Ngày tôi lật lại cuốn sổ tiết kiệm vàng, nhìn dòng chữ “10 cây” run run tay viết cách đây hai năm, tôi không ngờ rằng một quyết định “cho mượn tạm thời” hôm ấy, lại trở thành mầm mống cho cuộc chiến gia đình. Cái giá của sự thân thiết, đôi khi không phải là tiền bạc — mà là niềm tin, là sự tổn thương không thể đong đếm.

Cách đây hai năm, em chồng tôi – Linh – tìm đến nhà trong một buổi chiều mưa tầm tã. Gương mặt nhợt nhạt, hai mắt đỏ hoe vì khóc, tay ôm con bé hai tuổi ngủ gà ngủ gật trong chiếc áo mưa rách. Chồng Linh thì thất nghiệp đã mấy tháng, còn nhà trọ thì vừa bị đòi do nợ tiền nhà quá lâu.

“Chị ơi, em không còn chỗ nào để vay. Bố mẹ thì già rồi, nhà ngoại cũng chẳng dư dả gì. Em xin chị… chị cho em mượn 10 cây vàng, em mua cái nhà nhỏ, nhà ở ngoại ô thôi, rồi em hứa làm ăn đàng hoàng, vài năm em trả.”

Lúc đó, tôi không cần suy nghĩ nhiều. Tôi quay sang chồng, anh chỉ nhìn tôi, gật đầu nhẹ. Đó là tiền vợ chồng tôi dành dụm hơn 5 năm, có thể gọi là khoản tiết kiệm lớn nhất chúng tôi có được sau khi cưới. Nhưng Linh là em gái ruột của chồng tôi. Nghĩ sao cũng thấy không thể quay lưng.

Tôi viết giấy tay ghi rõ: “Cho Linh mượn 10 cây vàng, không lãi suất. Thời hạn 3 năm.” Linh ký, tôi ký, chồng tôi cũng ký. Chúng tôi không muốn làm khó dễ, chỉ mong em mình thành công và giữ lời.

Linh dọn về căn nhà mới. Một căn nhà cấp bốn nhỏ nhưng sạch sẽ, yên bình nằm ở quận ven thành phố. Lúc đó, chúng tôi vui lắm, cảm thấy quyết định giúp đỡ là đúng đắn.

Nhưng rồi thời gian trôi, tôi nhận ra Linh không hề nhắc gì đến việc trả nợ. Mỗi lần tôi gặp, Linh đều kể chuyện khó khăn: con bị ốm, chồng chưa xin được việc, tiền điện nước đắt đỏ… Tôi không muốn tạo áp lực. Dù trong lòng có phần khó chịu, nhưng tôi nghĩ: “Cũng chỉ mới hai năm thôi, họ vẫn còn một năm nữa theo như thỏa thuận.”

Cho đến tháng trước — khi tôi và chồng bàn nhau về chuyện mua ô tô.

Chồng tôi được tăng lương, còn tôi thì làm ăn khấm khá hơn từ khi mở cửa hàng online. Chúng tôi quyết định mua một chiếc ô tô 7 chỗ để tiện chở con đi học và về quê thăm bố mẹ chồng.

Tôi nhắc chồng về số vàng đã cho Linh mượn. “Mình thử gọi hỏi Linh xem có thể trả lại một ít được không? Bây giờ vàng tăng giá quá, mỗi cây lên hơn 8 triệu rồi.”

Chồng tôi lưỡng lự. Anh là người mềm mỏng, và luôn né tránh va chạm với gia đình. Nhưng cuối cùng, anh đồng ý gọi.

Buổi tối hôm đó, anh gọi Linh. Tôi ngồi cạnh, nghe rõ mồn một qua loa ngoài.

“Em à, vợ chồng anh đang cần tiền mua xe, em có thể thu xếp trả lại vài cây vàng trước được không?”

Đầu dây bên kia im lặng một lúc, rồi Linh trả lời bằng giọng cứng cỏi chưa từng có:

“Giá vàng tăng là lỗi của em sao? Anh chị cho em mượn vàng, nhưng giờ bắt em trả theo giá mới là không công bằng. Ngày em mượn là 650 triệu, giờ mỗi cây lên gần 9 chục triệu rồi. Anh chị muốn em trả đúng vàng hay tính tiền?”

Câu hỏi như tạt gáo nước lạnh vào mặt tôi. Đến lúc đó, tôi mới hiểu — tình thân không đủ để giữ trọn niềm tin nếu phía bên kia không có lòng tự trọng.

Chuyện chưa dừng lại ở đó. Một tuần sau, tôi nhận được cuộc điện thoại từ mẹ chồng.

“Mẹ nghe Linh kể rồi. Nó đang khó khăn, sao con lại hối thúc nó trả tiền?”

Tôi lặng người.

“Mẹ ơi, con chỉ hỏi xem Linh có thể trả lại một phần thôi, chứ đâu có gây áp lực gì… Vợ chồng con cũng cần tiền, mẹ hiểu mà.”

