hiều ngân hàng đã đồng loạt phát đi thông báo về việc tạm dừng các giao dịch tài chính qua phương tiện điện tử đối với khách hàng tổ chức chưa hoàn tất xác thực sinh trắc học theo quy định.

Ngày 3/6/2025, báo Phụ nữ thủ đô đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Từ 1/7/2025, nhiều ngân hàng sẽ ngừng giao dịch chuyển khoản và rút tiền đối với trường hợp này”. Nội dung như sau:

Nhiều ngân hàng lớn vừa ra thông báo khẩn, yêu cầu các tổ chức phải hoàn tất việc xác thực sinh trắc học cho người đại diện hợp pháp. Nếu không, từ ngày 1/7/2025, mọi giao dịch tài chính điện tử của doanh nghiệp có thể bị tạm dừng.

KienlongBank là một trong những ngân hàng tiên phong đưa ra cảnh báo này. Cụ thể, từ 1/7/2025, nếu người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền của doanh nghiệp (gọi chung là người đại diện hợp pháp) chưa xác thực sinh trắc học, hoặc giấy tờ tùy thân của họ đã hết hiệu lực, doanh nghiệp sẽ không thể thực hiện các giao dịch tài chính qua kênh điện tử.

Để tránh gián đoạn, KienlongBank khuyến cáo các doanh nghiệp nhanh chóng liên hệ chi nhánh hoặc phòng giao dịch để hoàn tất thủ tục. Các cá nhân cần xác thực sinh trắc học bao gồm: người đại diện hợp pháp, kế toán trưởng và người được ủy quyền giao dịch. Doanh nghiệp cần chuẩn bị: Giấy đăng ký kinh doanh/chứng nhận đầu tư, quyết định bổ nhiệm/ủy quyền, và Căn cước công dân/Hộ chiếu còn hiệu lực của người đại diện hợp pháp.

Không chỉ KienlongBank, GPBank cũng đưa ra yêu cầu tương tự. Đối với khách hàng cá nhân, các giao dịch điện tử sẽ bị tạm dừng từ 1/7/2025 nếu chưa cập nhật sinh trắc học. Riêng với khách hàng tổ chức, thời hạn cuối cùng là 1/1/2026.

VietinBank cũng đã gửi thông báo đến khách hàng tổ chức, nhấn mạnh việc đối chiếu thông tin giấy tờ tùy thân và dữ liệu sinh trắc học của người đại diện hợp pháp. VietinBank cũng sẽ tạm dừng các dịch vụ thanh toán và rút tiền qua phương tiện điện tử (như VietinBank eFAST, ERP, H2H/API, hay các kênh kết nối với Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm xã hội) từ ngày 1/7/2025 nếu doanh nghiệp chưa hoàn tất xác thực.

Động thái đồng loạt này của các ngân hàng nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước về tăng cường an toàn, bảo mật trong hoạt động ngân hàng điện tử, đặc biệt là với nhóm khách hàng tổ chức. Vì vậy, doanh nghiệp cần chủ động kiểm tra hồ sơ, giấy tờ liên quan và nhanh chóng hoàn tất việc xác thực sinh trắc học để tránh gặp phải những rắc rối không đáng có từ tháng 7 tới.

Trước đó, báo An ninh tiền tệ đã đăng tải bài viết với tiêu đề: “Thêm nhiều ngân hàng thông báo: Dừng giao dịch chuyển khoản, rút tiền từ 1/7/2025 đối với trường hợp sau”. Cụ thể như sau:

Cụ thể, Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank) vừa phát đi thông báo về việc buộc phải tạm dừng các giao dịch tài chính điện tử của khách hàng tổ chức kể từ ngày 01/7/2025, nếu người đại diện theo pháp luật chưa thực hiện xác thực sinh trắc học.

Nhà băng này cho biết, theo quy định tại Thông tư 17, từ ngày 01/7/2025, khách hàng tổ chức sẽ không thể thực hiện các giao dịch tài chính qua kênh điện tử nếu: Người đại diện theo pháp luật hoặc người được uỷ quyền (gọi chung là người đại diện hợp pháp) chưa thực hiện xác thực sinh trắc học. Và giấy tờ tùy thân của người đại diện hợp pháp hoặc các cá nhân liên quan đã hết hiệu lực.

KienlongBank khuyến cáo khách hàng sớm đến trực tiếp các chi nhánh, phòng giao dịch trên toàn quốc hoặc liên hệ cán bộ bán hàng phụ trách để được hỗ trợ hoàn tất thủ tục. Các cá nhân liên quan đến tài khoản thanh toán của tổ chức cần thực hiện xác thực sinh trắc học bao gồm: người đại diện hợp pháp, kế toán trưởng, người được ủy quyền giao dịch.

Khách hàng cần chuẩn bị các giấy tờ như: Giấy đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đầu tư của tổ chức; quyết định bổ nhiệm hoặc ủy quyền đối với người đại diện hợp pháp; căn cước công dân/thẻ căn cước gắn chip còn hiệu lực (đối với công dân Việt Nam) hoặc hộ chiếu bản gốc/bản công chứng còn hiệu lực (đối với người nước ngoài).

Không chỉ KienlongBank, ngân hàng TMCP Dầu khí Toàn cầu (GPBank) cũng đưa ra thông báo tương tự về yêu cầu xác thực sinh trắc học. Với khách hàng cá nhân, các giao dịch trên kênh ngân hàng điện tử GP.IB sẽ bị tạm dừng từ ngày 01/7/2025 nếu chưa cập nhật sinh trắc học. Với khách hàng tổ chức, thời hạn chót để cập nhật là ngày 01/01/2026.

Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) cũng đã gửi thông báo đến khách hàng tổ chức về việc đối chiếu, khớp đúng thông tin giấy tờ tùy thân và dữ liệu sinh trắc học của người đại diện hợp pháp.

VietinBank lưu ý, nếu khách hàng chưa hoàn tất xác thực trước ngày 01/7/2025, ngân hàng sẽ tạm dừng cung cấp dịch vụ thanh toán và rút tiền qua phương tiện điện tử như VietinBank eFAST, ERP, hệ thống kết nối H2H/API, cũng như các kênh kết nối với Kho bạc Nhà nước và Bảo hiểm xã hội.

Động thái của các ngân hàng nhằm đảm bảo tuân thủ quy định của Ngân hàng Nhà nước về tăng cường an toàn, bảo mật trong hoạt động ngân hàng điện tử, đặc biệt là với nhóm khách hàng tổ chức. Do đó, doanh nghiệp cần kiểm tra lại hồ sơ, giấy tờ liên quan và chủ động hoàn tất xác thực sinh trắc học để tránh bị gián đoạn giao dịch từ tháng 7 tới.

Trên ngọn đồi nhỏ cuối làng Nhân Mỹ, có một nấm mộ đất còn mới. Trời đổ mưa nhiều ngày liền, đất ướt sũng, cỏ chưa kịp mọc lại. Sáng sớm, dân làng đi qua nghĩa trang đều dừng lại một chút – không phải vì tiếc thương cho người đã khuất, mà vì một cảnh tượng khiến ai cũng chạnh lòng: một bé trai tầm ba tuổi nằm cuộn tròn trên mộ, im lặng và ướt át. Nó không khóc, không kêu, chỉ nằm đó, như thể ngôi mộ là nơi duy nhất nó thuộc về.

