Sau 1 tuần tìm kiếm, lực lượng chức năng vẫn chưa tìm thấy nạn nhân rơi xuống “hố tử thần”, trong khi nước tại hố dâng trở lại gây khó khăn cho công tác cứu nạn.

Sáng 2/6, bà Hoàng Thị Thu Nguyệt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Na Rì (Bắc Kạn) cho biết, sau 1 tuần tìm kiếm, lực lượng chức năng vẫn chưa tìm thấy người đàn ông lái xe máy rơi xuống “hố tử thần” sâu 10m, dù đã áp dụng nhiều hình thức.

Bà Nguyệt chia sẻ, cấu trúc địa chất phức tạp của khu vực gây ra nhiều thách thức cho công tác tìm kiếm. Hố sụt được nhận định liên quan đến hệ thống hang ngầm, với nhiều tầng lớp đá vôi và các mạch nước ngầm mạnh, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào. Phạm vi tìm kiếm đã được mở rộng, đồng thời cơ quan chức năng đã huy động thêm thiết bị chuyên dụng và tăng cường lực lượng để đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm.

Nước tại “hố tử thần” dâng cao trở lại gây khó khăn cho công tác tìm kiếm nạn nhân.

“Công tác tìm kiếm và cứu nạn vẫn đang được tích cực triển khai, hy vọng sẽ tìm thấy nạn nhân. Tuy nhiên, với những diễn biến phức tạp tại hiện trường và những khó khăn về địa chất, có thể quá trình này sẽ còn kéo dài”, bà Nguyệt cho biết thêm.

Anh Lê Quang Giáp, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quận sự xã Kim Lư cho biết, kể từ 22h đêm 26/5 đến nay, hơn 10 cán bộ, chiến sĩ dân quân của xã Kim Lư túc trực 24/24h tại đây, phối hợp cùng các lực lượng triển khai các biện pháp cứu nạn, cứu hộ và tìm kiếm nạn nhân.

“Từ thời điểm nạn nhân rơi xuống “hố tử thần” tại xã Kim Lư, huyện Na Rì, là chừng ấy thời gian các cấp, ngành chức năng, đặc biệt là lực lượng cứu nạn, cứu hộ chạy đua với thời gian, không quản nguy hiểm, vất vả để tìm kiếm nạn nhân” , anh Giáp chia sẻ thêm.

Những ngày qua, công tác tìm kiếm gặp không ít khó khăn khi nước ở hố sụt tăng trở lại, gây trở ngại lớn cho lực lượng cứu hộ. Hiện trường vẫn được phong tỏa nghiêm ngặt, căng dây cảnh báo, và lực lượng cứu nạn đã dựng lều dã chiến, thay phiên nhau làm việc xuyên đêm để tìm kiếm người mất tích.

Cùng đồng hành với lực lượng chức năng, gia đình và người thân của nạn nhân Nguyễn Duy Ph. (36 tuổi) cũng ngày đêm túc trực tại hiện trường, không ngừng hy vọng và chờ đợi vào phép màu. Anh Nguyễn Duy Tiến (anh trai của nạn nhân Ph.), luôn có mặt tại hiện trường những ngày qua. Khuôn mặt anh hốc hác sau nhiều đêm mất ăn, mất ngủ vì lo lắng.

Anh Nguyễn Duy Tiến ngồi dõi theo lực lượng chức năng tìm kiếm em trai dưới “hố tử thần”.

“Cả nhà tôi đều rất sốc và lo lắng. Chúng tôi chỉ mong cơ quan chức năng và lực lượng cứu hộ cố gắng hết sức để tìm thấy em tôi, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào để gia đình không phải day dứt”, anh Tiến nghẹn ngào chia sẻ.

Theo anh Tiến, Ph. là con út, chưa lập gia đình, làm lao động tự do.

“Ph. ở cùng và lo cho bố mẹ già. Em hiền lành, sống tình cảm và chưa bao giờ để ai phải phiền lòng trong cuộc sống” , anh Tiến cho biết thêm.

Như Báo Điện tử VTC News đưa tin, khoảng 21h ngày 26/5, anh Nguyễn Duy Ph. (36 tuổi, ở xã Kim Hỷ, huyện Na Rì) lái xe máy chạy tốc độ cao đâm vào khu vực đang được rào chắn cảnh báo nguy hiểm do xuất hiện hố sụt lớn nằm giữa dải phân cách trên Quốc lộ 3B. Sau đó, cả người và xe rơi xuống hố sâu.

Ngay sau khi nhận được thông tin, UBND huyện Na Rì đã khẩn trương chỉ đạo lực lượng gồm bộ đội, công an và dân quân tổ chức tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ. Lực lượng chức năng đã sử dụng nhiều thiết bị hiện đại và thủ công như camera chuyên dụng, máy bơm dã chiến, các công cụ cơ khí… để phục vụ việc tìm kiếm nhưng vẫn chưa thể tìm thấy nạn nhân.

Lực lượng chức năng dùng câu liêm, sào gắn móc để chọc xuống đáy hố tìm kiếm nạn nhân.

“Hố tử thần” nằm trên Quốc lộ 3B là một trong 7 hố ở xã Kim Lư xuất hiện trong khoảng hai tháng qua. Hố có đường kính hơn 10m, sâu khoảng 10m. Lực lượng chức năng đã đổ vật liệu xuống nhưng đều bị cuốn trôi. Chính quyền đã quây rào, cấm các xe lưu thông.

Ngày 14/5, UBND tỉnh Bắc Kạn quyết định công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai với hiện tượng hố sụt lún tại xã Kim Lư, huyện Na Rì. Hiện tượng này đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, tài sản của người dân trong khu vực (xung quanh khu vực sụt lún có 21 hộ, 92 nhân khẩu tại thôn Hiệp Lực, xã Kim Lư và khoảng 12 ha đất nông nghiệp).

UBND tỉnh yêu cầu huyện Na Rì và ngành chuyên môn sử dụng các vật liệu để lấp đầy các hố sụt, theo dõi hiện tượng sụt lún, kịp thời phát hiện dấu hiệu, khoanh vùng nguy hiểm. Đồng thời địa phương chủ động sơ tán, di dời Nhân dân ra khỏi nơi nguy hiểm, bố trí chỗ ở và bảo đảm hậu cần cho người dân tại nơi sơ tán.

Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đề xuất hỗ trợ thêm 2 nhóm người cao tuổi chưa có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Hiện chính sách hỗ trợ người cao tuổi được thực hiện theo Nghị định số 20/2021/NĐ-CP; sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 76/2024/NĐ-CP.

Theo khoản 5 Điều 5 Nghị định 20/2021/NĐ-CP, có 4 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.

Một là, người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng; hoặc có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng nhưng người này đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng.

Hai là, người cao tuổi từ đủ 75 tuổi đến 80 tuổi thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo (không thuộc trường hợp thứ nhất) đang sống tại địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đặc biệt khó khăn.

Ba là, người từ đủ 80 tuổi trở lên (không thuộc trường hợp thứ nhất) mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trợ cấp xã hội hằng tháng.

Bốn là, người cao tuổi thuộc diện hộ nghèo, không có người có nghĩa vụ và quyền phụng dưỡng, không có điều kiện sống ở cộng đồng, đủ điều kiện tiếp nhận vào cơ sở trợ giúp xã hội nhưng có người nhận nuôi dưỡng, chăm sóc tại cộng đồng.

Từ ngày 1.7 trở đi, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực, bổ sung thêm trợ cấp hưu trí xã hội dành cho người cao tuổi.

Hiện Chính phủ đã có dự thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 về trợ cấp hưu trí xã hội.

Theo dự thảo, có 2 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Thứ nhất là nhóm từ đủ 75 tuổi trở lên; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.

Thứ hai là nhóm từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.

Đồng thời với việc bổ sung 2 nhóm người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội như trên thì 2 nhóm người cao tuổi đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng (nhóm thứ hai và thứ ba theo Điều 5 Nghị định 20) bị bãi bỏ. 2 nhóm này chuyển sang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Mức trợ cấp xã hội cho người cao tuổi hàng tháng từ 1.7.2025. Ảnh: Hương Nha

“Mày tưởng mang 200 triệu về đây là đại ân với gia đình tao sao? Ở nhờ thì biết thân biết phận!”

Câu nói như nhát dao xuyên qua tim Nga. Cô đứng chết lặng sau cánh cửa khép hờ, tim đập thình thịch, như muốn nổ tung trong lồng ngực. Đôi chân run lẩy bẩy, chỉ một bước nữa thôi cô đã ngã quỵ. Không ai biết rằng, người chị dâu dịu dàng ngày thường, người anh trai luôn chở che năm nào, lại có thể nói ra những lời ấy khi tưởng cô không nghe thấy.

