Sang tên Sổ đỏ cho con: Nên tặng cho hay để thừa kế?

Thừa kế và tặng cho quyền sử dụng đất là hai hình thức chuyển quyền sử dụng đất. Mỗi hình thức có ưu và nhược điểm riêng, nếu nắm rõ điều này cha mẹ có thể sẽ có phương án sáng suốt trong việc lựa chọn nên tặng cho hay để thừa kế quyền sử dụng đất.

Nên tặng cho hay để thừa kế quyền sử dụng đất (Ảnh minh họa)

* Sang tên Sổ đỏ là cách gọi phổ biến của người dân dùng để chỉ thủ tục đăng ký biến động khi chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất.

1. Tặng cho, thừa kế quyền sử dụng đất là gì?

* Khái niệm thừa kế quyền sử dụng đất

Thừa kế quyền sử dụng đất là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người chết sang người thừa kế thông qua di chúc hợp pháp hoặc theo quy định pháp luật.

Sang tên Giấy chứng nhận (Sổ đỏ, Sổ hồng) theo hình thức thừa kế chỉ được thực hiện khi cha mẹ chết.

* Khái niệm tặng cho quyền sử dụng đất

Tặng cho quyền sử dụng đất là một dạng cụ thể của tặng cho tài sản, đó là việc người sử dụng đất chuyển giao quyền sử dụng đất của mình cho người khác khi mình còn sống mà không yêu cầu đền bù, còn bên được tặng cho đồng ý nhận theo sự thỏa thuận.

Theo đó, sang tên Giấy chứng nhận theo hình thức tặng cho được thực hiện khi cha mẹ còn sống.

2. Một số điểm giống nhau giữa thừa kế và tặng cho

Căn cứ Luật Đất đai 2013, LuatVietnam nêu ra một số điểm giống nhau giữa thừa kế và tặng cho quyền sử dụng đất như sau:

TT	Điểm giống nhau	Nội dung
1	Điều kiện thực hiện quyền (áp dụng đối với bên tặng cho, thừa kế khi có Giấy chứng nhận)	Căn cứ khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất được thực hiện quyền tặng cho, thừa kế khi có đủ các điều kiện sau: – Có Giấy chứng nhận. – Đất không có tranh chấp. – Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án. – Trong thời hạn sử dụng đất.
2	Chỉ có hiệu lực khi đăng ký vào sổ địa chính	Việc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất phải đăng ký tại cơ quan đăng ký đất đai và có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký vào sổ địa ch ính (khoản 3 Điều 188 Luật Đất đai 2013)
3	Miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ	Tặng cho, thừa kế nhà đất giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau được miễn thuế thu nhập cá nhân, lệ phí trước bạ (căn cứ điểm d khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC và khoản 10 Điều 9 Nghị định 140/2016/NĐ-CP)

3. Ưu và nhược điểm của tặng cho và thừa kế

Để trả lời cho câu hỏi nên tặng cho hay để thừa kế quyền sử dụng đất cho con, cha mẹ cần nắm rõ ưu và nhược điểm cơ bản của từng hình thức chuyển quyền sử dụng đất này.

Đánh giá	Tặng cho	Thừa kế
Đánh giá	Tặng cho	Theo pháp luật	Theo di chúc
Ưu điểm	– Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của cha, mẹ hoặc tài sản chung của cha mẹ thì cha mẹ có quyền tặng cho quyền sử dụng đất của mình cho bất kỳ người con nào mà không bị pháp luật cấm hay hạn chế quyền. – Có quyền lập hợp đồng tặng cho nhà đất có điều kiện. Ví dụ: Cha mẹ có quyền tặng cho nhà đất có điều kiện cho con như con có nghĩa vụ nuôi dưỡng, chăm sóc cha mẹ, không được đuổi cha mẹ ra khỏi nhà,… – So với thừa kế, nhất là thừa kế theo pháp luật thì tặng cho nhà đất ít xảy ra tranh chấp giữa những người con hơn vì quyền tặng cho ai, diện tích bao nhiêu, khi nào tặng cho,… đều do cha mẹ quyết định.	Nếu cha mẹ không có sự ưu tiên cho một hay một số người con thì việc chia thừa kế theo pháp luật bảo đảm tính công bằng, không gây mất đoàn kết (chia đều)	– Cha mẹ có quyền để lại toàn bộ quyền sử dụng đất của mình cho một người con, trừ trường hợp con dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi nhưng mất khả năng lao động (người hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dung của di chúc). – So với tặng cho không có điều kiện như phải chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ,… thì để thừa kế theo di chúc có ưu điểm ở chỗ nếu con không thực hiện đúng nghĩa vụ, đúng bổn phận cha mẹ có quyền thay đổi nội dung di chúc (thay đổi người thừa kế, diện tích hưởng,…)
Hạn chế	So với thừa kế theo pháp luật có thể gây ra mâu thuẫn giữa những người con nếu không được chia đều về quyền và lợi ích. Điều này khá dễ hiểu vì trong nhiều gia đình cha mẹ sẽ ưu tiên một hoặc một số người con hơn những người còn lại.	– Nếu chia thừa kế nhà đất theo pháp luật thì không thể hiện ý chí “chủ quan” của người sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở vì người cùng hàng thừa kế hưởng phần di sản bằng nhau. – Việc sang tên chỉ có hiệu lực sau khi cha mẹ chết nên có thể phát sinh một số rủi ro mà cha mẹ không thể biết và lường trước được như tranh chấp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế với nhau.	Việc sang tên chỉ có hiệu lực sau khi cha mẹ chết nên có thể phát sinh một số rủi ro mà cha mẹ không thể biết và lường trước được như tranh chấp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở giữa những người thừa kế với nhau, nhất là khi nội dung di chúc chỉ cho một người mà trong đó không có người hưởng thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.

Trên đây là quy định liên quan đến vấn đề khi cha mẹ sang tên Sổ đỏ cho con thì nên tặng cho hay để thừa kế. Theo đó, không có phương án nào có ưu điểm tuyệt đối mà tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể của mỗi hộ gia đình để lựa chọn phương án tốt nhất. Nếu cha mẹ chỉ có một thửa đất có thể áp dụng quy định về quyền hưởng dụng để chia nhà đất con.

Nếu bạn đọc có vướng mắc vui lòng liên hệ 1900.6192để được hỗ trợ nhanh nhất. Hoặc tham gia group Zalo dưới đây để được luật sư tư vấn miễn phí về đất đai.

Chính thức cấp Sổ đỏ cho nhà xây dựng tạm

Việc cấp sổ đỏ cho nhà tạm, nhà trong quy hoạch treo đang làm nức lòng người dân tại TP.Thủ Đức cũng như tạo nên kỳ vọng cho nhiều người dân TP.HCM đang sống trong những khu tương tự.

Ngay sau khi Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức (TP.HCM) có văn bản gửi UBND 34 phường trên địa bàn thông báo về việc cấp giấy chứng nhận cho đất (sổ đỏ) đối với giấy phép xây dựng có thời hạn, chúng tôi đã có cuộc khảo sát nhỏ với những người dân thuộc diện này.

Người dân phấn khởi, nhiều quyền lợi được bảo đảm

Sau gần 2 thập niên sống trong nhà tạm, ông Hoàng Tuấn, ngụ tại P.Hiệp Bình Chánh (TP.Thủ Đức), bày tỏ niềm vui lớn khi nghe thông tin nhà xây dựng tạm được hợp thức hóa, cấp sổ đỏ và ông nhanh chóng tiến hành thuê công ty đo vẽ để làm hồ sơ cấp sổ đỏ từ năm 2025 cho căn nhà xây theo giấy phép xây dựng tạm.

Ông Tuấn kể năm 2003 ông mua đất bằng giấy tay trên đường Kha Vạn Cân (P.Hiệp Bình Chánh). Do đất nằm trong vùng quy hoạch ga Bình Triệu nên không được xây dựng. Đến năm 2006, do nhu cầu bức thiết về chỗ ở nên ông đánh liều xây nhà không phép và đã bị chính quyền xử phạt hành chính. Đến năm 2015, căn nhà bị hỏa hoạn thiêu rụi. Thời điểm đó, ông được UBND phường hướng dẫn đi xin giấy phép có thời hạn để xây dựng lại căn nhà hai tầng. Trong giấy phép quy định rõ thời hạn sử dụng là 5 năm. Sau này, khi nhà nước thực hiện quy hoạch, căn nhà sẽ không được bồi thường và người dân như ông sẽ phải tự tháo dỡ.

“Tại thời điểm đó tôi nghĩ không xa nhà nước sẽ bỏ hoặc điều chỉnh quy hoạch và cho người dân hợp thức hóa chủ quyền nhà nên cố gắng bỏ tiền ra xây nhưng thú thực là không biết đến khi nào. Nay luật Đất đai đã mở cơ chế nên tôi đi làm thủ tục cập nhật tài sản trên đất là căn nhà nói trên lên sổ đỏ ngay”, ông Tuấn nói và bày tỏ hân hoan khi nhà nước có chính sách cởi mở cho dân làm sổ đỏ, mang lại lợi ích lớn cho cả người dân và nhà nước. Người dân có sổ đỏ từ đó có thể giao dịch mua bán, thế chấp… một cách hợp pháp còn nhà nước thì thu được khoản phí, thuế “khổng lồ”.

