Từ ngày 1.7.2025, luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 sửa đổi sẽ chính thức siết điều kiện rút BHXH 1 lần. So sánh với luật BHXH 2014, có những thay đổi gì đáng chú ý?

Ngày 20 tháng 5 năm 2025, báo Thanh Niên đưa tin “Từ 1.7.2025: Thay đổi đáng chú ý về rút BHXH 1 lần”. Nội dung như sau:

Từ ngày 1.7.2025, luật BHXH 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, mang theo hàng loạt thay đổi đáng chú ý về chính sách rút BHXH 1 lần.

Điểm thay đổi mấu chốt đầu tiên nằm ở diện được rút BHXH 1 lần. Theo luật BHXH 2014 và Nghị quyết 93/2015 của Quốc hội, người lao động nếu sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH đều được phép rút BHXH 1 lần nếu có yêu cầu.

Nhưng từ ngày 1.7.2025, luật mới phân nhóm đối tượng rõ ràng: chỉ những người đã tham gia BHXH trước 1.7.2025 mới giữ nguyên chế độ này.

Trong khi đó, người bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1.7.2025 trở đi sẽ không còn quyền rút 1 lần sau 12 tháng nghỉ, trừ phi thuộc các diện đặc biệt như định cư nước ngoài, mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm ≥81% khả năng lao động, hoặc đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ năm đóng BHXH.

Một thay đổi quan trọng khác là giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu. Luật BHXH 2024 chính thức hạ mức yêu cầu từ 20 năm đóng BHXH xuống còn 15 năm để hưởng lương hưu.

Điều chỉnh này mở ra cơ hội cho nhiều người lao động lớn tuổi được hưởng lương hưu dù thời gian đóng ngắn hơn, đồng thời thu hẹp thêm đối tượng được rút BHXH 1 lần.

Không chỉ siết chặt về điều kiện, luật BHXH 2024 còn bổ sung thêm nhóm được rút BHXH 1 lần, đó là người suy giảm ≥81% khả năng lao động hoặc khuyết tật đặc biệt nặng.

Về thủ tục, trình tự rút BHXH 1 lần không có thay đổi lớn. Người lao động vẫn cần nộp sổ BHXH kèm đơn đề nghị. Trường hợp thuộc diện đặc biệt vẫn phải nộp thêm giấy tờ chứng minh.

Tuy nhiên, luật mới rút ngắn thời gian giải quyết từ 10 ngày (theo luật BHXH 2014) xuống còn 7 ngày làm việc, giúp người lao động nhận tiền nhanh hơn.

Đặc biệt, luật BHXH 2024 thiết kế thêm các cơ chế khuyến khích bảo lưu thời gian đóng BHXH thay vì rút 1 lần.

Người lao động nếu không rút, khi tham gia trở lại sẽ được cộng nối thời gian đã đóng, giúp mức hưởng cao hơn. Họ cũng được hưởng chế độ hưu trí dễ dàng hơn, nhờ mốc 15 năm thay vì 20 năm…

Tựu trung, luật BHXH 2024 đã thay đổi căn bản chính sách rút BHXH 1 lần. Với nhóm người tham gia mới, BHXH không còn là “khoản tiết kiệm có thể rút bất kỳ lúc nào” mà trở thành một cam kết dài hạn hướng tới lương hưu.

Lý do Nhà nước siết chặt điều kiện rút BHXH 1 lần

Việc Nhà nước siết chặt các quy định rút BHXH 1 lần trong luật BHXH 2024 (sửa đổi) vì nhiều lý do. Trong đó, mục tiêu cốt lõi là bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người lao động, giúp người lao động có lương hưu khi về già.

Trên thực tế, có nhiều trường hợp rút BHXH 1 lần đã tiếc nuối về sau vì tuổi già không có lương hưu, phải phụ thuộc vào con cháu hoặc lao động mưu sinh.

Bên cạnh đó, quy định mới còn nhằm tránh tình trạng rút BHXH 1 lần ồ ạt, gia tăng nhanh trong những năm qua. Từ đó, giảm dần số người rời bỏ hệ thống, tăng độ bao phủ an sinh.

Việc siết chặt quy định này còn nhằm giảm gánh nặng ngân sách và áp lực xã hội trong tương lai.

Trong bối cảnh già hóa dân số ngày càng tăng, nếu nhiều người không có lương hưu, đến khi về già có thể trở thành gánh nặng cho ngân sách (phải trợ cấp xã hội) hoặc cho gia đình, xã hội.

Ngoài ra, quy định mới cũng phù hợp thông lệ quốc tế, cải thiện tính tuân thủ của hệ thống BHXH.

Tóm lại, Nhà nước đưa ra chính sách siết chặt này với mục tiêu kép là bảo vệ người lao động về lâu dài và đảm bảo sự bền vững, phát triển của hệ thống BHXH.

Đây cũng là thực hiện chủ trương cải cách BHXH tại Nghị quyết 28 của Trung ương, hướng tới mở rộng diện bao phủ BHXH, hạn chế tối đa việc hưởng BHXH 1 lần khi chưa đến tuổi nghỉ hưu.

Ngày 18 tháng 5 năm 2025, báo Thanh Niên đưa tin “Từ 1.7.2025: Thủ tục rút BHXH 1 lần có gì thay đổi?”. Nội dung như sau:

Luật BHXH 2024 (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, kéo theo hàng loạt thay đổi đáng chú ý, trong đó có chính sách rút BHXH 1 lần.

Hồ sơ cần nộp khi rút BHXH 1 lần

Theo luật BHXH 2014 (hiện còn hiệu lực đến hết ngày 30.6.2025), hồ sơ rút BHXH 1 lần gồm sổ BHXH bản chính và đơn đề nghị hưởng BHXH 1 lần theo mẫu 14-HSB.

Một số trường hợp đặc thù phải bổ sung giấy tờ, đơn cử như định cư nước ngoài thì nộp bản sao giấy xác nhận thôi quốc tịch hoặc bản dịch công chứng hộ chiếu, thị thực định cư; mắc bệnh hiểm nghèo thì nộp trích sao hồ sơ bệnh án hoặc biên bản giám định y khoa tương ứng…

Sang luật BHXH 2024 (sửa đổi), thành phần hồ sơ này gần như không thay đổi. Người lao động vẫn phải nộp sổ BHXH, đơn đề nghị, kèm giấy tờ chứng minh nếu thuộc diện đặc biệt.

Nộp hồ sơ ở đâu, bằng cách nào?

Người lao động có thể nộp hồ sơ rút BHXH 1 lần tại cơ quan BHXH nơi cư trú.

Có 3 phương thức phổ biến gồm: nộp trực tiếp, gửi qua bưu điện hoặc nộp trực tuyến trên Cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam (với điều kiện đã có tài khoản và chuyển đổi hồ sơ điện tử đầy đủ).

Thời hạn giải quyết nhanh hơn: Từ 10 ngày xuống còn 7 ngày làm việc

Một điểm mới đáng chú ý từ 1.7.2025 là thời gian xử lý hồ sơ rút BHXH 1 lần được rút ngắn đáng kể.

Theo luật BHXH 2014, cơ quan BHXH phải giải quyết và chi trả trợ cấp 1 lần trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ của người lao động (khoản 4, điều 110).

Theo luật BHXH 2024 (sửa đổi), thời hạn giải quyết được rút ngắn xuống 7 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ (khoản 3, điều 79), không bao gồm ngày nghỉ lễ, tết.

Hình thức chi trả tiền trợ cấp

Ngoài ra, luật mới cũng không có thay đổi về phương thức nhận tiền. Người lao động có thể nhận khoản tiền BHXH 1 lần bằng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân, hoặc nhận tiền mặt tại cơ quan BHXH tùy chọn.

Nếu ủy quyền cho người khác lĩnh thay thì thực hiện theo quy định (có giấy ủy quyền hoặc hợp đồng ủy quyền hợp pháp).

Luật BHXH 2024 cũng không đặt ra hạn chế mới nào về hình thức chi trả. Tuy nhiên, cơ quan BHXH cũng khuyến khích người dân nhận tiền qua tài khoản ngân hàng để tiện lợi, minh bạch.

Điều kiện “thời gian chờ” 12 tháng sau khi nghỉ việc

Nếu như trước đây, theo khoản 1, điều 60 của luật BHXH 2014 và Nghị quyết 93/2015 của Quốc hội, người lao động chỉ cần nghỉ việc 12 tháng, không tham gia BHXH và có dưới 20 năm đóng là đủ điều kiện rút BHXH 1 lần, thì từ 1.7.2025, điều này không còn áp dụng cho người tham gia BHXH mới.

