat công nghiệp“, PGS-TS Trần Hồng Côn nói.

PGS. Côn cho biết cần phải đưa loại bột mà các cơ sở sản xuất dùng đến cơ quan chức năng kiểm định xem thực chất là gì, có đúng là kali bromat không hay còn có những gì nguy hiểm hơn thế.

Tổng kết lại, vị chuyên gia khẳng định nếu các cơ sở sản xuất bánh mì sử dụng kali bromat để bánh mì được to, chín nhanh hơn thì vô cùng đáng trách. PGS-TS Trần Hồng Côn nói:

“Thứ nhất, chất này gây độc

Thứ 2, chất này không hợp pháp dùng trong thực phẩm

Thứ 3, hậu quả để lại khôn lường, rủi ro rất lớn”.

Lưu ý để an toàn khi ăn bánh mìBánh mì rất khó gây ngộ độc vì hầu hết nguyên liệu sử dụng bánh đều lành tính, tuy nhiên ăn loại bánh mì không đảm bảo an toàn lại có khả năng tích tụ các hóa chất gây hại lâu ngày, ảnh hưởng đến sức khỏe sau này.

Theo các chuyên gia, người tiêu dùng không nên chủ quan khi lựa chọn. Đặc biệt, khi mua bánh cần lưu ý:

– Nên chọn loại bánh mì rõ nguồn gốc, thành phần. Không nên chọn bánh mì có đường xẻ cánh cao và cứng vì đây là loại sử dụng nhiều chất phụ gia kali bromat.

– Nếu ruột bánh không đặc mà bánh có độ xé cánh cao thì không nên lựa chọn.

Trên con đường làng nhỏ hẹp của một xã ngoại ô Hà Nội, một ông lão lom khom đẩy xe trứng cũ kỹ, áo quần lấm lem, nụ cười móm mém nhưng đôi mắt lại ánh lên tia nhìn tinh anh. Không ai hay biết, ông lão “bán trứng nghèo” này thực chất là một doanh nhân nổi tiếng đất Bắc, với tài sản hàng chục tỷ đồng. Nhưng hôm nay, ông không đi dự hội nghị, không họp hành, không ngồi trong văn phòng máy lạnh—ông đến đám hỏi của con trai, để thử lòng cô dâu tương lai. Liệu cô gái trẻ có đủ tấm lòng để bước vào gia đình ông? Hay mọi thứ chỉ là lớp vỏ hào nhoáng?

Ông Lê Văn Tòng – 62 tuổi – là một doanh nhân có tiếng trong ngành sản xuất vật liệu xây dựng ở miền Bắc. Dù đã giao phần lớn công việc cho con trai là Lê Đức Thành (28 tuổi), nhưng ông Tòng vẫn là người cầm trịch các quyết định lớn. Người dân ở thị trấn Gia Lâm ai cũng biết đến gia đình ông – giàu có, tử tế, sống khép kín nhưng luôn giúp đỡ bà con lúc khó khăn.

Thành – con trai ông – học Đại học Xây dựng, có tài, sống giản dị, không khoe của. Gần đây, anh yêu một cô gái tên là Hương – quê ở Nam Định, làm nhân viên kế toán trong một công ty liên doanh Nhật. Cô hiền lành, nhẹ nhàng, có học thức, nhưng lại sinh ra trong một gia đình nghèo. Thành nói với cha: “Con muốn cưới cô ấy. Hương tuy nghèo nhưng sống tử tế, hiểu chuyện.”

Ông Tòng không phản đối, nhưng trong lòng vẫn canh cánh nỗi lo. Ông từng chứng kiến bạn bè mình khổ sở vì con dâu ham tiền, coi thường nhà chồng nghèo. “Tiền bạc có thể kiếm lại được, nhưng con dâu nếu không tử tế thì hại cả đời,” ông thầm nghĩ.

Sau nhiều đêm suy tính, ông nảy ra một ý tưởng “kỳ quái” mà chỉ người từng trải như ông mới nghĩ ra. Ông sẽ giả làm một ông lão bán trứng nghèo, ăn mặc rách rưới, xuất hiện trong buổi lễ ra mắt nhà gái. Ông muốn xem phản ứng của Hương – con dâu tương lai – nếu tưởng bố chồng mình là một người nghèo khổ.

“Thành, đám hỏi này để bố đi một mình,” ông nói với con trai. “Con cứ bảo bố đi vắng, có việc công tác gấp. Để xem cô ấy ra sao.” Thành hơi ngạc nhiên nhưng hiểu ý cha. Dù không hoàn toàn đồng tình, nhưng anh cũng muốn biết Hương đối xử thế nào trong một tình huống “thử thách”.

Hôm ấy, ông Tòng đội mũ vải, đi dép tổ ong, mặc chiếc áo sơ mi cũ sờn vai, đẩy một chiếc xe trứng nhỏ cà tàng. Trên xe, ông để vài vỉ trứng gà ta, vài bó rau muống già, và một bình nước cũ.