Nguyễn Thị Minh Nga, 29 tuổi, vừa trải qua một cuộc ly hôn đầy tổn thương sau ba năm chung sống với Khánh – một người đàn ông có tiền, có địa vị, nhưng lại thiếu trái tim. Họ cưới nhau vội vàng trong những năm tháng tuổi trẻ mơ mộng, để rồi tỉnh giấc trong một cuộc sống đầy ngột ngạt và kiểm soát. Anh ta giàu, nhưng sự giàu có ấy chỉ khiến Nga thấy mình nhỏ bé và vô dụng. Cuối cùng, Nga rời đi với một khoản chia tay là 200 triệu đồng – số tiền mà Khánh đưa ra như để “mua” lại sự im lặng.

Không cha mẹ, không bạn thân đủ thân để ngỏ lời, Nga chỉ còn một nơi để nương tựa – nhà anh trai ruột, anh Minh, sống ở ngoại ô Hà Nội, cùng vợ là chị Thủy và một bé trai 6 tuổi.

Căn nhà 2 tầng, mái thái màu xanh lơ, nằm lọt thỏm giữa dãy phố buôn bán sầm uất. Anh Minh làm kỹ sư xây dựng, còn chị Thủy bán mỹ phẩm online tại nhà. Khi Nga đề nghị được ở nhờ vài tháng để ổn định tâm lý và tìm việc, chị Thủy cười nhẹ:
“Chị em với nhau mà em khách sáo vậy, cứ coi đây là nhà mình.”

Nga tin lời ấy. Cô tin vào sự cởi mở mà chị dâu thể hiện. Cô tin anh trai vẫn là người luôn dang tay che chở như ngày cô còn nhỏ. Nhưng cô đã quên mất, thời gian thay đổi lòng người. Và hôm nay, cô đã nghe thấy điều không nên nghe thấy…

Sáng hôm đó, Nga dậy sớm hơn thường lệ. Đêm qua cô mất ngủ, trằn trọc cả đêm trong căn phòng nhỏ tầng hai – vốn là kho chứa đồ, được dọn dẹp sơ sài để cô tạm ở. Nga đi xuống tầng một định pha trà thì nghe thấy tiếng thì thầm từ trong phòng ngủ vang ra.

Chị Thủy nói, giọng nhỏ nhưng dứt khoát:
“Anh à, em nói thật, nó ở mãi thế này em chịu không nổi. Em vừa đi đếm lại tiền tiết kiệm, giờ nó rút ra 200 triệu, lại chưa có việc, ở đây ăn không ngồi rồi. Nó có phải trẻ con đâu. Ly hôn thì kệ nó, ai biểu không biết giữ chồng.”

Anh Minh thở dài:
“Ừ… nhưng dẫu sao cũng là em gái anh. Nó không có ai ngoài anh cả.”

“Thì anh giúp thì giúp, nhưng em nói thẳng, em không chịu cảnh phải hầu thêm một người lớn nữa. Nó ở đây thêm một tháng là em bứt rứt. Mình còn có con nữa.”

Tim Nga lạnh ngắt. Cô lùi bước về phòng, không pha trà nữa. Một cảm giác nhục nhã và lạc lõng tràn ngập.

Những ngày sau đó, Nga sống như một chiếc bóng. Cô cố gắng phụ chị Thủy việc nhà, chăm cháu, giặt giũ, nấu ăn… nhưng mọi cố gắng của cô dường như không làm không khí bớt nặng nề. Ánh mắt chị dâu vẫn lơ đãng, lời nói vẫn lạnh tanh. Cô cảm nhận rõ ràng mình chỉ là “người dưng trong nhà này”, một vật cản tạm thời mà ai cũng đang chờ ngày biến mất.

Có lần Nga để quên vỏ hộp sữa trong bồn rửa, chị Thủy nói trước mặt con trai:
“Người lớn mà ở nhờ còn bày bừa, sao mà làm gương được?”
Nga cúi đầu xin lỗi. Thằng bé thì hỏi ngây thơ:
“Mẹ ơi, sao dì Nga không có nhà?”

Không ai trả lời.

Trong lúc chật vật tìm việc, Nga nhận ra: ra đi khỏi cuộc hôn nhân không có nghĩa là sẽ tìm lại tự do ngay lập tức. Sự lạnh lùng từ gia đình, sự khắt khe từ người thân ruột thịt khiến cô hiểu rằng: đôi khi, mất mát không chỉ đến từ ly hôn, mà từ chính những người ta từng tin tưởng nhất.

Một ngày nọ, Nga nhận được cuộc gọi từ một người bạn cũ – Hương, bạn học cấp ba, hiện làm trong ngành truyền thông.
“Mày vẫn ở Hà Nội à? Tao đang cần một người phụ trợ cho dự án nội dung, có muốn thử không?”
Nga như người sắp chết đuối vớ được phao.
“Có! Tao làm được. Bất cứ việc gì!”

Hương cho cô công việc viết bài PR, lương không cao nhưng đủ để bắt đầu. Quan trọng hơn, cô được làm việc từ xa – điều kiện phù hợp nhất với hoàn cảnh hiện tại.

Tối hôm đó, Nga ngồi bên cửa sổ căn phòng nhỏ, nhìn ra khoảng sân sau nơi cây khế nhà anh trai vẫn trổ hoa. Gió mùa hè dịu nhẹ, hương khế thoang thoảng. Dù lòng nặng trĩu, Nga vẫn thì thầm một mình:
“Mình không thể mãi sống nhờ, không thể mãi bị thương hại. Phải sống lại… cho mình.”

Nga quyết định: cô sẽ dọn ra khỏi đây sau khi nhận được lương tháng đầu tiên.

Tròn một tháng sau cuộc trò chuyện định mệnh đó, Minh Nga rời khỏi căn nhà của anh trai trong một buổi sáng oi ả đầu tháng Bảy. Không ai tiễn, không nước mắt bịn rịn. Chị Thủy thậm chí còn giả vờ bận livestream bán hàng khi Nga dắt vali xuống cầu thang.

Chỉ có bé Bin, cháu cô, chạy theo và nói:
“Dì Nga đi đâu thế? Bao giờ dì về chơi với Bin nữa?”

Nga cúi xuống, ôm cháu vào lòng, mắt cay xè.
“Dì đi làm rồi. Lúc nào Bin nhớ, bảo ba chở qua nhà dì nha.”

Căn phòng mới của Nga là một gác trọ nhỏ cuối một con hẻm ở quận Cầu Giấy. Diện tích vỏn vẹn 15 mét vuông, mái tôn thấp, mỗi khi trời nắng lên là nóng như thiêu. Nhưng nó là của cô – không ai đuổi, không ai nhắc nhở, không ai khinh thường.

Tiền thuê 1 triệu rưỡi một tháng, điện nước tính riêng. Nga mua nồi cơm điện cũ, cái bếp hồng ngoại, vài bộ quần áo second-hand và một cái quạt máy. Đêm đầu tiên ngủ trên chiếc nệm trải sàn, không máy lạnh, mồ hôi nhễ nhại, Nga vẫn cảm thấy nhẹ lòng hơn bao giờ hết. Ít nhất đây là sự nghèo tự chọn, không phải cảnh ăn nhờ ở đậu.

Công việc với Hương tiến triển tốt. Ban đầu chỉ là viết các bài quảng cáo ngắn, sau Hương tin tưởng giao thêm nội dung phát triển thương hiệu cho các dự án nhỏ. Tiền không nhiều, nhưng ổn định. Nga siêng năng, tỉ mỉ, sẵn sàng học lại từ đầu. Mỗi ngày, cô làm việc từ sáng sớm đến tối muộn, đọc tài liệu, học viết, rèn kỹ năng chỉnh sửa hình ảnh cơ bản.

Cô mua một bàn làm việc nhỏ, kê sát cửa sổ để tận dụng ánh sáng. Mỗi buổi sáng, cô đun nước pha trà, mở laptop cũ, ngồi vào bàn, cảm giác mình là chính mình, không phải cái bóng tạm thời trong nhà người khác.

Rồi một ngày, Hương gọi điện, giọng hồ hởi:
“Công ty đối tác mời tao làm dự án truyền thông du lịch, họ cần người đi viết trải nghiệm. Mày đi được không? Tao ứng cử mày đó.”

Nga sững người. Đi xa, trải nghiệm, viết về thế giới ngoài kia? Đó là điều cô chưa bao giờ dám nghĩ tới từ sau ly hôn.

“Tao đi.” Nga trả lời chắc nịch. “Tao cần bước ra.”

Chuyến đi đầu tiên là tới Tam Đảo. Nga mang theo cuốn sổ nhỏ và máy ảnh cũ. Cô ghi chép tỉ mỉ từ món bún suối đến cảm giác sương mù tràn vào cổ áo lúc sáng sớm. Cô bắt đầu viết những dòng miêu tả có hồn, có chiều sâu – không còn là những đoạn quảng cáo vô cảm. Đêm về, cô gửi bài viết cho Hương. Một tuần sau, bài được đăng, nhận được hàng ngàn lượt chia sẻ.