Mẹ chồng tôi thở dài. “Tiền thì ai chả cần. Nhưng em nó đang nợ ngập, mà con dâu cả mà gây khó cho em như thế thì… mẹ buồn lắm. Lẽ ra, con nên nhịn một chút. Trong nhà cả thôi mà.”

Tôi cắn răng. Lòng tôi chùng xuống không phải vì tiếc vàng — mà vì thấy mình hóa ra là người “làm khó”, chỉ vì muốn lấy lại thứ đã cho mượn.

Sau cuộc gọi với mẹ chồng, tôi thấy mình như kẻ có tội. Cả ngày hôm ấy tôi không nói gì, chỉ im lặng nhìn tờ giấy ghi nợ đã ố vàng theo năm tháng. Tấm giấy ngày xưa viết bằng lòng tin, giờ nằm đó như một bằng chứng đau lòng: không phải cứ có giấy tờ là sẽ có công lý trong gia đình.

Chồng tôi sau hôm ấy cũng rầu rĩ. Anh chẳng nói gì, chỉ bảo: “Thôi để anh bàn lại với Linh.” Nhưng tôi biết, nếu anh nói lần nữa thì sẽ bị cho là “ép em,” còn tôi, mãi mãi mang tiếng “sân si” vì vài cây vàng.

Chúng tôi hoãn lại kế hoạch mua ô tô.

Chuyện tưởng như chỉ là việc vay mượn giữa người thân, nhưng không ngờ lan nhanh đến mức tôi không tưởng tượng nổi. Mấy hôm sau, chị họ của chồng tôi — một người chẳng liên quan gì — nhắn cho tôi: “Nghe nói chị đòi lại số vàng cho vay hồi đó, sao không nghĩ cho Linh với tụi nhỏ một chút?”

Tôi sững sờ. Linh đã kể câu chuyện theo một cách hoàn toàn khác: “Chị dâu đòi lại vàng, đúng lúc em đang thất nghiệp, con bị bệnh, còn tính tính lại giá theo thời điểm hiện tại.”

Không ai hỏi tôi một lời.

Cuối tuần đó, gia đình chồng tôi tổ chức một bữa cơm nhỏ. Từ khi chuyện nợ nần lan ra, tôi đã thấy không khí gia đình có gì đó khác lạ. Mọi người tránh ánh mắt tôi, còn Linh thì cư xử rất tự nhiên, như chưa từng nợ một đồng nào.

Khi mọi người đang ăn, mẹ chồng đột nhiên buông một câu:

“Trong nhà nên thương nhau. Ai khó khăn thì người khác giúp. Chứ cứ đòi hỏi, tính toán như người dưng nước lã thì còn gì là máu mủ.”

Câu nói lơ lửng đó, ai cũng hiểu là nhắm vào tôi. Tôi nhìn mẹ chồng, định lên tiếng, nhưng thấy chồng cúi mặt ăn cơm không nói gì, tôi cũng đành im.

Linh thì gắp đồ ăn cho mẹ, cười nói như thể mình là đứa con dâu mẫu mực. Không ai nhắc gì đến chuyện giấy ghi nợ. Không ai hỏi tôi rằng: “Lúc đưa 10 cây vàng đó, tôi có đắn đo không?”

Tối hôm đó, tôi lục lại tất cả các khoản tiết kiệm của gia đình. 10 cây vàng – hồi ấy là 650 triệu, giờ là gần 900 triệu. Không phải số tiền nhỏ. Với người khác, có thể đó là tài sản cả đời.

Tôi nhớ lại những lần tôi nhịn ăn sáng để tiết kiệm. Những hôm trời mưa hai vợ chồng dắt xe máy hư đi sửa. Những lần chúng tôi hoãn sinh con thứ hai vì “chưa đủ điều kiện tài chính.” Vậy mà, giờ đây, chúng tôi trở thành kẻ tham lam trong mắt người nhà.

Linh từng nói: “Nếu anh chị tốt, thì đừng đòi trong lúc em khổ.” Nhưng tôi hỏi ngược lại: “Nếu em là người có lòng, thì tại sao không chủ động trả từng chút từ lâu?”

Tình thân là thế đó. Khi mượn thì ngọt ngào. Khi đòi lại thì là “vô tình.”

Một tuần sau, tôi quyết định hành động.

Tôi đến gặp Linh, lần này không đi một mình, mà mang theo chồng và tờ giấy ghi nợ có chữ ký của ba người.

Tôi nói rất nhẹ nhàng, không lớn tiếng:

“Chị không muốn làm lớn chuyện. Nhưng chị muốn công bằng. Vợ chồng chị đã cố nhịn suốt hai năm nay, chưa từng ép em trả sớm. Nay chị chỉ cần em có thiện chí – trả dần cũng được, hoặc chí ít là cùng ngồi lại bàn hướng giải quyết.”

Linh lúng túng. Chồng cô ấy thì đứng sau cửa, không dám ra mặt.

Linh gằn giọng: “Em biết, chị đến đây là có ý đe dọa. Nhưng nếu chị kiện ra pháp luật, thì nhớ nhé, em trả đúng tiền mặt trị giá 650 triệu đồng hồi đó, chứ không phải tính theo giá vàng bây giờ đâu.”

