Cơn mưa chiều tạt xiên qua ô cửa kính, hắt vào quán cơm nhỏ nằm nép mình giữa khu công nghiệp. Cô gái trẻ, tên Vy, vừa kết thúc ca làm ở công ty may. Đôi tay cô còn vương mùi vải và keo dán. Cô bước vào quán, vừa định gọi bữa tối đơn giản — một phần cơm trứng — thì ánh mắt cô dừng lại ở góc bàn gần cửa.
Một ông lão tóc bạc, người gầy, áo sờn vai, đang run run đếm từng đồng tiền lẻ. Bà chủ quán cau mày, giọng gắt:
“Tôi nói rồi, thiếu tiền thì thôi, khỏi ăn. Cơm chứ có phải từ thiện đâu.”
Ông lão ngập ngừng:
“Tôi… tôi chỉ còn có ba nghìn… mà chưa ăn gì từ sáng…”
Không ai nói gì. Cả quán im phăng phắc. Mấy công nhân nhìn nhau, rồi cúi xuống ăn tiếp, giả vờ không thấy. Vy bỗng nghe tiếng tim mình đập mạnh. Cô đứng dậy, bước tới quầy:
“Cô tính tiền cho phần cơm của ông ấy luôn vào hóa đơn của cháu nhé.”
Bà chủ nhìn Vy, cười nhạt:
“Cô dư tiền hả? Lo thân mình còn chưa xong.”
Vy chỉ đáp khẽ:
“Dạ, không sao đâu.”
Ông lão ngẩng đầu, mắt rưng rưng:
“Cô… cô tốt quá. Tôi sẽ nhớ ơn này.”
Vy chỉ cười, đỡ lấy hộp cơm nóng đưa cho ông. Cô không ngờ, hành động nhỏ ấy lại khiến cả đời mình rẽ hướng.
Tối hôm đó, khi cô về đến khu trọ, điện thoại rung liên hồi. Tin nhắn từ phòng nhân sự:
“Công ty thông báo chấm dứt hợp đồng lao động với cô từ ngày mai. Lý do: vi phạm nội quy – cư xử không phù hợp với khách hàng.”
Vy chết lặng. Hóa ra người phụ nữ bán cơm là chị dâu của quản lý sản xuất, và vụ “làm mất mặt” bà ta đã đến tai sếp.
Cô gục xuống bàn, nước mắt hòa với tiếng mưa ngoài cửa sổ. Mấy trăm ngàn tiền tiết kiệm cuối cùng giờ chỉ đủ trả phòng trọ và cơm vài ngày. Vy cười cay đắng:
“Giúp người… mà hóa ra tự hại mình.”
Sáng hôm sau, cô dậy sớm đi xin việc ở khu công nghiệp khác. Không ai nhận. Không hồ sơ, không giới thiệu, và trong lý lịch, cô vừa “bị buộc thôi việc”. Buổi trưa, Vy quay lại quán cơm cũ, định xin làm phụ bán. Nhưng bà chủ hất hàm:
“Ở đây không nhận người thích xen chuyện thiên hạ.”
Vy quay đi. Giữa trưa nắng, con đường bụi mịt mù. Cô không ngờ rằng chỉ 24 giờ sau, chính con đường ấy sẽ chật kín 5 chiếc xe sang đậu trước quán cơm kia — và người bước xuống đầu tiên lại là ông lão mà cô từng trả tiền cơm cho.
Trưa hôm sau, quán cơm của bà Thảo vẫn đông nghẹt công nhân. Nắng gắt, gió bụi mịt mù. Bà chủ quán đang đứng tính tiền thì tiếng động cơ êm ru vang lên ngoài ngõ. Một, rồi hai, rồi năm chiếc xe sang màu đen nối đuôi nhau dừng lại trước quán.
Cả quán im phăng phắc. Mấy người đang ăn buông đũa, ngoái nhìn. Bà Thảo cau mày:
“Chỗ này làm gì có ai đi xe tiền tỷ mà ghé?”
Cửa xe mở ra, một người đàn ông mặc vest xám bước xuống. Dáng ông thẳng, tóc bạc nhưng ánh mắt sắc sảo. Theo sau ông là ba người đàn ông khác — rõ ràng là trợ lý hoặc vệ sĩ. Ông nhìn quanh, rồi bước thẳng vào quán.
Bà Thảo vội nở nụ cười:
“Dạ, các anh dùng cơm ạ? Quán em bình dân thôi…”
Ông không đáp, mà hỏi ngay:
“Hôm qua, ở đây có một cô gái trẻ đã trả tiền cơm cho một ông lão, đúng không?”
Không khí như đông cứng. Mấy công nhân nhìn nhau, gật đầu. Một người chỉ ra phía ngoài đường:
“Cô đó là Vy — công nhân ở xưởng may bên cạnh. Bị đuổi việc hôm qua rồi.”
Ông gật đầu khẽ. Rồi quay sang vệ sĩ:
“Tìm cô ấy cho tôi. Ngay.”
Chưa ai kịp hiểu chuyện gì thì ông lão hôm qua bước xuống từ chiếc xe thứ hai. Ông vẫn bộ áo sờn vai ấy, nhưng trên ngực lấp lánh chiếc ghim vàng nhỏ. Ông nở nụ cười hiền:
“Tôi bảo rồi, ơn này tôi không quên.”