“Như nhà tôi diện tích gần 80 m² đất, nếu phải bỏ vài chục triệu đồng mà hợp thức hóa được thì tôi sẵn sàng. Chưa hết, hằng năm nhà nước còn có thể thu thuế phi nông nghiệp, quá lợi vì sao không làm?”, ông Tuấn tính toán và nói thêm từ trước đến nay, ông phải chịu vô vàn bất tiện từ việc nhà đã xây nhưng không được hoàn công cấp sổ.

Như việc con ông đang học ở Hàn Quốc nhưng ông không thể làm visa đi thăm con vì muốn làm được visa phải có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. Không chỉ vậy, vì không có chủ quyền nhà nên khi kẹt tiền muốn thế chấp ngân hàng cũng “bó tay”. Không có chủ quyền nhà, người dân như ông muốn bán thì bị ép giá giảm gần một nửa so với giá thị trường.

Ông Phạm Ngọc Liên, nguyên Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM

Vui mừng cũng là cảm xúc của ông Tạ Lâm Hồng (TP.Thủ Đức) khi nghe thông tin nhà xây dựng tạm được cấp sổ đỏ. Bởi 3 năm qua, nhà ông nằm trong các đồ án quy hoạch đất dân cư xây dựng mới, đất hỗn hợp… nên dù được cấp phép xây dựng có thời hạn nhưng không được cập nhật tài sản trên đất, cấp sổ đỏ. “Cách làm của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức giúp quyền lợi của người dân được đảm bảo hơn trước. Người dân cũng mạnh dạn hơn khi bỏ tiền tỉ xây dựng nhà trên đất quy hoạch”, ông Tạ Hồng Lâm nhận xét.

“Trước đây đối với nhà có giấy phép xây dựng có thời hạn khi hoàn công cơ quan chức năng thường gạch căn nhà đi không công nhận. Chính vì vậy, những người có nhu cầu về nhà ở không dám xây nhà. Đến nay nhà được cập nhật lên sổ đỏ sẽ giúp chúng tôi yên tâm hơn, việc mua bán chuyển nhượng sẽ dễ dàng hơn. Vì lâu nay khi mua bán người dân mua bán loại nhà này rất khó khi hiện trạng và sổ đỏ khác nhau cũng không thể sang tên. Quyết định của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức là mạnh mẽ và hợp lòng dân, cần phải nhận rộng ra cả nước”, ông Hồng đánh giá.

Sống “treo” hàng thập niên

Có sống trong các khu quy hoạch treo mới hiểu hết niềm vui của người dân trước quy định mới nói trên. Nằm ngay trong lòng TP.HCM, khi chúng tôi ghé vào khu Bình Quới – Thanh Đa (Q.Bình Thạnh) đã chứng kiến những căn nhà tạm bợ, cũ kỹ và xuống cấp, khiến cái nóng tháng 8 thêm bức bối. Nhiều căn nhà xiêu vẹo nằm lọt thỏm giữa những khu đất bỏ hoang, cây cỏ mọc um tùm. Đường đi vào bên trong là bờ đê đủ 2 chiếc xe máy tránh nhau, lót một lớp bê tông mỏng, chắp vá.

Đem quy định cho làm sổ đỏ đối với nhà xây dựng có thời hạn hỏi anh Hải, một người dân ở đây, anh vui vẻ, hoạt bát hẳn. Bởi gia đình anh sống ở đây đã nhiều đời nhưng vẫn phải ở trong căn nhà cũ kỹ, xuống cấp mà không thể tiến hành xây dựng mới. Anh Hải phân trần gia đình anh là dân cố cựu ở đây, có khoảng 2.000 m² đất nhưng hiện không thể làm nông nghiệp vì không có hệ thống kênh mương. Miếng đất được ông bà chia cho con cháu mỗi người một ít để xây nhà nhưng khi đi xin giấy phép xây dựng có thời hạn lại không được. Để có nhà ở, người dân như gia đình anh phải cơi nới hoặc buộc lòng xây dựng sai phép. “Nếu nhà nước cho xin phép xây dựng nhà có thời hạn và được cấp sổ đỏ, người dân như chúng tôi sẽ chấm dứt được cảnh phải chui rúc trong căn nhà xập xệ mấy chục năm”, anh Hải nói.

“Con cháu có vợ, có chồng phải ra riêng nhưng đất không được tách sổ cũng không cho xây dựng. Trước đây ở khu vực này trồng lúa, nhưng nay không trồng trọt gì được. Mấy chị em trong nhà chia đất ra xây nhà tạm vách tôn, vách lá để ở. Còn dư ít đất thì xây nhà trọ cho thuê để có thêm thu nhập. Quy hoạch từ năm 1992, đến nay đã nửa đời người nhưng vẫn treo chưa biết đến khi nào. Do vậy nếu có thực hiện dự án thì làm nhanh đền bù cho dân, còn không thì xóa treo, trả lại quyền lợi cho người dân”, anh Hải kiến nghị.

Ngồi trước căn nhà xây dựng mấy chục năm đã xuống cấp nghiêm trọng, chị Nguyệt, một người dân sống ở đây, cho hay căn nhà đã qua nhiều lần sửa chữa vì chính quyền không cấp giấy phép xây dựng có thời hạn mà chỉ cho sửa chữa, cải tạo. Miếng đất được ông bà để lại qua nhiều đời nhưng không thể làm nông nghiệp. Để có nguồn thu nhập, chuồng heo, chuồng bò được gia đình chị sửa thành phòng trọ để cho thuê.

“Cũng là quận trung tâm của TP và chỉ cách P.Thảo Điền – TP.Thủ Đức một con sông nhưng hai mảnh đất, hai số phận. Phía bên Thảo Điền phồn hoa rực rỡ, còn bên này như miền quê. Ông tôi có 2 người con là mẹ tôi và một người chị. Phía bên kia, bác gái có đất chia thừa kế cho các con xây nhà cửa khang trang, còn bên đây muốn chia thừa kế cho các con cũng không được, bán cũng không xong chứ đừng nói đến chuyện xây nhà. Chúng tôi chỉ mong TP cho chúng tôi xây nhà tạm và cấp sổ. Có được cuốn sổ đỏ trên tay, người dân cũng thấy ấm lòng”, giọng chị Nguyệt xen lẫn niềm hy vọng từ chính sách mới.

Nhà của ông Hoàng Tuấn (TP.Thủ Đức) xây dựng bằng giấy phép xây dựng có thời hạn từ năm 2015 đến nay sắp được cho làm sổ đỏ

ĐÌNH SƠN

Khu đầu mối giao thông Bình Triệu rộng hơn 40 ha (P.Hiệp Bình Chánh, TP.Thủ Đức) đã được quy hoạch từ năm 2002 đến nay vẫn là dự án “treo” trên giấy, khiến người dân khốn đốn. Bằng nhiều cách khác nhau, từ xây “lụi”, chung chi để được xây dựng hay xin phép xây nhà có thời hạn, người dân ở đây đã xây nhà kiên cố để an cư. Dẫn chúng tôi đi một vòng, ông Trần Văn Dương, Bí thư Chi bộ KP.14, nói người dân nơi đây đã phải sống tạm bợ nhiều năm trời, việc mua bán nhà đất cũng chỉ bằng giấy tay vì không thể tách thửa, cấp sổ. Do vậy, việc pháp luật cấp phép cho xây dựng nhà có thời hạn và được cấp sổ đỏ khiến người dân rất phấn khởi vì khi được cấp giấy phép xây nhà, cấp sổ thì việc mua bán, thế chấp ngân hàng sẽ thuận lợi hơn và nhà đất của họ cũng có giá trị hơn. Quan trọng hơn hết là hạn chế tình trạng xây dựng sai phép, không phép và hạn chế tiêu cực.

Xóa quy hoạch “treo” nếu hết thời hạn

Ông Phạm Ngọc Liên, nguyên Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP.HCM, cho biết lâu nay TP có chủ trương cấp phép xây dựng tạm, cấp phép xây dựng có thời hạn cho người dân có đất ở bị “dính” các loại quy hoạch nhằm tạo điều kiện cho những người thuộc diện này có được chỗ ở ổn định, kiên cố. Tuy nhiên, người dân lại không đón nhận bởi thời gian qua các địa phương không chấp nhận hoàn công, cập nhật nhà lên sổ đỏ. Nay luật Đất đai 2024 quy định khá rõ việc cấp sổ đỏ đối với tài sản là nhà ở khi có giấy phép xây dựng nhà ở có thời hạn.

“Chính sách này có tác dụng rất lớn đến người dân không chỉ TP.HCM mà trên cả nước khi tháo gỡ những khó khăn, ách tắc lâu nay đến các đồ án quy hoạch “treo”, dự án “treo”. Tại TP.HCM, TP.Thủ Đức là địa phương đầu tiên hiện thực hóa quy định này bằng cách triển khai đến 34 phường. Để đảm bảo quyền lợi của người dân, các quận huyện khác trên địa bàn TP.HCM và các tỉnh nên nhân rộng, triển khai sớm”, ông Liên kiến nghị.