Không ai biết thằng bé là ai. Nó từ đâu đến, ai sinh ra nó, cũng chẳng ai rõ. Chỉ biết từ sau đám tang của cô Thuỷ, người phụ nữ trẻ chết khi đang mang thai, thì bé trai ấy bắt đầu xuất hiện. Dân làng thương, có người mang cơm cho, có người trải bao nilon che mưa, nhưng nó chỉ ăn khi được để lại một góc. Ai bế đi, nó vùng vẫy khóc lặng người, như sợ bị cướp mất chốn an nghỉ của mình.

Cô Thuỷ là người hiền lành, sống cùng mẹ già trong căn chòi lụp xụp ven rừng. Cô mồ côi cha từ nhỏ, lớn lên trong cảnh thiếu thốn. Cả làng thương mẹ con cô vì tính tình nhẫn nhịn, không hơn thua, làm thuê ai thuê gì cũng làm. Thời gian gần đây, người ta thấy bụng cô lớn dần mà không ai thấy cha đứa bé đâu. Mẹ cô vì buồn phiền, xấu hổ mà sinh bệnh. Đến tháng thứ bảy, bà mất. Thuỷ một thân một mình lo ma chay, rồi lại âm thầm sống qua ngày đoạn tháng.

Có người nói cô bị gã khảo sát viên thành phố lừa. Người ấy đến làng mấy tháng trước, gặp cô thường xuyên, tán tỉnh, hứa hẹn. Rồi sau đó đột nhiên biến mất không lời từ biệt. Thuỷ chỉ biết ôm bụng ngóng chờ trong vô vọng.

Đêm định mệnh đó, một cơn bão lớn quét qua làng. Cây cối đổ ngổn ngang, nhà cô Thuỷ sập hoàn toàn. Hàng xóm chạy đến thì thấy cô đã không còn thở, bụng vẫn lớn. Người ta chôn cô vội trong đêm mưa, bên cạnh mẹ cô – không kịp hỏi xem ai là cha đứa bé.

Chỉ vài ngày sau, đứa bé kia xuất hiện. Ban đầu ai cũng nghĩ là trùng hợp, nhưng rồi người ta để ý: nó không rời khỏi mộ Thuỷ, đêm nào cũng co ro nằm đó, mưa cũng không về nhà ai. Dân làng bắt đầu xôn xao. Có người sợ, có người thương xót. Họ đặt tên cho thằng bé là An, nghĩa là mong nó được bình an, vì nó đến trong cơn bão và sống sót giữa nghịch cảnh.

Người đầu tiên dám lại gần và nói chuyện với bé An là ông Lâm, thầy giáo già đã nghỉ hưu sống một mình cuối làng. Ông thường mang sách, mang bánh đến để dụ bé. Ban đầu An lặng thinh, nhưng dần dần cũng chịu nhận đồ ăn, rồi gật hoặc lắc khi ông hỏi. Ông Lâm cảm thấy lạ lùng: một đứa bé còn quá nhỏ mà lại có vẻ rất… biết chuyện.

Một đêm, ông Lâm quyết định đi theo sau An, khi thằng bé lén ra khỏi nhà người dân. Nó lần từng bước quen thuộc, men theo con đường nhỏ lên nghĩa trang, ngồi trước mộ Thuỷ, và thì thầm rất nhỏ: “Mẹ ơi… con nhớ mẹ… mẹ đừng bỏ con nữa nhé…”

Ông Lâm rùng mình. Câu nói đơn giản ấy như một mũi dao xoáy vào lòng. Làm sao một đứa bé lang thang lại biết tên người dưới mộ? Làm sao nó có thể biết chính xác ngôi mộ nào là của “mẹ” nó? Không ai dạy, không ai nói – chỉ có thể là máu thịt nhận ra nhau.

Sáng hôm sau, ông Lâm bắt đầu dò hỏi. Ông đến các trung tâm trẻ mồ côi trong huyện, rồi tìm đến chùa, nơi từng nhận nuôi trẻ bị bỏ rơi. Sau nhiều ngày tra cứu, ông phát hiện một hồ sơ: một bé trai bị bỏ lại trước cổng chùa trong đêm mưa, tầm gần ba năm trước – cũng đúng vào thời gian cô Thuỷ gặp nạn. Không có giấy tờ gì ngoài một mảnh vải rách buộc thành búp bê, và một vết bớt đỏ sau gáy.

Ông Lâm quay lại làng, xin phép khám người bé An. Khi vạch tóc thằng bé ra, ông thấy vết bớt đỏ hệt như mô tả trong hồ sơ.

Sau khi xác nhận được vết bớt và các chi tiết trùng khớp, ông Lâm tin chắc bé An chính là đứa con tưởng đã chết của Thuỷ. Cơn bão năm ấy không cướp đi mạng sống đứa bé – có thể do mái nhà sập, cơ thể người mẹ bị ép lại khiến thai nhi sinh non, văng ra ngoài. Bà đỡ già tên Hạnh ở đầu làng năm đó chính là người phát hiện. Sợ mang tiếng “mẹ sinh con không chồng”, bà Hạnh đem bé đến chùa, giấu biệt. Bà mất ngay trong năm ấy, không ai biết chuyện.

Nhưng An thì biết. Không bằng lời nói, không bằng ký ức rõ ràng, mà bằng một bản năng huyết thống. Khi đủ lớn để nhớ, thằng bé trốn khỏi chùa, lần theo những mảnh vụn ký ức mơ hồ. Chẳng ai tin một đứa bé ba tuổi có thể đi xa đến thế, nhưng sự thật là: nó đã quay về – về với mẹ mình.

Khi ông Lâm đem sự việc ra nói trước dân làng, ai nấy đều chết lặng. Những lời đồn đại, nghi kỵ, sợ hãi tan biến. Thay vào đó là sự ăn năn và nước mắt. Dân làng góp công, góp của dựng lại ngôi mộ đàng hoàng cho Thuỷ, đắp thêm bia mới. Trên đó khắc dòng chữ:

“Nguyễn Thị Thuỷ – Người mẹ đã chết để con được sống.
Nguyễn Minh An – Đứa con không bao giờ quên mẹ mình.”

Từ đó, bé An được ông Lâm nhận nuôi, sống trong căn nhà nhỏ bên sườn đồi. Dù vẫn còn trầm tính, nhưng thằng bé không còn lang thang ban đêm. Mỗi dịp rằm hay ngày giỗ mẹ, nó lại lên mộ, cắm một bông cúc trắng và ngồi lặng lẽ thật lâu. Không ai dám gọi đó là điều kỳ lạ nữa – vì họ hiểu, nơi đó là chốn bình yên duy nhất với nó.

Năm An lên sáu, ông Lâm dạy nó viết những dòng đầu tiên. Thằng bé viết rất chậm, nhưng câu đầu tiên nó viết rõ nhất là: “Con nhớ mẹ.”

Nguyễn Văn Dũng, 35 tuổi, sinh ra trong một gia đình truyền thống ở Thái Bình. Là con trai trưởng của dòng họ Nguyễn, từ nhỏ Dũng đã được dạy rằng một ngày nào đó anh phải gánh vác gia đình, nối dõi tông đường. Ông nội Dũng, một người nặng tư tưởng phong kiến, từng nói trong bữa cơm họp mặt gia đình:

– “Nhà này mà không có cháu đích tôn thì coi như tuyệt tự. Con gái là con người ta, chỉ có con trai mới giữ được hương hỏa!”