Nói cách khác, từ 1.7.2025, lao động mới sẽ không thể rút 1 lần sau 1 năm nghỉ như trước, trừ khi thuộc các trường hợp đặc biệt khác (ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo, suy giảm ≥81% khả năng lao động, đủ tuổi nghỉ hưu mà không đủ năm đóng…).

Tuy nhiên, luật BHXH 2024 (điểm đ, khoản 1, điều 70) cũng quy định những ai đã tham gia BHXH trước khi luật mới có hiệu lực (trước 1.7.2025), sau khi nghỉ việc 12 tháng liên tục, không tiếp tục đóng BHXH bắt buộc hay tự nguyện, và có thời gian đóng ít hơn 20 năm thì vẫn được rút BHXH 1 lần nếu có yêu cầu.

Hiện tại, cơ quan chức năng đang soạn thảo nghị định hướng dẫn luật này, trong đó, dự thảo tập trung làm rõ điều kiện hưởng BHXH 1 lần theo quy định mới, như:

Khoảng 12 tháng không tham gia BHXH được xác định là 12 tháng liên tục không đóng, tính đến hết tháng liền kề trước khi nộp hồ sơ.Tại thời điểm nộp hồ sơ, người lao động phải không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và không đóng BHXH tự nguyện. Điều kiện chỉ áp dụng nếu người lao động còn thời gian đóng BHXH trước 1.7.2025 mà chưa rút lần nào.

Giá vàng hôm nay 21/5/2025 trên thị trường quốc tế tăng mạnh nhưng tiềm ẩn nguy cơ một đợt lao dốc. Giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn vẫn ở mức cao.

Tới 20h30 ngày 20/5 (giờ Việt Nam), giá vàng hôm nay giao ngay trên thị trường quốc tế ở mức 3.240 USD/ounce. Vàng giao tháng 6/2025 trên sàn Comex New York ở mức 3.242 USD/ounce.

Giá vàng thế giới đêm 20/5 cao hơn khoảng 57,1% (tương đương 1.177 USD/ounce) so với đầu năm 2024. Vàng thế giới quy đổi theo giá USD ngân hàng ở mức 103 triệu đồng/lượng, đã bao gồm thuế và phí, thấp hơn khoảng 16,3 triệu đồng/lượng so với giá vàng trong nước tính tới cuối giờ phiên 20/5.

Giá vàng thế giới tăng mạnh trong bối cảnh đồng USD suy yếu và giới đầu tư đổ tiền vào bắt đáy mặt hàng kim loại quý.

Dòng tiền tìm đến vàng giữa lúc các thị trường tài chính Mỹ khá bất ổn sau khi Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s Ratings cuối tuần trước đã hạ tín nhiệm quốc gia Mỹ từ mức cao nhất AAA xuống còn AA1.

Moody’s cho rằng, kinh tế Mỹ gặp khó khăn khi thâm hụt ngân sách lớn và tiền trả lãi nợ công ngày càng tăng.

Việc Mỹ bị hạ điểm tín nhiệm khiến lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng mạnh. Sau thông tin từ Moody’s, lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng vọt lên mức 4,52%/năm và lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm cán mốc 5%.

Quốc hội Mỹ đang tranh luận về các gói cắt giảm thuế của ông Donald Trump.

Một số dữ liệu kinh tế không mấy lạc quan từ nền kinh tế Trung Quốc cũng thúc đẩy dòng tiền đổ vào vàng. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) vừa điều chỉnh hạ lãi suất cơ bản. Ngân hàng trung ương Úc cũng có động thái tương tự.

Trong nước, giá vàng treo cao. Vàng SJC chiều bán ra vẫn ở mức gần 120 triệu đồng/lượng. Cụ thể, tới cuối phiên giao dịch ngày 20/5, giá vàng miếng 9999 tại SJC và Doji được niêm yết ở mức 116,8-119,3 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), không đổi ở cả hai chiều so với phiên liền trước.

Giá vàng nhẫn giảm nhẹ. Tới cuối giờ chiều ngày 20/5, SJC công bố giá vàng nhẫn loại 1-5 chỉ ở mức 111-114 triệu đồng/lượng (mua – bán), giảm 500.000 đồng ở cả hai chiều. Doji công bố giá vàng nhẫn loại 1-5 chỉ ở mức 111,5-114 triệu đồng/lượng (mua – bán), chỉ giảm 500.000 đồng ở chiều bán ra so với phiên liền trước.

Dự báo giá vàng

Giá vàng tăng khá mạnh và được dự báo còn lên tiếp trong bối cảnh căng thẳng thương mại có thể leo thang.

Trên Kitco, Giám đốc điều hành của JP Morgan – Jamie Dimon hôm 19/2 cảnh báo tác động toàn diện của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung vẫn chưa được các doanh nghiệp và người tiêu dùng cảm nhận đầy đủ. Theo Jamie Dimon, thị trường chứng khoán Mỹ có thể sẽ quay đầu lao dốc.

Và khi chứng khoán Mỹ lao dốc, giá các loại tài sản có độ an toàn cao như vàng có thể tăng mạnh.

Tuy nhiên, một yếu tố có thể gây áp lực mạnh tới vàng, đó là Trung Đông và Ukraine. Căng thẳng địa chính trị tại hai khu vực này nếu hạ nhiệt sẽ kéo giá vàng giảm nhanh chóng. Nga và Ukraine đang đẩy nhanh đàm phán chấm dứt xung đột.

Còn tại Trung Đông, tình hình có dấu hiệu tốt đẹp hơn bao giờ hết sau chuyến thăm của ông Donald Trump. Nhiều khả năng, Trung Đông sẽ trở thành một trung tâm phát triển mới của thế giới, đặc biệt là về công nghệ, trí tuệ nhân tạo.

Về mặt kỹ thuật, ngưỡng kháng cự đầu tiên là mức cao nhất trong tuần này là 3.253 USD/ounce. Mức kháng cự tiếp theo là 3.300 USD/ounce. Ở chiều ngược lại, mức hỗ trợ đầu tiên là mức thấp nhất hôm 19/2 là 3.207 USD/ounce. Sau đó là ngưỡng hỗ trợ tâm lý 3.200 USD/ounce.

Người ta nói hôn nhân là nơi nương tựa, là chốn bình yên cuối ngày. Nhưng tôi, người đàn ông ngoài 40 với cái mác “trụ cột gia đình”, đã nhiều lần giơ tay đánh vợ mình – người phụ nữ nhỏ bé luôn cúi đầu nhẫn nhịn.

Mỗi lần bị tôi đánh, cô ấy không khóc lóc, không cãi lại. Chỉ lặng lẽ lau nước mắt, rồi khuya đến, lại leo lên căn phòng thờ ở tầng áp mái một mình.

Tôi từng nghĩ cô ấy lên đó để than thân trách phận. Nhưng một đêm nọ, tò mò, tôi lén đi theo. Và thứ tôi chứng kiến trong bóng tối căn phòng thờ… khiến tôi như bị ai đấm thẳng vào tim.

Tôi tên là Hưng, ngoài 40 tuổi, sống cùng vợ là Lan và con gái nhỏ trong một căn nhà ba tầng ở ngoại ô. Tôi làm nghề xây dựng, ngày ngày bươn chải ngoài công trình, người lúc nào cũng nồng mùi thuốc lá và bụi vôi vữa. Cuộc sống mưu sinh khiến tôi trở nên cộc cằn, dễ nổi nóng, nhất là sau vài chén rượu.

Lan – vợ tôi – trước từng là cô giáo mầm non, nhưng nghỉ việc sau khi sinh con. Từ đó, cô ấy ở nhà lo cơm nước, chăm con, làm hậu phương đúng nghĩa. Nhẹ nhàng, ít nói, chẳng bao giờ kêu ca.

Ban đầu tôi thương vợ. Nhưng dần dần, khi áp lực công việc ngày một lớn, thu nhập không ổn định, tôi bắt đầu bực dọc vì những chuyện vụn vặt. Mỗi lần mâm cơm muộn, con khóc, hay nghe cô ấy “nhắc nhẹ” về chuyện chi tiêu, tôi nổi nóng. Có lần tôi xô ghế, có lần đập vỡ bát, có lần… không kìm được, tát cô ấy.