Tôi cười, lần đầu tiên thấy lòng mình nhẹ hẳn.

“Cảm ơn em đã nói thế. Chị đồng ý. Nhưng nếu thế, thì chị sẽ yêu cầu pháp luật xử lý đúng. Bao gồm cả lãi suất ngân hàng của 650 triệu đồng trong hơn hai năm qua. Em tính thử xem cái nào cao hơn?”

Linh không nói thêm lời nào.

Hai tháng sau, Linh bắt đầu trả từng phần nhỏ. Không phải vì hối hận — mà vì sợ. Gia đình bên chồng có vài người đã biết chuyện rõ ràng hơn, và tôi cũng không còn im lặng như trước. Tôi học cách bảo vệ bản thân. Học cách đòi lại những gì thuộc về mình, dù phải đối diện với cái nhìn lạnh lùng của một vài người mang danh “ruột thịt.”

Chúng tôi chưa mua xe, nhưng tôi và chồng đã học được bài học lớn: giúp ai đó một lần, hãy chắc chắn họ cũng muốn giữ gìn mối quan hệ đó bằng cách tử tế.

Còn nếu không — đừng ngại trở thành “người xấu” chỉ vì bạn đòi lại công bằng cho mình.

Dù quảng cáo nhiều sản phẩm sữa giả, MC, BTV Hoàng Linh VTV vẫn giữ thái độ im lặng gần 4 tháng nay.

Quảng cáo sữa giả rầm rộ

Chỉ với thao tác tìm kiếm đơn giản trên các mạng xã hội Facebook, YouTube, TikTok…, không khó tìm thấy hàng chục clip MC, BTV Hoàng Linh quảng cáo sữa giả.

Ấn vào 1 clip bất kỳ – kết quả tìm kiếm của từ khóa “Hoàng Linh quảng cáo sữa Hiup”, phóng viên nghe giọng nữ BTV liến thoắng: “‘Sữa Hiup này uy tín không chị Linh ơi?’, ôi trời ơi, câu hỏi sao mà ngây ngô thế! Em ơi, Hiup là dòng sữa tăng chiều cao uy tín nhất trên thị trường bây giờ. Em hoàn toàn có thể yên tâm mua Hiup cho con uống nha. Sữa uy tín, sữa xịn!”.

Một clip đăng trên kênh TikTok của nhãn hàng sữa này, BTV Hoàng Linh nói: “Chỉ duy nhất trong phiên livestream ngày hôm nay của Hoàng Linh, các ba mẹ mới mua được sữa Hiup giá ưu đãi thế này. Nên sản phẩm sẽ nhanh hết vô cùng mọi người ạ”.

Không chỉ sản phẩm dinh dưỡng Hiup vừa bị Cơ quan CSĐT Bộ Công an xác nhận là sữa giả, đổi từ khóa tìm kiếm, phóng viên tiếp tục phát hiện loạt clip Hoàng Linh quảng cáo một số dòng sữa Cilonmum trong đường dây 573 loại sữa bột giả bị triệt phá hồi tháng 4.

Ngoài ra, BTV Hoàng Linh còn quảng cáo nhiều sản phẩm từ sữa, mỹ phẩm, sản phẩm vệ sinh cho em bé đến thực phẩm bảo vệ sức khỏe.

Điều đáng nói, với bất kỳ sản phẩm nào, cô cũng dùng các từ ngữ như: nhất, số một, hàng đầu, khoa học chứng minh, toàn diện, hàng top… đi kèm cách diễn đạt khoa trương, bùi tai.

Để tăng độ uy tín trước người tiêu dùng, Hoàng Linh còn nói con trai từng rất tự ti, mặc cảm vì chiều cao dưới mức trung bình, thấp hơn bạn cùng lớp.

“Chỉ cần Hiup, tôi đảm bảo các con sẽ tăng chiều cao 3-5cm sau 3 tháng, hết táo bón sau 3 ngày. Hiup là chân ái mà hàng triệu, hàng triệu bố mẹ Việt Nam, Mỹ, Nhật Bản, Philippines, Malaysia tin tưởng sử dụng”, cô thao thao bất tuyệt.

Sao vẫn lặng im?

Thời gian qua, việc nghệ sĩ, người nổi tiếng sai phạm trong hoạt động quảng cáo gây tranh cãi dữ dội, trở thành đề tài nóng trong dư luận. Một số cá nhân còn bị xử lý sai phạm.

Trong đó, BTV Quang Minh, Vân Hugo trở thành tâm điểm chỉ trích của dư luận, hình ảnh và uy tín cá nhân chịu thiệt hại nặng nề, thậm chí bị Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể, Quang Minh bị phạt 37,5 triệu đồng còn Vân Hugo là 70 triệu đồng.

Diễn viên Doãn Quốc Đam từng giải thích về trách nhiệm và phạm vi chịu trách nhiệm cho hoạt động quảng cáo của mình. Phản hồi dù chưa thỏa đáng nhưng tên anh hiện đã “chìm xuồng” giữa “bão” dư luận.