Luật sư Nguyễn Đăng Tư (đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng về lâu dài đối với công trình xây dựng, nhà ở riêng lẻ thuộc khu vực có quy hoạch nhưng chưa thực hiện và chưa có quyết định thu hồi đất thì không cấp giấy phép xây dựng có thời hạn để xây nhà mới, mà chỉ cấp giấy phép xây dựng có thời hạn để sửa chữa, cải tạo. Sau 3 năm kể từ ngày công bố quy hoạch… người sử dụng đất được quyền đề nghị cấp giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định. Hết thời hạn quy hoạch, nếu nhà nước không thực hiện dự án, giấy phép xây dựng có thời hạn sẽ đương nhiên được chuyển sang giấy phép xây dựng lâu dài và căn nhà, tài sản trên đất được cập nhật trong sổ đỏ sẽ được công nhận sở hữu lâu dài và được xóa quy hoạch “treo”. Làm như vậy mới đảm bảo được công bằng, quyền lợi cho người dân. Không thể để quyền lợi người dân “treo” lơ lửng theo các dự án treo hàng thập niên.

“Hiện nay cơ chế bồi thường đã theo giá thị trường nên không thể giam, treo quyền lợi người dân theo các dự án kéo dài lê thê. Người dân mong muốn nhà nước xác định cụ thể quy hoạch đất đai là bao lâu hoặc quyền lợi của họ như thế nào trong khu vực quy hoạch. Nếu hết kỳ quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt mà không thực hiện quy hoạch, dự án thì hủy bỏ quy hoạch. Hết thời gian theo luật Quy hoạch, dự án phải bị xóa và trả lại quyền lợi cho người dân”, luật sư Tư đề xuất.

Dù đã tiến một bước khá mạnh, khá dài nhưng việc cấp phép xây dựng có thời hạn và cho làm sổ đỏ cũng chỉ là giải pháp tình thế, do đó ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, nhấn mạnh: Hết chu kỳ quy hoạch 5 năm đối với quy hoạch chung, 3 năm đối với quy hoạch phân khu 1/2.000 và 10 năm đối với quy hoạch tỉnh, các địa phương phải rà soát, đánh giá lại hiệu quả của đồ án. Nếu không khả thi phải xóa, trả lại quyền lợi cho người dân có nhà đất trong dự án như được xây nhà, được cấp sổ, được mua bán, thế chấp… Với những dự án tiếp tục triển khai, chính quyền cần thông tin công khai phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư, lộ trình thực hiện. Trường hợp dự án chưa triển khai, chưa có lộ trình thực hiện, nhà nước nên tạo điều kiện cho người dân được xây dựng, sửa chữa nhà, được cấp sổ như các hộ dân không nằm trong quy hoạch để họ ổn định cuộc sống trong thời gian chờ đợi.

Không được bồi thường

Điều 148 luật Đất đai 2024 quy định: Giấy phép xây dựng nhà ở hoặc giấy phép xây dựng nhà ở có thời hạn đối với trường hợp phải xin giấy phép xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng sẽ được cấp sổ đỏ. Luật cũng quy định tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn, chủ sở hữu tài sản được hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời mà không được bồi thường.

Đo vẽ, nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai

Kể từ ngày 1.8, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức thực hiện đăng ký biến động đối với hồ sơ hoàn công có giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định của luật Đất đai 2024. Điều này đồng nghĩa với việc nhà xây dựng theo giấy phép có thời hạn sẽ được cập nhật lên sổ đỏ. Để được cập nhật, cấp sổ đỏ, người dân tiến hành đo vẽ, nộp hồ sơ hoàn công lên Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai TP.Thủ Đức phối hợp cùng các bên, trong đó có UBND phường, thực hiện kiểm tra hiện trạng, xác định nội dung xây dựng so với giấy phép xây dựng có thời hạn, trước khi thực hiện đăng ký biến động theo quy định tại Nghị định 101.

Từ 1/7, chung cư, nhà ở tập thể từ 5 tầng trở lên phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Nội dung trên được quy định tại Nghị định số 105/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, vừa được Chính phủ ban hành.

Theo Nghị định, danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc quy định tại Phụ lục VII gồm 44 cơ sở, trong đó, nhà chung cư, nhà ở tập thể có nhà cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000m² trở lên.

Nhà chung cư, nhà ở tập thể có nhà cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000m² trở lên (Ảnh: Linh Đan).

Bên cạnh đó, các cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc còn bao gồm: Nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500m2 trở lên; các trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề… có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.500m² trở lên.

Các bệnh viện, phòng khám (đa khoa hoặc chuyên khoa), trạm y tế, nhà hộ sinh, cơ sở phòng chống dịch bệnh, cơ sở nghiên cứu, thí nghiệm chuyên ngành y tế, nhà điều dưỡng, phục hồi chức năng, chỉnh hình, dưỡng lão và cơ sở y tế khác theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 300m² trở lên.

Nhà thi đấu, nhà tập luyện các môn thể thao, bể bơi, sân thi đấu các môn thể thao có khán đài, trường đua, trường bắn, cơ sở thể thao khác được thành lập theo Luật Thể dục, thể thao có từ 1.000 chỗ ngồi trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 1.000m² trở lên.

Trụ sở làm việc của cơ quan Nhà nước, trụ sở, nhà làm việc của doanh nghiệp, tổ chức chính trị, xã hội có nhà cao từ 3 tầng trở lên hoặc có tổng diện tích sàn từ 500m² trở lên…

Ngoài ra, trung tâm hội nghị, bảo tàng, thư viện; nhà ga hành khách, nhà khách phục vụ ngoại giao, nhà ga hàng hóa thuộc cảng hàng không; thủy cung; cơ sở kinh doanh dịch vụ vui chơi, giải trí; cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống; cơ sở kinh doanh hàng hóa dễ cháy; khách sạn, nhà nghỉ; nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh với diện tích theo quy định… cũng nằm trong danh mục phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Nghị định 105/2025/NĐ-CP quy định, cơ sở thuộc danh mục nêu trên phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc đối với tài sản của cơ sở, trừ cơ sở thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an phục vụ mục đích quân sự, quốc phòng, an ninh, trật tự. Khuyến khích các cơ sở khác mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Đối với cơ sở có tài sản thuộc danh mục bí mật nhà nước, tài sản đặc biệt, tài sản chuyên dùng, tài sản phục vụ công tác quản lý Nhà nước thì doanh nghiệp cung cấp bảo hiểm phải bảo đảm các yêu cầu về an ninh, an toàn, bảo mật trong quá trình cung cấp dịch vụ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Nghị định 105/2025/NĐ-CP cũng quy định, mức trích nộp từ doanh nghiệp bảo hiểm triển khai bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc trong năm tài chính là 2% tổng số phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc thực tế thu được của các hợp đồng bảo hiểm gốc trong năm tài chính trước liền kề.

Việc quản lý nguồn thu từ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc thực hiện theo quy định tại Nghị định số 67/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc, bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng và quy định pháp luật có liên quan.

Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Đất cha ông để lại không di chúc làm sổ đỏ thế nào?

Đất cha ông để lại chỉ có giấy tờ viết tay, giờ các cụ đã qua đời, để làm được sổ đỏ sẽ phải thực hiện các điều kiện gì?

Theo anh Trần Tuấn Trung (trú tại Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội), anh được thừa hưởng 80m2 đất do ông bà nội cho cha mẹ anh bằng giấy viết tay. Tuy nhiên, hiện cả bố mẹ và ông bà của anh đã mất, anh muốn làm sổ đỏ nhưng chưa biết cần phải thực hiện các điều kiện như thế nào.

Liên quan đến vấn đề này, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng – Văn phòng Luật sư Kết nối (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, căn cứ quy định của Luật Đất đai, trường hợp bố mẹ mất có để lại di chúc cho bạn được quyền sử dụng thửa đất 80m2 đó thì bạn hoàn toàn có thể làm được sổ đỏ nếu có các giấy tờ chứng minh quá trình sử dụng đất ổn định như: Biên lai nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế nhà đất.

Đất thừa kế làm sổ đỏ như thế nào. Ảnh: Minh Hạnh — Có thể làm được sổ đỏ nếu có các giấy tờ chứng minh quá trình sử dụng đất ổn định như: Biên lai nộp thuế sử dụng đất nông nghiệp, thuế nhà đất. Ảnh: Minh Hạnh

Thẻ căn cước công dân hoặc chứng minh nhân dân hoặc giấy khai sinh; giấy tờ nộp tiền điện, nước và các khoản nộp khác có ghi địa chỉ nhà ở tại thửa đất đăng ký. Trường hợp không khai thác được thông tin về cư trú trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì bổ sung giấy xác nhận thông tin về cư trú.