Lần đầu là cái tát trong cơn say. Tôi còn nhớ tiếng “bốp” vang lên, gò má cô ấy đỏ bừng, mắt nhìn tôi kinh hoàng. Nhưng cô ấy không gào khóc, chỉ im lặng. Những lần sau, cô ấy càng im lặng hơn. Mỗi khi tôi quát, chửi hay đánh, Lan chỉ lặng lẽ chịu đựng. Rồi khi đêm xuống, sau khi con ngủ, cô ấy lại lặng lẽ lên tầng ba – căn phòng thờ hương khói suốt mười năm nay chưa bao giờ tắt.

Tôi từng thấy lạ. Tại sao mỗi đêm Lan lại lên đó? Đôi khi cả tiếng đồng hồ mới xuống. Có hôm, tôi giả vờ ngủ, nhưng nghe tiếng bước chân khe khẽ trên cầu thang, rồi tiếng cửa phòng thờ khép lại.

Tôi bắt đầu nghi ngờ. Có phải cô ấy đang gọi điện cho ai? Hay đang nói xấu tôi, than thở, cầu xin một điều gì đó? Có phải cô ấy đã âm thầm giấu giếm điều gì?

Rồi một đêm, sau khi cãi nhau vì chuyện tiền nong, tôi ném chiếc túi xách của cô ấy xuống đất. Cô ấy chỉ cúi nhặt lên, không nói một lời. Nửa đêm, cô ấy lại lên tầng ba. Và lần đầu tiên, tôi quyết định đi theo.

Tôi lặng lẽ bước từng bước thật khẽ, nép sau bức tường cạnh cầu thang. Ánh đèn mờ từ phòng thờ hắt ra khe cửa hé mở. Tôi nhón chân nhìn vào qua khe.

Lan đang ngồi trên sàn nhà, mặc chiếc áo lam cũ. Trước mặt cô là bàn thờ cha mẹ chồng – bố mẹ tôi – đã mất từ lâu. Cô không bật đèn sáng, chỉ có ánh nến và khói hương tỏa ra một mùi trầm dịu nhẹ.

Và rồi tôi thấy… cô ấy rút từ túi áo ra một xấp giấy – là những bức thư tay.

Tôi cố lắng nghe. Giọng cô run run:
– “Mẹ ơi… hôm nay con lại làm chồng con buồn… con không khéo ăn khéo nói, làm anh ấy bực… nhưng con không trách anh đâu… con chỉ mong một ngày anh hiểu, con chưa từng muốn chống đối hay hơn thua với ai trong nhà này…”

Tôi sững người.

Cô ấy viết thư… gửi cha mẹ tôi. Không phải viết một bức, mà là nhiều bức. Mỗi đêm lại đọc một ít. Có bức giấy nhàu nhĩ, mực nhòe vì nước mắt. Có bức dài kín hai mặt giấy. Cô ấy tâm sự với người đã khuất, kể lại từng chuyện nhỏ trong nhà – cả những lần bị tôi đánh.

– “Bố ơi… hôm qua con bị đánh… nhưng con biết, anh ấy mệt, anh ấy áp lực… con chỉ mong con gái con lớn lên không sợ bố nó như con đang sợ…”

Câu ấy như một nhát dao xuyên thẳng vào ngực tôi.

Tôi như hóa đá. Không ngờ, người phụ nữ tôi luôn nghĩ là cam chịu, im lặng… lại sống một đời nội tâm sâu sắc đến vậy. Không kêu than, không bỏ đi, không đáp trả. Chỉ lặng lẽ giữ cho con một mái ấm, giữ cho tôi chút nhân cách cuối cùng mà có lẽ chính tôi đã quên mất.

Tôi quay về phòng, mà chân không vững. Cả đêm ấy tôi không ngủ được. Trong đầu chỉ vang mãi những lời thì thầm của cô ấy trước bàn thờ. Giọng nói đầy nhẫn nhịn, không một lời oán hận, chỉ mong tôi “biết nghĩ lại”.

Tôi – một gã đàn ông tưởng mình mạnh mẽ – đã khóc như một đứa trẻ trong đêm hôm ấy.

Sau đêm đó, tôi thấy cuộc đời mình như bị vỡ ra từng mảnh. Không phải vì vợ tôi đã làm điều gì sai trái, mà chính vì tôi – người đàn ông luôn cho rằng mình có quyền, đã khiến người phụ nữ bên cạnh sống như một cái bóng, đến mức mỗi đêm phải “tâm sự” với người đã khuất để không phát điên.

Sáng hôm sau, tôi lặng lẽ dậy sớm, dọn cơm. Cô ấy bước xuống bếp, vẫn dáng vẻ quen thuộc – im lặng, nhẹ nhàng. Tôi đặt bát cháo lên bàn, không nhìn cô mà chỉ nói:
– Ăn đi… lạnh là mất ngon.

Cô ngẩng lên nhìn tôi, ngỡ ngàng. Đó là lần đầu tiên sau rất lâu tôi nói với cô không bằng tiếng quát.

Ngày hôm đó, tôi về sớm. Cố ý lôi từ rương cũ ra những tấm hình cưới năm xưa – cái thời cô ấy còn cười rạng rỡ, còn tựa vào tôi không chút dè dặt. Tôi nhìn tấm hình mà thấy tim mình nặng trĩu. Bao nhiêu năm qua, tôi đã vô tình giết chết nụ cười đó.

Tôi bắt đầu thay đổi. Không dễ, nhưng tôi cố.

Tôi dọn lại phòng khách, giúp vợ dọn mâm, đưa con đi học, bớt uống rượu. Mỗi lần nổi nóng, tôi cố bước ra ngoài, hít thở sâu. Tôi không nói lý do. Không biện minh, không xin lỗi bằng lời. Tôi chỉ làm.

Vợ tôi nhìn thấy sự thay đổi đó. Nhưng cô ấy không hỏi. Chỉ im lặng, lặng lẽ chấp nhận.

Đến một tối, khi con gái ngủ say, cô bước ra sân sau – nơi tôi đang ngồi lặng lẽ. Cô mang cho tôi một tách trà. Rồi cô ngồi xuống bên cạnh, nhỏ nhẹ:
– Anh… có chuyện gì vậy?

Tôi không trả lời ngay. Một lúc sau, tôi nói chậm rãi:
– Em lên phòng thờ mỗi đêm, anh biết cả rồi…
– Anh…
– Đêm đó anh lén theo em.

Cô im lặng. Tôi quay sang nhìn cô, lần đầu tiên nhìn thật kỹ: khuôn mặt gầy hơn xưa, đôi mắt mệt mỏi nhưng vẫn hiền. Tôi nghẹn ngào:

– Anh là đồ tồi.
– …
– Em vẫn còn chịu nổi sao?

Cô không nói gì. Chỉ thở dài. Một lúc sau, cô rút ra từ túi áo một tờ giấy gấp gọn. Đưa cho tôi.

– Đây là… bức thư cuối cùng em viết. Đêm hôm đó em định đọc, nhưng không có tâm trạng… Em nghĩ em đã hết hy vọng.

Tôi run tay mở ra.

“Mẹ ơi, bố ơi… nếu ngày mai con quyết định rời khỏi căn nhà này, xin hãy tha thứ cho con. Con đã cố gắng. Đã thật sự cố gắng giữ lửa. Nhưng có lẽ anh ấy không còn cần con nữa.

Con đau… nhưng con không hận. Con chỉ tiếc cho con gái con…
Nếu một ngày nó hỏi: mẹ ơi, sao mẹ không bỏ đi sớm hơn?
Con chỉ biết trả lời: vì mẹ từng hy vọng…
Nhưng giờ thì không nữa.”

Tôi đọc mà như có ai bóp nghẹt trái tim. Tôi nắm tay cô thật chặt.

– Em còn giữ bức thư này… nghĩa là em chưa đi.

Cô mỉm cười, rất nhẹ:
– Vì hôm đó… lần đầu tiên anh xới cơm cho em. Em nghĩ: có thể anh đã đọc được điều gì đó trong những lá thư của em, dù không nói ra.

Tôi không giấu được giọt nước mắt. Tôi đặt lá thư vào lòng bàn tay cô, khẽ khàng:

– Đừng viết thêm bức nào nữa. Từ giờ, nếu em có gì muốn nói… cứ nói với anh. Đừng nói với người đã khuất.

Cô gật đầu, tay vẫn nắm tay tôi.

—

Ba năm sau

Gia đình tôi vẫn ở căn nhà cũ. Phòng thờ vẫn ở tầng ba, nhưng không còn là nơi vợ tôi phải tìm đến trong những đêm tuyệt vọng. Giờ là nơi cả nhà lên thắp hương vào mỗi rằm, mùng một. Con gái tôi bắt đầu vào cấp hai, vẫn hay líu lo kể chuyện trường lớp. Mỗi lần con ôm mẹ, tôi lại thầm cảm ơn vì mình đã kịp dừng lại trước khi đánh mất tất cả.