Khi đến ngõ nhà Hương ở Nam Định, ông dựng xe bên ngoài, rồi gõ cửa. Mẹ Hương – bà Thìn – ra mở cửa, nhìn thấy ông lão thì tưởng là người bán trứng nên nói: “Hôm nay nhà có việc, bác để mai quay lại nhé!”

“Dạ… tôi là bố của Đức Thành, đến lễ dạm ngõ với gia đình ạ…” – ông Tòng nói, cúi đầu chào. Cả nhà sững người. Hương từ trong nhà bước ra, mặt đầy bối rối, còn bà Thìn thì thảng thốt: “Thế… bác là… bác Tòng thật ạ?”

Ông Tòng cười hiền: “Tôi nghèo, không giống lời đồn, mong bà thông cảm.”

Không khí trong nhà chùng xuống. Một vài họ hàng xì xào. Có người lẩm bẩm: “Chà, nhà này đồn đại giàu lắm cơ mà…”

Bà Thìn bắt đầu tỏ thái độ không vui. “Cháu Hương nhà tôi ngoan ngoãn, học hành tử tế. Cũng mong lấy người xứng đáng…”

Ông Tòng không nói gì, chỉ gật gù.

Lúc đó, Hương cầm ly nước ra mời ông. Cô không tỏ vẻ chán ghét, cũng không xu nịnh. Cô ngồi xuống cạnh ông, hỏi nhỏ: “Cháu xin lỗi, bác đi đường có mệt không ạ? Bác… có muốn cháu lấy khăn lau tay không?”

Cử chỉ nhỏ ấy khiến ông Tòng khựng lại. Ông nhìn kỹ cô gái ấy, thấy ánh mắt thật thà, hơi lúng túng nhưng đầy quan tâm. Không phải vì ông là ai, mà vì cô thật sự muốn tiếp đãi tử tế một người khách.

“Cháu biết không,” ông nói nhỏ, “Bác già rồi, giả làm ông lão nghèo cho vui thôi. Thật ra, bác không bán trứng.”

Hương tròn mắt ngơ ngác. Trước khi kịp phản ứng, bà Thìn đã đứng lên nói với giọng khó chịu: “Thôi thế này nhé bác, con gái tôi nó còn trẻ, chúng tôi cũng không muốn giấu gì… nhưng thật sự thì… nhà bác nghèo quá, có lẽ không hợp…”

Ông Tòng chưa kịp nói gì thì Hương đứng phắt dậy: “Mẹ!” – giọng cô gắt lên, lần đầu tiên. “Mẹ nói gì vậy? Người giàu hay nghèo đâu phải là cái để coi thường người khác. Mẹ đã dạy con phải tôn trọng tất cả mọi người mà?”

Cả nhà im lặng.

Hương quay sang ông Tòng, hai mắt rưng rưng: “Bác… bác là bố của anh Thành, cháu không quan tâm bác làm gì hay bác có bao nhiêu tiền. Cháu chỉ cần biết bác là người cha của người cháu yêu, và cháu sẽ cư xử với bác như với bố ruột mình.”

Đó là khoảnh khắc ông Tòng cảm thấy tim mình lặng đi. Một sự xúc động xen lẫn niềm vui khó tả. Ông đã tìm được câu trả lời.

Sau khi Hương đứng lên phản bác lời mẹ, căn phòng rơi vào một khoảng lặng ngột ngạt. Ánh mắt mọi người đổ dồn về cô gái nhỏ bé đang cố giữ bình tĩnh, còn bà Thìn thì lúng túng, không biết giấu mặt vào đâu. Riêng ông Tòng – người cha trong vai “ông lão bán trứng” – thì ngồi lặng im, nhìn con dâu tương lai với ánh mắt xúc động.

Một lúc sau, ông Tòng chậm rãi đứng lên, cúi đầu nói:

“Cảm ơn cháu, Hương… lời cháu nói hôm nay, bác sẽ nhớ suốt đời.”

Rồi ông quay sang bà Thìn, giọng trầm xuống nhưng vẫn giữ sự điềm tĩnh:

“Thưa chị, xin lỗi vì đã khiến chị và gia đình hiểu lầm. Tôi không phải bán trứng thật. Tôi chỉ muốn biết con dâu tương lai của tôi có trái tim như thế nào.”

Tất cả mọi người đều sửng sốt. Bà Thìn mở to mắt, lắp bắp:

“Bác… bác là… ông Lê Văn Tòng? Chủ công ty VLXD Bắc Việt ạ?”

Ông Tòng gật đầu nhẹ. Không cần ồn ào, không cần ai giới thiệu – chỉ cần ánh mắt và khí chất ấy cũng đủ khiến người ta nhận ra ông không phải người tầm thường.