Khi đó người xin cấp sổ đỏ cần chuẩn bị một bộ hồ sơ gồm đơn đăng ký, cấp giấy chứng nhận; chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính; giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có); các giấy tờ trên cùng với giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất nộp tại chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai để được xem xét, cấp sổ đỏ lần đầu.

Ngoài ra, theo quy định của hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các giấy tờ quy định trên nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 1.7.2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai, nay được ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt đối với nơi đã có quy hoạch thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Thời gian giải quyết theo quy định là không quá 30 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không quá 40 ngày với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn. Bên cạnh đó, người có yêu cầu phải nộp một số khoản tiền gồm lệ phí trước bạ, lệ phí cấp giấy chứng nhận, tiền sử dụng đất (nếu có), phí thẩm định hồ sơ.

Nguồn: https://laodong.vn/ban-doc/dat-cha-ong-de-lai-khong-di-chuc-lam-so-do-the-nao-1376325.ldo

Vừa ký giấy ly hôn, cô phát hiện mình có th/ai – vẫn đứng nhìn chồng dắt nh;ân t;ình rời đi

Trời Đà Nẵng chiều đó mưa rả rích như muốn vỗ về những trái tim đang rạn vỡ. Tại cổng tòa án, cô đứng lặng người, hai tay vẫn còn siết chặt tờ giấy ly hôn còn vương mùi mực in. Trong khoảnh khắc anh quay lưng, tay dắt theo người phụ nữ khác, cô không hét lên, không chạy lại, không níu kéo — chỉ đặt tay lên bụng, nơi một sinh linh bé nhỏ vừa bắt đầu hình thành, và tự hỏi:
“Nếu em nói… em có thai, anh có dừng bước không?”

Ngọc và Minh từng là cặp đôi khiến nhiều người ngưỡng mộ ở khu dân cư gần Cầu Rồng. Cô là nhân viên kế toán tại một công ty xây dựng, anh là kỹ sư công trình, thường xuyên đi công tác xa. Cuộc sống hôn nhân của họ ban đầu yên ả và giản dị, như bao đôi vợ chồng trẻ khác. Nhưng rồi, mọi thứ bắt đầu rạn nứt khi Minh có chuyến công tác kéo dài hơn nửa năm tại TP.HCM.

Lúc đầu, những cuộc gọi video vẫn còn đều đặn. Ngọc vẫn hay kể về chậu hoa lan trước hiên nhà đã nở thêm một cành, về con mèo mướp hay rúc vào lòng cô mỗi tối. Nhưng dần dà, tiếng “Alo” đầu dây bên kia trở nên gượng gạo, cuộc trò chuyện kết thúc nhanh hơn những lần trước. Và rồi một ngày, Minh không gọi nữa.

Ngọc bắt đầu cảm nhận được khoảng cách lớn dần, không chỉ là về địa lý mà còn là tâm hồn. Những ngày mưa, cô tự nấu một bữa cơm đơn giản rồi ngồi nhìn màn hình điện thoại mãi không sáng. Cô không phải người đa nghi, nhưng linh cảm của một người vợ luôn nhạy bén. Có điều gì đó không đúng.

Một tối muộn, khi đang dọn dẹp phòng làm việc của Minh, cô tìm thấy hóa đơn khách sạn tại TP.HCM. Cái tên ghi kèm trong hóa đơn khiến tim cô nhói lên: “Trần Ngọc Diễm – Phòng đôi, 5 đêm.” Người phụ nữ ấy là đồng nghiệp cũ của Minh, từng là bạn thân của Ngọc.

Khi đối diện nhau, Minh không chối. Anh chỉ nhìn cô bằng ánh mắt mệt mỏi và nói:
– “Anh xin lỗi, anh không còn cảm giác với em nữa.”

Một câu nói đơn giản, nhưng như lưỡi dao cắt lìa mọi hy vọng. Ngọc không khóc. Cô chỉ im lặng, lặng lẽ thu dọn mọi tổn thương.

Thủ tục ly hôn diễn ra nhanh chóng. Họ không có con, không tranh chấp tài sản. Giống như cách mà tình yêu rời bỏ cuộc hôn nhân của họ – âm thầm, gọn gàng và lạnh lẽo.

Ngày ra tòa, Ngọc mặc một chiếc váy trắng đơn giản, không son phấn, không nước mắt. Nhưng trong lòng là một cơn bão. Cô nghĩ mình sẽ được giải thoát. Nhưng khi nhìn thấy Minh nắm tay Diễm bước ra từ bậc thềm, một cảm giác rỗng tuếch xâm chiếm cô.

– “Ngọc…” – Minh dừng lại một chút, giọng có phần ngập ngừng – “Em sống tốt nhé.”

Cô không đáp. Chỉ đưa tay lên bụng, nơi một mầm sống vừa mới được bác sĩ thông báo cách đây ba ngày.

“Em chưa kịp nói với anh… Em đang mang thai.”
Nhưng cô không nói ra. Không phải vì tự trọng, mà vì ánh mắt Minh lúc ấy đã nói rõ: anh đã đi quá xa để có thể quay đầu.

Đêm đó, Ngọc trở về căn nhà trống vắng với tờ giấy ly hôn và một chiếc que thử thai dương tính. Cô ngồi lặng trên ghế sofa, tay siết chặt chiếc gối ôm, trong lòng rối bời. Có nên nói cho Minh biết? Liệu anh có trách nhiệm? Hay chỉ xem đó là một ràng buộc không mong muốn?

Cô mở điện thoại, soạn tin nhắn:

“Minh, em có chuyện cần nói…”

Rồi lại xóa đi.

Trái tim cô chưa sẵn sàng. Cô cần thời gian. Không phải để níu kéo người đàn ông ấy, mà để hiểu rõ bản thân hơn: liệu cô có đủ mạnh mẽ để làm mẹ đơn thân?

Ba tháng sau ngày ly hôn, Ngọc vẫn sống trong căn nhà cũ, nơi từng lưu giữ ký ức của hai người. Nhưng căn nhà ấy giờ đây trở thành chốn yên tĩnh để cô đối diện với bản thân và đứa con đang lớn dần trong bụng.

Mang thai không phải là điều cô chuẩn bị trước. Ngọc không có gia đình gần bên, mẹ cô mất sớm, ba thì sống ở quê với người vợ sau. Bạn bè hầu hết đã lập gia đình, công việc thì nhiều áp lực. Có lúc Ngọc thấy mình như bị quăng vào một trận bão mà không có chiếc phao nào để bám víu.

Tuy nhiên, thay vì gục ngã, cô bắt đầu thay đổi.

Cô sắp xếp lại cuộc sống, chuyển sang một công ty nhỏ với giờ làm linh hoạt hơn để tiện chăm sóc sức khỏe thai kỳ. Buổi sáng, cô tập yoga cho bà bầu qua YouTube, buổi tối học cách nấu những món ăn tốt cho thai nhi. Ngọc đọc sách về tâm lý trẻ em, về kỹ năng làm mẹ đơn thân, thậm chí ghi danh học thêm kế toán nâng cao online để có cơ hội thăng tiến sau khi sinh.

Có lần cô đi khám thai một mình, ngồi chen chúc giữa những cặp vợ chồng tay nắm tay chờ đến lượt. Tim cô se lại, nhưng rồi bác sĩ mỉm cười chỉ vào màn hình siêu âm:

– “Bé con rất khỏe, mẹ yên tâm nhé. Đang đạp chân chào mẹ đó!”

Giây phút ấy, Ngọc cảm thấy trong cô có một sức mạnh lạ thường. Cô biết, từ nay về sau, dù không có ai bên cạnh, cô cũng không đơn độc.

Tháng thứ 6 của thai kỳ, khi bụng cô đã khá lớn, một tin nhắn bất ngờ từ Minh hiện lên màn hình điện thoại:

“Anh nghe tin… Em có thai? Là thật không, Ngọc?”

Ngọc không biết ai nói cho anh. Có thể là một đồng nghiệp cũ, hoặc hàng xóm. Cô chần chừ, rồi chỉ nhắn lại:

“Đúng. Em định không nói. Nhưng có lẽ rồi anh cũng sẽ biết.”

Vài ngày sau, Minh đến. Anh đứng trước cửa nhà, ánh mắt không còn lạnh lùng như ngày rời tòa. Trước mặt anh là một Ngọc khác – không còn gầy gò, yếu đuối – mà là một người mẹ đầy bản lĩnh.

– “Anh xin lỗi… Diễm đã rời đi. Cô ấy không muốn sống với một người đang hoang mang như anh. Khi biết em mang thai, anh… anh thực sự sốc. Ngọc, cho anh một cơ hội…”

Câu nói ấy từng là điều cô mong mỏi nghe ba tháng trước. Nhưng giờ đây, nó chỉ là một cơn gió nhẹ thoảng qua tâm hồn đã nguội lạnh.

Ngọc ngồi xuống ghế, bình tĩnh nói:

– “Minh, đứa bé này không cần một người cha lưỡng lự. Em không cần một người trở lại vì trách nhiệm hay hối hận. Em cần một người đồng hành, nhưng anh đã rời đi khi em cần nhất.”