Người ta bắt đầu biết đến bút danh “Minh Nga” trên các blog du lịch. Một số bên nhỏ lẻ nhắn tin mời hợp tác. Tiền thu nhập của Nga tăng gấp đôi, rồi gấp ba. Cô vẫn sống trong căn gác trọ nhỏ, nhưng mua được máy tính mới, sách viết và bắt đầu để dành – chẳng phải để dựa vào ai nữa, mà để làm chủ cuộc sống.

Một chiều cuối năm, Nga về thăm nhà anh Minh sau nhiều tháng. Cô mua quà cho cháu, cho cả chị Thủy – hộp serum hàng xách tay mà chị từng bán. Lúc cô bước vào, chị Thủy lúng túng:
“Ô, Nga về chơi hả? Bữa giờ thấy em viết báo, nổi tiếng ghê.”

Anh Minh nhìn cô, ánh mắt có phần hối lỗi:
“Anh nghe cháu nó kể em dọn ra ở, anh cũng buồn. Lúc đó… thôi thì, anh sai rồi.”

Nga mỉm cười, dịu dàng nhưng dứt khoát:
“Không sao đâu anh. Em cũng nên đi để tự lớn. Cảm ơn vì đã cho em chỗ ở khi em không còn gì. Giờ thì em ổn rồi.”

Tối hôm đó, Nga ngồi xe buýt trở về căn phòng nhỏ của mình. Gió lạnh táp vào mặt, nhưng trong lòng cô ấm lạ kỳ.

Cô mở điện thoại, nhận được email từ một tạp chí du lịch quốc tế:
“Chúng tôi rất ấn tượng với phong cách viết của bạn. Bạn có hứng thú cộng tác chuyên mục ‘Trải nghiệm Việt Nam’ trong 6 tháng tới không?”

Nga bật cười – nhẹ nhàng, thanh thản. Cô mở laptop, viết dòng đầu tiên của bài viết mới:
“Từ một mái nhà lạnh giá, tôi đã học được cách sống ấm áp lại từ chính nơi nhỏ bé nhất…”

“Tôi chưa từng mơ mộng gì cao sang. Làm vợ lẽ, tôi chấp nhận đứng sau. Nhưng tôi không nghĩ rằng mình lại đứng trước sự thật này…”

Ngọc – 28 tuổi, quê gốc ở Tiền Giang, lên Sài Gòn làm kế toán từ năm 23 tuổi. Không nổi bật về sắc vóc, nhưng cô có đôi mắt biết cười và cách nói chuyện mềm mại khiến người ta dễ mến. Chính sự nhẹ nhàng đó khiến ông Cường – một doanh nhân ngoài 50, góa vợ gần 3 năm – phải lòng cô ngay lần đầu gặp mặt tại một buổi tiệc liên hoan công ty.

Ngọc biết thân phận mình khác biệt. Ông Cường có ba người con lớn – hai gái, một trai – đều đã trưởng thành và có công việc riêng. Dù chưa chính thức phản đối, ánh mắt của họ nhìn cô luôn khiến Ngọc phải rút lại một bước, sống lặng lẽ như một cái bóng sau lưng chồng.

Cuộc hôn nhân giữa cô và ông Cường diễn ra chóng vánh, thậm chí không tổ chức rình rang. Một buổi tiệc nhỏ chỉ có vài người thân cận, không thiệp mời, không đăng ký trên mạng xã hội. Ngọc không bận tâm. Cô nghĩ, chỉ cần ông yêu thương và che chở cho cô là đủ.

Vậy mà, đúng một tháng sau ngày cưới, ông Cường sụp đổ tại nhà tắm, được đưa vào bệnh viện trong tình trạng suy gan nặng. Chuỗi ngày sau đó là chuỗi tin dữ dồn dập. Kết luận từ Bệnh viện Chợ Rẫy: ông mắc ung thư gan giai đoạn cuối, di căn sang phổi và xương, tiên lượng sống không quá 3 tháng.

Khoảng thời gian đó, cả nhà sống trong trạng thái treo lơ lửng giữa hy vọng mong manh và chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất. Nhưng có một điều không ai ngờ – trước khi sức khỏe suy sụp hoàn toàn, ông Cường đã triệu tập luật sư và lập di chúc.

Di chúc có mặt đầy đủ vợ chính thức (đã mất), ba người con và Ngọc – vợ mới cưới. Luật sư công bố ngắn gọn:

• Nhà đất đứng tên ba mẹ con trước đây giữ nguyên.

• Cổ phần công ty chia đều cho ba người con, mỗi người 20%.

• Tài khoản tiết kiệm trị giá 30 tỷ đồng tại ngân hàng ACB, chủ tài khoản là ông Cường, sẽ được chuyển toàn quyền sở hữu cho bà Nguyễn Thị Ngọc – người vợ hiện tại.

Sự im lặng bao trùm căn phòng. Hai cô con gái chỉ biết mím môi. Người con trai út, tên Duy, gằn giọng:
– Ba đang bị bệnh, đầu óc tỉnh táo không?

Ông Cường, dù thở khó khăn, vẫn ráng nói:
– Của cải chỉ là phù du. Tao sống được thêm ngày nào, tao muốn người bên cạnh tao lúc cuối cùng được yên ổn.

Ngọc cúi mặt, tim đập hỗn loạn. Cô chưa bao giờ đòi hỏi điều gì. Nhưng từ giây phút đó, cô biết mình đang đứng giữa cơn bão ngầm.

49 ngày sau khi ông Cường mất, Ngọc mới dám đến ngân hàng ACB, chi nhánh Nguyễn Đình Chiểu, để tất toán sổ tiết kiệm mà chồng đã để lại.

Cô ăn mặc gọn gàng, không trang điểm, cầm theo sổ tiết kiệm và bản sao di chúc có công chứng. Nhân viên ngân hàng đón tiếp lịch sự, kiểm tra hồ sơ, rồi mời cô ngồi đợi để xác nhận thông tin từ phòng nghiệp vụ.

Khoảng 15 phút sau, một nhân viên nữ quay lại, nở nụ cười có phần gượng gạo:

– Dạ chị Ngọc, rất tiếc phải thông báo… tài khoản tiết kiệm này đã bị tất toán vào ba ngày sau khi ông Cường qua đời.

Ngọc như chết lặng:
– Không thể nào. Chị kiểm tra lại giúp em. Em cầm theo cả bản di chúc công chứng đây…

Cô gái kia lúng túng:
– Em hiểu… Nhưng theo hồ sơ giao dịch, số tiền 30 tỷ đồng đã được rút sạch tại quầy chính chi nhánh Phan Đăng Lưu vào ngày 03 tháng trước, tức sau đám tang ông Cường hai ngày. Người rút là… chính chủ tài khoản.

– Chính… chủ tài khoản? Nhưng chồng em mất rồi!

Người nhân viên đưa ra bản sao giao dịch. Ký tên rõ ràng: Trần Văn Cường. Có ảnh chụp camera giám sát đính kèm, mặc dù mặt người trong ảnh đội nón, đeo khẩu trang. Chữ ký khớp đến từng nét.

Ngọc rùng mình. Cảm giác như cô đang rơi vào một hố sâu không đáy.

Cô trở về nhà trong trạng thái thất thần. Di chúc vẫn đây, ngân hàng xác nhận tài khoản có thật, nhưng tiền đã không cánh mà bay. Cô gọi cho luật sư – người từng soạn di chúc cho chồng – để hỏi ý kiến. Ông chỉ nói một câu:

– Nếu chữ ký đúng là của ông Cường, mà lại rút sau ngày mất, thì có thể đây là một vụ giả mạo giấy tờ hoặc ai đó lợi dụng lỗ hổng pháp lý để chiếm đoạt tài sản. Em cần báo công an.

Ngọc ngồi xuống, rút điện thoại gọi cho một người: Linh – người bạn thân từ thời đại học, hiện đang là phóng viên điều tra.

– Linh ơi… Tớ nghĩ tớ vừa bị lừa. Nhưng là một kiểu lừa ghê rợn, kiểu như trong phim. Tớ cần cậu giúp.

Bên kia đầu dây, Linh chỉ im lặng vài giây rồi trả lời:

– Gặp tớ tối nay. Mang hết giấy tờ theo. Tớ có vài người quen trong ngành ngân hàng, để xem có gì bất thường.

Ngọc cúp máy, nhìn ra khoảng sân sau – nơi trước kia ông Cường thường uống trà sáng mỗi cuối tuần. Mọi thứ quá yên bình so với những gì vừa xảy ra. Nhưng trong lòng cô, một cơn giông đã nổi lên.

“Đôi khi, thứ đáng sợ nhất không phải là mất tiền… mà là phát hiện ra người thân cận nhất chưa từng đứng về phía mình.”

Tối hôm đó, tại một quán cà phê nhỏ trên đường Lý Chính Thắng, Linh – bạn thân của Ngọc – ngồi đối diện cô với vẻ mặt nghiêm túc hiếm thấy.