Tôi vẫn là một người đàn ông có phần thô kệch, nhưng tôi không còn giơ tay với vợ nữa. Tôi đã học cách xin lỗi – không bằng lời lẽ hoa mỹ, mà bằng hành động nhỏ mỗi ngày.

Người ta hay hỏi: “Làm sao để giữ được một gia đình?”

Tôi không có câu trả lời hoàn hảo. Nhưng tôi biết điều này: đừng để người phụ nữ của mình phải tâm sự với người đã khuất, chỉ vì không thể nói chuyện với người còn sống.

Trước khi bị khởi tố, Hoa hậu Thùy Tiên được cho là có cuộc sống sang chảnh, dùng toàn hàng hiệu. Cô liên tục gây bàn luận về mức độ giàu có, tài sản kiếm được sau khi đăng quang.

Liên quan vụ án Sản xuất hàng giả xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt và Công ty cổ phần Asia Life, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố bị can đối với Nguyễn Thúc Thùy Tiên về tội Lừa dối khách hàng.

Ngoài Thùy Tiên, có 4 người khác cũng bị khởi tố sau quá trình Bộ Công an điều tra mở rộng vụ án sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng liên quan Công ty Cổ phần Asia Life và Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt.

Nguyễn Thúc Thùy Tiên (SN 1998) đăng quang Hoa hậu Hòa bình Quốc tế (Miss Grand International) vào tháng 12/2021 tại Thái Lan. Kể từ khi đăng quang, Thùy Tiên được xem là “đổi đời”, cuộc sống thay đổi chóng mặt, trở thành hoa hậu đắt show.

Năm 2022, ông Nawat Itsaragrisil – Chủ tịch tổ chức Miss Grand International – chia sẻ trong một buổi livestream rằng, Thùy Tiên kiếm được gần 100 triệu baht (khoảng gần 70 tỷ đồng) trong thời gian ngắn sau khi đăng quang.

“Thùy Tiên đại diện cho rất nhiều nhãn hàng như điện thoại, máy tính. Cô ấy rất giàu, tôi phải nhấn mạnh điều đó”, ông Nawat nói ở thời điểm đó.

Lần khác, Chủ tịch Miss Grand International cũng hé lộ Thùy Tiên là hoa hậu mang nhiều lợi nhuận nhất cho cuộc thi từ trước tới nay. Thu nhập của cô đến từ việc dự sự kiện, làm đại sứ cho nhiều thương hiệu, nhãn hàng trong nước và quốc tế.

Khi kết thúc nhiệm kỳ, Thùy Tiên vẫn có nhiều hoạt động trong giới nghệ thuật. Cô làm gương mặt đại diện cho nhiều nhãn hàng, tham gia gameshow, lấn sân đóng phim điện ảnh.

Theo nguồn tin trong giới showbiz, cát-xê quảng cáo của Thùy Tiên có thể từ vài trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng, tùy vào nhãn hàng, quy mô, thời gian hợp tác. Các kênh mạng xã hội của Thùy Tiên cũng có lượt theo dõi lớn, mang về cho cô thu nhập đáng kể từ công việc sáng tạo nội dung.

Trong cuộc phỏng vấn với Dân trí tháng 12/2024, Thùy Tiên từng cho biết, cô là người yêu thích công việc nên tận dụng hết thời gian để chạy show, làm việc. Cô khẳng định nhờ nổi tiếng mà cuộc sống của cô đẹp hơn trước rất nhiều.

Những năm qua, Thùy Tiên trở thành đại diện của các nhãn hàng thời trang lớn. Đầu tháng 3, cô được giới thiệu với vai trò “Bạn thân thương hiệu” của Dior tại Việt Nam, tham gia một số hoạt động quảng bá ở Tuần lễ thời trang Paris.

Hình ảnh Thùy Tiên gắn với những chiếc túi hiệu xa xỉ, trị giá hàng chục triệu đồng. Trong ảnh, hoa hậu đeo túi Chanel trị giá 200 triệu đồng. Ngoài ra, các mẫu túi nổi tiếng và đắt tiền khác của Chanel đều có trong bộ sưu tập của cô.

Lần khác, Thùy Tiên xuống phố cùng túi Gucci Horsebit 1955 màu đen cổ điển trị giá 82 triệu đồng. Cô cũng từng diện túi Dior Lady – mẫu túi có mức giá hơn 110 triệu đồng. Ước tính gia tài túi hiệu của Thùy Tiên lên đến tiền tỷ.

Hoa hậu sinh năm 1998 từng đặt mục tiêu mua nhà cho mẹ và hài lòng vì làm được những gì mình mong muốn.

Thùy Tiên thường nhận nhiều đồn đoán về độ giàu có. Năm 2024, có tin đồn Thùy Tiên chi 68 tỷ đồng mua cổ phần tại tổ chức Miss Grand International. Sau đó, cô xác nhận có mua cổ phần cuộc thi sắc đẹp này, nhưng số tiền không lớn như đồn thổi.

Mạng xã hội cũng từng râm ran tin đồn người đẹp “có hơn 10 triệu USD” (khoảng 242 tỷ đồng). Ngay sau đó, hoa hậu 9X bình luận thẳng vào bài đăng rằng “mong được sống bình yên mỗi ngày”.

Trò chuyện với phóng viên Dân trí năm 2024, Thùy Tiên cho biết thông tin cô kiếm hàng trăm tỷ đồng là sai sự thật. Cô nói: “Thực sự thì thu nhập của tôi bây giờ so với thời mới đăng quang không tăng quá nhiều. Những tin đồn về thu nhập của tôi đều không chính xác nhưng gặp ai tôi cũng phải đính chính, rất mệt mỏi”.

Ngoài các nguồn thu trực tiếp từ showbiz, Thùy Tiên còn thử sức trong lĩnh vực kinh doanh. Cô giữ vai trò chủ tịch Công ty cổ phần Pharco Việt Nam chuyên kinh doanh nước hoa, mỹ phẩm.

Tháng 12/2024, Thùy Tiên công bố hợp tác ra mắt thương hiệu kẹo rau củ cùng Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt do Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục cùng góp vốn thành lập.

Trên trang cá nhân hơn 2,6 triệu lượt theo dõi, Thùy Tiên từng thông báo “cho ra mắt đứa con tinh thần”, đồng thời thường xuyên xuất hiện trên các hình ảnh, video quảng cáo và livestream bán sản phẩm.

Ngày 4/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an khởi tố vụ án Sản xuất hàng giả xảy ra tại Công ty Cổ phần Asia Life và Công ty Cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt ở Đắk Lắk và TPHCM.

Trước khi bị bắt, một vài hình ảnh của Hoa hậu Thùy Tiên được người đi đường ghi lại, lan truyền trên khắp diễn đàn.

Theo thông tin được đăng tải trên Thời sự VTV tối ngày 19/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can liên quan đến vụ án Sản xuất hàng giả là thực phẩm và Lừa dối khách hàng liên quan đến Công ty cổ phần Asia Life và Công ty cổ phần Tập đoàn Chị Em Rọt. Trong đó có Nguyễn Thúc Thùy Tiên (tức Hoa hậu Thùy Tiên).

Thông tin này nhanh chóng khiến mạng xã hội xôn xao. Không những vậy, những hình ảnh gần nhất trước khi Hoa hậu Thùy Tiên bị bắt cũng bất ngờ được “đào” lại.Thời điểm ngày 2/4, Hoa hậu Thùy Tiên xuất hiện tại một hoạt động cùng các em học sinh. Cựu Hoa hậu Hòa bình Quốc tế thoải mái trò chuyện, giao lưu với mọi người xung quanh. Đây là hoạt động cộng đồng thứ 2 mà cô tham gia sau khi dính ồn ào kẹo rau củ Kera gây bức xúc trong dư luận. Thông thường, những dự án Hoa hậu Thùy Tiên tham gia đều được đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội của nàng hậu. Nhưng ở lần này lại hoàn toàn ngược lại. Những thước ảnh hay video có sự góp mặt của Hoa hậu Thùy Tiên được lan truyền trên khắp các diễn đàn.