Minh im lặng. Cô biết anh muốn nói gì đó, nhưng không có lời nào đủ để xóa đi khoảng trống đã tạo ra.

Trước khi ra về, Minh hỏi:

– “Anh có thể được gặp con không?”

Ngọc nhìn anh một lúc, rồi đáp nhẹ nhàng:

– “Khi con lớn, nếu nó muốn biết cha mình là ai, em sẽ kể. Còn lại, hãy để nó lớn lên với một người mẹ toàn tâm toàn ý.”

Ngày Ngọc sinh con, là một buổi sáng sớm khi mưa vừa tạnh. Trong phòng sinh, cô không có ai bên cạnh. Nhưng khi nghe tiếng khóc đầu tiên của đứa bé, cô mỉm cười. Giọt nước mắt lăn trên má, không phải vì đau đớn, mà vì hạnh phúc.

Cô đặt tên con là An – nghĩa là bình yên. Bởi chính sự xuất hiện của bé đã giúp cô tìm lại sự bình yên sâu trong tâm hồn mình.

Ba năm sau, Ngọc trở thành trưởng phòng tài chính của một công ty mới. Cô sống cùng bé An trong một căn hộ nhỏ nhưng ấm cúng, nơi cửa sổ luôn tràn đầy ánh nắng và tiếng cười trẻ thơ.

Mỗi tối, cô đọc truyện cho An nghe, và khi con hỏi:

– “Ba con đâu hả mẹ?”

Cô chỉ mỉm cười:
– “Ba con từng là một phần của câu chuyện, nhưng con mới là điều kỳ diệu nhất mà mẹ nhận được từ cuộc hành trình đó.”

Ngọc đã không níu kéo quá khứ. Cô đã lựa chọn yêu chính mình và đứa con – bằng tất cả sức mạnh của một người mẹ.

Tám năm làm vợ, tôi chưa từng nghĩ sẽ có ngày chính tay mình bưng mâm cơm tiếp đãi k/ẻ thứ ba lại còn đang mang gi/ọt m/á/u của chồng mình.

Tôi tên là Lan. Năm nay ba mươi tư tuổi, làm giáo viên Ngữ Văn ở một trường cấp hai huyện. Tôi lấy chồng từ năm hai sáu, đến nay đã tám năm tròn. Tám năm ấy, tôi sống trong căn nhà ba tầng khang trang của gia đình chồng ở Nam Định, nhưng chưa từng một lần cảm thấy nơi đó là nhà.

Hạ Khôn, chồng tôi, là kỹ sư xây dựng. Anh không rượu chè, không đánh đập, cũng chẳng lăng nhăng — tôi đã từng nghĩ như vậy. Một người đàn ông im lặng, sống có vẻ trách nhiệm, nhưng càng sống lâu, tôi càng thấy cái im lặng ấy lạnh lẽo như đá tảng.

Chúng tôi không có con.

Tôi từng nghĩ có thể là do cơ thể tôi yếu. Tôi đã đi khám ở Hà Nội, ở cả Thái Bình, chi tiền triệu triệu để chữa chạy. Đông y có, mẹo dân gian có, từ trứng gà ngải cứu đến xông lá trầu, tôi thử tất cả. Nhưng tháng tháng vẫn trắng tinh.

Mỗi tháng, tôi lãnh lương hơn chục triệu. Gửi về quê một ít cho mẹ ruột, còn lại đều đưa mẹ chồng giữ. Bà nói đó là bổn phận làm dâu. Nhưng dẫu tôi đưa tiền, dọn dẹp, nấu nướng, vẫn bị xem như cái bóng trong nhà.

Mỗi lần có giỗ chạp, hàng xóm họ hàng lại bóng gió: “Con Lan ngoan hiền, chỉ tội hiếm muộn”, “Sao không bảo nó đi xem bốc thuốc Bắc đi?”, “Không sinh được là có lỗi với tổ tiên đấy.”

Tôi nghe, chỉ biết cười mà nước mắt nuốt ngược vào trong.

Hôm ấy là một ngày Chủ nhật nắng gắt. Tôi đang lau nhà thì Hạ Khôn dắt một cô gái trẻ bước vào. Cô ta mặc đầm bầu màu kem, dáng đi nặng nề nhưng khuôn mặt tươi cười, nhìn tôi lễ phép chào: “Chị ơi, em chào chị!”

Mẹ chồng tôi từ trong nhà ra, tươi hơn hớn:
“À, đây là My – bạn thân của thằng Khôn. Về đây chơi vài ngày cho đổi gió, con nấu giúp mẹ mâm cơm đàng hoàng nhé!”

Tôi không nghi ngờ gì. Chỉ thấy lạ, nhưng vẫn vào bếp chuẩn bị món ngon – canh chua cá lóc, gà rang gừng, rau muống xào tỏi… như một con rối được lập trình sẵn.

Bữa cơm hôm ấy, My ăn ngon lành. Mẹ chồng gắp cho cô ta từng miếng, cười nói vui vẻ, trái ngược hoàn toàn với vẻ mặt hờ hững hàng ngày khi nhìn tôi. Tôi thì vẫn cắm cúi ăn, không dám hỏi gì, cho đến khi My lỡ lời:

“Anh Khôn ơi, bé con nhà mình dạo này đạp mạnh lắm!”

Tôi chết lặng.

Chiếc đũa trên tay rơi xuống. Cả nhà im phăng phắc. My hoảng hốt che miệng, còn mẹ chồng thì gằn giọng:

“Nó biết rồi thì giấu làm gì nữa.”

Tôi nhìn sang Hạ Khôn, mong một lời giải thích, một ánh mắt hối lỗi. Nhưng anh ta cúi đầu, không nói gì. Im lặng như bao lần trước.

“Nó mang thai sáu tháng rồi,” mẹ chồng tôi nói tiếp, giọng lạnh lùng, “Con My sẽ sinh cháu đích tôn cho nhà này. Còn cô, không đẻ được thì phải biết điều.”

Tôi bật dậy, cả người run lên:

“Mẹ nói gì vậy? Con là vợ, con ở đây tám năm, giờ mẹ bắt con nhường chồng, nhường cả quyền làm mẹ cho người khác?!”

“Cô còn mặt mũi hỏi à? Không đẻ được thì biết thân mà im! Từ giờ, cô phải chăm sóc con My như người nhà, hầu hạ tử tế. Tới lúc nó sinh xong, ở cữ xong thì chúng tôi thương lượng tiếp.”

Tôi cảm thấy đầu mình ong ong, như bị ai tạt một xô nước lạnh. Nước mắt tôi trào ra.

“Còn anh, Hạ Khôn?” Tôi gào lên, “Anh đối xử với tôi như vậy vì cái gì? Vì cái gì?!”

Anh vẫn cúi đầu, tay nắm chặt, không một lời.

Mẹ chồng tôi đứng phắt dậy, đi vào phòng trong, rồi quay ra, ném mạnh một xấp giấy lên bàn. Giấy tờ rơi lả tả, tôi nhìn thấy dòng chữ đỏ chót: “THỎA THUẬN LY HÔN.”

“Ký đi. Đừng để tôi phải nói lần hai.”

Tôi nhìn xấp giấy ly hôn, những con chữ như nhảy múa trước mắt. Tay run bần bật. Trái tim như có ai bóp nghẹt.

Tám năm trời, tôi không chỉ làm vợ, mà còn là ô sin, là máy kiếm tiền, là cái bóng trong căn nhà này. Giờ họ muốn vứt tôi như vứt một cái áo cũ, chỉ vì tôi không sinh được con?

Tôi cầm xấp giấy lên, ngón tay siết mạnh đến nỗi run rẩy. Rồi tôi bật cười.

Một tràng cười khiến tất cả sững sờ.

“Ký thì ký. Tôi không thiếu can đảm để rời khỏi nơi này – cái nơi mà tôi gọi là nhà suốt tám năm qua, nhưng hóa ra chỉ là nhà trọ tạm thời.”

Tôi rút bút từ túi xách, ký xoẹt một cái, không cần đọc lại điều khoản. Tôi biết rõ, ở lại chỉ có thêm nhục.

Tôi rời khỏi căn nhà đó trong đêm.

Không ai tiễn. Không ai giữ. Cũng tốt. Tự tôi về, giờ tự tôi ra đi. Tôi bắt chuyến xe về quê mẹ ở ngoại ô Nam Định, nơi có căn nhà nhỏ cấp bốn và người phụ nữ tóc bạc đã chờ đợi tôi từ lâu.

Mẹ tôi ngồi bên hiên nhà, thấy tôi kéo vali về, chỉ nhẹ nhàng hỏi:

“Con về rồi à?”
Rồi bà kéo tôi vào lòng như thuở còn thơ bé.

Tôi gục vào vai bà, khóc như chưa bao giờ được khóc.

Những ngày sau đó, tôi sống lặng lẽ như một người vừa bước ra khỏi địa ngục. Tôi không kể gì với ai. Tôi tắt điện thoại, nghỉ dạy tạm thời, chỉ quanh quẩn nấu ăn, trồng rau, đọc sách.