– Tớ đã xem kỹ lại bản photo giao dịch ngân hàng mà cậu gửi. Chữ ký rất giống, nhưng có vài điểm không ổn, đặc biệt là ảnh camera. Người trong ảnh cao hơn ông Cường ít nhất 10cm. Và còn nữa – hôm giao dịch đó, ông ấy đã mất 3 ngày rồi. Không ngân hàng nào cho người chết rút tiền cả, trừ khi…

Ngọc tiếp lời, giọng nghẹn lại:

– …trừ khi có người dùng giấy tờ giả.

Linh gật đầu, rút trong túi ra một tập hồ sơ mỏng:

– Tớ nhờ được một người bạn bên ngân hàng ACB check lại hồ sơ gốc. Trong đó có CMND photo, sổ hộ khẩu photo, cả giấy chứng tử cũng có. Tất cả đều mang tên ông Cường – nhưng giấy chứng tử bị sửa ngày bằng bút xóa, rất vụng. Tớ thấy có mùi giả mạo rất nặng.

– Vậy tại sao ngân hàng vẫn cho rút?

– Vì thủ tục bên ngân hàng đó vốn lỏng lẻo, nhất là với khách VIP. Có thể người rút tiền mang đầy đủ giấy tờ, đúng tên, đúng chữ ký. Nhân viên không phát hiện được gì bất thường.

Ngọc siết chặt tay. Từ bối rối chuyển thành tức giận.

– Vậy ai làm chuyện này? Ai có thể tiếp cận đủ giấy tờ, đủ thông tin để giả mạo cả ông Cường?

Linh không trả lời ngay. Cô mở điện thoại, lướt vài tấm hình:

– Cậu xem đi. Đây là ảnh camera khác từ quầy ngân hàng. Tớ xin được bản gốc chưa bị che. Dù người kia che mặt kỹ… nhưng tớ để ý đôi tay có hình xăm nhỏ phía cổ tay trái – một bông sen đen.

Ngọc ngỡ ngàng:
– Hình xăm đó… là của Duy, con trai út của anh Cường.

Mọi nghi ngờ giờ đây quy tụ vào một người: Duy – con trai duy nhất của ông Cường.

Ngọc không muốn tin, nhưng càng nghĩ lại càng hợp lý. Duy từng theo dõi sát sao tình trạng của ông Cường những ngày cuối, là người tiếp cận hồ sơ, giấy tờ gốc nhiều nhất. Là người từng nói trước mặt Ngọc rằng “thằng nào lấy được 30 tỷ đó chắc phải qua xác tôi.”

Một tuần sau, Linh giúp Ngọc gửi đơn trình báo đến công an kinh tế TP.HCM kèm bằng chứng. Vụ việc được khởi tố điều tra vì dấu hiệu giả mạo giấy tờ, chiếm đoạt tài sản.

Ngọc bị gọi lên lấy lời khai nhiều lần, đối chất cả với đại diện ngân hàng. Trong khi đó, Duy vẫn im hơi lặng tiếng, tuyệt nhiên không lộ diện.

Một tháng sau, bất ngờ xảy ra. Công an tạm giữ Duy để điều tra vì phát hiện trong máy tính cá nhân của anh ta có file scan giấy tờ giả mang tên ông Cường, các bản tập ký giả và một video tập luyện chữ ký.

Ngọc đến đồn công an với tâm trạng phức tạp. Cô không biết khi gặp lại Duy, mình sẽ nói gì.

– Sao anh lại làm vậy? – Cô hỏi trong cuộc đối chất.

Duy nhìn cô, cười khinh:

– Vì cô là ai mà xứng đáng nhận số tiền đó? Cô sống với ba tôi chưa đầy hai tháng, còn tôi là con ruột. Tôi không để cô ung dung cầm 30 tỷ rồi biến mất.

– Đó là quyết định của ba anh. Ông ấy yêu thương ai là quyền của ông ấy. Anh không có quyền thay đổi điều đó.

Duy gằn giọng:

– Tôi chỉ lấy lại những gì đáng ra thuộc về tôi.

Ngọc không trả lời. Cô nhìn Duy – không còn là một người con trai lễ độ như những ngày đầu. Mà là một kẻ đang đứng trên bờ vực tội phạm vì sự ích kỷ.

6 tháng sau…

Tòa tuyên Duy 2 năm tù treo vì tội sử dụng giấy tờ giả để chiếm đoạt tài sản, do lần đầu phạm tội và khắc phục hậu quả bằng cách chuyển hoàn toàn 30 tỷ lại cho người thừa kế hợp pháp – Ngọc.

Vụ việc gây chấn động trong giới doanh nhân. Nhiều người quen biết ông Cường không khỏi bất ngờ. Nhưng Ngọc từ chối mọi phỏng vấn. Cô âm thầm chuyển về Tiền Giang, mua một miếng đất nhỏ ven sông, mở một quán cà phê mang tên “An Thảo” – theo tên cây mà ông Cường từng thích trồng.

Trong một lần gặp lại Linh, bạn cô hỏi:

– Cậu có thấy tiếc không? Nếu không có 30 tỷ đó, có lẽ cậu sẽ sống yên ổn hơn. Nhưng cậu đã bị hận thù nuốt chửng một thời gian dài.

Ngọc mỉm cười, lắc đầu:

– Không. Vì giờ đây, tớ biết giá trị thật sự không nằm ở số tiền. Mà là tớ đã không để sự thật bị chôn vùi theo cái chết của chồng mình.

– Nhưng cậu có hận Duy không?

Ngọc nhìn ra sông, ánh nắng rọi lên mặt nước lấp lánh.

– Không. Hận chỉ kéo mình xuống. Mà cuộc đời, mình phải đi lên.

Có sản phẩm thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử.

Trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến tại Quảng Đông, Trung Quốc mới đây đã công bố báo cáo khảo sát cho thấy trong số 50 đôi “dép trẻ em” được lấy mẫu từ 10 sản phẩm bán chạy nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử, có 25 đôi vượt quá tiêu chuẩn phthalate, với mức vượt quá trung bình là 365 lần và mức vượt quá cao nhất là 509 lần. Chủ đề liên quan “dép trẻ em độc hại” đã gây ra cuộc thảo luận sôi nổi và khiến các bậc phụ huynh Trung Quốc lo lắng.

Theo Lightning News, doanh số bán dép trẻ em đang đạt đỉnh gần đây. Giày nhựa kiểu dáng giống hãng Crocs không chỉ đẹp và dễ thương mà còn dễ mang, được trẻ em và phụ huynh yêu thích. Tuy nhiên, giày nhựa có nhiều nguy hiểm tiềm ẩn.

Báo cáo chỉ ra rằng một trong những mẫu được thử nghiệm vượt quá tiêu chuẩn 496 lần thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử. Tổng số mẫu vượt quá tỷ lệ tiêu chuẩn là trên 50%.

Phthalates là chất hóa dẻo giá rẻ. Sử dụng quá nhiều chất này có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Chất này được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là “chất gây ung thư loại 2B”. Tiếp xúc lâu dài có thể thấm qua da, xâm nhập vào cơ thể con người và can thiệp vào hệ thống nội tiết.

Chất độc hại này khi vượt ngưỡng cho phép không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn gây hại cho người lớn. Tiếp xúc với Phthalates lâu dài có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới và tiếp xúc với phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Các chuyên gia cũng nhắc nhở công chúng cách tránh nguy hại từ các sản phẩm này: “Nếu bạn ngửi thấy mùi hóa chất nồng nặc hoặc mùi nhựa cháy khi mở sản phẩm, vui lòng trả lại ngay lập tức. Vui lòng mua các sản phẩm đủ tiêu chuẩn có thành phần được ghi rõ ràng. Đế quá mềm hoặc giày dễ biến dạng có thể chứa quá nhiều chất dẻo. Hãy phơi giày mới và phơi trong 3 ngày. Môi trường nhiệt độ cao giúp giải phóng chất dẻo nhanh hơn.”

Thông tin hàng loạt dép nhựa trẻ em ‘made in China’ chứa hàm lượng chất độc hại gây ung thư, làm dậy thì sớm khiến cộng đồng mạng vô cùng hoang mang.

Mới đây, một báo cáo từ Trung Quốc đã khiến cộng đồng mạng, đặc biệt là các bậc phụ huynh, không khỏi hoang mang. Theo đó, trung tâm phát triển phúc lợi công cộng bảo vệ môi trường không rác thải Thâm Quyến tại Quảng Đông, Trung Quốc mới đây đã công bố một khảo sát cho thấy trong số 50 đôi “dép trẻ em” được lấy mẫu từ 10 sản phẩm bán chạy nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử, có 25 đôi vượt quá tiêu chuẩn phthalate, với mức vượt quá trung bình là 365 lần và mức vượt quá cao nhất là 509 lần.

Báo cáo chỉ ra rằng một trong những mẫu được thử nghiệm vượt quá tiêu chuẩn 496 lần thậm chí đã bán được hơn 1 triệu đôi trên các nền tảng thương mại điện tử. Tổng số mẫu vượt quá tỷ lệ tiêu chuẩn là trên 50%.