Dũng nghe những lời đó như chân lý sống. Vì thế, khi vợ anh – chị Hồng – sau 7 năm chung sống chỉ sinh được hai cô con gái, trong lòng anh bắt đầu sinh nghi ngờ, thất vọng và cả xấu hổ. Hồng là cô giáo tiểu học hiền lành, hết mực yêu thương chồng con. Cô không quan tâm giới tính con cái, chỉ mong gia đình yên ấm. Nhưng với Dũng, mỗi lần nhìn đứa cháu trai nhà em út được cả họ tung hô, anh lại nhức nhối, cảm thấy bị “thua thiệt”.

Một ngày nọ, sau một buổi họp họ đầy căng thẳng, ông nội gọi riêng Dũng ra và nói:

– “Mày phải lo việc sinh con trai đi. Không thì đừng trách ông làm căng!”

Dũng về nhà, mặt lạnh như băng. Hồng vừa bưng cơm ra đã bị anh gạt tay:

– “Cô đẻ không nổi con trai thì tốt nhất buông tay đi cho tôi đi bước nữa!”

Hồng chết lặng, không khóc, không van xin, chỉ lặng lẽ ôm hai con vào phòng. Cô biết lòng chồng đã đổi, mình có giữ cũng chỉ là giữ một cái xác không hồn.

Chỉ hai tháng sau, Dũng đưa đơn ly hôn. Hồng không ký vội, nhưng rồi vì thương con, không muốn chúng chứng kiến cha mẹ cãi nhau, cô đành chấp nhận. Căn nhà từng là tổ ấm giờ lạnh lẽo hơn bao giờ hết.

Rồi Thu xuất hiện.

Thu trẻ hơn Hồng đến gần chục tuổi, làm kế toán tại một công ty Dũng quen biết. Cô nhanh nhẹn, sắc sảo, và – quan trọng nhất – luôn biết cách làm vừa lòng người già. Chỉ sau vài lần gặp gỡ, Thu đã khéo léo lấy lòng cả ông bà nội Dũng bằng những món quà quê, những câu chuyện mang màu sắc tâm linh và cả lời hứa: “Cháu tuổi tốt, mệnh vượng, lấy cháu kiểu gì cũng có quý tử!”

Thế là đám cưới diễn ra rình rang. Cả họ mừng rỡ khi nghe tin Thu mang thai chỉ sau ba tháng cưới. Và đến khi bé trai ra đời, tiếng pháo mừng vang lên khắp xóm. Đứa trẻ được đặt tên là Nguyễn Đức Tín – mang ý nghĩa “niềm tin và sự kế thừa”. Ông nội ôm bé mà nước mắt giàn giụa:

– “Thằng Tín là cháu đích tôn thật sự của dòng họ ta!”

Dũng lúc đó như được “tái sinh”. Anh tự tin hơn, kiêu hãnh hơn, bước đi đâu cũng ngẩng cao đầu vì cuối cùng cũng “có con trai”. Hồng và hai cô con gái thì bị anh đẩy vào quên lãng, chẳng mấy khi hỏi thăm.

Thời gian trôi đi, Thu ngày càng thể hiện mình là người vợ “xứng đáng”: biết chăm con, biết lo cho ông bà nội, biết cách lấy lòng họ hàng. Nhưng đôi khi, những hành động và lời nói của cô khiến người ta thấy… có gì đó không thật.

Một ngày nọ, Dũng tình cờ thấy Thu lén nghe điện thoại trong phòng tắm. Giọng cô thì thầm: “Anh đừng gọi giờ này, em sợ bị phát hiện…” Nhưng khi bị Dũng gặng hỏi, Thu nhanh chóng giấu nhẹm đi: “Bạn em có chút chuyện cá nhân…”

Nghi ngờ trong lòng Dũng bắt đầu nhen nhóm, nhưng rồi anh lại tự trấn an: “Không thể nào, Thu là mẹ của thằng Tín, là người sinh cháu đích tôn cho dòng họ mình.”

Cho đến ngày định mệnh…

Dũng đưa con đi khám sức khỏe định kỳ tại bệnh viện tư. Trong lúc chờ đợi, bác sĩ – người quen của gia đình – nói đùa: “Hay anh chị làm luôn xét nghiệm ADN cha con cho vui?”

Dũng bật cười, chẳng nghĩ gì, đồng ý cho vui. Nhưng vài ngày sau, bác sĩ gọi lại với giọng lạ lùng:

– “Anh… nên đến bệnh viện nhận kết quả. Tôi nghĩ anh nên xem tận mắt.”

Dũng đến. Trong tay bác sĩ là tờ giấy kết quả xét nghiệm: Không có quan hệ huyết thống giữa Nguyễn Văn Dũng và Nguyễn Đức Tín.

Cả người Dũng như bị rút cạn máu.

Anh đứng dậy, không nói lời nào, lái xe như người mất hồn về nhà. Trong đầu chỉ có một câu vang lên: “Nếu thằng Tín không phải con mình… thì là con ai?”

Tờ kết quả xét nghiệm nằm lạnh lẽo trong tay Dũng. Dòng chữ “Không có quan hệ huyết thống” như nhát dao đâm xuyên tim. Bao nhiêu tự hào, kiêu hãnh, bao lời ngợi ca, ánh mắt hãnh diện của ông bà, của họ hàng… tất cả hóa thành tro bụi trong khoảnh khắc ấy.

Anh không về nhà ngay. Dũng ngồi trong xe hàng giờ đồng hồ, mắt nhìn vô định ra dòng xe tấp nập. Trái tim như vỡ vụn, nhưng đầu óc vẫn cố tìm một cái cớ – một lý do nào đó để không phải tin vào sự thật kia. “Có thể bác sĩ nhầm lẫn? Có thể là sai sót? Có thể… không phải Thu?”

Nhưng lý trí anh thì thầm: “Cái gì sai? Sai ở đâu? Thằng bé không giống mày chút nào – mày biết điều đó, chỉ là mày cố không thấy thôi.”

Cuối cùng, Dũng trở về. Căn nhà nhỏ ấm cúng vẫn như mọi ngày. Thu đang bón cháo cho Tín, miệng cười tươi rói khi thấy chồng về.

– “Anh đi khám gì mà lâu thế? Con nó nhớ anh đấy!”

Dũng không trả lời. Anh chỉ đưa tờ giấy lên, tay run bần bật.

Thu ngừng bón cháo, liếc tờ giấy – rồi sắc mặt cô tái đi. Nhưng chưa đầy hai giây sau, cô lấy lại bình tĩnh, giả ngơ:

– “Cái gì đây? Kết quả xét nghiệm gì thế?”

– “Em tự đọc đi.”

Thu cầm lấy. Khi ánh mắt lướt qua dòng chữ định mệnh, khuôn mặt cô đông cứng. Một thoáng run rẩy lướt qua, rồi cô ném tờ giấy xuống bàn, lớn tiếng:

– “Anh dám đi xét nghiệm con trai mình à? Anh không tin em đến thế sao? Đàn ông mà hèn nhát vậy à?”

Dũng đập tay xuống bàn:

– “Cô đừng diễn nữa! Nếu không có gì, tại sao mặt cô lại trắng bệch? Tại sao cô không dám nhìn tôi?”

Thu quay đi, cắn môi. Nhưng chỉ vài giây sau, nước mắt tuôn như mưa, cô quỳ xuống gào lên:

– “Được rồi! Là lỗi của em! Nhưng em làm thế cũng chỉ vì em yêu anh, vì em không muốn anh xấu hổ với dòng họ!”