Trong khi đó, BTV Hoàng Linh quảng cáo cho cả hai thương hiệu sữa giả bị phanh phui gây rúng động dư luận 3 tháng nay. Cô cũng là người duy nhất giữ thái độ im lặng gần 4 tháng, lên sóng VTV đều đặn và không chịu bất kỳ chế tài nào.

Theo ghi nhận của phóng viên, Hoàng Linh vẫn xuất hiện thường xuyên trên chương trình Cà phê sáng của VTV3.

Trên mạng xã hội, nữ BTV cập nhật khá thường xuyên hình ảnh, chia sẻ về công việc, gia đình và cuộc sống cho đến ngày 18/6 thì dừng đến nay.

Bên dưới các video Hoàng Linh quảng cáo sữa giả trên TikTok, không ít tài khoản bình luận: “Hoàng Linh chưa bao giờ xin lỗi”, “Mẹ mình vừa mua 1 thùng sữa gần 6 triệu sau khi xem clip cô ấy quảng cáo”, “MC quảng cáo sữa thế này không phải chịu trách nhiệm gì à?”…

Hiện tại, chế tài cho sai phạm trong hoạt động quảng cáo được quy định đầy đủ, rõ ràng tại Nghị định số 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo, sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 129/2021/NĐ-CP ngày 30/12/2021 của Chính phủ.

BTV Quang Minh và Vân Hugo đã bị xử phạt, buộc cải chính hồi tháng 5. Về luật, nếu làm sai, BTV Hoàng Linh có thể bị xử phạt tương tự.

Về lý, Hoàng Linh là người nổi tiếng và có sức ảnh hưởng nhất định với công chúng. Cô không thể sử dụng tên tuổi, hình ảnh để kiếm tiền nhưng khước từ trách nhiệm xã hội trước họ khi xảy ra bê bối hàng giả, kém chất lượng.

Việc Hoàng Linh giữ im lặng gần 4 tháng phản ánh sự vô cảm, không xứng đáng với sự tin tưởng và kỳ vọng của khán giả dành cho mình khi mua các sản phẩm do cô quảng cáo.

Mi Lê

Mưa lớn trong đêm gây sạt lở đất, làm sập hoàn toàn một căn nhà ở phường Đồng Tâm, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái, vùi lấp làm chết một nam sinh.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sáng 26-6, một lãnh đạo UBND phường Đồng Tâm (thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái) xác nhận trên địa bàn vừa xảy ra vụ sạt lở đất làm một người thiệt mạng.

Theo thông tin ban đầu, đêm qua đến rạng sáng nay, tại thành phố Yên Bái tiếp tục xảy ra mưa lớn gây ngập úng cục bộ ở một số tuyến đường, nhất là khu vực đường Lê Văn Tám.

Đặc biệt, lúc hơn 1h sáng nay, tại ngõ 1026 đường Điện Biên (phường Đồng Tâm, thành phố Yên Bái) xảy ra sạt lở đất làm sập hoàn toàn một căn nhà, vùi lấp một người trong đó.

Sau khi nhận được tin báo, lực lượng cứu hộ cứu nạn của tỉnh Yên Bái đã có mặt tại hiện trường hỗ trợ di dời người dân đến nơi an toàn và triển khai phương án tìm kiếm cứu nạn.

Đến khoảng 4h sáng nay, lực lượng chức năng đã tìm thấy nạn nhân bị vùi lấp và bàn giao cho gia đình lo hậu sự.

Theo một người dân sống ở gần nơi xảy ra vụ sạt lở đất, nạn nhân là một nam sinh lớp 10.

Lãnh đạo UBND phường Đồng Tâm cho biết chính quyền địa phương đang phối hợp cùng gia đình để lo hậu sự cho em.

Sáng sớm 26-6, tại thành phố Yên Bái cũng mưa lớn gây ngập lụt nhiều tuyến đường như đường Ngô Sỹ Liên, đường Ngô Gia Tự, đường Lê Văn Tám, khu vực cầu Nguyễn Đức Cảnh, khu vực ngã ba đường Kim Đồng nối với đường Hoàng Văn Thụ, khu vực cổng trường Nguyễn Du. Trong đó khu vực ngập sâu nhất khoảng 1,2m tại đường Lê Văn Tám.

Vùng núi Bắc Bộ, Nam Bộ mưa vừa đến mưa to

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đêm qua và sáng sớm nay (26-6), ở khu vực Việt Bắc và Tây Bắc có mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to như Trung Tâm 1 (TP Yên Bái) 150mm, Đại Phạm (Phú Thọ) 115mm, Linh Hồ (Hà Giang) 95mm, Tà Xùa (Sơn La) 94mm,…

Dự báo ngày và đêm nay, ở khu vực Bắc Bộ có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa từ 10-30mm, cục bộ có nơi trên 80mm.

Riêng khu vực Tây Bắc và Việt Bắc có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to với lượng mưa từ 15-40mm, cục bộ có nơi trên 150mm.

Chiều và đêm 26-6, ở khu vực từ Đà Nẵng đến Bình Thuận có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to với lượng mưa 10-30mm, cục bộ có nơi trên 70mm.

Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa, mưa vừa và rải rác có dông, cục bộ có nơi mưa to đến rất to với lượng mưa 15-40mm, cục bộ có nơi trên 100mm.

Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Mưa lớn cục bộ có khả năng gây ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc và tình trạng ngập úng tại các vùng trũng, thấp.

Sáng nay trời không mưa, nhưng mây xám giăng đầy.

Lan đạp xe ra khỏi nhà khi đồng hồ mới chỉ 6 giờ 15 phút. Con đường làng dẫn ra tỉnh lộ vắng hoe, chỉ có tiếng bánh xe nghiến trên mặt đường lát đá cũ và tiếng tim cô đập dồn dập trong lồng ngực. Hôm nay là ngày thi tốt nghiệp – bước ngoặt quan trọng nhất của ba năm cấp ba đầy cố gắng.

Mẹ cô đã thức từ 4 giờ sáng nấu xôi, chuẩn bị trứng gà luộc với hy vọng “thi đỗ đỏ như lòng đỏ trứng”, một lời chúc mộc mạc nhưng chan chứa yêu thương. Ba đưa cho cô tờ giấy thi, nhìn con gái đầy tự hào, dù ông chỉ là một người thợ hồ không biết đọc chữ.

“Cố lên con, ba mẹ không có gì ngoài niềm tin vào con.”

Lan rưng rưng, gật đầu rồi dắt xe ra ngõ, quyết tâm đạp thật nhanh cho kịp chuyến xe buýt từ chợ huyện lên trường thi cách đó gần 20 cây số.

Thế nhưng, khi vừa đi đến đoạn dốc nhỏ ngay chân cầu Bà Ngọ – cách nhà chừng 3 cây số – chiếc xe đạp bất ngờ phát ra tiếng “rắc” lạ lùng. Bánh sau lệch hẳn trục, dây xích rơi xuống bám vào nan hoa, khiến Lan suýt ngã dúi dụi.

Cô dừng xe, tim đập thình thịch, hai tay run rẩy cầm lấy tay lái. Nhìn vào đồng hồ, 6 giờ 35 phút.

“Không thể trễ được…” – Lan lẩm bẩm, cúi xuống cố gắng kéo lại dây xích, nhưng mọi thứ có vẻ nghiêm trọng hơn. Bánh xe sau bị cong, nhích một vòng lại kẹt vào chắn bùn. Cô không có dụng cụ, không ai đi qua, và tệ hơn – điện thoại để ở nhà vì sợ phân tâm trong giờ thi.

Lan bắt đầu lo lắng thực sự. Đã gần 10 phút trôi qua, xung quanh vẫn là con đường vắng và tiếng ve ran buốt óc.

Đúng lúc ấy, một âm thanh nhẹ nhàng vang lên từ phía sau:

“Xe bị hư à bạn?”

Lan ngẩng đầu lên, thấy một cậu con trai trạc tuổi mình, mặc áo sơ mi trắng đạp xe từ phía sau tới. Cậu dừng lại ngay trước mặt cô. Chiếc xe của cậu bóng loáng, treo một cặp sách màu đen bên hông, có dán logo của trường chuyên tỉnh.

Cô chưa từng gặp cậu bao giờ.

“Ừ… xe mình hư rồi. Mình đang đi thi, nhưng không biết phải làm sao…” – Lan lí nhí, đôi mắt ánh lên chút tuyệt vọng.

Cậu trai nhìn chiếc xe hỏng rồi cúi xuống xem xét. Không nói gì, cậu lôi ra từ cặp một chiếc lục giác nhỏ – dụng cụ sửa xe mini – rồi tháo bánh sau ra chỉnh lại.

“Bánh hơi cong, nhưng mình có thể gỡ chắn bùn, gỡ xích và cố định lại trục. Còn đi được, nhưng phải đi chậm.”

Lan ngơ ngác nhìn cậu làm việc. Những động tác thuần thục, cẩn trọng. Cô vừa cảm thấy nhẹ nhõm vừa bối rối – một người lạ, giữa đoạn đường vắng, lại xuất hiện đúng lúc như vậy.

“Bạn… cũng đi thi à?” – Cô hỏi, như để phá vỡ khoảng lặng.

“Ừ, mình cũng thi ở trường THPT Trần Phú. Chắc cùng điểm thi với bạn. Nhưng mình đi sớm để gửi xe đạp.”

Lan mỉm cười, cảm thấy hơi xấu hổ vì sự luống cuống ban đầu.

Chỉ sau vài phút, cậu đã lắp xong bánh xe, lau tay vào khăn giấy rồi đứng dậy.

“Xong rồi. Nhưng xe bạn chắc khó đi nhanh được. Hay là bạn đi chung xe mình nhé? Chở một đoạn cũng không sao đâu, mình đi xe thể thao, chở được.”

Lan đỏ mặt. Một phần vì ngại, một phần vì chưa từng ngồi sau xe con trai bao giờ. Nhưng khi nhìn vào đồng hồ – đã gần 6 giờ 50 – cô không còn lựa chọn nào khác.

“…Mình cảm ơn nhé. Làm phiền bạn rồi.”

Cậu không đáp, chỉ mỉm cười. Lan lên xe, ngồi phía sau, tay nắm nhẹ vào khung yên. Cảm giác tim đập nhanh hơn cả khi gặp sự cố.