Bà Thìn khựng lại như vừa trúng một cú sốc. Những lời xì xào từ họ hàng lúc trước giờ chuyển sang nịnh nọt:

“Ôi giời ơi, sao bác không nói sớm…”
“Đúng là người có học, thử lòng con dâu… cháu Hương nhà tôi tốt lắm bác ạ…”
“Hồi nãy chị Thìn nói vậy là do căng thẳng, bác đừng để bụng…”

Nhưng ông Tòng chỉ mỉm cười nhẹ, không trách, cũng không nói thêm gì. Ông quay sang Hương, giọng ôn tồn:

“Hôm nay, bác đến với bộ dạng nghèo nhất có thể… cháu không khinh thường, lại còn quan tâm. Bác cảm ơn cháu. Thành nhà bác chọn cháu, bác yên tâm rồi.”

Hương bối rối, nước mắt ứa ra vì xúc động lẫn áp lực. Cô không nghĩ sự việc lại thành ra như vậy.

Đúng lúc đó, Thành xuất hiện.

Anh mặc sơ mi trắng, dáng đi gấp gáp, mặt đầy lo lắng. Anh đã dõi theo từ xa, nhưng không thể ngồi yên khi thấy tình hình căng thẳng. Thành bước vào, vòng tay ôm lấy Hương và nói:

“Anh xin lỗi. Đây là kế hoạch của bố anh. Anh chỉ muốn chắc rằng em cưới anh – không phải vì anh có gì, mà vì em thực sự yêu và tôn trọng gia đình anh.”

Hương gục đầu vào ngực Thành. Cô khóc – không vì tủi thân – mà vì cảm thấy được thấu hiểu, được tin tưởng.

Gia đình Hương được mời lên Hà Nội để “chính thức ra mắt” sau sự kiện hôm ấy. Lần này, ông Tòng đón tiếp bằng sự trân trọng đúng mực – không màu mè, không khoe của – nhưng từng chi tiết đều cho thấy gia đình ông rất nền nếp, gia giáo.

Bà Thìn khi đặt chân vào căn biệt thự sang trọng, nhìn thấy cách ông Tòng nói chuyện giản dị, cách người giúp việc lễ phép, cách con trai ông cúi đầu chào mẹ vợ tương lai – bỗng nhiên bà thấy mình nhỏ bé và có phần xấu hổ. Nhưng ông Tòng không nhắc lại chuyện cũ, ông thậm chí còn chủ động gắp đồ ăn mời bà:

“Chị ăn thử món này, là món mẹ cháu Thành hay nấu ngày xưa. Tôi học theo thôi…”

Chính sự tử tế của ông khiến bà Thìn cảm thấy được bao dung. Sau bữa ăn, bà xin lỗi:

“Tôi thành thật xin lỗi bác. Tôi là người mẹ thương con, nên lúc đầu nhìn thấy… tưởng bác nghèo, tôi sợ con gái mình sẽ khổ… nhưng giờ tôi hiểu, khổ nhất không phải là nghèo – mà là không có tấm lòng.”

Ông Tòng cười, rót trà mời bà:

“Không ai đúng trọn vẹn, cũng không ai sai mãi mãi. Chỉ cần biết thay đổi thì đã quý hơn bạc vàng.”

Đám cưới của Thành và Hương diễn ra vào đầu mùa thu Hà Nội, thời tiết se lạnh, trời trong xanh, không một gợn mây. Không gian tổ chức cưới được dựng lên tại khu vườn nhà ông Tòng – không cầu kỳ nhưng ấm cúng, sang trọng.

Nhiều người dự đám cưới hôm đó vẫn nhắc lại câu chuyện “ông bán trứng kỳ lạ” trong lễ hỏi. Nó như một bài học thực tế hơn bất kỳ lời khuyên nào về việc chọn bạn đời, chọn gia đình để gắn bó.

Khi cô dâu bước ra, ông Tòng đứng lên trao cho Hương một hộp nhỏ. Trong đó không phải vàng bạc, mà là… một vỉ trứng gà ta – giống như ngày hôm ấy ông đẩy xe đến nhà cô.

Mọi người cười ồ lên. Hương cầm vỉ trứng, rưng rưng.

“Cháu sẽ giữ nó suốt đời – như một kỷ vật của lòng người cha.”

Ông Tòng khẽ gật đầu, đôi mắt ông cũng hoe đỏ.

“Và từ hôm nay, bác có thêm một đứa con gái.”

Trong một thế giới ngày càng bị chi phối bởi vật chất, lòng người dễ bị đánh đổi bởi đồng tiền, thì câu chuyện của ông Tòng và Hương là một minh chứng: Chân thành không bao giờ lỗi thời. Một trái tim tử tế có thể vượt qua mọi lớp vỏ giàu nghèo, sang hèn – để tìm thấy nhau giữa dòng đời đầy thử thách.

Một chiếc máy bay chở khách của hãng hàng không Air India tới Anh đã gặp nạn khi vừa cất tại sân bay ở thành phố Ahmedabad, Ấn Độ.