Dũng chết sững.

– “Yêu tôi? Vậy là con ai?”

Thu cúi đầu, nức nở:

– “Là của người cũ… Trước khi cưới anh em đã biết mình có thai. Em định bỏ, nhưng rồi nghĩ… đây là cơ hội. Em biết anh cần con trai, cần một cháu đích tôn. Em nghĩ… chỉ cần em làm tốt vai trò người vợ, người mẹ, anh sẽ không bao giờ nghi ngờ…”

Dũng gào lên:

– “Cô nghĩ tôi là thằng ngu à?! Cô biến tôi thành trò cười cho cả họ, cả làng!”

Trong lúc đó, từ cửa nhà, ông nội Dũng đứng chết lặng. Ông vừa đến để đưa ít thuốc cho cháu Tín, ai ngờ lại nghe trọn toàn bộ sự thật.

Tiếng quát của ông nội vang như sấm:

– “Thu! Cô dám lừa cả dòng họ này sao? Còn thằng Dũng! Mày bỏ vợ, bỏ hai đứa con gái ngoan ngoãn, tử tế… để rước về một đứa con của thằng nào không biết! Giờ thì vừa lòng chưa?!”

Dũng quỳ xuống, bật khóc như một đứa trẻ.

Cả làng xôn xao. Tin tức “cháu đích tôn không phải ruột thịt” lan nhanh như lửa gặp gió. Dũng không dám bước chân ra khỏi nhà. Mỗi lần có người đi ngang qua là y như rằng nghe tiếng thì thầm, cười cợt.

Thu thì bỏ về quê sau hôm bị đuổi khỏi nhà. Đứa bé Tín – dù không có lỗi – cũng bị ông nội kiên quyết từ chối nhận nuôi.

Dũng phải tự mình chăm con trong lúc chờ Thu trở lại đón bé. Nhưng mỗi lần nhìn thằng bé, trái tim anh lại nhói lên. Nó vẫn là đứa bé ngoan, vẫn vô tư gọi anh là “bố” – nhưng giờ anh không thể nhìn nó mà không thấy sự lừa dối trong đó.

Một chiều mưa, Dũng run run đứng trước cổng nhà vợ cũ. Căn nhà nhỏ vẫn như xưa, nhưng trong mắt anh giờ đầy ân hận.

Cánh cổng mở ra. Hồng đứng đó, tay nắm nhẹ cửa, ánh mắt bình thản.

– “Anh tới đây làm gì?”

Dũng cúi đầu:

– “Anh… xin lỗi.”

Hồng im lặng một lúc lâu, rồi nhẹ nhàng nói:

– “Tôi không giận anh. Tôi chỉ tiếc cho hai đứa con gái không có cha suốt ba năm qua.”

Dũng quỳ xuống:

– “Anh sai rồi. Anh đã mù quáng, chạy theo một giấc mơ không có thật. Anh bỏ em, bỏ con… để rồi nhận về sự nhục nhã. Anh biết anh không xứng đáng, nhưng… cho anh được chuộc lỗi.”

Hồng nhìn Dũng, đôi mắt hoe đỏ. Cô không nói gì thêm. Nhưng trong lòng, đã có một sự lay động.

Dũng không quay lại với Thu. Anh dành cả năm đó để bù đắp cho hai con gái – đưa đi học, dạy bài, dắt đi chơi, nấu cơm… Từng điều nhỏ nhặt khiến Hồng cảm nhận sự thay đổi.

Và vào một buổi tối, khi cả nhà cùng nhau ăn bữa cơm giản dị, cô con gái út bỗng nói:

– “Bố ơi, sau này con muốn làm bác sĩ, để chữa bệnh cho ông nội!”

Cả nhà bật cười. Dũng nhìn hai con gái, rồi quay sang Hồng. Cô gật đầu nhẹ. Nụ cười nở trên môi anh – nhẹ nhõm và biết ơn.

Không cần “cháu đích tôn”, không cần sĩ diện hão. Hạnh phúc thật sự là khi ta trân quý những gì mình đang có.

Bình giữ nhiệt là món đồ hữu ích trong cuộc sống, nhưng cần cẩn trọng khi sử dụng.

Bình giữ nhiệt là vật dụng quen thuộc với nhiều người, nhất là những ai có thói quen mang theo nước nóng, trà, cà phê hay nước ép mỗi ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng việc sử dụng bình giữ nhiệt kém chất lượng hoặc dùng sai cách có thể âm thầm gây hại cho sức khỏe. Từ nguy cơ nhiễm kim loại nặng cho đến vi khuẩn sinh sôi trong cặn nước – có nhiều rủi ro tiềm ẩn nếu bạn không chọn đúng sản phẩm hoặc bảo quản không đúng cách.

4 tác hại tiềm ẩn khi dùng bình giữ nhiệt rẻ tiền, kém chất lượng

1. Khả năng bảo quản kém, dễ nhiễm khuẩn

Bình giữ nhiệt rẻ tiền thường sử dụng gioăng cao su và vật liệu rẻ, không đảm bảo độ kín. Khi cho đồ uống vào, đặc biệt là những loại dễ oxy hóa như nước trái cây hay trà, bình có thể không giữ được độ tươi ngon. Vi khuẩn và nấm mốc cũng dễ phát triển trong môi trường ấm và kín, gây mất vệ sinh và ảnh hưởng đến sức khỏe.

2. Dễ bị ám mùi, ảnh hưởng đến hương vị đồ uống

Nhiều bình làm từ thép không gỉ chất lượng thấp có khả năng phản ứng với axit và kiềm trong đồ uống như cà phê, nước ép, thuốc bắc. Điều này có thể khiến hương vị bị biến đổi, sinh mùi lạ hoặc ám mùi kim loại như gỉ sắt, làm giảm trải nghiệm khi sử dụng.

3. Tích tụ cặn vôi, khó làm sạch

Dùng lâu ngày, đặc biệt với nguồn nước cứng, bình giữ nhiệt sẽ tích tụ cặn khoáng (còn gọi là nước vôi). Không chỉ khiến việc vệ sinh khó khăn, lớp cặn này còn là nơi vi khuẩn bám trụ, có thể đi vào cơ thể nếu không được làm sạch kỹ. Nếu dùng lâu dài có thể vô tình làm tăng gánh nặng cho gan và thận.

4. Nguy cơ nhiễm kim loại nặng

Một số loại bình có thể chứa các kim loại nặng như chì, cadmium, mangan… nếu vật liệu chế tạo không đạt chuẩn. Khi tiếp xúc với đồ uống nóng hoặc có tính axit, những kim loại này có thể thôi nhiễm ra nước uống, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận và hệ thần kinh nếu tích tụ lâu dài.

Bên cạnh đó, một số bình sử dụng nhựa hoặc gioăng cao su kém chất lượng có thể chứa BPA hoặc các hợp chất hóa học dễ bay hơi ở nhiệt độ cao. Những chất này không chỉ gây mùi khó chịu mà còn có nguy cơ rối loạn nội tiết và ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.

4 kiểu bình giữ nhiệt nên tránh xa

1. Bình tích hợp quá nhiều chức năng “cho có”

Nhiều sản phẩm trang bị đèn LED, đo nhiệt độ điện tử, kết nối ứng dụng… nhưng chất lượng giữ nhiệt hoặc vật liệu lại không được đầu tư. Các chức năng phụ này dễ hỏng, tăng giá bán nhưng không mang lại lợi ích thiết thực, thậm chí còn ảnh hưởng đến độ an toàn của sản phẩm.