Thế rồi một hôm, tôi nhận được một bức thư từ bệnh viện phụ sản Hà Nội. Là kết quả xét nghiệm cuối cùng tôi từng làm cách đây hơn một năm, nhưng lúc đó do nhà chồng không cho lấy, nên tôi không biết. Giờ bệnh viện gửi lại bản chính.

Tôi mở ra xem. Dòng chữ in đậm khiến tôi chết sững:

“Khả năng sinh sản bình thường. Không phát hiện bất thường về nội tiết hay cơ quan sinh dục.”

Tôi siết chặt tờ giấy, nước mắt lại tuôn. Vậy nghĩa là tôi không hề vô sinh.

Tôi nhớ lại ánh mắt dửng dưng của Hạ Khôn. Nhớ những đêm thức trắng uống thuốc đến đau bao tử. Nhớ tiếng mắng nhiếc từ mẹ chồng mỗi khi tôi về trễ, hay lỡ làm cháy đồ ăn.

Họ đã lừa dối tôi, cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Tháng thứ hai sau ly hôn, tôi quyết định trở lại Hà Nội.

Không phải để cầu xin, mà để tìm lại chính mình.

Tôi thuê một căn trọ nhỏ gần trường cấp ba, xin dạy hợp đồng vài buổi. Dần dần, tôi bắt đầu mở lớp Văn tại nhà, học sinh đông lên từng ngày nhờ cách dạy dễ hiểu và tận tâm.

Tôi thay kiểu tóc, mua một vài chiếc váy mới. Lần đầu tiên trong đời, tôi không sống vì ai, không lo phải làm dâu, không phải cúi đầu trước những lời cay độc.

Một buổi chiều đầu đông, tôi vô tình gặp lại Hạ Khôn. Anh ta đang đi cùng một đứa trẻ khoảng vài tháng tuổi, gương mặt mệt mỏi và nhợt nhạt.

My không đi cùng. Tôi không hỏi, anh cũng không nói. Chỉ đứng trước tôi, như một người xa lạ cố níu lại điều gì đó đã mất.

“Lan… dạo này em sống ổn chứ?” – anh hỏi, mắt ngập ngừng.

Tôi cười. Nhẹ tênh.

“Tôi ổn. Rất ổn.”

Một lúc sau, tôi buột miệng hỏi:

“Bé kháu khỉnh đấy. My đâu?”

Hạ Khôn nhìn đứa bé, rồi nhìn tôi, khẽ lắc đầu.

“Cô ấy bỏ đi rồi. Không chịu nổi áp lực. Mẹ anh thì… vẫn vậy.”

Tôi gật đầu, chào nhẹ rồi bước đi.

Tôi không còn giận. Không còn oán. Vì người đáng thương nhất, không phải tôi – mà là họ. Còn tôi, tôi đã sống lại.

Ba tháng sau, tôi nhận lời mời giảng dạy chính thức tại một trường THPT danh tiếng ở Hà Nội. Công việc ổn định, cuộc sống nhẹ nhàng. Tôi dành thời gian đi du lịch, viết sách, và cuối cùng, mở một kênh chia sẻ chuyện hôn nhân – như một cách giúp những người phụ nữ khác không phải bước qua nỗi đau như tôi đã từng.

Một chiều tháng Năm, tôi ra quán cà phê gần trường, ngồi viết bài thì một người đàn ông bước tới hỏi mượn ghế. Anh tên Tuấn, hơn tôi ba tuổi, đã ly hôn, có một bé gái. Hai người bắt đầu trò chuyện, từ chuyện nghề dạy, đến chuyện sống độc thân.

Không ai vội vàng. Không ai hứa hẹn. Nhưng trong ánh mắt ấy, tôi thấy một điều mà tôi chưa từng có suốt tám năm làm vợ:

Sự bình yên.

Tôi không biết tương lai ra sao. Có thể tôi sẽ ở một mình. Có thể tôi sẽ lại yêu.

Nhưng điều chắc chắn là: Tôi không còn sống vì ai khác.

Tôi đã từng yêu, từng chịu đựng, từng hy sinh đến mức quên cả chính mình. Nhưng giờ đây, tôi học được cách đứng lên từ đổ nát. Và tôi biết:

Một người phụ nữ – khi đã học cách yêu bản thân – sẽ không bao giờ để ai làm tổn thương mình thêm lần nữa.

Xúc động 50 học sinh lớp 9 đến bệnh viện chụp kỷ yếu cùng bạn mắc u:ng th:ư giai đoạn cuối: Mùa hè, mùa của chia ly!

Ngày 17/5, một bức ảnh tốt nghiệp được chụp vội nơi bệnh viện được đăng tải trên mạng xã hội đã lấy đi nước mắt của hàng triệu người xem. Nơi đó có một cậu bé đã chiến đấu mạnh mẽ với bệnh ung thư, nhưng không bao giờ có cơ hội được gặp bạn bè một lần nữa.

Mùa hè cũng là mùa chia ly, là thời điểm các em học sinh cuối cấp phải tham gia kỳ thi tuyển sinh để chuyển sang lớp mới.

Song, có lẽ mùa hè năm nay sẽ buồn và khó quên hơn cả đối với toàn bộ học sinh lớp 9, trường Trung học cơ sở Yilong ở Tứ Xuyên, Trung Quốc khi các em đã mất đi một người bạn.

Sáng ngày 17/5, trong tiết trời đầu hè nắng gắt, hơn 50 học sinh lớp 9 có mặt đầy đủ tại sân trường, mang theo ghế ngồi và đồng phục. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm, các em nối nhau đi bộ suốt 2km tới bệnh viện Nhân dân Yilong, thực hiện lời hứa cuối cùng với người bạn cùng lớp, Ren Junjie, 15 tuổi.

Xúc động 50 học sinh lớp 9 đến bệnh viện chụp kỷ yếu cùng bạn mắc ung thư giai đoạn cuối: Mùa hè, mùa của chia ly!- Ảnh 1.

Ren nằm trên giường bệnh chụp kỷ yếu cùng bạn bè

Trước đó, khi đang học năm thứ hai trung học cơ sở, Ren được bác sỹ chẩn đoán mắc bệnh ung thư hiếm khiến cả gia đình vô cùng sợ hãi. Để thuận tiện cho việc điều trị, không còn cách nào khác, Ren buộc phải nghỉ học để chuyển tới ở hẳn trong bệnh viện.

Thế nhưng, dù đã được các bác sĩ tận tình cứu giúp nhưng bệnh tình của em vẫn chưa có dấu hiệu thuyên giảm, thậm chí ngày càng nặng lên và không thể ngồi dậy.

Đến năm nay, khi thời điểm tốt nghiệp đã đến gần, hàng triệu học sinh lớp 9 trên khắp Đại lục nô nức chụp ảnh kỷ yếu để ghi dấu khoảnh khắc ý nghĩa thời học sinh. Đối với Ren cũng vậy, cậu cũng muốn có được tấm ảnh cuối cùng trong cuộc đời.

“Giá như con cũng được chụp ảnh tốt nghiệp”, Ren nói về ước mơ của mình với cha.

Cha của Ren tìm đến giáo viên chủ nhiệm, bày tỏ mong muốn tổ chức một buổi chụp kỷ yếu đặc biệt. Chỉ sau một ngày vận động, toàn bộ học sinh, giáo viên, nhà trường và phụ huynh đều đồng thuận.

Đúng hẹn, cả lớp đến bệnh viện, vào tận khoa bệnh nơi Ren đang nằm. Một số học sinh giúp cậu thay đồng phục, lau mặt, chỉnh tóc và đẩy giường bệnh ra sân, nơi ánh nắng dịu nhẹ rọi xuống.

Xúc động 50 học sinh lớp 9 đến bệnh viện chụp kỷ yếu cùng bạn mắc ung thư giai đoạn cuối: Mùa hè, mùa của chia ly!- Ảnh 2.

Ren nằm liệt trên giường bệnh, không thể tự ngồi dậy

Trong bức ảnh tập thể, Ren được xếp ngồi giữa, tay ôm quả bóng rổ có đầy đủ chữ ký và lời chúc từ bạn bè.

Những học sinh đang cảm lạnh đều chủ động đeo khẩu trang để bảo vệ người bạn có sức đề kháng yếu. Bên cạnh cậu là em trai nhỏ, mặc áo vàng, rụt rè cúi đầu chào các anh chị, hành động được cộng đồng mạng ví là “cách cảm ơn giản dị và xúc động nhất của một đứa trẻ”.

“Chúng em không muốn cậu ấy cảm thấy bị bỏ rơi, không muốn bạn ra đi mà không có kỷ niệm với lớp. Đây không chỉ là một buổi chụp hình, mà là món quà cuối cùng của cả lớp dành cho bạn”, một học sinh nói.