Vào hôm 1/4, Hoa hậu Thùy Tiên tham gia một hoạt động cộng đồng khác tại bệnh viện. Nàng hậu hiện diện trong khung ảnh với các bệnh nhi. Trong khoảnh khắc này, Hoa hậu Thùy Tiên lộ rõ gương mặt gầy guộc, thiếu sự tươi tắn và dường như đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ scandal lớn nhất sự nghiệp.Giữa tháng 3/2025, Hoa hậu Thùy Tiên tham dự sự kiện thời trang của nhà mốt của Pháp. Nàng hậu gây tranh cãi với lối lên đồ kém nổi bật, dìm dáng. Đặc biệt, Hoa hậu Thùy Tiên còn không giấu được gương mặt mệt mỏi, hốc hác cùng quầng thâm mắt và rãnh miệng sâu. Cho dù nàng hậu đã cố gắng “trưng dụng” lối trang điểm nhẹ nhàng để tạo độ trẻ trung.

Ngày 4/3, Hoa hậu Thùy Tiên tham dự sự show diễn của “nhà mốt” Dior xoay quanh khuôn khổ Tuần lễ thời trang Paris mùa Thu Đông 2025 – 2026. Cô ăn mặc tối giản, bị nhận xét đơn điệu, thiếu điểm nhấn. Màn xuất hiện của Hoa hậu Thùy Tiên tạo nên giá trị truyền thông lớn. Theo thống kê từ Launch Metrics, chỉ số MIV của nàng hậu rơi vào khoảng 1,7 triệu USD (khoảng 45 tỷ đồng). MIV được hiểu là thước đo sức ảnh hưởng của một nhân vật, giúp các nhãn hàng đánh giá rõ nét tác động của họ trong một chiến dịch quảng bá. Dù tạo nên con số ấn tượng là thế nhưng hình ảnh của Hoa hậu Thùy Tiên vẫn bị Dior “xóa sổ” vì ồn ào kẹo rau củ.Tại sự kiện này, Hoa hậu Thùy Tiên tham gia với danh phận “bạn thân thương hiệu”. Cô có dịp gặp gỡ những ngôi sao đình đám trên thế giới. Tuy nhiên, việc nàng hậu từng bị hãng thẳng tay xóa ảnh. Hoa hậu Thùy Tiên sau đó được khôi phục lại ảnh, nhưng tên của cô không được nhắc lại ở dòng trạng thái trên trang fanpage. Chi tiết này khiến công chúng tin rằng Hoa hậu Thùy Tiên không còn danh giá trong mắt quốc tế.

Tôi vẫn còn nhớ rõ cái buổi chiều hôm ấy, khi tôi đang lom khom ngoài ruộng, cấy dở mấy nhánh mạ cuối cùng dưới ánh nắng oi ả đầu hè thì tiếng chuông điện thoại réo vang từ cái máy cũ kỹ treo trong góc bếp. Tôi để mặc nước bùn lấm lem, chạy ào về nhà. Bên kia đầu dây là giọng nói của một người đàn ông lạ, xưng là cán bộ của trường Đại học trên Hà Nội. Sau vài câu xã giao, ông ấy buông một câu khiến tôi rụng rời tay chân: “Anh chị lên gấp… có chuyện liên quan đến con trai anh chị.”

Tôi đứng chết lặng, trời đất như quay cuồng…

Ở một miền quê nghèo thuộc vùng trung du Bắc Bộ, hai vợ chồng tôi – Tư và Liên – quanh năm đầu tắt mặt tối với hai sào ruộng và đàn gà lèo tèo. Cuộc sống chẳng mấy khi khấm khá, mùa nắng thì lo thiếu nước, mùa mưa thì sợ úng. Vậy mà chúng tôi vẫn cố chắt bóp từng đồng, từng hào, với một hy vọng duy nhất: cho thằng Tú – đứa con trai duy nhất – có thể thoát được cái vòng luẩn quẩn của nghèo đói.

Tú là một đứa ngoan và học giỏi từ bé. Nó chẳng bao giờ đòi hỏi gì nhiều, chỉ xin bố mẹ thêm ít tiền mua sách vở cũ hay nộp lệ phí thi học sinh giỏi. Mỗi lần nhận được giấy khen, nó lại cẩn thận ép vào bìa cứng, đem về khoe bố mẹ như một kho báu. Cái ánh mắt sáng long lanh, nụ cười rạng rỡ của nó mỗi khi được điểm cao, khiến chúng tôi như có thêm sức lực để chống chọi với cuộc sống vất vả.

Tôi vẫn nhớ cái ngày nó cầm tờ giấy báo đỗ Đại học mà tay run run, mắt rưng rưng nước. Cả nhà chẳng ai nói nên lời. Vui đấy, tự hào đấy, nhưng sau đó là những chuỗi ngày lo toan chồng chất. Tôi tính đi tính lại, vét sạch tiền trong nhà, bán mấy con gà mái đẻ, vay thêm mấy triệu từ họ hàng gần xa để đủ tiền cho con nhập học.

Ngày tiễn Tú lên Hà Nội, tôi đứng sau xe khách nhìn theo bóng dáng nhỏ gầy của nó khuất dần, lòng cứ nhoi nhói. Liên khóc. Tôi không khóc, nhưng trong lòng cũng nghèn nghẹn. Chúng tôi chẳng mong con thành ông này bà nọ, chỉ mong nó có được một cái nghề ổn định, không phải cuốc đất, bắt ốc như bố mẹ nó suốt đời.

Ba năm trôi qua, cuộc sống vẫn khó khăn như cũ. Chúng tôi ăn dè, mặc khổ, gần như không sắm sửa gì thêm. Tú thỉnh thoảng gọi về, giọng vẫn vui vẻ như thường. Nó bảo đang đi làm thêm ở quán cà phê, dạy kèm buổi tối, không cần bố mẹ gửi tiền nữa. Tôi mừng rơi nước mắt, nghĩ con đã lớn thật rồi.

Có lần Tết, nó không về. Bảo ở lại làm thêm kiếm ít tiền mua máy tính cũ để tiện học. Tôi giấu nỗi buồn, dặn con giữ sức khoẻ, rồi âm thầm gói ghém ít bánh chưng gửi xe khách ra Hà Nội.

Thế rồi một buổi chiều đầu hè năm thứ ba đại học của nó, tôi nhận được cuộc điện thoại đó.

Giọng người đàn ông nghiêm nghị mà có phần ái ngại:
– Anh Tư phải không? Tôi là thầy Lâm, cán bộ phòng công tác sinh viên trường Đại học X. Tôi xin báo một tin rất đáng tiếc: con trai anh hiện đang nằm trong bệnh viện. Bị tai nạn lao động trong lúc làm thêm ở công trình xây dựng. Anh lên Hà Nội gấp.

Tôi không nhớ rõ mình đã ngã ngồi xuống đất như thế nào. Trời đất tối sầm. Mẹ nó thì ôm mặt khóc nấc, miệng cứ lẩm bẩm: “Tú ơi là Tú… sao con giấu mẹ làm công trình…”.

Ngay đêm đó, tôi bắt chuyến xe muộn nhất lên Hà Nội, lòng như có lửa đốt. Đến bệnh viện, tôi thấy thằng bé nằm đó, thân thể đầy băng trắng, gương mặt nhợt nhạt, thở bằng máy.

Thầy Lâm kể rằng, Tú giấu gia đình xin vào làm bốc vác vật liệu ở một công trình đang xây. Công việc nặng nhọc, nguy hiểm, nhưng lương cao hơn đi dạy hay phục vụ quán. Nó muốn tự trang trải học phí và mua máy tính mới để theo kịp chương trình. Nhưng rồi trong một lần chuyển vật liệu lên tầng ba, giàn giáo bị gãy…

Thầy nói thêm, nhà trường biết chuyện thì đã muộn. Họ giúp đưa em vào viện và liên hệ gia đình. Tôi lặng đi, nhìn con mà như muốn gào lên với trời đất.

Sau lần gặp Quyên, tôi như người mất hồn trở về nhà. Cả đêm đó tôi không ngủ. Tôi nhìn chồng—Minh—ngủ bên cạnh, nét mặt bình yên. Tôi tự hỏi, nếu anh biết bố mình có một đứa con riêng, lại với một cô gái trẻ, liệu anh sẽ đau khổ, giận dữ, hay sẽ im lặng như cách ông đã chọn?

Sáng hôm sau, tôi mang ảnh và phiếu siêu âm đến bàn thờ ông, thắp một nén nhang, lòng nặng trĩu.

“Bố ơi, nếu bố còn sống, con sẽ hỏi bố rằng: tại sao bố lại giấu? Nhưng giờ con chỉ có thể đoán. Và con không biết nên giữ điều này cho riêng con, hay nói với Minh, với mọi người…”

Trong bữa cơm gia đình sau đám tang, không khí vẫn còn ảm đạm. Chị chồng tôi nói:

– Lúc dọn nhà em có thấy gì không? Bố sống cô đơn quá, mà lại chẳng để lại gì ngoài vài bộ quần áo cũ.