Lúc đó, Vy đang ngồi ở trạm xe buýt đầu đường, ôm hồ sơ xin việc. Cô ngẩng lên khi thấy chiếc Mercedes đỗ lại trước mặt. Một người đàn ông lịch sự bước xuống:
“Cô là Vy phải không? Ông chủ chúng tôi muốn gặp cô.”
Vy ngạc nhiên, dè chừng nhưng vẫn đi theo. Khi cô bước vào quán, mọi ánh mắt đổ dồn về phía mình. Ông lão đứng dậy, tiến tới:
“Cô gái, hôm qua cô trả tiền cơm cho tôi. Tôi vốn không phải ăn xin. Tôi là Chủ tịch Tập đoàn Minh Hòa. Tôi đến khu này khảo sát việc làm, hóa trang để nghe dân lao động sống ra sao. Cô là người duy nhất đứng lên giúp một kẻ tưởng như chẳng liên quan gì đến mình.”
Bà Thảo đứng chết trân, mặt tái mét. Còn Vy thì sững người, không tin nổi.
Ông lão quay sang người trợ lý:
“Ghi lại tên cô ấy. Sáng mai, sắp xếp cho cô vào vị trí nhân viên hành chính tại trụ sở chính. Tôi muốn những người như cô — có lòng và có dũng khí.”
Cả quán ồ lên. Bà Thảo lắp bắp:
“Ơ… ông… ông chủ tịch… tôi không biết…”
Ông chỉ mỉm cười lạnh:
“Người ta chỉ cần một bữa cơm. Còn cô thì bán mất cả lương tâm.”
Không ai dám nói thêm lời nào. Vy chỉ biết cúi đầu, nước mắt lăn dài — lần này không vì tủi thân, mà vì xúc động đến nghẹn ngào.
Sáng hôm sau, Vy bước qua cổng trụ sở Minh Hòa. Tòa nhà cao mười mấy tầng, kính sáng lấp lánh. Cô vẫn chưa hết bàng hoàng. Bộ quần áo công nhân đã được thay bằng sơ mi trắng tinh, còn tấm thẻ nhân viên mới cứng treo trước ngực.
Thư ký dẫn cô vào phòng Chủ tịch. Ông lão hôm qua ngồi bên bàn làm việc, nở nụ cười hiền hậu:
“Cô Vy, tôi đã xem hồ sơ. Cô không chỉ chăm chỉ mà còn có tinh thần trách nhiệm. Ở đây, tôi không cần người giỏi nịnh bợ, tôi cần người biết sống có tình.”
Ông rót ly trà, giọng chậm rãi:
“Cô biết không, khi tôi còn trẻ, cũng từng đói, từng bị khinh. Hôm qua tôi muốn thử xem lòng người giờ còn bao nhiêu ấm. Và cô… là câu trả lời.”
Vy nghẹn lời. Cô cúi đầu, hai tay siết chặt tách trà. Trong lòng, nỗi tủi hổ và cảm kích hòa lẫn nhau.
Vài ngày sau, câu chuyện lan khắp khu công nghiệp. Người ta xôn xao kể lại: cô công nhân nghèo từng bị đuổi việc nay đã trở thành nhân viên trong tập đoàn lớn. Nhiều người tìm đến quán bà Thảo, nhìn bằng ánh mắt khác. Doanh thu quán giảm mạnh, còn bà chủ thì ngồi thẫn thờ, miệng lẩm bẩm:
“Giá mà hôm đó mình đừng nặng lời…”
Về phần Vy, cô vẫn giản dị như cũ. Mỗi chiều tan ca, cô lại ghé qua khu trọ cũ, mua vài suất cơm cho người lao động nghèo. Khi có ai hỏi, cô chỉ cười:
“Tôi từng được một người lạ giúp lại cuộc đời. Giờ đến lượt tôi làm điều đó cho người khác.”
Một năm sau, trong lễ tổng kết công ty, ông Chủ tịch đứng trên bục, giới thiệu:
“Đây là cô Vy – Trưởng nhóm hành chính mới. Cô ấy từng chỉ có vài nghìn đồng trong túi, nhưng lòng tốt thì vô giá.”
Tiếng vỗ tay vang dội khắp hội trường. Vy cúi chào, mắt rưng rưng. Giữa muôn ánh đèn, cô chợt nhớ về buổi chiều mưa năm ấy — nơi cô chỉ làm một điều đơn giản: trả tiền cơm cho một ông lão đói.
Một hành động nhỏ… nhưng đã thay đổi cả đời.
Trước đó, ngày 15-8, Đồn Biên phòng An Hải (Bộ đội biên phòng tỉnh Đắk Lắk) đã kịp thời tiếp cận, cứu hộ 5 thuyền viên trên tàu cá BĐ98470-TS gặp nạn trên vùng biển xã Ô Loan do va phải đá ngầm. Ảnh: Trọng Lợi
Ông Nguyễn Văn Hưởng cho biết, bão lệch bắc, vùng núi và trung du Bắc Bộ là trọng tâm mưa lớn.