2. Thiết kế đẹp nhưng chất lượng tệ

Một số bình được thiết kế đẹp, màu sắc bắt mắt, hợp trend nhưng phần lõi lại làm từ vật liệu rẻ tiền. Chúng thường dễ rỉ sét, bám cặn và không đảm bảo độ kín hơi. Nhiều người mua vì ngoại hình mà quên mất yếu tố quan trọng nhất: an toàn khi sử dụng.

3. Hàng giá rẻ

Rất nhiều loại bình giá rẻ tràn lan trên thị trường được làm từ inox tái chế, nhựa không đạt chuẩn hoặc gioăng cao su chứa BPA. Những sản phẩm này thường không giữ nhiệt tốt, dễ hỏng, nhanh rò rỉ và có nguy cơ thôi nhiễm hóa chất độc hại vào nước uống.

Tiêu chí chọn mua bình giữ nhiệt an toàn

1. Ưu tiên thương hiệu uy tín, có kiểm định

Nên chọn các thương hiệu có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, như đạt tiêu chuẩn châu Âu CE, Hoa Kỳ FDA. Những thương hiệu này thường kiểm soát chặt chẽ từ khâu nguyên liệu đến quy trình sản xuất.

2. Kiểm tra khả năng giữ nhiệt và kín hơi

Một chiếc bình tốt thường có lõi inox 304 hoặc titan nguyên chất, được hàn kín và có cấu tạo hai lớp chân không. Khi lắc nhẹ không nghe tiếng nước va đập, đậy nắp kín không rò rỉ và giữ nóng ít nhất 6-8 tiếng là những dấu hiệu tốt.

3. Ưu tiên chất liệu titan

Titan là vật liệu cao cấp, có độ bền, kháng khuẩn và chống oxy hóa cực tốt. Nó không thôi nhiễm kim loại nặng, không bị gỉ sét, không ám mùi và hầu như không bị ảnh hưởng bởi đồ uống có tính axit. Tuy nhiên giá thường cao hơn so với inox thông thường.

4. Tránh bình có mùi hóa chất nồng hoặc lớp tráng phủ bên trong

Bình mới thường có mùi nhẹ của vật liệu như kim loại, nhựa hoặc cao su, điều này là bình thường và sẽ bay đi sau vài lần rửa. Tuy nhiên, nếu mở nắp thấy mùi hắc nồng như mùi sơn, hóa chất công nghiệp hoặc mùi nhựa cháy thì nên tránh, vì có thể đó là dấu hiệu của vật liệu kém chất lượng, dễ thôi nhiễm khi gặp nhiệt độ cao. Ngoài ra, các bình có lớp tráng phủ màu bên trong cũng không nên dùng lâu dài vì lớp này dễ bong tróc, làm giảm độ an toàn của sản phẩm.

Tôi đã dành cả tuần chọn lựa món quà sinh nhật hoàn hảo cho con riêng của chồng. Tôi không tiếc công, cũng không tiếc tiền, chỉ mong một nụ cười từ thằng bé. Nhưng đến khi nó nhìn tôi, mở quà rồi thản nhiên buông một câu… tim tôi như ai bóp nghẹt. Tôi chưa bao giờ nghĩ, một đứa trẻ mười tuổi lại có thể khiến tôi phải tự hỏi: Liệu mình có nên tiếp tục cuộc hôn nhân này không?

Trời tháng Ba Sài Gòn bất chợt đổ mưa khi tôi rảo bước qua từng cửa hàng trên đường Nguyễn Trãi. Tay cầm túi quà đã bọc sẵn trong lớp giấy màu xanh da trời – màu mà thằng bé bảo thích trong một lần nói chuyện ngắn ngủi. Tôi cẩn thận chọn một bộ xếp hình LEGO máy bay chiến đấu, mẫu giới hạn vừa nhập về, vì nhớ có lần cháu trố mắt nhìn mấy bộ trưng trong trung tâm thương mại.

Tôi là Thảo, 33 tuổi, làm nhân viên văn phòng. Chồng tôi – anh Nam – đã có một đời vợ, và một cậu con trai riêng tên là Duy. Bé Duy năm nay mười tuổi, sống với mẹ ruột nhưng mỗi cuối tuần hoặc dịp đặc biệt đều được đón về chơi.

Khi tôi đồng ý lấy Nam, tôi hiểu mình không chỉ cưới một người đàn ông mà còn là chấp nhận cả quá khứ của anh, kể cả một đứa trẻ không phải máu mủ. Tôi chưa từng sinh con, nhưng tôi yêu trẻ con, và đã cố gắng để gần gũi, thân thiết với Duy. Nhưng mọi thứ chưa bao giờ dễ dàng.

Duy ít nói, có vẻ lạnh lùng với tôi từ ngày đầu. Nó lễ phép, nhưng không bao giờ gọi tôi là “mẹ”, chỉ “cô Thảo”. Tôi không ép buộc. Tôi hiểu tình cảm cần thời gian, đặc biệt với một đứa trẻ đã từng chứng kiến cha mẹ ly hôn.

Tối hôm đó, căn nhà nhỏ ở Quận 7 tràn ngập bóng bay và bánh kem. Tôi tự tay nấu bữa tối, làm cả món gà rán Duy thích. Tôi muốn tạo cảm giác gia đình cho thằng bé – không phải vì nghĩa vụ, mà vì tình cảm thật lòng.

Duy đến cùng mẹ ruột – chị Hà – và chồng cũ tôi ra tận cửa đón. Tôi cười niềm nở, dù trong lòng luôn có chút bối rối mỗi khi đối diện chị Hà. Không phải vì ghen tị, mà vì tôi luôn cảm thấy mình đứng ở ranh giới mong manh: một người “đến sau”, cố gắng ghép mình vào bức tranh vốn dĩ đã vỡ đôi.

Bữa tiệc diễn ra ấm cúng. Duy ngồi giữa, cười nhẹ khi thổi nến, và tôi lấy hộp quà được gói cẩn thận từ dưới bàn mang lên.

– Duy, cô Thảo có món quà này cho con – tôi nói, không giấu được sự hồi hộp.

Thằng bé cầm lấy, mở ra. Khi thấy hộp LEGO, mắt nó lóe lên chút ánh sáng. Tôi thầm thở phào, nghĩ rằng công sức mình cuối cùng cũng được đền đáp.

Nhưng rồi… nó quay sang tôi, gương mặt lại trở về nét thản nhiên, và buông một câu, giọng vô cùng bình thản:

– Cô không cần phải cố gắng làm mấy chuyện này đâu. Con biết cô không phải mẹ con, cũng không cần làm mẹ con đâu.

Căn phòng bỗng dưng im lặng lạ thường. Tôi cứng người. Tim tôi như bị bóp nghẹt. Tôi cố gượng cười, lùi lại một bước rồi quay đi để giấu giọt nước mắt sắp trào ra.

Nam đứng lên, vội vã nói đỡ:

– Duy! Con không được nói như vậy! Cô Thảo thương con…

– Con đâu có nói gì sai – thằng bé ngắt lời, ngẩng đầu thản nhiên – Con chỉ không thích người ta giả vờ.