Trước đó, vào năm 2024, phóng sự điều tra “Đôi dép nhựa nguy hiểm cho trẻ em” của tờ The Paper (Thượng Hải, Trung Quốc) cũng đã làm rung động dư luận khi phơi bày thực trạng đáng lo ngại về chất lượng dép lê trẻ em bằng nhựa dẻo tại Trung Quốc.

Theo thông tin đăng tải, nhóm phóng viên điều tra đã mua 50 đôi dép lê bằng nhựa PVC dành cho trẻ nhỏ có doanh số bán hàng cao nhất trên 5 nền tảng thương mại điện tử lớn tại Trung Quốc. Nhóm điều tra cũng mua thêm 12 đôi dép trẻ em tại các cửa hàng ở Tứ Quý Thanh, Hàng Châu và thành phố Gia Hưng. Tất cả 62 đôi dép trẻ em được nhóm điều tra mang đi kiểm tra, giám định. Kết quả cho thấy, có 53 đôi vượt quá tiêu chuẩn hàm lượng chất hóa dẻo ester phthalate, tỷ lệ vượt tiêu chuẩn là 85%.

Nhiều dép trẻ em được bán trực tuyến có mẫu mã bắt mắt, nhiều hình thú hoạt hình, màu sắc rực rỡ, được nhiều phụ huynh yêu thích. (Ảnh: Weibo)

Những đôi dép nằm trong diện kiểm tra có đặc điểm chung là mẫu mã bắt mắt, nhiều hình thú hoạt hình, màu sắc rực rỡ, giá thành lại rẻ nên cực kỳ phổ biến với các gia đình có con nhỏ. Chính vì điều này, hàng triệu phụ huynh đã vô tình bị cuốn vào vòng nguy hiểm khi lựa chọn mua cho con chỉ dựa trên yếu tố tiện lợi và hấp dẫn về mặt thị giác.

Thông tin nhanh chóng lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là các nhóm cộng đồng cha mẹ tại Trung Quốc, làm dấy lên làn sóng phẫn nộ với những nhà sản xuất dép nhựa, vì lợi nhuận mà bất chấp sức khỏe của trẻ em.

Tại Việt Nam, khi thông tin này được chia sẻ, nhiều bậc phụ huynh cũng tỏ ra lo lắng, hoang mang. Không ít người kêu gọi không sử dụng các loại dép nhựa trôi nổi, không rõ nguồn gốc và yêu cầu cơ quan chức năng kiểm soát chặt hơn với các mặt hàng nhập khẩu, đặc biệt là sản phẩm dành cho trẻ em.

Phthalates là chất hóa dẻo giá rẻ. Sử dụng quá nhiều chất này có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm, hen suyễn, dị ứng và rối loạn tăng động giảm chú ý, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Chất này được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là “chất gây ung thư loại 2B”. Tiếp xúc lâu dài có thể thấm qua da, xâm nhập vào cơ thể con người và can thiệp vào hệ thống nội tiết. Chất độc hại này khi vượt ngưỡng cho phép không chỉ ảnh hưởng đến trẻ em mà còn gây hại cho người lớn. Tiếp xúc với Phthalates lâu dài có thể dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới và tiếp xúc với phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Rất nhiều người nộp thuế hiểu nhầm về các hành vi chuyển tiền vào tài khoản cá nhân dẫn đến rủi ro truy thu thuế hoặc hậu quả pháp lý khác. Vì vậy, chuyên gia nêu rằng cần hiểu đúng đúng bản chất để tuân thủ

Trả lời Tạp chí Đầu tư Tài chính, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas nhìn nhận, trong thực tế nhiều cá nhân, hộ kinh doanh thực hiện việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân nhưng nhiều trường hợp đã hiểu sai bản chất, dẫn đến các rủi ro tiềm tàng, bị truy thu thuế, nghiêm trọng hơn là các tội nặng hơn trong tương lai.

Do đó, ông Tuấn chia sẻ 5 hiểu sai thường thấy về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân mà người nộp thuế là cá nhân, hộ kinh doanh cần chủ động tìm hiểu để tuân thủ.

Thứ nhất, có đăng ký kinh doanh hay không đăng ký kinh doanh mà có hoạt động kinh doanh bán hàng, dịch vụ thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.

Ông Tuấn phân tích, thực trạng nhiều người kinh doanh trên thực tế nhưng không hề đăng ký kinh doanh và suy nghĩ đơn giản rằng mình có làm ăn cũng không ai biết, không ai quản lý, không thực hiện nghĩa vụ thuế. Ví dụ có độc giả thắc mắc rằng mình kinh doanh ô tô cũ, nhưng không đăng ký kinh doanh, thì nghĩa vụ thuế có xảy ra hay không.

Ông Tuấn khẳng định, khi một người đã thực hiện việc kinh doanh trên thực tế thì nghĩa vụ nộp thuế sẽ xảy ra.

“Sự hiểu nhầm này dẫn đến 2 hành vi rủi ro xảy ra là tội không đăng ký kinh doanh theo quy định hoặc trốn thuế (chưa thực hiện nghĩa vụ thuế)”, ông Tuấn nói thêm.
Một cửa hàng ăn uống đã ra thông báo: Quán tạm ngừng nhận chuyển khoản
Thứ hai, đó là vấn đề thanh toán bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản. Đa phần cá nhân, hộ kinh doanh cho rằng chỉ khi doanh thu phát sinh bằng cách chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, mới phải thực hiện nghĩa vụ thuế. Còn trường hợp thu tiền mặt có thể trốn thuế hoặc kê khai doanh thu thấp hơn thực tế không ai biết.

Vị đại diện Keytas cho rằng đây là một hiểu nhầm cực kỳ nguy hiểm bởi nghĩa vụ thuế nó xảy ra trên tổng doanh thu.

Trên thực tế, có nhiều nhà hàng, quán ăn chẳng hạn, họ thông báo chỉ nhận tiền mặt, không nhận chuyển khoản, mong quý khách thông cảm. Ông Tuấn đánh giá, những hộ kinh doanh như trên rất khó lòng hoạt động lâu dài, cơ quan thuế rất dễ chú ý đến những trường hợp này.

“Khi hành vi này xảy ra thì cơ quan thuế sẽ truy thu và rất dễ bị truy tố bởi đây là cố tình trốn thuế chứ không phải vô tình”, ông Tuấn quan ngại.

Hiểu nhầm thứ ba đó chính là việc nhiều cá nhân cho rằng, chia doanh thu ra nhiều tài khoản nhận tiền để làm giảm nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, ông Tuấn nhận định đây cũng là một sai lầm đối với người nộp thuế bởi tổng doanh thu sẽ được tính trên tổng tất cả các tài khoản của cá nhân đó.

Hiện phương thức định danh điện tử đã được áp dụng, dữ liệu của cơ quan thuế đang cập nhật, từ 1/7 quy định sử dụng mã số định danh cá nhân thay cho mã số thuế cũng được áp dụng cho cả cá nhân, hộ kinh doanh và doanh​ nghiệp.

“Các thông tin của người nộp thuế đã định danh trên VneID, liên kết trên tài khoản ngân hàng và ứng dụng eTax Mobile. Dữ liệu này có thể bí mật đối với cá nhân nhưng với các cơ quan chức năng, họ hoàn toàn có đầy đủ thông tin, chứng cứ để xem xét nghĩa vụ thuế của người nộp thuế”, ông Tuấn nêu rõ.

Ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas
Thứ tư, là hiểu nhầm về ghi nội dung nhận tiền. Cụ thể, người nộp thuế chủ quan cho rằng, nội dung chuyển khoản thanh toán không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ thì không ai biết và chỉ thực hiện nghĩa vụ thuế trên các nội dung liên quan đến mua bán hàng.

Theo ông Lê Văn Tuấn, đây cũng là một hiểu nhầm bởi tổng doanh thu vẫn có bất kể nội dung chuyển khoản ghi là gì đi chăng nữa. Và người nộp thuế cũng không nên thắc mắc tại sao cơ quan thuế biết được đó là tiền bán hàng.

Bởi cơ quan thuế, cơ quan chức năng khác họ có các biện pháp nghiệp vụ để xác minh được đó có phải là doanh thu của người nộp thuế hay không. Nếu người nộp thuế không giải trình được rõ ràng, nhà chức trách có cơ sở nghi là trốn thuế.

“Dù có ghi nội dung khác đi nhưng bản chất vẫn là dòng tiền kinh doanh, là bán hàng, cung cấp dịch vụ và thu tiền về”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cuối cùng, một vấn đề mà nhiều hộ, cá nhân kinh doanh cũng rất dễ hiểu sai đó là doanh thu kê khai không đến từ bán hàng và thu được tiền. Mà bản chất doanh thu kê khai thuế đến từ việc chuyển giao quyền sở hữu, sử dụng hàng hoá cho người mua, không phân biệt là đã thu được tiền hay chưa.

Đối với dịch vụ là thời điểm hoàn thành cung ứng dịch vụ, hoặc lúc thu tiền trước.