Con đường đến trường như ngắn lại. Dù gió thổi mạnh, tóc bay tán loạn, nhưng Lan lại cảm thấy lòng mình bình yên lạ lùng. Cô không biết tên cậu trai ấy, chỉ biết cậu luôn nhìn về phía trước, đạp xe đều đặn, thỉnh thoảng lại hỏi nhỏ:

“Bạn có thấy mệt không?”

“Không, ổn lắm. Cảm ơn bạn nhiều.”

7 giờ 15 phút, họ đến cổng trường thi. Lan kịp thời gian làm thủ tục, vẫn còn vài phút để hít một hơi thật sâu trước khi vào phòng.

Trước khi rẽ vào dãy nhà A, cô quay lại, định cảm ơn thêm một lần nữa – nhưng cậu trai ấy đã biến mất trong đám đông thí sinh và phụ huynh. Cô không kịp hỏi tên. Chỉ còn lại ký ức về một buổi sáng như phép màu.

Sau ngày thi đầu tiên, Lan không thể tập trung nổi vào bài vở dù kỳ thi vẫn còn hai môn quan trọng. Trong đầu cô cứ lặp đi lặp lại hình ảnh cậu con trai áo sơ mi trắng, gương mặt nghiêm nghị nhưng ánh mắt ấm áp.

Cô không biết tên, không biết lớp, chỉ nhớ rằng cậu nói học trường chuyên tỉnh. Trong tâm trí Lan, đó là một người lạ xuất hiện như định mệnh, rồi biến mất cũng như một cơn gió. Nhưng điều cô không thể ngờ, là định mệnh ấy còn chưa kết thúc.

Hai ngày sau, kỳ thi kết thúc. Cảm xúc như được trút bỏ, Lan thở phào khi rời khỏi phòng thi cuối cùng. Khi bước ra khỏi cổng trường, cô đưa mắt nhìn quanh – lần cuối, hy vọng có thể nhìn thấy cậu trai ấy. Nhưng vẫn không có ai quen thuộc trong hàng trăm khuôn mặt vội vã.

Trên đường về, cô quyết định dắt xe qua hiệu sửa xe đầu làng. Chú Tư – người sửa xe quen của cả xóm – nhìn bánh sau của cô rồi chậc lưỡi:

“Bánh cong thế này mà vẫn đi được tới trường? Ai sửa cho cháu thế?”

Lan cười nhẹ, kể lại mọi chuyện.

Chú Tư bỗng dừng tay, nhíu mày nhìn cô.

“Cậu đó có phải đi xe màu đen, có logo trường chuyên dán ở yên sau không?”

Lan giật mình, gật đầu.

Chú thở dài, đặt cây mỏ lết xuống bàn gỗ cũ.

“Chắc là thằng Quân. Nó từng học ở đây, học giỏi lắm. Bố mẹ mất sớm, sống với bà nội. Năm ngoái lên tỉnh học trường chuyên, thi học bổng. Nghe đâu bệnh tim bẩm sinh, nhưng giấu không ai biết.”

Lan nín thở.

“Cháu bảo… Quân à? Nhưng… cậu ấy nói cũng đi thi, cùng điểm với cháu.”

Chú Tư im lặng một lúc lâu, rồi nói chậm rãi:

“Nó mất cách đây hơn… ba tháng rồi.”

Câu nói như một gáo nước lạnh dội thẳng vào ngực Lan. Cô đứng bất động bên chiếc xe, cảm giác như đất dưới chân vừa sụp xuống. Không thể nào. Rõ ràng cậu ấy đã giúp cô, nói chuyện với cô, đạp xe cùng cô lên tận trường thi…

“Chú… chú chắc chứ ạ?”

“Chắc. Hôm nó mất, cả xóm này đưa tang. Bà nội nó vẫn ở căn nhà cuối xóm – chỗ có cây khế to trước ngõ. Cháu có thể qua, hỏi thì biết.”

Lan rời tiệm sửa xe như người mất hồn, dắt xe đi bộ thẳng về hướng cây khế. Trái tim đập loạn nhịp, trong đầu quay cuồng hàng loạt giả thuyết. Không, có thể là ai đó giống Quân. Không thể là… người đã khuất.

Căn nhà cuối xóm nhỏ và cũ kỹ, mái ngói đã mục rêu. Trước sân có một gốc khế trĩu quả. Một bà cụ tóc bạc phơ đang ngồi xếp lá khô thành từng bó.

Lan bước lại, cúi đầu lễ phép.

“Bà ơi, cho cháu hỏi… đây có phải nhà của bạn Quân không ạ?”

Bà cụ ngẩng lên, ánh mắt ngờ ngợ rồi dịu dàng gật đầu.

“Phải rồi, cháu biết thằng Quân à?”

Lan lưỡng lự, rồi ngồi xuống bên cụ, kể lại toàn bộ câu chuyện: chiếc xe hỏng, người con trai lạ sửa xe, đạp xe đưa cô đi thi, rồi biến mất. Càng kể, giọng cô càng nghẹn lại.