Giả vờ? Tôi giả vờ sao? Từ lúc về làm vợ anh Nam, tôi vẫn luôn chủ động nấu ăn, dạy học, đưa đón thằng bé mỗi lần về nhà. Tôi đâu mong nó gọi mình là “mẹ”, chỉ mong một sự công nhận nhỏ, một cái nhìn thiện cảm… Vậy mà, tất cả nỗ lực đó chỉ là “giả vờ”?

Sau buổi tiệc, tôi lặng lẽ dọn dẹp trong bếp. Nam bước vào, ánh mắt ái ngại.

– Anh xin lỗi. Duy vẫn chưa quen… Nó…

Tôi cắt lời:

– Em không trách con. Em chỉ… thấy mình lạc lõng. Giống như người ngoài đang cố gắng chen vào một thế giới không thuộc về mình.

Nam thở dài:

– Cho anh thêm thời gian… Cho con thêm thời gian…

Tôi không nói gì. Nhưng lòng tôi rối như tơ vò. Không phải vì một món quà bị từ chối. Mà là câu nói của một đứa trẻ, vô tình hay cố ý, lại khiến tôi nhận ra mình có thể cả đời không bao giờ có được vị trí thật sự trong gia đình này.

Đêm đó, tôi nằm quay mặt vào tường, giả vờ ngủ khi nghe tiếng Nam bước vào phòng. Anh không ôm tôi như mọi lần. Chắc anh cũng không biết nên làm gì lúc này.

Tôi lắng nghe tiếng mưa rơi lộp độp ngoài hiên. Bất chợt, tôi thấy mình như người khách trú mưa trong chính cuộc đời mình. Có chỗ đứng, nhưng không thuộc về.

Tôi tỉnh dậy lúc hơn 5 giờ sáng. Căn nhà yên tĩnh đến mức có thể nghe thấy tiếng tách tách của đồng hồ treo tường. Tôi bước xuống bếp, bật ấm nước pha cà phê. Dẫu giấc ngủ chỉ chợp được vài tiếng, đầu óc tôi tỉnh táo lạ thường.

Duy vẫn ngủ trong phòng riêng. Nam nằm xoay lưng về phía tôi từ tối hôm qua. Chúng tôi không ai nói với ai một lời sau khi khách khứa về hết. Không cãi nhau, cũng không giận dỗi. Chỉ là sự im lặng lạnh lùng phủ kín căn nhà, đến mức nghe rõ nhịp tim mình đập khi nhìn vào đôi mắt của nhau.

Tôi ngồi nhấm nháp từng ngụm cà phê, trong đầu lặp đi lặp lại câu nói của thằng bé:
“Cô không cần phải cố gắng làm mấy chuyện này đâu. Con biết cô không phải mẹ con, cũng không cần làm mẹ con đâu.”

Nó không có lỗi. Một đứa trẻ, mười tuổi, chứng kiến bố mẹ chia tay, chứng kiến những đổi thay trong gia đình, nó cần thời gian để hiểu, để chấp nhận. Tôi biết điều đó.

Nhưng dù biết, tôi vẫn đau.

Có những vết thương không cần dao kéo, chỉ vài từ nói ra đúng chỗ, là cứa sâu hơn mọi tổn thương thể xác.

Tôi mang quần áo ra ban công phơi khi trời vừa hửng sáng. Duy mở cửa phòng, dụi mắt, nhìn thấy tôi liền khựng lại. Thằng bé im lặng một lúc rồi quay vào, không chào, không nói gì. Bình thường tôi sẽ mời nó ăn sáng, nhưng hôm nay tôi không thể cất lời.

Nam xuống sau đó, cũng lặng lẽ lấy tách cà phê, ngồi vào bàn. Ánh mắt anh nhìn tôi đầy ái ngại.

– Thảo… về chuyện hôm qua…

– Em không muốn nhắc lại – tôi ngắt lời, giọng bình thản đến đáng sợ – Em hiểu mà. Em chỉ là người lạ trong mắt con anh thôi.

– Không phải vậy… Nó còn nhỏ. Anh nghĩ chỉ là nhất thời…

– Nhất thời? – Tôi cười khẩy – Anh có biết, từ ngày em về làm vợ anh, em chưa từng than một lời vì con anh. Em nấu ăn theo khẩu vị của nó, mua đồ chơi, đưa đón, hỏi han. Em đâu đòi hỏi nó gọi em là mẹ. Em chỉ mong một chút thiện chí. Vậy mà… nó bảo em giả vờ.

Nam im lặng.

Tôi nhìn thẳng vào anh, lần đầu tiên trong hơn hai năm hôn nhân, tôi cảm thấy giữa tôi và anh có một khoảng cách mà tình yêu không thể bắc cầu.

– Em không thể tiếp tục nếu cứ phải cố gắng một mình. Em không phải kẻ thay thế. Em là vợ anh. Nhưng nếu trong lòng anh, mọi thứ vẫn chỉ xoay quanh con, quanh chị Hà, quanh những ký ức cũ… em không biết mình còn ở đâu nữa.

Nam đặt tách cà phê xuống, đôi mắt anh đầy bối rối.

– Anh biết em khổ tâm. Nhưng em cũng phải hiểu cho anh… cho Duy. Em lấy người từng có quá khứ, thì phải…

– Phải chấp nhận tất cả, đúng không? – Tôi nói, giọng nghẹn lại – Nhưng ai sẽ chấp nhận em?

Sau bữa sáng im lặng, Duy chuẩn bị đồ để mẹ đón về. Tôi đứng trong bếp rửa chén, không quay lại, nhưng nghe rõ tiếng chân thằng bé lại gần.

– Cô Thảo…

Tôi giật mình, quay lại. Duy đứng đó, tay ôm túi, mắt hơi cụp xuống.

– Con xin lỗi vì hôm qua đã nói vậy. Con… chỉ không biết phải cư xử thế nào. Con thấy mẹ con buồn mỗi lần con kể chuyện về cô và ba. Nên con không muốn thân thiết với cô. Con sợ mẹ nghĩ con quên mẹ.

Tôi nhìn đứa bé trước mặt, trong khoảnh khắc thấy lòng mình chùng xuống. Một đứa trẻ, dù mạnh mẽ cỡ nào, cũng chỉ là nạn nhân của sự đổ vỡ mà người lớn để lại.

Tôi cúi xuống, nhẹ nhàng:

– Cô hiểu. Cô không bắt con phải thương cô, hay xem cô như mẹ. Cô chỉ hy vọng… mình có thể là bạn của con. Một người lớn trong cuộc đời con, mà con có thể tin tưởng.

Duy gật nhẹ, rồi quay đi, nói lí nhí:

– Con có thích bộ LEGO đó thiệt mà…

Tôi mỉm cười, lần đầu tiên sau bao ngày. Nhưng trong lòng vẫn ngổn ngang.

Tối hôm đó, tôi và Nam nói chuyện thẳng thắn. Tôi bảo mình cần thời gian suy nghĩ. Tôi không bỏ đi, không viết đơn ly hôn, nhưng tôi dọn về nhà mẹ đẻ vài hôm.

– Em cần biết, mình có thật sự thuộc về cuộc đời anh không. Hay chỉ là người giữ chỗ, cho một bức tranh anh từng có.

Nam không giữ tôi lại, chỉ nắm tay, khẽ nói:

– Anh sai vì để em cô đơn trong chính ngôi nhà của mình. Nếu em cần thời gian, anh sẽ chờ. Nhưng đừng từ bỏ anh, được không?

Tôi không trả lời. Vì có những câu hỏi, thời gian mới là lời đáp rõ ràng nhất.