“Nghĩa vụ thuế xảy ra và người nộp thuế kê khai tại thời điểm nêu trên chứ không phải là đến khi thu được tiền mới thực hiện nghĩa vụ thuế. Rất nhiều hộ kinh doanh hiểu nhầm điều này”, ông Tuấn cho hay.

Từ 5 hiểu lầm thường xảy ra, ông Tuấn khuyên rằng đối với hộ kinh doanh cần thực hiện “tự kê khai thuế và tự chịu trách nhiệm”.

Do đó, khi người nộp thuế chủ động tiếp cận pháp luật thuế, tuân thủ kê khai thuế thì cơ quan thuế sẽ truy thu tiền thuế còn thiếu và tính lãi chậm nộp.

Còn nếu trường hợp phát hiện hành vi cố tình trốn thuế như không đăng ký kinh doanh, nhận tiền mặt, chia nhiều tài khoản nhận tiền khác nhau, ghi các nội dung chuyển tiền không liên quan đến mua bán hàng hoá, dịch vụ…đó là các hành vi cố tình trốn thuế.

Và khi đã có yếu tố cố tình, không chỉ truy thu, tính lãi mà có thể áp dụng các chế tài nặng hơn như truy tố, khởi tố hình sự, cấm xuất nhập cảnh… nhằm răn đe, xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế.

“Các cá nhân, hộ kinh doanh cần xác định mục tiêu lâu dài, chủ động tìm hiểu pháp luật thuế và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ. Tránh đối diện với các rủi ro pháp lý trong tương lai”, ông Tuấn kết luận.

Mẹ mất sớm, hai chị em tôi phải sống chung với dì ghẻ. Sáng nào đợi bố đi làm, bà ta cũng cho mỗi đứa một quả trứng, để rồi… lúc nào cũng bắt tôi phải nhường phần lòng đỏ cho em.

Tôi tên là Mai, năm nay mười hai tuổi. Em tôi là Tùng, mới lên chín. Chúng tôi sống ở một làng quê nhỏ ven sông ở tỉnh Hưng Yên. Nhà nghèo, mái ngói cũ kỹ, tường loang lổ. Mẹ mất khi Tùng mới lên bốn, tôi lên bảy. Bố tôi, ông Hải, là thợ hồ quanh làng, một mình gồng gánh nuôi con sau đám tang đẫm nước mắt.

Thời gian đầu sau khi mẹ mất, bố tôi không đành lòng đi bước nữa. Nhưng người đàn ông đơn độc, lại có hai đứa con thơ dại, cuộc sống không dễ. Vài năm sau, dì Lan xuất hiện – người phụ nữ ngoài ba mươi, có nước da trắng bóc, đôi mắt sắc như dao lam. Dì là người cùng làng, góa chồng, không con cái. Chẳng biết dì đã nói gì mà bố tôi gật đầu cưới dì về làm vợ.

Từ ngày dì Lan bước chân vào nhà, căn bếp lạnh tanh bắt đầu có mùi thức ăn thơm hơn, nhưng lòng hai chị em tôi thì ngày càng lạnh. Dì không đánh mắng, không chửi rủa, nhưng sự ghẻ lạnh và toan tính của dì ngấm vào từng miếng cơm, từng cái nhìn.

Sáng nào cũng vậy, bố tôi ra khỏi nhà từ sớm. Dì Lan dậy nấu ăn cho chồng, xong xuôi mới quăng cho hai chị em tôi mỗi đứa một quả trứng luộc và bát cơm nguội. Mỗi lần như vậy, dì liếc tôi:
“Mai, chị lớn rồi, nhường em đi chứ? Lòng đỏ bổ, để cho thằng Tùng ăn!”

Tôi cầm quả trứng, nhẹ lăn lăn nó trong tay. Tôi thèm lòng đỏ lắm – cái vị béo béo bùi bùi ấy gợi nhớ đến những ngày còn có mẹ. Nhưng tôi không cãi. Tôi tách lòng trắng, đưa phần lòng đỏ cho em. Tùng cũng buồn, nhưng em vẫn cắn một miếng, rồi đưa lại cho tôi. Tôi lắc đầu: “Ăn đi, em còn bé.”

Tôi không trách em. Tôi trách chính mình. Sao tôi không dám giữ phần mình? Sao tôi không nói với bố?

Nhưng bố đi làm suốt, tối mệt rã người, về nhà chỉ hỏi vài câu rồi đi ngủ. Dì Lan thì lúc nào cũng nhỏ nhẹ, dạ thưa, ai nhìn vào cũng nghĩ bà ta là người vợ đảm đang. Chỉ có tôi và Tùng mới biết, bà ta giấu đi ánh mắt lạnh như băng sau nụ cười hiền.

Mỗi ngày trôi qua như một bản sao của ngày hôm trước. Lòng đỏ trứng là biểu tượng cho tất cả: quyền được sống đúng với bản thân, quyền được yêu thương. Và tôi, dù chỉ là một đứa trẻ, cũng cảm nhận rõ ràng mình đang dần bị tước đoạt.

Một buổi sáng tháng Bảy, trời mưa như trút nước. Bố đi làm từ sớm, dì Lan vẫn giữ thói quen “ban phát” hai quả trứng luộc. Nhưng sáng đó, trứng không luộc – mà là trứng sống.

Tôi nhìn chằm chằm vào cái bát nhỏ, nơi quả trứng vàng óng đang lăn lóc, còn vương lớp vỏ dính máu. Tôi hỏi:
“Dì ơi, sao trứng chưa luộc ạ?”

Dì Lan nhếch mép:
“Thử ăn trứng sống xem, người Nhật ăn hoài, có sao đâu. Trứng đắt lắm, ăn kiểu này mới bổ.”

Tôi im lặng. Tùng sợ, không dám đụng vào. Tôi đành đập trứng vào bát cơm, rồi quấy lên cho em. Mùi tanh sộc lên mũi. Tôi ghì cổ mà nuốt, để Tùng không khóc.

Hôm ấy tôi đau bụng cả ngày.

Tối về, tôi định kể với bố. Nhưng vừa mở miệng, dì Lan đã chen vào:
“Con Mai nó nghịch dại, ăn trứng sống mà không đợi dì nấu. Em nó không ăn, nó giành luôn. Thật, dì không biết dạy sao cho hết dại!”

Bố tôi chỉ cau mày, rồi tiếp tục nhâm nhi điếu thuốc.

Tôi quay về giường, ôm bụng, nước mắt trào ra. Em Tùng rúc vào lòng tôi, thì thầm:
“Chị ơi, hay mình trốn đi?”

Tôi nhìn em, đôi mắt sáng long lanh trong bóng tối. Ý nghĩ đó lần đầu tiên nhen lên trong đầu tôi – một nơi khác, một cuộc sống khác, nơi không có quả trứng nào phải chia đôi.

Đêm đó, tôi không ngủ. Mưa vẫn rơi lách tách ngoài mái hiên, gió lùa qua khe cửa thổi vào lạnh buốt. Em Tùng rúc trong vòng tay tôi, thở đều đều. Tôi thì nằm mở mắt nhìn trần nhà tối đen, đầu óc quay cuồng với hàng loạt câu hỏi: Đi đâu? Sống bằng gì? Ai sẽ tin chúng tôi? Nhưng hơn hết, tôi sợ nếu cứ tiếp tục sống như thế này, em tôi sẽ lớn lên trong đói khát, còn tôi sẽ lớn lên trong oán hận.

Tôi quyết định.

Sáng hôm sau, tôi để dành nửa quả trứng, giấu vào túi áo. Đợi lúc dì Lan bận dọn dẹp, tôi kéo Tùng ra sân sau.
“Em có muốn đi tìm mẹ không?” – tôi hỏi khẽ.

Tùng nhìn tôi, ngơ ngác. Rồi em gật đầu. Không cần nói thêm, tôi biết em hiểu. Mẹ không còn nữa, nhưng “tìm mẹ” là lời hứa cho một nơi nào đó tốt đẹp hơn.

Tôi không dám chờ đến tối. Giữa trưa, khi dì Lan ngủ trưa say – sau bữa cơm chỉ có canh bí lỏng bỏng nước – tôi kéo Tùng, cùng nhau lẻn ra khỏi nhà qua ngõ sau, băng qua vườn chuối rồi ra cánh đồng.

Không tiền, không quần áo mang theo, hai chị em đi chân đất, áo mỏng dính mồ hôi. Cỏ lúa cứa vào chân rát buốt. Đến khi mặt trời ngả bóng, chúng tôi tới bến xe huyện.

Tôi nói dối một người bán hàng rong rằng bố mẹ đi sau, nhờ cô chỉ giùm xe nào về Hà Nội. Tôi từng nghe bố nói, lên Hà Nội dễ xin việc, có người tốt, có nhà chùa. Cô bán hàng nhìn chúng tôi ngờ vực, nhưng thấy tôi khóc, cô đành chỉ tay về chiếc xe khách bụi bặm.