Đây chắc chắn sẽ là bức ảnh tốt nghiệp đặc biệt nhất. Tuy nhiên, điều không ai ngờ tới là vào 4 giờ sáng ngày hôm sau, Ren đã không còn khả năng chống chọi với bệnh tật nên đã trút hơi thở cuối cùng. Đáng tiếc, cậu vẫn chưa kịp nhìn thấy bức ảnh kỷ yếu như đã hằng mong đợi.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, câu chuyện về lớp học đặc biệt này thu hút hơn 8 triệu lượt theo dõi. Hàng chục nghìn bình luận bày tỏ xúc động trước tình bạn, lòng nhân ái và nghĩa cử cao đẹp giữa các em học sinh.

Xúc động 50 học sinh lớp 9 đến bệnh viện chụp kỷ yếu cùng bạn mắc ung thư giai đoạn cuối: Mùa hè, mùa của chia ly!- Ảnh 3.

Quả bóng có chữ ký của các em học sinh tặng Ren

“Bức ảnh tốt nghiệp này là khoảnh khắc xúc động nhất của thời học sinh”, một người viết.

Gia đình Ren cho biết sẽ trân trọng bức ảnh này như một kỷ vật vô giá. “Con tôi đã ra đi trong tình yêu thương, trong vòng tay bạn bè. Tôi không thể mong gì hơn”, cha Ren nghẹn ngào nói.

Có lẽ số phận đã cho phép mọi người được gặp lại cậu bé một lần nữa vào ngày trước khi cậu mất. Hoặc có thể cậu bé đã cố gắng đợi mọi người đến, và sau khi thực hiện được nguyện ước cuối cùng của mình, Ren đã rời đi mà không hề hối tiếc.

Nguồn: https://thanhnienviet.vn/xuc-dong-50-hoc-sinh-lop-9-den-benh-vien-chup-ky-yeu-cung-ban-mac-ung-thu-giai-doan-cuoi-mua-he-mua-cua-chia-ly-209250526110722651.htm

Giá vàng nhẫn, vàng SJC TỐI NGÀY 26/5: LAO DỐC không phanh, CHẠM ĐÁY

Cùng với chiều đi xuống của giá vàng châu Á rời khỏi mức cao nhất trong hai tuần, giá vàng miếng trong nước cuối ngày 26/5 giảm mạnh ở cả hai chiều mua vào và bán ra.

Chú thích ảnh — Vàng miếng SJC bày bán tại Công ty Vàng bạc Agribank. Ảnh: Trần Việt/TTXVN

Cụ thể, cập nhật lúc 18 giờ 40 phút, tại Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC, Tập đoàn DOJI niêm yết giá vàng miếng SJC ở mức 116,5 – 119 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), giảm 500 nghìn đồng/lượng ở chiều mua vào và giảm 1 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với đầu giờ chiều hôm nay (lúc 14 giờ 00 phút); giảm 2,5 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào và giảm 2 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với chốt phiên cuối tuần qua.

Tại Công ty Bảo Tín Minh Châu niêm yết giá vàng miếng và vàng nhẫn ở mức 114,7 – 117,7 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra),giảm 800 nghìn đồng/lượng ở chiều mua vào giảm 1 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với đầu giờ chiều hôm này; giảm 2,3 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào và chiều bán ra so với chốt phiên cuối tuần qua

Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn SJC niêm yết giá vàng nhẫn ở mức 111,5 – 114,5 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), giảm 500 nghìn đồng/lượng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với đầu giờ chiều hôm này; giảm 1 triệu đồng/lượng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với chốt phiên cuối tuần qua.

Tại cuộc làm việc của Thường trực Chính phủ với các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp về tình hình thị trường vàng vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, thời gian qua thị trường vàng nổi lên vấn đề chênh lệch giá; một số động thái của các doanh nghiệp tham gia thị trường vàng có tính thao túng, găm hàng, đội giá; có buôn lậu; quản lý còn có lúc, có nơi lỏng lẻo, chưa phù hợp với kinh tế thị trường, điều kiện thực tế và diễn biến tình hình.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh mục tiêu tăng cường quản lý thị trường vàng để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng; khai thác nguồn lực trong dân để tham gia phát triển kinh tế – xã hội. Do đó phải có chính sách phù hợp không để xảy ra tình trạng thao túng thị trường, buôn lậu vàng…

Nhấn mạnh về giải pháp trước mắt để giá vàng đỡ chênh lệch, Thủ tướng yêu cầu có giải pháp tăng cung và giảm cầu. Theo đó, tăng cung là không để độc quyền; cho nhiều doanh nghiệp cùng kinh doanh và giảm cầu; sử dụng các biện pháp tài khóa, thuế, phí, lệ phí; quản lý, kiểm soát chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra và ngăn chặn, xử lý nghiêm hành vi buôn lậu vàng; ngăn chặn các phần tử thao túng, găm hàng, đội giá, làm lũng đoạn thị trường; sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hình thức rút gọn để phù hợp tình hình; rà soát cơ sở dữ liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu về thị trường vàng, hoàn thành trong tháng 6/2025.

Về lâu dài, Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, hấp dẫn để người dân tham gia kinh doanh, khởi nghiệp thay vì dự trữ vàng; nghiên cứu hình thành sàn giao dịch vàng theo hướng người dân được tự do giao dịch, mua bán; tách bạch quản lý nhà nước và kinh doanh vàng; tăng sản xuất vàng trang sức để tạo thêm công ăn việc làm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục tăng cường quản lý nhà nước, nhanh chóng kéo chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới xuống mức chấp nhận được, chỉ khoảng 1 – 2%, không để chênh lệch hơn 10% như vừa qua.

Tại thị trường châu Á, chiều 26/5, giá vàng đã rời khỏi mức cao nhất trong hai tuần, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lùi thời hạn áp thuế 50% lên hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU).

Cụ thể, vào lúc 13 giờ 59 phút giờ Việt Nam, giá vàng giao ngay giảm 0,6% xuống 3.337,64 USD/ounce.

Ông Kyle Rodda, nhà phân tích thị trường tài chính của công ty Capital.com, nhận định giá vàng đi xuống sau khi Mỹ quyết định tạm hoãn áp thuế đối với EU.

Tuy nhiên, ông Rodda cho biết giá vàng vẫn có xu hướng tăng khi sự thiếu chắc chắn trong chính sách của Mỹ ảnh hưởng tiêu cực đến đồng USD và các tài sản khác của Mỹ. Ông Rodda nói thêm rằng hầu hết các ngân hàng trung ương đang chuyển dịch khỏi đồng USD để nắm giữ vàng.

Ngày 25/5, ông Trump đã lùi thời hạn áp thuế 50% đối với hàng hóa nhập khẩu từ EU tới ngày 9/7 thay vì ngày 1/6. Động thái này được đưa ra sau khi người đứng đầu cơ quan hành pháp EU cho biết khối này cần thêm thời gian để “đạt được một thỏa thuận tốt”.

Trong phiên 23/5, giá vàng đã tăng hơn 2% lên mức cao nhất trong hai tuần nhờ dòng tiền đổ vào các tài sản trú ẩn an toàn, sau khi ông Trump đe dọa áp thuế 50% đối với hàng nhập khẩu của EU từ ngày 1/6 và xem xét mức thuế 25% đối với bất kỳ chiếc iPhone nào của Apple được sản xuất bên ngoài nước Mỹ.

Trong khi đó, chỉ số USD đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần một tháng so với các đồng tiền khác. Đồng USD yếu hơn làm cho vàng được định giá bằng đồng tiền này trở nên hấp dẫn hơn đối với những người nắm giữ các loại tiền tệ khác.

Quỹ giao dịch vàng lớn nhất thế giới SPDR Gold Trust cho biết lượng vàng do quỹ này nắm giữ đã giảm 0,15% xuống 922,46 tấn tính đến ngày 23/5, so với mức 923,89 tấn trong phiên 22/5.

Khoảnh khắc Đu lên cửa cuốn, b/é g/ái 8 tuổi bị cuốn lên cao, ng;ưng tim ng;uy k;ịch

Một vụ tai nạn thương tâm xảy ra với bé gái 8 tuổi ở Phan Thiết, khi chơi đùa với cửa cuốn gia đình. Chỉ trong tích tắc, niềm vui biến thành nỗi kinh hoàng.

Chiều 26-5, Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết mới tiếp nhận một ca tai nạn hy hữu. Đó là bé Đ.T.M. – 8 tuổi, ngụ ở Phan Thiết, Bình Thuận – đã bị cửa cuốn cuốn lên cao khi bé đu lên cửa.

Theo người nhà kể lại, khoảng 20h ngày 22-5, mẹ bé đang chăm em nhỏ trong nhà thì bé M. chơi cùng chị gái 10 tuổi. Người mẹ nhờ chị gái đi lấy sữa cho em nhỏ ở một nơi cách nhà không xa.

Khi mở cửa cuốn để chạy xe điện ra ngoài, bé M. bất ngờ đu lên cửa cuốn – một hành vi bé thường xuyên thực hiện dù đã được gia đình nhắc nhở trước đó.

Chỉ 2 phút sau, khi chị gái quay về, phát hiện bé M. đã bị cuốn toàn thân vào cửa, chị gái đã chạy đi gọi mẹ.