Bà cụ lặng đi một lúc lâu. Gió khẽ lay mấy tàu lá khô trên tay cụ.

“Quân nó tốt lắm. Hồi còn sống, ai cần gì nó cũng giúp. Có lần giữa đêm mưa, nó đi bộ gần 3 cây số để đưa thuốc cho cụ Tám bên xóm dưới. Nó mê học, mê tri thức, và luôn nói: ‘Sau này con phải giúp được ai đó – không bằng tiền thì bằng việc nhỏ’.”

Cụ đưa tay vuốt mái tóc Lan, giọng lẫn vào gió.

“Có lẽ… nó chưa yên lòng. Biết đâu nó vẫn còn nhớ lời hứa.”

Lan cúi đầu, hai tay siết chặt.

Lúc ra về, bà cụ đưa cho Lan một cuốn sổ tay mỏng, bìa cũ đã sờn. “Cái này là của Quân. Nó luôn mang bên người.”

Lan mở ra, thấy bên trong là những đoạn ghi chép bài học, lời trích dẫn, và một đoạn viết bằng mực đỏ ở trang cuối:

“Nếu một ngày tôi không còn, tôi vẫn mong được giúp một ai đó vượt qua thử thách. Chỉ cần một việc nhỏ thôi, như sửa chiếc xe, đẩy ai đó một đoạn đường…”

Mắt Lan nhòa đi.

Tháng sau, khi kết quả thi được công bố, Lan đỗ đại học Y Hà Nội. Cô là người đầu tiên trong xóm có cơ hội ra thủ đô học.

Trên hành trang của cô mang theo, ngoài niềm tin của ba mẹ, là cuốn sổ tay của người con trai đã từng giúp cô – dù không còn tồn tại theo cách thông thường.

Cô biết, dù không rõ vì sao điều kỳ diệu hôm ấy xảy ra, nhưng cô mang trong mình món nợ ân tình – và một lời hứa chưa nói thành lời: “Sau này, mình cũng sẽ giúp một ai đó, dù chỉ là việc nhỏ.”

Lọt thỏm giữa phòng thi, cậu học trò “tí hon” Nguyễn Văn Thiện mang theo khát vọng học nghề để đổi đời từ vùng quê nghèo Đắk Lắk.

Bất ngờ thú vị

Chiều 25/6, tại điểm thi Trường THPT Krông Bông (huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk), một khoảnh khắc hy hữu đã khiến cả phòng thi lặng đi. Trong số các thí sinh dự thi tại phòng 332, có một thí sinh nhỏ nhắn đến mức… bị hiểu nhầm là học sinh tiểu học đi lạc vào phòng thi.

“Khi thấy em ngồi lọt thỏm giữa bàn thi, một thành viên trong đoàn Thanh tra liền hỏi, sao lại có trẻ nhỏ trong phòng. Phải kiểm tra giấy tờ mới biết đó là thí sinh Nguyễn Văn Thiện. Cả đoàn vừa bất ngờ, vừa cảm phục khi được thầy cô trong trường kể về ý chí, nghị lực vượt khó của Thiện”, một cán bộ coi thi kể lại.

Thí sinh Nguyễn Văn Thiện ngồi lọt thỏm trong phòng thi số 332, điểm thi Trường THPT Krông Bông. (Ảnh: Thành Tâm)

Nhân vật chính là thí sinh Nguyễn Văn Thiện – học sinh lớp 12A11, Trường THPT Krông Bông với chiều cao chỉ 1,25m, nặng chưa tới 30kg.

Dù thể trạng nhỏ bé, nhưng tinh thần và ý chí của em thì không hề nhỏ. Trong năm học cuối cấp, Thiện đạt học lực loại Giỏi – một kết quả không chỉ là sự ghi nhận học vấn, mà còn là minh chứng cho nghị lực vượt lên hoàn cảnh.

Được biết, Thiện sinh ra trong một gia đình nông dân ở xã Cư Kty, huyện Krông Bông (gia đình thuộc hộ cận nghèo – PV). Em lớn lên cùng mùi bùn đất ruộng đồng, bên những tháng ngày bữa no bữa đói. Bố mẹ em làm ruộng trên mảnh đất chưa đầy 5 sào – không đủ trang trải, nên người cha phải đi vác cây thuê, người mẹ tranh thủ lúc nông nhàn đi phụ bếp, chắt chiu từng đồng để lo cho 2 anh em ăn học.

Vậy nhưng, khi được hỏi về mong ước, Thiện không nhắc đến đại học hay những mơ mộng xa vời. Em chỉ nói khẽ: “Em muốn học một nghề phù hợp, để có thể đi làm, tự lo cho cuộc sống sau này”.

Thiện tự tin với kiến thức, kỹ năng đã được học để chinh phục Kỳ thi tốt nghiệp THPT. (Ảnh: Thành Tâm)

Trong căn nhà đơn sơ ở xã Cư Kty (huyện Krông Bông), cha của em – ông Nguyễn Văn Bảy (53 tuổi) cũng chỉ mong một điều giản dị: “Tôi không dám mơ con mình thành ông này bà kia. Chỉ cần con khỏe mạnh, sống có ích, có một công việc phù hợp, tử tế – vậy là đủ rồi”.