Chúng tôi lên xe, trốn vào một góc sau cùng. Khi phụ xe phát hiện, tôi van xin trong nước mắt:
“Chú cho bọn cháu đi nhờ… Dì cháu đánh… bố không biết…”

Người đàn ông trung niên cau mày. Nhưng thay vì đuổi xuống, ông thở dài:
“Ngồi im, đừng gây rắc rối gì.”

Hà Nội mùa hè như một cái lò. Xe dừng ở bến xe Giáp Bát. Người, xe, khói bụi bủa vây. Tôi nắm tay Tùng thật chặt. Trong tay chỉ còn vài nghìn đồng người phụ xe dúi cho, bảo “ăn tạm đi, rồi tính”.

Tôi dắt em lang thang từ phố này sang phố khác. Đến chiều muộn, tôi thấy một cổng chùa cũ kỹ nằm sau hàng cây. Biển ghi: Chùa Bồ Đề – Nhận nuôi dưỡng trẻ em cơ nhỡ.

Tôi bế Tùng lên, nhấn chuông. Một sư cô ra mở cổng, ngạc nhiên nhìn hai đứa trẻ lấm lem, mặt mũi tái xanh. Tôi cúi đầu, nước mắt rơi lặng lẽ:
“Sư cô… cho chúng con ở lại. Chúng con không còn chỗ về…”

Ba tháng sau.

Tôi và Tùng đã có tên mới trong chùa – Diệu Mai và Thiện Tùng. Sư cô bảo, cái tên là khởi đầu mới. Mỗi sáng, tôi quét sân, tưới cây, học chữ. Em Tùng học vẽ, học hát. Không còn những quả trứng bị chia đôi. Bữa cơm dù đơn sơ, nhưng ai cũng ăn bằng tất cả lòng biết ơn.

Tôi có viết một bức thư gửi về quê – không cho dì Lan mà cho bố – kể hết mọi chuyện. Tôi không trách bố, chỉ nói tôi cần được sống như một đứa trẻ, không phải người gác ngưỡng cửa giữa sự sống và lòng đỏ của một quả trứng. Tôi không biết bố có đọc hay không, có đến hay không. Nhưng tôi thôi chờ.

Một buổi chiều, sư cô gọi tôi ra cổng. Có người đàn ông đang đứng ngoài – là bố. Gầy đi, hốc hác, tay run. Ông không nói gì nhiều. Chỉ cúi đầu xin lỗi. Tôi không khóc. Tôi chỉ hỏi:
“Con và em được ở lại chứ?”

Ông gật đầu. Tôi thấy vai ông run.

Nhiều năm sau.

Tôi trở thành giáo viên. Em tôi theo học mỹ thuật. Ngày tốt nghiệp đại học, Tùng ôm tôi thật chặt:
“Chị ơi, nếu ngày xưa chị không giữ lại lòng đỏ cho em… chắc em chẳng có hôm nay.”

Tôi cười, vuốt tóc em:
“Chị chẳng cần ăn lòng đỏ nữa. Chị đã có cả quả trứng – là em.”

Ở một vùng quê ven đô, nơi mùa lúa thơm ngát và tiếng rao sáng quen thuộc vang vọng khắp ngõ ngách, có một gia đình sắp đón hai sinh linh bé nhỏ ra đời cùng lúc – nhưng lại kéo theo vô vàn hoang mang, đồn đoán và hiểu lầm suýt đẩy họ vào tan vỡ.

Gia đình ông Phúc và bà Hòa nổi tiếng hiền lành, sống giản dị, gắn bó với ruộng đồng. Ông Phúc đã về hưu từ lâu, còn bà Hòa vẫn bán rau ngoài chợ để kiếm thêm tiền phụ giúp con cái.

Con trai duy nhất là Hưng, 29 tuổi, kỹ sư cầu đường, lấy vợ là Lan, giáo viên mầm non. Cưới nhau chưa đầy một năm thì Lan mang thai. Niềm vui như vỡ òa trong ngôi nhà nhỏ ba gian. Ai cũng mong chờ đứa cháu đầu tiên.

Thế nhưng đúng lúc mọi người còn chưa kịp chuẩn bị đủ đầy cho đứa nhỏ trong bụng Lan, thì bà Hòa… cũng thông báo mình mang thai.

Tin như sét đánh ngang tai. Bà Hòa năm nay đã 48 tuổi, kinh nguyệt không đều, lại hay mệt mỏi, ai cũng tưởng bà sắp mãn kinh. Không ngờ lại là… bầu.

Ông Phúc ban đầu còn tưởng bà đùa. Nhưng sau khi đi siêu âm ở bệnh viện huyện, bác sĩ xác nhận cái thai hơn hai tháng tuổi, phát triển bình thường.

Từ lúc ấy, nhà có hai người bầu – một mẹ chồng, một con dâu – mọi chuyện bắt đầu rối lên.

Người trong xóm bắt đầu bàn tán. Có người nói đùa:

– Nhà này chắc phong thủy tốt, đẻ rộ như mùa cá đồng!

Nhưng cũng có người nói đầy ẩn ý:

– Già thế rồi mà còn dính bầu, lạ thật đấy…

Lan cũng bắt đầu có những biểu hiện lạ: hay cáu gắt, không ngủ được, đôi khi nhìn bà Hòa bằng ánh mắt khó hiểu. Một lần, trong bữa cơm, Lan lỡ lời:

– Không biết con có nên sinh đứa bé này không nữa…

Bà Hòa giật mình, còn ông Phúc thì cau mày. Không khí trong nhà từ đó dần trĩu nặng.

Rồi đến ngày Hưng được điều chuyển về công tác gần nhà, không phải đi công trình xa nữa. Anh rất vui, muốn ở gần chăm sóc vợ và mẹ. Nhưng không hiểu sao, từ khi về, anh thấy giữa mẹ và vợ thường xuyên căng thẳng, hay tránh mặt nhau.

Một buổi tối, Hưng tình cờ nghe lén được đoạn nói chuyện giữa hai người phụ nữ trong bếp.

Lan nói nhỏ:

– Mẹ có chắc là… đứa bé đó của bố không?

Bà Hòa im lặng hồi lâu rồi đáp:

– Mẹ… mẹ không muốn nhắc lại chuyện đó nữa.

Câu nói ấy khiến Hưng chấn động. Ý gì đây? Chẳng lẽ… không phải của cha?

Hưng bắt đầu nghi ngờ lung tung. Anh tìm gặp bác sĩ riêng, âm thầm hỏi về khả năng “trứng rụng ngẫu nhiên ở tuổi tiền mãn kinh”, hỏi cả về “xác suất mang thai tự nhiên ở tuổi gần 50”.

Anh còn… bí mật lấy mẫu tóc của mẹ và đi xét nghiệm ADN thai nhi bằng dịch máu thai kỳ (NIPT). Điều anh không ngờ là: kết quả trả về sai sót do nhầm lẫn mẫu trong phòng lab.

Kết quả cho thấy: người cha sinh học không khớp với ông Phúc.

Hưng sững sờ. Anh không dám nói với ai. Tối đó, anh ngồi lặng trong phòng, nhìn vào bức ảnh cưới của cha mẹ, bức tường đầy bằng khen của bố từ thời còn làm cán bộ xã. Tất cả như sụp đổ.

Cùng lúc đó, trong làng có người bắt đầu kháo nhau về… “cái thai lạ” của bà Hòa. Họ xì xào rằng có thể bà có bồ, có người thì ác mồm nói:

– Biết đâu… đứa bé không phải của ông Phúc?

Chưa dừng ở đó, điều khiến mọi thứ rối tung là… bà Hòa bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu không phải mang thai, mà là u nang buồng trứng phát triển chèn ép bụng dưới.

Chuyến kiểm tra lần hai tại bệnh viện tuyến tỉnh xác nhận: bà Hòa không hề mang thai.

Bác sĩ nói rõ:
– Bà chỉ bị rối loạn nội tiết do tiền mãn kinh và có một khối u lành tính, chèn vào tử cung gây cảm giác như đang mang thai.

Ông Phúc thở phào. Bà Hòa bật khóc. Nhưng người sốc nhất là Hưng.

Anh nhận ra mình đã nghi ngờ mẹ, nghi ngờ cả cha, rồi còn âm thầm làm xét nghiệm sau lưng gia đình.

Lan, lúc biết chuyện, lặng đi, rồi nhìn Hưng bật khóc:
– Sao anh lại đi xa đến thế chỉ vì một sự trùng hợp?

Sau khi mọi chuyện sáng tỏ, bà Hòa không mang thai mà chỉ mắc u nang lành tính, gia đình như trút được tảng đá lớn. Nhưng sự tổn thương, những ánh mắt dè chừng và khoảng cách âm thầm trong lòng mỗi người… vẫn còn đó.

Hưng rơi vào trạng thái áy náy và dằn vặt. Anh không thể ngừng nghĩ về hành động của mình: tự ý đi xét nghiệm ADN mẹ, nghi ngờ sự chung thủy của bà – người đã sinh ra và nuôi anh bằng từng hạt gạo, giọt nước.