Máy bay chở 242 người rơi chỉ sau vài phút cất cánh

Vào ngày lúc 13:40 giờ ngày 12/6 (giờ địa phương), chiếc máy bay Boeing 787-8 Dreamliner của hãng Air India, chở theo 242 người trên đường đến Gatwick (Anh) đã bất ngờ rơi thẳng xuống khu vực gần sân bay chỉ vài phút sau khi cất cánh.

Được biết, trên khoang có 169 người Ấn Độ, 53 người Anh, 7 người Bồ Đào Nha, 1 người Canada và 11 trẻ em, trong đó có 2 trẻ sơ sinh. Ngoài ra, còn có 2 phi công và 10 tiếp viên hàng không.

Hiện trường vương vãi mảnh máy bay

Camera từ người dân ghi lại khoảnh khắc kinh hoàng cho thấy máy bay mất độ cao nhanh chóng, phần mũi hướng lên, trước khi đâm sầm vào một tòa nhà và phát nổ, tạo thành quả cầu lửa màu cam bao trùm cả khu vực.

Một nhân chứng sống tại hiện trường mô tả: “Mọi người trong tòa nhà nhảy xuống từ tầng hai, tầng ba để thoát thân. Nhưng chiếc máy bay đang cháy rừng rực vẫn lao tới. Chúng tôi đã cố gắng giúp đưa người bị thương đến bệnh viện.”

Những hình ảnh được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy một cột khói khổng lồ bốc lên từ hiện trường vụ tai nạn, nằm gần khu vực sân bay.

Hãng hàng không lên tiếng

Trên nền tảng X, Air India đã đưa ra tuyên bố ngắn gọn sau vụ tai nạn: “Chuyến bay AI171, từ Ahmedabad – London Gatwick đã gặp sự cố vào ngày hôm nay, 12 tháng 6 năm 2025. Hiện tại, chúng tôi đang xác minh các thông tin chi tiết và sẽ cập nhật thêm trong thời gian sớm nhất.”

Không còn ai sống sót

Cảnh sát trưởng khu vực GS Malik cho biết “Có vẻ như không ai sống sót trong vụ tai nạn máy bay” khi các đội cứu hộ tiếp tục tìm kiếm thi thể trong đống đổ nát.

Chiếc máy bay mang số hiệu AI171 đã lao xuống khu dân cư, đâm vào một ký túc xá một trường đại học y và các văn phòng lân cận, gây ra một vụ nổ lớn kèm đám cháy nghiêm trọng. Cảnh sát cho biết, nhiều người dân địa phương cũng có thể đã thiệt mạng, tuy nhiên con số thương vong cụ thể vẫn đang được xác định.

Theo lực lượng cứu hộ, ít nhất 30 thi thể đã được tìm thấy bên trong tòa nhà bị ảnh hưởng.

Theo truyền thông địa phương, ít nhất 133 người được xác nhận tử vong trong vụ tai nạn máy bay ở Ahmedabad, Ấn Độ.

Theo News18, ít nhất 133 người thiệt mạng sau khi một chuyến bay của Air India bị rơi gần sân bay Ahmedabad vào 12/6. Sự cố xảy ra khi chuyến bay của Air India chở 232 hành khách và 10 thành viên phi hành đoàn cất cánh đến London lúc 1h17 chiều.

Máy bay chở 169 người Ấn Độ, 53 người Anh, 7 người Bồ Đào Nha và một hành khách Canada. Có thể nhìn thấy khói dày đặc từ Dharpur gần khu vực Meghaninagar ở Ahmedabad.

Đội cứu hỏa đã nhanh chóng đến hiện trường và các đội ứng phó khẩn cấp đang được huy động. Các nhà chức trách vẫn chưa xác nhận nguyên nhân vụ tai nạn.

Theo dữ liệu ban đầu, máy bay đạt độ cao khoảng 250 mét trước khi bất ngờ giảm độ cao và lao xuống đất, chỉ sau ít phút rời khỏi đường băng. Ngay sau khi nhận được tín hiệu khẩn cấp “Mayday” từ phi công, kiểm soát không lưu mất toàn bộ liên lạc với máy bay.

Hình ảnh từ hiện trường cho thấy một cột khói dày đặc bốc lên từ khu vực rơi, nằm ngoài rìa sân bay. Các đội cứu hộ nhanh chóng có mặt, với hơn hai chục xe cứu thương và lực lượng cứu hỏa được điều động.

Một số hành khách bị thương được đưa đi cấp cứu tại các bệnh viện gần đó. Khu vực quanh sân bay bị phong tỏa để đảm bảo hoạt động cứu hộ không bị gián đoạn, đồng thời các tuyến đường lân cận cũng được điều tiết để tránh ùn tắc giao thông.

Air India đã lập đường dây nóng hỗ trợ thân nhân các hành khách. Trong danh sách hành khách được cho là có cả một bộ trưởng bang Ấn Độ.

Air India xác nhận sự cố trong một thông báo ngắn, cho biết họ đang xác minh toàn bộ thông tin và sẽ cập nhật sớm nhất trên các kênh chính thức.