Tôi trở lại căn nhà ở Quận 7. Không phải vì Nam năn nỉ, mà vì Duy nhắn tin cho tôi:
“Cô Thảo ơi, cô về chưa? Con xây xong chiếc máy bay rồi. Nhưng không lắp được bánh. Cô giúp con nhé?”

Một dòng tin nhắn. Một lời mời giản đơn. Nhưng với tôi, là một tia hy vọng.

Tôi bước vào nhà, thấy Duy đang ngồi chờ nơi phòng khách. Nó ngẩng lên, mỉm cười:

– Cô về rồi!

Tôi gật đầu, tiến lại gần. Không ai cần nói quá nhiều. Bởi đôi khi, yêu thương bắt đầu lại… chỉ từ một cái bánh xe lắp chưa xong.

Gần 270 kg thực phẩm không có hóa đơn, chứng từ, vừa bị lực lượng quản lý thị trường Quảng Bình phát hiện tại một hộ kinh doanh ở huyện Lệ Thủy.

Sáng 4-6, Đội Quản lý thị trường số 2 thuộc Chi cục Quản lý thị trường Quảng Bình cho biết đã phát hiện và tạm giữ gần 270 kg thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ tại một hộ kinh doanh thực phẩm ở thị trấn Nông trường Lệ Ninh, huyện Lệ Thủy.

Trong quá trình kiểm tra đột xuất hộ kinh doanh do bà Ngô Thị Hồng Nhung làm chủ (trú tại tổ dân phố 4), lực lượng chức năng phát hiện 268,5 kg thực phẩm gồm chả cá, chả ram tôm, nõn tôm, thịt bò và nội tạng động vật (dạ con) không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ…

Toàn bộ số thực phẩm này đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo các điều kiện tối thiểu về vệ sinh an toàn thực phẩm và lưu thông hàng hóa theo quy định của pháp luật.

Ngay sau đó, Đội QLTT số 2 đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh về hành vi buôn bán hàng hóa không rõ nguồn gốc, vi phạm quy định tại Điều 17 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 24/2025/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đồng thời, lực lượng chức năng cũng đã tạm giữ toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm và giấy tờ liên quan để ngăn chặn hành vi tái phạm, tiếp tục xác minh, làm rõ và xử lý theo đúng quy định pháp luật.

Đại diện Chi cục Quản lý thị trường Quảng Bình cho biết việc kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc không chỉ vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng thực phẩm chế biến sẵn đang tăng cao.

Tôi từng nghĩ sau ly hôn, những mối dây liên kết với nhà chồng cũ sẽ dần phai nhạt như một giấc mơ cũ. Vậy mà hôm ấy, khi mở chiếc balo con mang về từ nhà nội, tôi đã lặng người… bên trong là một bí mật mà tôi không bao giờ ngờ tới. Tôi ôm mặt khóc nức nở. Mẹ ơi… tại sao mẹ lại làm như thế?

Trời tháng Năm đổ lửa, cái nóng như thiêu như đốt trùm lên từng ngõ hẻm của Sài Gòn. Trong căn chung cư nhỏ ở quận 7, Linh – 32 tuổi – đang xếp lại đống quần áo mới giặt thì thằng bé Bin, con trai 6 tuổi, lon ton chạy vào với chiếc balo hoạt hình mới cáu trên vai.

“Con khoe mẹ nè! Bà nội mua cho con đó!” – thằng bé hí hửng.

Chiếc balo có hình siêu nhân màu đỏ rực, dây quai còn nguyên mùi nhựa mới. Linh nhìn con, mỉm cười. “Đẹp quá! Con cảm ơn bà nội chưa?”

“Rồi ạ! Con còn ăn cơm với ông bà xong mới về với mẹ.”

Linh gật đầu, lòng chộn rộn. Dù đã ly hôn với Tuấn – chồng cũ – hơn hai năm, nhưng cô vẫn cố gắng giữ mối quan hệ giữa Bin và ông bà nội. Một phần vì con, phần còn lại… vì cô thương ba mẹ Tuấn – những người luôn tử tế và chưa từng quay lưng lại với cô dù chuyện hôn nhân tan vỡ.

Chiều hôm đó, khi Bin đã ngủ say sau một ngày chơi mệt nhoài, Linh cầm chiếc balo lên để giặt sạch bụi. Vừa nhấc lên, cô khựng lại.

“Sao cái balo này nặng vậy trời?”

Cô mở khóa kéo ra. Đầu tiên là vài hộp bút màu, một cuốn vở vẽ, rồi đến… một xấp phong bì dày, được buộc bằng dây thun, nằm gọn gàng trong ngăn nhỏ.

Linh mở ra, và… tim cô như thắt lại.

Bên trong là tiền, rất nhiều tiền – toàn tờ 500 ngàn, có lẽ hơn 50 triệu đồng. Mắt cô nhòa đi. Có mấy dòng chữ nguệch ngoạc viết trên tờ giấy nhỏ:

“Mẹ biết con không nhận, nên mẹ gửi lại cho Bin. Dù gì, nó cũng là cháu nội. Con đừng giận mẹ. – Mẹ chồng cũ.”

Linh buông tay, xấp tiền rơi xuống nền gạch. Cô ôm mặt khóc. Không phải vì số tiền – dù đúng là cô đang chật vật với chi phí học mẫu giáo và tiền nhà – mà vì sự âm thầm, tình cảm không lời từ người từng gọi cô là con dâu.

Hai năm trước, cuộc ly hôn của Linh và Tuấn diễn ra trong im lặng. Không có tiếng cãi vã, không có ngoại tình, chỉ là… cả hai đã quá khác biệt. Tuấn bận bịu với công việc kinh doanh, đi sớm về khuya, dần quên mất một người vợ đang ở nhà chăm con, chờ một câu hỏi han.

Linh từng khóc, từng níu kéo, rồi cuối cùng mệt mỏi buông tay.

Ngày ra tòa, chỉ có mẹ chồng – bà Dung – ngồi phía sau, ánh mắt buồn như sương chiều tháng Mười. Khi Linh ôm Bin ra khỏi cổng tòa án, bà chỉ nói:

“Nếu con cho phép, mẹ vẫn muốn được gặp cháu. Với mẹ, con vẫn là mẹ của cháu nội mẹ. Không ai thay đổi được điều đó.”

Linh gật đầu. Có lẽ vì thế mà suốt hai năm qua, dù không còn là người nhà, cô vẫn đưa Bin về nội chơi mỗi tháng một lần. Tuấn thì ít gặp con, nhưng bà Dung luôn dành thời gian đón tiếp cháu, nấu đủ món nó thích.

Tối hôm đó, Linh gọi điện cho bà Dung.

“Alo, mẹ hả? Mẹ… gửi gì trong balo của Bin vậy ạ?”

Giọng bà Dung nhỏ nhẹ qua điện thoại: “Con đừng giận mẹ. Mẹ biết con khó khăn, mẹ muốn phụ giúp một chút…”

“Mẹ ơi, con không lấy đâu. Con làm được, con lo được cho Bin mà.” Linh nghẹn giọng.

“Không phải vì mẹ nghĩ con không lo được. Mẹ chỉ muốn Bin có thêm chút gì đó… từ nhà nội nó.”

Linh im lặng. Những giọt nước mắt nóng hổi lăn trên má.