Một buổi sáng sớm, anh đứng lặng lẽ ở sân sau, thấy mẹ đang cặm cụi rửa rau. Đôi tay gầy guộc của bà, từng đường gân xanh hiện rõ dưới ánh nắng. Anh tiến lại, nói như nghẹn:

– Mẹ ơi… con xin lỗi.

Bà Hòa dừng tay, quay sang. Bà không hỏi gì. Bà chỉ thở dài rồi nói khẽ:

– Mẹ cũng không trách con. Cái thai giả ấy làm cả nhà loạn lên… Mẹ sai vì giấu, không đi khám kỹ. Cũng tại mẹ…

– Không, là do con nghĩ quẩn. Con… con còn nghi ngờ cả cha…

Bà Hòa nhìn con trai, lắc đầu:

– Gia đình là để tin nhau, chứ không phải để nghi ngờ. Nhưng thôi, qua rồi. Giờ chỉ mong hai mẹ con Lan bình an, khỏe mạnh là mẹ mừng rồi.

Lan, vợ Hưng, cũng trải qua một cú sốc lớn. Từ việc sống chung với mẹ chồng mang thai (tưởng vậy), tới lúc nghi chồng có mối quan hệ mờ ám, rồi lại là chuyện Hưng giấu cô làm xét nghiệm – tất cả khiến cô rơi vào trạng thái trầm cảm nhẹ sau sinh.

May mắn, cô được bà Hòa chăm sóc chu đáo. Mỗi sáng bà đều nấu nước lá cho Lan tắm, nấu cháo cá lóc hầm hạt sen giúp cô tẩm bổ. Tình cảm mẹ chồng – nàng dâu dần dịu lại.

Một hôm, Lan bất ngờ hỏi:

– Mẹ không giận con sao? Trước đây con nghi ngờ mẹ…

Bà Hòa mỉm cười:

– Mẹ từng là con dâu, mẹ hiểu. Lúc mang bầu, ai cũng nhạy cảm. Mẹ cũng từng tủi thân vì bà nội con hay xét nét. Nhưng rồi mẹ hiểu ra: cái gì cũng có lý do. Con là người tử tế, mẹ thương chứ sao giận.

Lan ôm chầm lấy bà, nước mắt chảy ra như xối.

– Con… cảm ơn mẹ…

Ông Phúc, người đàn ông trụ cột, không nói nhiều trong suốt biến cố. Nhưng ông quan sát mọi thứ. Ông để ý Hưng thức khuya ghi chép, tìm cách xoay sở tiền đưa mẹ đi bệnh viện tuyến tỉnh. Ông thấy Lan gầy rộc đi sau sinh, nhưng vẫn cố gắng dạy online để đỡ đần chồng. Ông cũng thấy bà Hòa dù đau bụng vẫn giấu con cháu, chỉ vì sợ “mất mặt với xóm làng” nếu đồn ra là bệnh phụ khoa.

Một tối, ông gọi cả nhà lại, lần đầu tiên lên tiếng thật lòng:

– Nhà mình… tưởng tan. Nhưng rốt cuộc lại gắn chặt hơn sau vụ này. Cha mừng vì con biết sai, con dâu vẫn còn thương, mẹ con vẫn coi nhau là ruột thịt. Thế là đủ.

Ông rót một ly trà, đưa cho Hưng:

– Cha từng đánh mày vì một lần ăn cắp tiền mua truyện tranh. Lúc ấy mẹ khóc suốt. Giờ nghĩ lại, cha biết: dạy con không phải lúc nào cũng dùng roi. Phải dạy cả lòng bao dung.

Cả nhà ngồi lặng. Ngoài sân, trăng treo vằng vặc trên giàn mướp. Đứa cháu nhỏ ngủ ngoan trong nôi, tay nắm chặt chiếc vòng cổ mẹ đeo ngày cưới.

Gia đình ông Phúc vẫn ở căn nhà ba gian cũ, nhưng bây giờ rộn ràng hơn. Cháu nội chập chững biết đi, hay gọi bà nội là “ma ma”, gọi mẹ là “măm măm”. Ai cũng cười, bảo nó “ăn với nội suốt ngày nên rối chữ”.

Lan đã quay lại trường dạy, còn Hưng nhận thêm các dự án thiết kế nhà vườn quanh huyện. Mỗi chiều, bà Hòa lại đi chợ, rổ rau đầy, miệng không ngớt cười nói với mấy cô hàng xóm:

– Nhà tôi năm rồi suýt toang vì hiểu lầm. May mà còn cái tình giữ lại…

Hàng xóm hỏi:
– Cái tin đồn chị có bầu năm ngoái… thật không?

Bà Hòa cười xòa:
– Trời ơi, tuổi này còn bầu gì nổi? Chỉ là u nang thôi, mà làm loạn hết cả lên!

Cả chợ phá lên cười.

Chuyện tưởng chừng dắt nhau xuống vực, cuối cùng lại kéo mọi người lại gần hơn – bằng tình thương, sự thấu hiểu và lòng thành thật.

Gia đình, không phải lúc nào cũng êm đềm. Nhưng nếu còn biết ngồi lại với nhau, còn dám nhận sai, còn muốn giữ lấy nhau – thì mọi hiểu lầm cũng chỉ là một vết xước nhỏ trong bức tranh chung dài rộng.

Phụ cấp ưu đãi nghề cho giáo viên mầm non dự kiến tăng từ 35-70% lên 45-80%; nhân viên y tế, thư viện trường học lần đầu có phụ cấp này.

Nội dung nằm trong dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi cho viên chức, người lao động trong các trường công lập, do Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố ngày 13/5.

Theo Bộ, giáo viên mầm non ở các vùng thuận lợi cần được tăng phụ cấp lên 45%, còn ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn là 80%. Lý do là hiện nay, tổng thu nhập của giáo viên cấp này chưa tương xứng với đặc thù và mức độ phức tạp của hoạt động nghề nghiệp.

“Giáo viên mầm non phải chăm sóc, giáo dục trẻ từ 3 tháng đến 6 tuổi, đòi hỏi sự tập trung cao độ để đảm bảo an toàn và thu hút sự chú ý của trẻ, thường làm việc 9-10 tiếng một ngày”, Bộ nêu.

Hiện, giáo viên mầm non có thu nhập thấp nhất so với các cấp học khác. Với hệ số lương khởi điểm là 2,1, phụ cấp 35%, tổng thu nhập của giáo viên mới vào nghề khoảng 6,63 triệu đồng một tháng. Đây là lý do chính khiến tỷ lệ nghỉ việc ở cấp này cao. Từ tháng 8/2023 đến tháng 4/2024, hơn 1.600 giáo viên mầm non bỏ việc

Cũng theo dự thảo, lần đầu tiên nhân viên trường học có phụ cấp ưu đãi nghề. Trong đó, các vị trí phục vụ, hỗ trợ dự kiến được hưởng mức 15%; 20% cho chức danh chuyên môn dùng chung, 25% cho các chức danh chuyên ngành.

Hiện, nhóm này nhận lương thấp nhất trong các bảng lương của cán bộ, công chức, viên chức, lại không có cơ hội thăng hạng chức danh nghề nghiệp, nên các trường khó tuyển dụng.

Ngoài ra, Bộ đề xuất tăng phụ cấp ưu đãi nghề đối với giảng viên trường dự bị đại học từ 50% lên 70%, ngang với giáo viên trường dân tộc nội trú. Lý do là nhiệm vụ của hai nhóm giáo viên này là tương đồng.

Giáo viên mầm non ở Hải Dương trong một tiết dạy, năm 2023. Ảnh: Lê Tân

Dự thảo nghị định còn có nhiều điểm mới khác so với quyết định của Thủ tướng về chế độ phụ cấp ưu đãi đối với nhà giáo, ban hành từ năm 2005. Ví dụ, tất cả viên chức và người lao động, bao gồm cả người tập sự, thử việc và hợp đồng được hưởng chế độ, chứ không chỉ những người đã được xếp lương (vào biên chế).

Dự thảo cũng nêu chi tiết cách tính phụ cấp, các trường hợp không được hưởng phụ cấp như: nghỉ việc hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội, bị đình chỉ công tác liên tục từ một tháng trở lên…

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng khi nghị định mới được thông qua, các địa phương sẽ có thể triển khai chính sách một cách đồng bộ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giữ chân nhân sự.

Lương giáo viên hiện khoảng 4,9-15,87 triệu đồng một tháng, tùy bậc học. Ngoài ra, tùy vị trí, nơi công tác, mỗi giáo viên có thể nhận được một hoặc một số khoản phụ cấp: phụ cấp thâm niên (5% sau 5 năm công tác, mỗi năm cộng thêm 1%), ưu đãi nghề (25-50%), phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp đặc thù với nhà giáo là nghệ nhân, giáo viên dạy người khuyết tật, giáo viên công tác vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn.

Vì vậy, thu nhập thực nhận của giáo viên từ khoảng 6,6 tới 30 triệu đồng.