Chủ tịch Tập đoàn Tata – đơn vị sở hữu Air India – ông N. Chandrasekaran bày tỏ “nỗi buồn sâu sắc trước thảm kịch thương tâm” và khẳng định ưu tiên hàng đầu hiện nay là hỗ trợ các nạn nhân và gia đình họ. Một trung tâm khẩn cấp cũng được thành lập để cung cấp thông tin và hỗ trợ tâm lý.

Theo các nguồn tin cấp cao của Bộ Hàng không Dân dụng Ấn Độ, các nhà điều tra đã đến hiện trường, vào cuộc tìm nguyên nhân vụ tai nạn chuyến AI171 của Air India.

Hiện trường vụ máy bay chở 242 người rơi ở Ấn Độ, la liệt mảnh vỡ. (Nguồn: ANI)

Tháng nào tôi cũng gửi chị dâu mười triệu để phụng dưỡng mẹ già bảy mươi tuổi. Vậy mà một lần về quê, tôi thấy bà ngồi lặng lẽ ăn bữa cơm chan nước lọc, bên cạnh nồi canh chỉ toàn nước với vài cọng rau muống úa. Tôi hỏi, bà cười, nói quen rồi. Tôi quay sang chị dâu – chị nhún vai:
“Xót thì mang về mà nuôi!”
Tôi không nói gì. Chỉ rút trong cặp ra một tờ giấy A4 trắng. Đặt lên bàn.
“Tí nữa chị ký vào đây. Không thì quỳ xin lỗi mẹ đi.”

Quê tôi là một xã nghèo thuộc huyện Hải Hậu, Nam Định. Mùa hè trời nắng như thiêu, mùa đông thì mưa phùn gió bấc, gió hun hút thổi từ ngoài đê vào từng cơn lạnh tê tái. Nhà tôi nằm cuối làng, lợp ngói đỏ, cũ kỹ mà ấm cúng. Ba tôi mất sớm, mẹ tần tảo nuôi tôi và anh Hai ăn học nên người.

Anh Hai là con trưởng, ở lại quê lo hương khói cho tổ tiên. Tôi – út trong nhà – lên Hà Nội làm kỹ sư xây dựng, vừa mới lập gia đình năm ngoái. Cuộc sống của tôi không phải quá giàu sang, nhưng đủ ăn đủ mặc. Tháng nào tôi cũng gửi đều đặn mười triệu về quê cho mẹ. Nhưng mẹ tôi không có điện thoại, nên mọi liên lạc đều qua chị dâu.

Chị dâu tôi – chị Thắm – là người đàn bà khéo miệng, ăn nói nhẹ nhàng. Trong làng ai cũng bảo tôi có phước vì có chị dâu đảm đang. Nhưng tôi thì không chắc. Lần nào về quê, tôi cũng thấy mẹ tôi gầy hơn, da nhăn nheo, tóc rụng lưa thưa. Bà ít nói, chỉ cười gượng khi tôi hỏi han.

Hôm ấy, tôi bất ngờ về quê mà không báo trước. Trời Hà Nội oi bức, tôi bắt chuyến xe khách đêm, về đến đầu làng lúc tờ mờ sáng. Nhà anh Hai vẫn đóng cửa im lìm, tôi mở cổng đi vào, vừa bước tới sân thì nghe tiếng lách cách trong bếp.

Tôi lặng lẽ bước lại gần. Mẹ tôi đang ngồi trước mâm cơm, bát cơm trắng chan nước rau, bên cạnh là nồi canh chỉ toàn nước trong, không một cọng thịt, không một miếng cá.

Tôi chết sững.

“Mẹ ăn gì thế này?” – Tôi hỏi, giọng nghẹn.

Mẹ ngước lên, giật mình, rồi cười hiền:
“Ơ, con về đấy à? Sáng mẹ ăn nhẹ thế thôi, già rồi ăn không được nhiều.”

Tôi ngồi xuống, không nói gì. Rót cho mẹ ly nước, tôi nhìn quanh gian bếp – chiếc tủ lạnh cũ hỏng nằm chỏng chơ, mấy cái hũ gia vị rỗng không, nồi cơm điện tróc hết lớp chống dính. Căn bếp trống hoác.

Khoảng tám giờ sáng, chị Thắm từ chợ về, tay xách bịch rau với vài quả cà pháo. Vừa thấy tôi, chị giật mình:
“Ôi, em về mà không báo chị chuẩn bị đồ ăn đón!”

Tôi gật đầu, rồi thẳng thắn hỏi:
“Tháng nào em cũng gửi tiền, mẹ ăn thế này là sao?”

Chị dâu tôi im lặng một lúc rồi cười nhạt:
“Tiền thì nhiều việc phải chi. Nhà cửa, điện nước, thuốc men… Với lại, bà già rồi, ăn uống đơn giản, bà có đòi hỏi gì đâu.”

Tôi gằn giọng:
“Chị nói vậy mà nghe được à? Sáng nay mẹ chan cơm với nước luộc rau đấy. Còn tiền em gửi thì chị dùng vào đâu?”