Tôi cười nhạt:

– Em thấy bố để lại nhiều hơn mình tưởng. Chẳng qua là mình chưa hiểu hết thôi.

Tôi không nói gì thêm. Nhưng trong lòng, bí mật ấy lớn dần như khối đá trong ngực.

Tôi nghĩ đến Quyên—cô ấy không đòi hỏi gì. Không muốn công khai, không muốn tiền, không cần danh phận. Chỉ thỉnh thoảng xin được thắp hương cho ông. Một sự tử tế hiếm hoi.

Tôi nghĩ đến đứa bé. Một đứa trẻ sinh ra đã mang trên mình một câu hỏi lớn: “Bố mình là ai?” Nó có quyền được biết không? Có nên lớn lên trong sự im lặng và giả dối?

Rồi tôi nghĩ đến chồng tôi—người con hiếu thảo, luôn nghĩ bố mình là hình mẫu đàn ông chuẩn mực. Nếu anh biết, niềm tin đó sẽ vỡ vụn? Hay anh sẽ đau đáu, tự hỏi tại sao người cha mà anh kính trọng suốt đời lại không nói gì?

Tôi giữ im lặng hơn hai tuần, cho đến khi một buổi tối, Minh mở ngăn kéo bàn làm việc của bố để tìm tài liệu cũ, và lôi ra một cuốn sổ tay. Cuốn sổ ghi chép hàng ngày của ông, nét chữ quen thuộc, cẩn thận từng dòng. Anh đưa cho tôi xem:

– Em nghĩ bố viết gì trong này?

Tôi mở ra. Trái tim như muốn ngừng đập khi thấy những trang cuối cùng. Ngày tháng còn rất gần với ngày ông mất. Và trong đó, là tất cả những gì tôi cần biết.

“Hôm nay Quyên nhắn tin nói con khỏe. Bác sĩ bảo tim thai đã rõ. Con có lẽ là cơ hội chuộc lỗi cuối cùng trong đời mình.”

“Tôi không biết mình còn sống được bao lâu. Nhưng tôi muốn con bé sau này không phải mặc cảm. Tôi đã lập sẵn một tài khoản nhỏ, đủ để hai mẹ con nó sống vài năm.”

“Tôi định dặn Hân. Nó là đứa hiểu chuyện, kín đáo. Nhưng rồi lại thôi. Nếu con bé đủ tinh ý, nó sẽ biết.”

Tôi òa khóc. Minh bàng hoàng. Câu chữ trong sổ tay như tiếng nói cuối cùng của ông, vang lên muộn màng trong căn nhà đã vắng bóng ông. Tôi nắm tay chồng, nghẹn ngào:

– Em biết rồi. Em gặp cô ấy rồi.

Minh không trách tôi. Chỉ lặng lẽ ngồi hàng giờ bên bàn thờ. Khi quay lại, mắt anh đỏ hoe:

– Bố đã sống quá lặng lẽ. Giờ, mình phải sống thay ông, làm đúng điều ông muốn.

Chúng tôi tìm đến phòng trọ của Quyên lần nữa. Cô bất ngờ khi thấy Minh đi cùng tôi. Trong khoảnh khắc đó, không ai nói nhiều. Minh chỉ cúi đầu trước bàn thờ ông mà Quyên lập trong căn phòng nhỏ, rồi nói khẽ:

– Bố tôi từng là người thầy tốt, người cha nghiêm khắc, và… cũng là người đàn ông biết yêu thương.

Quyên không khóc, nhưng mắt đỏ hoe. Minh nói tiếp:

– Em bé có dòng máu của bố. Nó là em tôi. Tôi sẽ không để nó sống như người dưng.

Quyên lắc đầu:

– Em không cần tiền, không cần danh phận. Em chỉ muốn được sống yên ổn. Nếu sau này cháu lớn, muốn biết, em sẽ kể. Nhưng em không muốn gia đình anh bị xáo trộn vì em.

Tôi chen vào:

– Không. Bố đã chọn giữ im lặng khi sống. Nhưng bọn tôi chọn đối diện khi ông mất. Em và bé không cần phải trốn tránh. Hãy để bọn tôi ở bên, nếu em cho phép.

Một năm sau, vào ngày giỗ đầu của ông Dưỡng, Quyên và bé gái nhỏ được Minh bế lên bàn thờ thắp hương. Không có oán trách, không có tai tiếng, chỉ có sự thấu hiểu và lòng nhân hậu. Bé được đặt tên là Thư An, nghĩa là “bình yên trong những lá thư ông để lại.”

Tôi nhìn đứa trẻ mỉm cười trong vòng tay anh trai mình, thấy lòng nhẹ đi. Có những bí mật khi còn sống là gánh nặng, nhưng khi người ra đi mang theo tất cả, thì những người ở lại phải lựa chọn: giữ lại trong bóng tối, hay mang ra ánh sáng để chữa lành.

Chúng tôi đã chọn ánh sáng.

Tú nằm trong phòng hồi sức gần một tuần thì mới mở mắt, nhưng vẫn chưa thể nói được. Gương mặt con nhợt nhạt, hai mắt trũng sâu. Bác sĩ bảo nó bị gãy xương sườn, chấn thương phần mềm và mất nhiều máu do tai nạn. May mà công trình gần bệnh viện, cấp cứu kịp thời nên giữ được mạng sống.

Liên – mẹ nó – suốt ngày túc trực bên giường bệnh. Tôi thì chạy đôn chạy đáo vay mượn từng đồng để đóng viện phí. Chi phí cao hơn rất nhiều so với sức chúng tôi có. Tôi không nhớ nổi mình đã bước qua bao nhiêu nhà người quen, bao nhiêu cái lắc đầu ái ngại, bao nhiêu lần nói câu “cháu nó không chết là may rồi… tôi đội ơn anh chị cứu giúp”.

Có lúc tôi bật khóc giữa sân bệnh viện. Lần đầu tiên sau bao năm làm cha, tôi cảm thấy mình bất lực đến thế. Nuôi con từng ấy năm, gắng gượng từng ấy chuyện, đến lúc tưởng chạm được đến tương lai thì lại gần như mất trắng.

Một hôm khuya, khi chỉ còn hai vợ chồng tôi ngồi trước hiên bệnh viện, Liên ôm mặt thì thầm:
– Hay mình cho nó nghỉ học đi ông ạ. Cái thân thể nó thế này… còn học hành làm chi nữa…

Tôi im lặng thật lâu. Rồi ngẩng lên nhìn bầu trời đen thẳm không trăng, chậm rãi nói:
– Không. Nó đã đi đến đây rồi… mình không thể để nó quay lại vạch xuất phát.

Chúng tôi ở lại Hà Nội gần một tháng để chăm Tú. Dần dần, nó hồi phục – chậm, nhưng chắc chắn. Khi đã nói chuyện lại được, việc đầu tiên nó nói là xin lỗi. Nó bảo:
– Con không muốn bố mẹ khổ vì con nữa… nên mới giấu. Con nghĩ mình chịu được… ai ngờ…

Tôi nắm chặt tay nó. Bàn tay gầy gò, chai sần vì lao động. Tôi không trách nó. Làm sao tôi có thể trách được, khi chính sự quyết tâm và lòng tự trọng ấy là điều tôi từng tự hào nhất về con trai mình?

Sau khi ra viện, trường đại học hỗ trợ một khoản viện phí, cùng với sự giúp đỡ của một số thầy cô và bạn bè của Tú. Một nhóm sinh viên còn tổ chức quyên góp để phụ giúp tiền thuốc. Tôi không ngờ giữa thành phố xa lạ này, con mình lại được nhiều người thương mến đến vậy.

Chúng tôi đưa Tú về quê dưỡng bệnh tạm thời. Căn nhà nhỏ vốn quạnh hiu bỗng trở nên ấm áp hơn. Những người hàng xóm sang thăm, mang theo trái cây, thậm chí cả mấy viên thuốc đông y tự nấu. Có người còn dúi vào tay tôi một phong bì, nói khẽ:
– Gửi cháu ít tiền thuốc thang, tôi chẳng giàu gì… nhưng thương thằng bé quá…

Tú ngồi ngoài hiên, nhìn ruộng đồng, mắt hoe đỏ:
– Con chưa từng thấy quê mình yên bình đến thế, bố ạ…

Tôi nhìn con mà nghẹn ngào. Từ một cậu bé gầy còm ôm giấc mơ thủ đô, giờ đây Tú đã hiểu được giá trị của tình thương, của nghị lực, và cả những mất mát.