Cả gia đình hoảng loạn tìm cách đưa bé xuống. Sau khoảng 10 phút, bé M. được giải thoát, lúc này bé không nói chuyện được, tay chân tím tái, ngưng tim, ngưng thở và được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa An Phước – Phan Thiết trong tình trạng hôn mê.

Tại đây, các bác sĩ hồi sức, đặt nội khí quản và chuyển bé gấp trong đêm đến Bệnh viện Nhi đồng 2 để tiếp tục điều trị chuyên sâu.

Lúc 2h sáng 24-5, bé được nhập viện tại khoa hồi sức tích cực – Bệnh viện Nhi đồng 2 trong tình trạng lơ mơ, tri giác không ổn định, nhiều vết thương vùng đầu, mặt, ngực và bụng.

Sau khi đánh giá nguy cơ tổn thương não do thiếu oxy, các bác sĩ quyết định thực hiện phương pháp hạ thân nhiệt chủ động, giúp bảo vệ não bộ trong giai đoạn nguy kịch.

Sau 4 ngày điều trị tích cực, ngày 26-5 bé M. đã được cai máy thở thành công, tỉnh táo và có thể trả lời chính xác tên tuổi, thực hiện y lệnh từ bác sĩ.

Theo các bác sĩ, đây là một dấu hiệu phục hồi đáng mừng sau tai nạn nghiêm trọng.

Tuyệt đối không để trẻ chơi gần cửa cuốn, đặc biệt khi cửa đang vận hành

ThS.BS Trần Thị Bích Kim – phó khoa hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 2 – cho biết đây là một tai nạn có thể phòng tránh được nếu gia đình cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn và sử dụng cửa cuốn, đồng thời giáo dục trẻ về nguy cơ khi chơi gần thiết bị này.

Về thiết bị cửa cuốn, bác sĩ khuyến cáo ưu tiên chọn loại có cảm biến an toàn hoặc chức năng đảo chiều khi gặp vật cản, đặt nút điều khiển ở vị trí cao, ngoài tầm với của trẻ, trang bị nút tắt khẩn cấp để xử lý nhanh khi gặp sự cố.

Các phụ huynh tuyệt đối không để trẻ chơi gần cửa cuốn, đặc biệt khi cửa đang vận hành. Ngoài ra, cần dạy trẻ biết rằng cửa cuốn không phải đồ chơi, không leo trèo hoặc đu bám lên cửa.

Trong trường hợp xảy ra tai nạn, việc sơ cứu đúng cách và đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời là vô cùng quan trọng, giúp tăng cơ hội sống và phục hồi cho trẻ.

Trước ngày cưới vợ mới tôi đến lau dọn mộ cho vợ cũ, đúng lúc này…1 người xuất hiện cuộc đời tôi cũng thay đổi từ đây..

Trước ngày cưới vợ mới, tôi quyết định quay về vùng quê yên bình, nơi chôn cất người vợ đầu tiên – Thu. Dù đã ba năm trôi qua, mỗi lần nghĩ đến đôi mắt dịu dàng và giọng nói êm đềm của cô ấy, tim tôi vẫn đau nhói. Tôi muốn lau dọn mộ, thắp nén nhang tiễn cô ấy lần cuối trước khi bước vào cuộc sống mới.

Thế nhưng, khi tôi đang cắm que nhang vào bát tro, một người phụ nữ lạ xuất hiện giữa làn khói hương mờ ảo. Cô ấy đứng lặng lẽ bên kia ngôi mộ, gương mặt quen mà lạ, ánh mắt đẫm buồn nhưng kiên định. Và chính từ giây phút đó… cuộc đời tôi rẽ sang một hướng hoàn toàn khác.

Chiều cuối tháng Ba, trời vẫn còn se lạnh. Những đợt gió hiu hắt thổi qua cánh đồng làng làm rung rinh những bông cỏ may khô, gieo vào lòng người cảm giác man mác buồn.

Tôi lái xe về quê, nơi tôi đã từng sống cùng Thu, người vợ quá cố của tôi. Ngôi mộ của cô ấy nằm khuất trên một triền đồi nhỏ phía sau làng, nơi mà hồi còn sống cô từng nói: “Nếu sau này em không còn nữa, hãy để em ở đây, gần cánh đồng và ngọn đồi em yêu.”

Tôi mang theo bó hoa trắng, ít nhang, khăn lau, và vài món đồ cũ cô thích: một chiếc lược gỗ, cuốn sổ tay cô từng viết dở, và chiếc vòng tay bằng chỉ đỏ mà tôi từng tặng.

Lúc tôi đến, nắng chiều đã ngả sang màu mật ong. Ngôi mộ đơn sơ phủ đầy lá khô, bám bụi theo thời gian. Tôi ngồi xuống, bắt đầu lau dọn, từng nhát tay cẩn thận như thể sợ làm cô đau. Trong lòng tôi vẫn còn một nỗi day dứt chưa bao giờ nguôi – cái chết đột ngột của Thu do tai nạn giao thông khiến tôi như rơi vào vực thẳm.

“Thu à, anh xin lỗi… Anh sắp lấy vợ,” tôi thì thầm, giọng nghẹn ngào. “Cô ấy là người tốt. Nhưng anh vẫn nhớ em mỗi ngày. Anh không muốn em cô đơn nơi này…”

Đúng lúc đó, một giọng nói cất lên sau lưng:

– “Anh là chồng chị Thu?”

Tôi giật mình quay lại. Một cô gái tầm ba mươi, dáng người nhỏ nhắn, tóc cột cao, mặc chiếc áo khoác vải bạc màu. Khuôn mặt cô có nét gì đó quen thuộc, nhưng tôi không thể nhận ra đã gặp ở đâu.

– “Tôi… là bạn của chị ấy. Tôi hay đến đây vào ngày giỗ.”

Tôi đứng lên, có phần lúng túng. Cô gái không tỏ ra sợ hãi hay khách sáo. Cô ngồi xuống phía đối diện mộ, lấy ra chiếc khăn nhỏ và bắt đầu gỡ từng cụm cỏ dại mọc quanh bia mộ.

– “Chị ấy từng dạy tôi học hồi tôi còn nhỏ. Năm đó, tôi mười ba tuổi. Chị ấy là cô giáo thực tập ở trường làng.”

Tim tôi bỗng thắt lại. Thu chưa từng kể chuyện này. Cô luôn sống nội tâm, giữ kín những gì cô cho là nhỏ bé, nhưng với người khác, có khi lại là cả một khoảng trời ký ức.

– “Tôi tên là Giang. Mấy năm nay cứ mỗi dịp rằm tôi đều ghé qua đây,” cô nói, mắt không rời nấm mộ.

Tôi nhìn cô lặng lẽ, trong lòng dâng lên cảm giác kỳ lạ. Có điều gì đó ở Giang khiến tôi không thể rời mắt. Sự bình thản của cô, cách cô lau bụi như thể lau cho người thân, ánh mắt buồn mà sâu…

Sau đó, chúng tôi ngồi lại, kể cho nhau nghe về Thu – mỗi người một mảnh ký ức, như đang chắp vá lại hình ảnh của một người phụ nữ đã xa khuất.

Giang kể rằng sau khi Thu qua đời, cô vẫn thường xuyên mơ thấy cô ấy. Lần đầu là vào đêm Thu mất – chính là hôm tôi vật vã gục đầu bên giường bệnh, còn cô đang ở tận Lào Cai – nhưng lại mơ thấy Thu đứng trên ngọn đồi này, vẫy gọi cô đến.

– “Có lần chị ấy nói với tôi trong mơ: ‘Hãy giúp anh ấy… Đừng để anh ấy sống trong quá khứ mãi.’” – Giang nói, giọng nhỏ nhẹ.

Tôi lặng đi. Không biết là do câu nói đó, hay chính ánh mắt đầy xúc động của Giang khiến lòng tôi xáo trộn.

Sau hôm đó, tôi trở lại Hà Nội, chuẩn bị cho đám cưới sẽ diễn ra trong ba tuần nữa. Mọi thứ đã sắp xếp xong: lễ đường, thiệp cưới, khách mời. Vợ sắp cưới của tôi – Trinh – là đồng nghiệp cùng công ty, chu đáo và mạnh mẽ. Cô ấy biết tôi từng có một người vợ đã khuất, nhưng ít khi nhắc đến.

Thế nhưng, từ sau buổi gặp Giang ở mộ Thu, tâm trí tôi bắt đầu rối bời. Tôi bỗng thường xuyên nghĩ đến Giang, không phải như người thay thế, mà như ai đó bước ra từ một phần ký ức của Thu – dịu dàng, lặng lẽ, nhưng thấm vào tim từng chút một.

Tôi bắt đầu nhắn tin cho Giang, lúc đầu là cảm ơn, sau là những cuộc trò chuyện dài hơn. Có hôm, hai đứa nói chuyện tới tận khuya. Giang không hỏi về đám cưới, chỉ hỏi: “Anh có đang sống thật với lòng mình không?”

Tôi không biết.

Hay đúng hơn, tôi chưa dám trả lời.