Chị thở dài, có vẻ bực:
“Nếu em xót thì… mang về mà nuôi. Ai cấm đâu?”

Tôi sững sờ.

Câu nói đó – tưởng như bình thường – lại như lưỡi dao cắt vào lòng tôi. Tôi nhìn mẹ – bà đã cúi mặt từ lúc nào, hai bàn tay run run ôm chiếc khăn rằn cũ mèm. Tôi hiểu rồi. Bà sợ con cái mâu thuẫn, sợ mình là gánh nặng.

Tôi không nói thêm lời nào. Chỉ lấy ra từ cặp một tờ giấy A4. Tôi đã chuẩn bị từ lâu, đề phòng ngày này.

Trên đó là một bản cam kết: “Tôi – Nguyễn Thị Thắm – đồng ý hoàn trả toàn bộ số tiền em chồng tôi đã gửi trong vòng 6 tháng gần đây nếu bị phát hiện sử dụng sai mục đích phụng dưỡng mẹ già, hoặc xin lỗi mẹ trước mặt gia đình dòng họ.”

Tôi đặt tờ giấy lên bàn, giọng điềm tĩnh:
“Tí nữa chị ký vào đây. Hoặc quỳ xin lỗi mẹ. Tùy chị chọn.”

Chị Thắm tái mặt.

Còn tôi, quyết rồi. Mẹ tôi xứng đáng được sống tử tế hơn – không phải bằng tiền – mà bằng cả lòng biết ơn.

Chị Thắm đứng lặng người trước tờ giấy A4 trắng toát, đôi mắt dao động như đang đấu tranh dữ dội. Gian bếp vốn nhỏ, nay bỗng chật chội bởi không khí nặng như đè nén. Mẹ tôi vẫn ngồi đó, đôi bàn tay già nua đan vào nhau run run, không nhìn ai.

Tôi biết, trong thâm tâm bà không muốn mọi chuyện rùm beng. Nhưng nếu tôi im lặng như trước đây, thì sẽ còn bao nhiêu bữa cơm chan nước lọc nữa? Mẹ tôi có thể chịu đựng, nhưng tôi – con ruột của bà – thì không thể.

Chị Thắm cười gượng, giọng đổi khác, mềm hẳn:

“Em ơi, chị nói thế lúc nóng giận, chứ có ai ác gì với mẹ đâu. Mẹ cũng hiểu mà… Phải không mẹ?”

Mẹ tôi ngước lên, ánh mắt rối bời. Bà khẽ gật đầu, nhưng tôi nhìn thấy rõ trong ánh mắt bà một điều khác – một sự cam chịu chứ không phải đồng tình.

Tôi không rút lại tờ giấy.

“Không có chuyện hiểu hay không hiểu. Có sai thì phải nhận. Mẹ tôi không phải người ăn xin để sáng ra phải chan nước lọc sống qua bữa.”

Chị Thắm bắt đầu mất kiên nhẫn:

“Rồi rồi. Muốn gì? Em tính dạy chị cách làm dâu à? Hay là muốn giành mẹ về nuôi để chứng minh điều gì?”

Tôi lạnh giọng:

“Không phải giành. Là để mẹ được sống như con người.”

Chị bặm môi. Một phút. Hai phút. Cả căn bếp chỉ còn tiếng đồng hồ tích tắc.

Cuối cùng, chị gạt tờ giấy ra, không ký. Nhưng rồi bất ngờ – chị quỳ xuống. Phía trước là mẹ tôi, người run lẩy bẩy. Chị cúi đầu thật thấp:

“Mẹ… con xin lỗi. Con sai. Con biết sai rồi.”

Tôi đứng sững. Không ngờ chị lại chọn cách này. Nhưng lời xin lỗi ấy… có phải là thật lòng?

Mẹ tôi thì òa khóc. Bà kéo chị Thắm dậy, lắc đầu liên tục:

“Thôi, thôi… mẹ không giận gì cả. Mẹ biết nhà cũng khó. Các con đừng vì mẹ mà mâu thuẫn.”

Tôi lặng người. Đúng là mẹ tôi, suốt đời chỉ biết nghĩ cho người khác. Đến lúc chịu thiệt, bà cũng không muốn ai phải cúi đầu.

Lúc đó, anh Hai từ ngoài đồng về. Thấy cảnh tượng trước mặt, anh thả cái cuốc xuống, chạy vào hỏi dồn:

“Gì đấy? Có chuyện gì?”

Tôi kể lại mọi chuyện. Anh Hai im lặng rất lâu, rồi gằn giọng, không nhìn chị:

“Tôi không biết ở nhà em đối xử với mẹ thế nào, nhưng từ nay tôi sẽ là người giữ tiền, lo cho mẹ. Còn em… biết điều thì sống cho tử tế. Bằng không thì… đi.”