Tú đã quay lại trường, hoàn thành nốt những học phần cuối. Nó không còn làm thêm ở công trình nữa, mà dạy học online, dịch tài liệu thuê, và phụ giúp vài người quen kinh doanh sách cũ trên mạng. Vẫn vất vả, nhưng an toàn và ổn định hơn.

Ngày nó tốt nghiệp, tôi và Liên lần đầu tiên được bước chân vào hội trường lớn của trường đại học – nơi hàng trăm sinh viên mặc áo cử nhân ngồi chờ nhận bằng. Khi tên nó được xướng lên, tôi thấy mình như muốn khóc. Đứa con trai gầy yếu, từng nằm thở máy giữa bệnh viện, giờ đang sải bước đàng hoàng giữa bao ánh mắt, tay cầm tấm bằng đỏ như một lá cờ nhỏ của chiến thắng.

Sau buổi lễ, nó ôm lấy tôi, ôm mẹ nó, nói chỉ ba chữ:
– Con làm được.

Và tôi biết, nắng đã thực sự trở lại trên ruộng cạn của đời mình.

Đôi khi, người ta nghĩ hạnh phúc là những điều lớn lao: tiền tài, danh vọng, nhà cao cửa rộng. Nhưng với tôi – một người nông dân – hạnh phúc chỉ đơn giản là thấy con mình đứng vững trên đôi chân, sống một cuộc đời tử tế, và chưa bao giờ từ bỏ.

Ruộng đồng vẫn thế. Lúa vẫn mọc lên theo mùa. Nhưng từ hôm ấy, tôi biết mình đã gieo được một hạt mầm quý giá – không ở đất, mà ở tim người.

Cục An toàn thực phẩm đã đề nghị Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẩn trương kiểm tra, rà soát nội dung truyền thông, quảng cáo các sản phẩm Nestlé Milo.

Theo báo Người lao động ngày 20/5 có bài Bộ Y tế yêu cầu làm rõ vụ quảng cáo Nestlé MILO gắn tên Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Nội dung như sau:

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) ngày 19-5 cho biết đã nhận được thông tin phản ánh từ truyền thông về việc các sản phẩm Nestlé Milo có nội dung quảng cáo liên quan đến báo cáo thử nghiệm lâm sàng của Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

Cục An toàn thực phẩm yêu cầu làm rõ quảng cáo sản phẩm Nestlé Milo. Ảnh chụp màn hình

Căn cứ theo quy định tại Điều 40 Nghị định 15-2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm, mới đây Cục An toàn thực phẩm đã có công văn gửi Sở Y tế Đồng Nai đề nghị kiểm tra, xác minh thông tin, xử lý việc quảng cáo sản phẩm này theo quy định hiện hành.

Cùng ngày, Cục An toàn thực phẩm đề nghị Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẩn trương kiểm tra, rà soát nội dung truyền thông, quảng cáo các sản phẩm này để bảo đảm tuân thủ quy định tại Nghị định 15-2018 của Chính phủ và thực hiện Chỉ thị 17-2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo.

Thời gian gần đây, nhiều người tiêu dùng phản ánh trên bao bì của sản phẩm sữa MILO uống liền của Nestlé Việt Nam có dòng chữ: “Nay đã được chứng minh khoa học bền bỉ hơn. Được thử nghiệm lâm sàng bởi Viện Dinh dưỡng”.

Trước những lùm xùm trên mạng xã hội, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam đã phát thông cáo báo chí khẳng định Nestlé sử dụng kết quả nghiên cứu khoa học do Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã thực hiện năm 2022-2023 để truyền thông là chính xác, khách quan và tuân thủ đúng các quy định liên quan.

Trong năm 2022-2023, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam đã hợp tác với Viện Dinh dưỡng Quốc gia để triển khai đề tài nghiên cứu khoa học nhằm nghiên cứu hiệu quả của giáo dục thể chất kết hợp với việc sử dụng sản phẩm Nestlé MILO đối với tình trạng dinh dưỡng, sức mạnh, thể chất và trí lực của trẻ em tại Việt Nam. Một trong những kết quả của nghiên cứu kết luận rằng việc sử dụng sản phẩm Nestlé MILO kết hợp với các hoạt động thể chất theo giáo án vận động thể lực góp phần cải thiện tất cả các thành tố trong tố chất thể lực ở học sinh tiểu học sau 3 tháng nghiên cứu, bao gồm: sức nhanh, sức mạnh, sức bền, sự khéo léo và khả năng phối hợp vận động.

Tháng 1- 2024, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam đã hợp tác với Viện Dinh dưỡng Quốc gia tổ chức một hội thảo khoa học nhằm thảo luận và chia sẻ thông tin về kết quả nghiên cứu khoa học của đề tài trên với các đại biểu tham dự hội thảo. Trước khi thông tin về kết quả và lợi ích của sản phẩm Nestlé MILO trên bao bì và qua quảng cáo đến người tiêu dùng, Nestlé MILO đã xem xét tất cả các quy định pháp lý liên quan.

Thực phẩm bổ sung sữa lúa mạch Nestlé Milo gắn tên Viện Dinh dưỡng

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, đơn vị này đã hợp tác với Nestlé Việt Nam triển khai đề tài nghiên cứu khoa học “Hiệu quả giáo dục thể chất kết hợp với sử dụng sản phẩm bổ sung sữa lúa mạch NESTLÉ MILO lên tình trạng dinh dưỡng, thể lực và trí lực của học sinh tại một số trường tiểu học tỉnh Ninh Bình”.

Cụ thể, đề tài nghiên cứu được tiến hành từ tháng 6-2022 đến 3-2023 thuộc nghiên cứu thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng tại cộng đồng trên 576 học sinh tiểu học tại Ninh Bình (300 nhóm trẻ ở nhóm can thiệp, 276 ở trẻ nhóm chứng” tại một số trường tiểu học (ở huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình).

Kết quả nghiên cứu không ghi nhận hiệu quả cải thiện tình trạng dinh dưỡng và trí lực cho học sinh sau 3 tháng nghiên cứu nhưng “góp phần cải thiện tất cả các thành tố trong tố chất thể lực như sức nhanh, sức mạnh, sức bền, độ mềm dẻo và năng lực khéo léo” của học sinh tiểu học sau 3 tháng.

Viện Dinh dưỡng Quốc gia cũng cho biết đã có công văn yêu cầu Công ty TNHH Nestlé Việt Nam rà soát các nội dung truyền thông, quảng cáo sản phẩm thực phẩm. Nếu có bất kỳ thông tin nào liên quan đến Viện Dinh dưỡng Quốc gia mà vi phạm các quy định nêu trên, đề nghị gỡ bỏ ngay.

Gần đây, cơ quan chức năng đã cảnh báo một số vi phạm trong quảng cáo thực phẩm chức năng như thổi phồng công dụng, sản phẩm quảng cáo gây hiểu nhầm là thuốc chữa bệnh, quảng cáo sai nội dung công bố….

Ngoài ra, việc một số người “mặc áo blouse trắng” tham gia quảng cáo thực phẩm chức năng cũng gây lo ngại trong dư luận. Nhiều sản phẩm bị thổi phồng công dụng, gắn mác “bác sĩ khuyên dùng”, khiến người dân nhầm là thuốc chữa bệnh.

Có rất nhiều lời đồn đại ghê rợn liên quan đến hồ cá trê ở Tịnh thất Bồng Lai. Nguyễn Sin thậm chí còn mất ngủ và ám ảnh sau khi trở về từ hồ cá trê này. 

Thời gian qua, thông tin “thầy ông nội” Lê Tùng Vân bị Công an tỉnh Long An khởi tố về tội loạn luân đã một lần nữa khiến cho những bí ẩn xoay quanh Tịnh Thất Bồng Lai (Thiền am bên bờ vũ trụ) nhận được sự quan tâm đặc biệt của công chúng. Ngoài sự biến mất không một chút dấu vết của Võ Thị Diễm My, căn mật thất bí mật bên trong tịnh thất,… thì ao cá trê ở nơi đây lại gắn liền với nhiều lời đồn đại kinh dị, khiến dân tình sởn da gà mỗi khi nghe tới.