Đêm đó, sau khi con ngủ, Linh ngồi nhìn chiếc balo đặt bên cạnh giường. Cô nhớ lại từng lần bà Dung lén lút dúi bịch bánh, hộp sữa, lúc thì bộ quần áo mới, lúc thì ít sách truyện. Người mẹ ấy chẳng nói nhiều, chỉ luôn âm thầm lo cho cháu mình như thể sợ con dâu cũ sẽ thấy phiền.

Linh bỗng thấy nhói lòng.

Cô nhớ mẹ ruột của mình, người đã mất cách đây ba năm vì tai biến. Cũng là một người mẹ luôn im lặng hi sinh, luôn lo cho con từng điều nhỏ nhất.

Giờ đây, bà Dung – một người mẹ không máu mủ – lại làm điều tương tự. Không phải vì trách nhiệm, mà vì thương thật lòng.

Sáng hôm sau, Linh đưa Bin đi học. Cô không lấy xấp tiền, mà cẩn thận cất lại vào phong bì, rồi chuẩn bị món quà nhỏ – một hộp trà thảo mộc, vài món thuốc bổ – đem đến nhà bà Dung.

Khi bà mở cửa, Linh chỉ nói:

“Mẹ cho con trả lại chút lòng. Mẹ thương cháu, con biết. Nhưng mẹ cũng phải giữ sức khỏe, để Bin còn có chỗ mà chạy về.”

Bà Dung chỉ nắm tay Linh thật chặt, không nói lời nào. Trong ánh mắt bà, Linh thấy một điều gì đó còn quý hơn cả tình thân – sự bao dung.

Ba tháng sau…

Thời gian trôi qua như một giấc mộng ngắn. Mùa mưa Sài Gòn đến bất ngờ, mang theo những cơn giông chớp nhoáng, như cuốn trôi những điều chưa kịp nói.

Linh vẫn đều đặn đưa Bin về thăm ông bà nội mỗi tháng. Sau hôm phát hiện xấp tiền trong balo, mối quan hệ giữa cô và bà Dung trở nên thân tình hơn bao giờ hết. Không còn khoảng cách “mẹ chồng – con dâu cũ”, chỉ còn lại tình thân đúng nghĩa. Cô thường ghé qua thăm, mang chút trái cây, thuốc bổ. Bà Dung thì thỉnh thoảng gọi điện hỏi thăm sức khỏe, dặn Linh ăn uống đầy đủ, đừng bỏ bữa.

Nhưng rồi một buổi chiều giữa tháng Tám, trời mưa tầm tã, Linh nhận được cuộc gọi từ số của ông Hòa – ba chồng cũ.

Giọng ông khản đặc:

“Linh à… mẹ nó… mẹ đi rồi con.”

Tai Linh ù đi.

“Mẹ bị đột quỵ sáng nay… không kịp đến bệnh viện. Đi thanh thản, không đau đớn gì…”

Cô ngồi sụp xuống ghế, nước mắt trào ra không kịp ngăn. Cô không nghĩ lần ghé thăm tuần trước lại là lần cuối cùng cô còn được nghe giọng mẹ. Lúc đó, bà chỉ cười, rót trà, ngồi cạnh Bin, kể chuyện cổ tích cho cháu nghe. Không một dấu hiệu gì bất thường.

Ngày tang lễ, Linh bối rối không biết mình nên đứng ở đâu. Cô không còn là con dâu chính thức. Nhưng ông Hòa lại chủ động kéo cô vào:

“Con là người nhà. Con cứ đứng bên cạnh ba là được.”

Bin được ông ngoại dẫn đi chỗ khác, vì người lớn không muốn cháu chứng kiến cảnh đau lòng. Linh thì đứng lặng bên di ảnh của bà Dung. Ảnh chụp mẹ cách đây vài năm, vẫn nét mặt hiền lành, nụ cười móm mém, ánh mắt như đang nhìn thấu lòng người.

Bên cạnh bàn thờ, có một phong thư được đặt riêng, ghi rõ ràng:
“Gửi Linh và cháu nội của mẹ.”

Linh mở ra, bên trong là một bức thư tay, nét chữ run nhưng nắn nót:

“Linh à,

Nếu con đọc được lá thư này, có lẽ mẹ đã không còn trên đời. Mẹ viết phòng trường hợp… vì biết tim mình yếu dần rồi.

Mẹ chỉ muốn con biết một điều: Mẹ thương con như con gái ruột. Dù chuyện vợ chồng con với Tuấn kết thúc, nhưng con chưa từng làm điều gì khiến mẹ phải buồn. Mẹ quý cái cách con dạy cháu, cách con vẫn cho nó về nhà nội dù không ai ép buộc.

Linh ơi, làm mẹ, đôi khi không phải cứ sinh ra là có quyền yêu thương. Có người mẹ ruột bỏ con, nhưng cũng có người mẹ chồng lại quý con như máu mủ. Mẹ không biết con có cảm nhận được điều đó không, nhưng mẹ luôn coi con là phước lành…

Mẹ để lại một số tiền trong sổ tiết kiệm. Trong đó có tên người thụ hưởng là con. Không phải vì mẹ muốn ‘trả ơn’, mà vì mẹ muốn góp một phần nhỏ để Bin có tương lai tốt. Con đừng ngại. Mẹ không mang theo được gì, chỉ mong con nhận lấy như nhận một phần tình mẹ.

Con nhớ giữ gìn sức khỏe. Nuôi con thật mạnh mẽ. Nếu có duyên, biết đâu con lại tìm được hạnh phúc mới, mẹ cũng mừng.

Thương con – Mẹ Dung.”

Linh ôm bức thư vào lòng, nước mắt rơi lã chã. Những câu chữ ấy khiến cô nghẹn ngào như có ai bóp chặt lồng ngực. Một người phụ nữ cả đời âm thầm, chưa bao giờ nói to tiếng, lại để lại cho cô nhiều tình cảm đến thế.

Hôm ấy, sau khi tang lễ kết thúc, Linh xin phép ông Hòa được mang bức thư và cuốn sổ tiết kiệm về. Ông gật đầu:

“Mẹ con muốn vậy. Con đừng từ chối lòng người mất.”

Một tuần sau, Linh dẫn Bin lên chùa – nơi gia đình chọn làm nơi gửi tro cốt của bà. Cậu bé ngơ ngác hỏi:

“Mẹ ơi, bà nội đi đâu rồi? Sao không về nhà nữa?”

Linh cúi xuống ôm con vào lòng, nghẹn giọng:

“Bà đi xa lắm rồi con ạ. Nhưng bà vẫn luôn dõi theo con. Mỗi lần con học giỏi, bà sẽ mỉm cười ở nơi rất cao, rất sáng.”

Bin nhìn lên trời, gật đầu. Rồi nó lấy từ túi áo ra một tờ giấy – là bức vẽ nó tặng bà hôm sinh nhật năm ngoái. “Con mang cho bà giữ. Để bà không quên con.”

Linh bật khóc.

Ba tháng sau, Linh dùng một phần tiền tiết kiệm bà Dung để lại để đóng học phí cho Bin vào lớp 1 ở một trường tư tốt hơn. Phần còn lại, cô gửi tiết kiệm tiếp cho con. Mỗi lần mở sổ ra, cô lại thấy như có ánh mắt hiền từ của mẹ nhìn cô mỉm cười.

Cô vẫn sống độc thân, nhưng trái tim không còn cảm giác đơn độc.

Bởi vì cô hiểu:
Không phải ai cũng may mắn được một lần làm con của một người mẹ… không sinh ra mình.