Chị Thắm giãy nảy:

“Anh dám nói thế với tôi à? Tôi sống với nhà anh bao nhiêu năm nay, anh không nhìn thấy tôi cực khổ thế nào sao?”

“Khổ đâu chưa thấy, chỉ thấy mẹ càng ngày càng tội nghiệp.” – anh Hai dằn từng chữ.

Không khí gia đình vỡ vụn như chiếc bát rơi xuống nền gạch. Mẹ tôi chỉ biết ôm đầu, rưng rức:

“Thôi các con ơi… mẹ không cần gì cả. Đừng vì mẹ mà vợ chồng lục đục.”

Tôi quay sang nắm tay mẹ, mắt cay xè:

“Mẹ không cần, nhưng con cần. Con cần mẹ sống được yên ổn, tử tế. Còn họ có nhận ra lỗi hay không, để mặc họ.”

Sau bữa cơm trưa hôm đó, tôi gọi điện cho vợ. Tôi nói rõ ý định:
“Anh muốn đón mẹ lên Hà Nội. Ở với mình. Em đồng ý chứ?”

Cô ấy im lặng vài giây, rồi nhẹ nhàng:

“Đón mẹ lên đi anh. Em lo được.”

Tôi chưa bao giờ thấy mình biết ơn vợ đến vậy.

Tối hôm ấy, tôi lên phòng mẹ, gói ghém đồ đạc. Bà vẫn chần chừ:

“Mẹ quen rồi. Ở nhà cho thoải mái. Trên ấy mẹ không quen đâu.”

Tôi nắm tay bà:

“Trên ấy có con. Mẹ không cần quen với thành phố. Chỉ cần quen với bữa cơm có cá, có canh, với tiếng cười bữa tối. Thế là đủ.”

Mẹ nhìn tôi, đôi mắt rưng rưng, rồi khẽ gật đầu.

Nửa năm sau, mẹ tôi đã tăng được gần bốn ký. Mỗi sáng, bà ra ban công tưới cây, chăm mấy chậu rau húng, rau răm. Chiều đến, tôi và vợ về, mẹ nấu cơm sẵn, chờ ba người cùng ăn. Bữa cơm có canh chua cá rô, có thịt kho tàu, có cả chén nước mắm pha đúng kiểu quê.

Tờ giấy A4 năm nào tôi vẫn giữ, kẹp giữa quyển sổ ghi chép trên bàn làm việc. Không phải để nhắc lại lỗi lầm, mà để nhắc bản thân – có những điều tưởng như nhỏ nhặt, nhưng lại là giới hạn của lòng người.

Một bữa cơm chan nước lọc, đôi khi chính là giọt nước tràn ly.

Sáng nào nhà bà Ngân cũng mất một con gà. Ở quê, chuyện này cũng là bình thường — mèo, chuột, trộm vặt hay trẻ con phá phách. Nhưng đến ngày thứ mười lăm, bà phát hiện một chiếc vòng cổ cũ kỹ nằm giữa chuồng, dính đầy lông gà và bùn đất. Vấn đề là… chiếc vòng ấy bà đã chôn cùng chồng mình cách đây bốn năm.

Bà Ngân năm nay ngoài bảy mươi, sống một mình trong căn nhà ngói cũ ở xóm Trầu Cau, một làng nhỏ ven sông Hậu. Ngày trẻ bà nổi tiếng khéo tay, giỏi bếp núc, nên lũ cháu nội ngoại ai cũng quý. Chồng bà – ông Ba Kính – mất cách đây bốn năm vì ung thư gan, để lại cho bà một mảnh vườn, vài sào ruộng và một chuồng gà sau hè mà ông hay gọi đùa là “kho lúa sống”.

Gà với bà Ngân không chỉ là kế sinh nhai. Chúng là bạn, là tiếng gáy buổi sáng, là niềm vui mỗi chiều đi thả cơm trộn cám, nghe chúng tranh nhau cục cục mà cười cả buổi.

Vậy mà hơn nửa tháng nay, sáng nào dậy bà cũng thấy chuồng thiếu mất một con. Không dấu vết, không xáo trộn. Cánh cửa vẫn đóng, ổ rơm vẫn nguyên, chỉ có vài sợi lông gà vương dưới đất như bằng chứng duy nhất. Đầu tiên là con trống vàng, rồi tới con mái đẻ đều, sau là đám gà con. Đến hôm nay, con gà thứ mười lăm đã biến mất.

Người trong xóm bàn tán đủ kiểu:

– “Chắc trộm quen nhà. Giỏi lắm, không để lại dấu.”
– “Hay là chuột lớn? Có bữa tôi thấy cả con gà bị chuột cắn chết đấy.”
– “Không chừng… là do con Diễm đó mày, con đó hồi trước trộm vịt nhà ông Tư.”

Bà Ngân bán tín bán nghi. Cái bà lo không hẳn là mất gà – bà có lương hưu, vài trăm bạc mỗi tháng, sống cũng đủ. Điều khiến bà ám ảnh là cảm giác bất lực, như thể có ai đó – hay điều gì đó – đang âm thầm lấy đi từng mảnh bình yên của bà mà bà không thể ngăn được.