Cụ thể, phía bên trong Tịnh thất Bồng Lai có một ao cá trê cực lớn, lúc nào cũng lúc nhúc hàng nghìn con cá trê đòi ăn. Trên bờ ao luôn đặt một chiếc máy xay thịt để sản xuất thức ăn cho cá. Tuy nhiên loại thịt, loại thức ăn là gì thì chưa xác định được. “Hiệp sĩ đường phố” Nguyễn Sin sau một chuyến đến tận Tịnh thất Bồng Lai để xem tận mắt ao cá trê này đã từng phải thốt lên rằng bản thân không phải là người yếu bóng vía, cũng không tin vào tâm linh nhưng khi đứng trên bờ lại luôn cảm hấy lạnh ghê người. Anh thậm chí sau đó còn mất ngủ, cứ nhắm mắt là nghe tiếng trẻ con khóc và mơ thấy những bộ xương. Thời điểm đó, Nguyễn Sin đang điều tra, thu thập bằng chứng về những đứa trẻ mồ côi được ông Lê Tùng Vân “nhận nuôi” nhưng sau đó biến mất không dấu vết, không rõ sống chết ra sao.

Nói về ao cá trê trong Tịnh thất Bồng Lai, một đồ đệ “ruột” của Lê Tùng Vân tên Nhất Nguyên từng thể hiện sự tự hào, coi đây là “công đức vô lượng” của thầy mình. Anh chia sẻ: “Có người hỏi sư phụ rằng thầy tu mà thầy nuôi cá như vậy là thầy sát sanh rồi, như vậy thầy gây quả nghiệp thì sao. Sư phụ mới trả lời rằng, trên đời này có những chuyện cần phải hy sinh, những con cá mà thầy nuôi cần phải hy sinh cho gần 80 người được sinh sống, đó là bắt buộc. Sư phụ còn nói giỡn là thầy giết những con cá này thì thầy mang tội nhưng tội nhỏ xíu à, mà bù lại gần 80 mạng người được thầy cứu sống thì cái phước lớn cỡ nào, như vậy là thầy cũng có lời rồi con yên tâm”. 

Được biết, dù mang mác là người tu hành nhưng Lê Tùng Vân vẫn có một khu đất nông trường với 7 hồ nuôi cá, ba ba, cá rô, cá lóc, cá trê… để kinh doanh trong 15 – 20 năm trời. Nhất Nguyên tiết lộ có những lần thu hoạch được trên dưới 20 tấn cá, đủ tiền lo cho người trong tịnh thất. Phải đến khi đệ tử trong tịnh thất thi Thách thức danh hài và trở nên nổi tiếng, kiếm được nhiều tiền, quyên góp thì công việc chăn nuôi mới ngưng lại.

Đến nay, tung tích của Võ Thị Diễm My vẫn chưa được xác định. Cơ quan chức năng đang tiếp tục phát lệnh truy tìm cô gái này.

Ngày 5/5, một lãnh đạo Công an tỉnh Long An xác nhận cơ quan chức năng đang tiến hành truy tìm Võ Thị Diễm My (sinh năm 1999, trú tại quận Bình Tân, TP.HCM) để phục vụ điều tra một vụ án có liên quan đến địa điểm từng được biết đến với tên gọi “Tịnh thất Bồng Lai” hay “Thiền am bên bờ vũ trụ”.

Theo nguồn tin từ cơ quan điều tra, dù đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ và phát lệnh truy tìm trên toàn quốc, đến nay tung tích của Diễm My vẫn chưa được xác định.

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, ông Võ Văn Thắng – cha của Diễm My – cho biết con gái ông đã mất tích hơn 5 năm. Trong suốt quãng thời gian này, gia đình không ngừng tìm kiếm nhưng đều không có kết quả. “Vợ tôi vì quá lo lắng mà sinh bệnh, phải nhập viện cấp cứu nhiều lần. Mỗi khi nghe tin có người trông giống con, chúng tôi lại vội vã tìm đến, nhưng đều không có manh mối. Đến giờ, tung tích của Diễm My vẫn là điều bí ẩn với cả gia đình”, ông Thắng nói.

Gia đình cho biết đã từng nhờ nhiều người hỗ trợ, kể cả phía công an địa phương cũng tham gia điều tra, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả rõ ràng.

Trong cuộc trao đổi với báo VietNamNet, bà Đoàn Thị Tuyết Mai – mẹ của Diễm My – cho biết cách đây khoảng 6 năm, gia đình cùng người thân có chuyến đi thăm 10 ngôi chùa tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Tại đó, Diễm My tình cờ tiếp xúc với một nhóm người từ “Tịnh thất Bồng Lai” có địa chỉ ở huyện Đức Hòa, Long An.

Sau khi trở về TP.HCM, Diễm My cùng một số chị em họ quay lại “Tịnh thất Bồng Lai” để tham quan. “Không hiểu vì lý do gì mà con bé như bị cuốn hút, rồi bỏ nhà xuống đó sống, cạo đầu và xuất gia. Gia đình nhiều lần tìm đến, nhờ sự hỗ trợ của cơ quan chức năng mới đưa con về được”, bà Mai kể lại.

Cụ thể, vào ngày 12/12/2019, với sự hỗ trợ từ Công an huyện Đức Hòa, Diễm My đã được đưa trở về nhà. Tuy nhiên, sau khoảng 6 tháng sinh sống cùng gia đình, đến ngày 20/6/2020, cô bất ngờ rời nhà lần nữa và mất liên lạc hoàn toàn kể từ đó.

Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh Long An cho biết, TAND huyện Đức Hòa sắp mở phiên tòa xét xử Lê Thanh Nhất Nguyên (34 tuổi, trú tại xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa) với cáo buộc “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Lê Thanh Nhất Nguyên là con trai của ông Lê Tùng Vân (93 tuổi), cùng sinh sống tại căn nhà ở ấp Lập Thành, xã Hòa Khánh Tây, được biết đến với cái tên “Tịnh thất Bồng Lai” hay “Thiền am bên bờ vũ trụ”.

Qua quá trình điều tra, cơ quan chức năng xác định rằng từ năm 2015, trong thời gian sinh sống tại “Tịnh thất Bồng Lai”, Nhất Nguyên cùng một số người thường xuyên đăng tải hình ảnh, video lên mạng xã hội, tự nhận đây là chùa, bản thân là “sư thầy” và gọi nhau bằng các danh xưng như “thầy”, “sư phụ”, “chú tiểu”…

Những người này giới thiệu rằng các “chú tiểu” đang sống tại đây là trẻ em bị bỏ rơi, được họ cưu mang, nhằm khơi gợi lòng thương cảm từ cộng đồng. Những hình ảnh và video về các em nhỏ được lan truyền rộng rãi, kèm theo thông tin tài khoản ngân hàng và lời kêu gọi hỗ trợ như: “mọi sự ủng hộ, tài trợ, giúp đỡ và quảng cáo, quý vị vui lòng liên hệ hai thầy trực tiếp nuôi dạy các bé”.

Từ năm 2018 đến 2021, nhiều người tin tưởng các thông tin này và đã gửi tiền, quà dưới hình thức chuyển khoản hoặc trực tiếp trao tặng cho Nhất Nguyên và những người tại nơi cư trú của bà Cúc.

Tuy nhiên, khi phát hiện “Tịnh thất Bồng Lai” không phải là chùa hợp pháp và những người tại đây không phải tu sĩ thật sự, nhiều cá nhân đã làm đơn tố giác hành vi lừa đảo. Kết quả điều tra bước đầu xác định có ít nhất 3 trường hợp bị hại, với tổng số tiền và hiện vật bị chiếm đoạt gần 366 triệu đồng. Ngoài ra, còn có 6 người khác cũng trình báo đã ủng hộ số tiền lớn, nhưng hiện chưa đủ cơ sở chứng minh yếu tố chiếm đoạt.

Ngoài cáo buộc liên quan đến Nhất Nguyên, vụ án còn gắn với ông Lê Tùng Vân – người tự xưng là trụ trì “Tịnh thất Bồng Lai”. Trước đó, ông Vân từng bị khởi tố về tội “loạn luân” và lĩnh án 5 năm tù giam. Tuy nhiên, trong vụ án lừa đảo lần này, cơ quan điều tra cho rằng chưa có đủ căn cứ xác định ông Vân cùng các cá nhân khác biết rõ hành vi chiếm đoạt của Nhất Nguyên nên chưa bị xử lý liên quan.

Trước đó, vào năm 2022, Lê Thanh Nhất Nguyên bị tuyên phạt 4 năm tù về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” và hiện đang thi hành án. Cùng vụ án này, ông Lê Tùng Vân và bốn người khác cũng bị tuyên án từ 3 đến 5 năm tù.

Liên quan đến tội danh “loạn luân”, ngày 2/5 vừa qua, TAND huyện Đức Hòa thông báo sẽ tiến hành xét xử sơ thẩm ông Lê Tùng Vân trong tháng 5. Hiện ông đang được tại ngoại, chờ ngày ra tòa.