Chiều hôm đó, bà gọi thằng Nghĩa – cháu nội – về ở vài hôm. Nghĩa học đại học ở Cần Thơ, nghỉ hè tranh thủ về quê. Nó tháo vát, lanh lợi, lại thương bà nội.

– “Nội để con lắp camera coi ai bắt gà,” nó nói, vừa mở balo lôi ra mấy dây cáp và cái điện thoại cũ làm thiết bị ghi hình.

Bà Ngân cười hiền:
– “Máy móc gì cho lắm, ai bắt thì bắt, còn mấy con cũng chẳng tiếc…”

Nhưng tối hôm ấy, bà mất ngủ. Trằn trọc suốt đêm. Đến khoảng hai giờ sáng, có tiếng động nhẹ ngoài vườn. Bà lắng tai. Một thứ âm thanh lạ – như tiếng chân người nhưng chậm, mềm, không dứt khoát.

Bà khẽ kéo cửa sổ nhìn ra. Trăng mờ, cây cối đổ bóng rối rắm. Rồi… bà thấy một bóng người – hoặc cái gì giống người – đứng lom khom trước chuồng gà. Bà không hét, không dám cử động, chỉ biết nhìn chằm chằm trong bóng tối.

Sáng hôm sau, chuồng lại thiếu một con. Nhưng lần này, có thêm thứ gì đó.

Nghĩa gọi bà lại xem:
– “Nội! Coi nè!”

Trên đất là một chiếc vòng cổ bằng đồng cũ kỹ. Mặt vòng có khắc chữ “K” nhòe mờ vì thời gian. Bà Ngân lặng người, tay run run. Chiếc vòng ấy… là của ông Kính. Vật kỷ niệm cưới của hai vợ chồng, được chôn theo ông ngày đưa tang.

Bà Ngân ngồi sụp xuống, đôi mắt đục ngầu bỗng long lanh nước.

– “Sao nó lại ở đây…? Không thể nào…”

Nghĩa đứng ngơ ngác. Nó không hiểu gì cả.

Bà chỉ nói khẽ:
– “Chuyện này không phải trộm… cũng không phải chuột đâu con…”

Ba ngày tiếp theo, bà Ngân không ngủ. Bà bắt đầu ngồi ở hiên nhà mỗi đêm, một ấm trà và cây đèn dầu bên cạnh. Nghĩa lo, nhưng bà gạt đi:

– “Tao quen rồi. Giờ không rõ là ai thì đêm nào cũng lo như kiến bò trong lòng.”

Đêm thứ ba, khoảng 2 giờ sáng, trời trở gió. Bà Ngân thấy bóng dáng ấy lần nữa. Vẫn hình người lom khom, bước chân chậm rãi, lần mò từng bước như một người già.

Bà chậm rãi bước ra khỏi hiên, tay cầm đèn. Ánh sáng vàng rọi lên cái bóng ấy. Đó là một người đàn ông, mặc áo bà ba cũ sờn, tóc bạc, dáng lưng còng quen thuộc đến nhói tim.

– “Ông… Kính…?” – bà thì thào.

Người đàn ông quay lại. Gương mặt nhòe trong ánh sáng, không rõ nét. Nhưng đôi mắt… đôi mắt ấy không thể lẫn đi đâu được. Là ánh nhìn của ông mỗi chiều đi thả gà, mỗi tối uống chén trà, mỗi lần bà đau đầu mà ông lặng lẽ bóp vai.

Rồi ông cất tiếng, nhẹ như gió:

– “Bà còn nhớ lời hứa không… gà năm đó tôi nuôi cho thằng Bảo… để Tết năm nay nó về ăn bữa cuối.”

Rồi ông biến mất, như sương tan giữa ánh trăng.

Bà Ngân quỵ xuống.

Sáng hôm sau, bà gom lại những gì còn lại: 5 con gà. Gửi Nghĩa đem lên thành phố bán giúp. Tiền lời, bà gửi vào tài khoản cho Bảo – đứa cháu trai lớn đã hai năm chưa về, đang điều trị ung thư máu ở viện Chợ Rẫy.

Vài ngày sau, Bảo gọi về. Nó khóc:

– “Nội… con không biết sao… mà viện nói có một ông lão trả tiền đợt hóa trị cho con rồi…”

Từ đó, chuồng gà không mất con nào nữa. Mỗi sáng, bà Ngân vẫn dậy sớm, nấu ấm trà, ngồi trên hiên nhà nhìn ra vườn. Bà không tìm lời giải cho chuyện đã xảy ra. Chỉ biết mỗi khi nghe tiếng gà gáy đầu thôn, bà lại thấy lòng ấm lên, như có ai đó vẫn đang quanh quẩn đâu đây, chăm sóc cho bà – và cho cả những đứa cháu nhỏ – theo một cách dịu dàng mà người sống đôi khi không hiểu nổi.