Không có kỳ vọng nào cao sang, chỉ là một ước nguyện thầm lặng, sâu sắc đến nghẹn lòng của một người cha dành cho đứa con ngoan, thiệt thòi cả về thể chất lẫn cơ hội. Từ đó, ông Bảy mong muốn được các đơn vị, trường dạy nghề hỗ trợ sau khi Thiện thi xong tốt nghiệp THPT.

Thiện rạng rỡ trong ngày cả lớp chụp hình kỷ yếu. (Ảnh: KC)

“Dũng sĩ tí hon” giữa miền quê nghèo khó

Thiện không chỉ học giỏi mà còn sống rất tình cảm. Em Nguyễn Thị Kim Chi – bạn cùng lớp xúc động kể: “Bạn Thiện nhỏ người nhưng sống sâu sắc, luôn quan tâm đến mọi người. Ở lớp, ai có chuyện vui hay buồn, bạn ấy đều hỏi thăm, động viên. Trong các hoạt động của lớp, bạn tham gia được thì cố gắng hết mình, không thì cổ vũ hết sức. Không ai coi bạn ấy là người thiệt thòi cả, vì bạn luôn mạnh mẽ và ấm áp”.

Từ đó, Kim Chi khẳng định, Thiện là một chàng “dũng sĩ tí hon” khi có nghị lực phi thường cả trong học tập và rèn luyện. “Bạn ấy cố gắng cân bằng cả trong học tập và vui chơi với ước mơ trở thành một YouTube để chia sẻ những niềm vui, khát vọng đẹp đến nhiều người”, Kim Chi nói thêm.

Thiện luôn tràn đầy nhiệt huyết với các hoạt động của lớp, của trường. (Ảnh: KC)

Cô giáo chủ nhiệm Trần Thị Cẩm Vân cũng chia sẻ: “Thiện là học trò hiền lành, có chí, luôn ý thức vượt khó. Em chưa từng xin thầy cô giúp đỡ điều gì, nhưng ai cũng thương, cũng yêu quý”.

Có thế nói, trong khi nhiều học sinh cuối cấp đang đắn đo lựa chọn giữa các ngành đại học, Nguyễn Văn Thiện đã xác định rõ con đường của mình: học nghề. Không phải vì thiếu năng lực, mà bởi em hiểu gia đình không thể kham nổi học phí đại học kéo dài nhiều năm. Em muốn học nghề phù hợp với năng lực, điều kiện và đam mê để có thể tìm việc làm sớm, từ đó tự lo cho bản thân, hỗ trợ gia đình và những người cùng cảnh ngộ.

“Mỗi tháng chu cấp cho bố mẹ 5 triệu, đến khi nhờ ông bà giúp một việc cỏn con cũng bị từ chối. Sau nhiều ngày suy nghĩ, tôi quyết định sẽ cắt khoản tiền 5 triệu mỗi tháng, nếu ông bà có hỏi thì tôi sẽ nói là do điều kiện kinh tế khó khăn. Một năm sau tôi trở về thăm nhà thì thấy cảnh tượng đau lòng…”

Tôi tên là Lâm, 35 tuổi, kỹ sư công nghệ thông tin đang làm việc ở Sài Gòn. Lương tháng hơn 30 triệu, tôi sống độc thân nên cũng không vướng bận chuyện con cái hay gia đình riêng. Bố mẹ tôi sống ở quê, cách thành phố hơn 300 km. Họ đều đã nghỉ hưu, sống trong một căn nhà nhỏ cấp bốn, không sang trọng nhưng đủ ấm cúng.

Từ lúc có thu nhập ổn định, tôi quyết định mỗi tháng gửi về cho bố mẹ 5 triệu – không nhiều, nhưng đủ để hai người sống thoải mái hơn. Ngoài khoản lương hưu ít ỏi, đó là sự báo đáp mà tôi nghĩ rằng mình nên làm. Tôi từng tin rằng tiền bạc có thể thay tôi ở bên cạnh chăm lo, vì công việc bận rộn khiến tôi hiếm khi về thăm nhà. Một năm tôi chỉ về vào dịp Tết, thi thoảng là đám giỗ hay cưới xin họ hàng.

Năm ngoái, giữa mùa hè nóng bức, tôi bị giao một dự án gấp rút khiến tôi phải làm việc xuyên đêm. Trong lúc căng thẳng, tôi gọi điện nhờ mẹ tôi lên trông nhà giúp một tuần để tôi tập trung làm việc – chỉ đơn giản là nấu cơm, giặt đồ, dọn nhà. Nhưng mẹ tôi từ chối.

“Bố con mới ốm dậy, mẹ không đi được. Với lại nhà còn mảnh vườn, đàn gà ai lo,” mẹ nhẹ nhàng giải thích.

Tôi nổi giận. Tôi nghĩ, mình gửi tiền về hàng tháng, trong khi bản thân phải ăn cơm hộp, sống trong phòng trọ chật chội. Vậy mà chỉ cần giúp một việc nhỏ cũng bị từ chối. Tôi không nói nhiều, chỉ im lặng cúp máy.

Tôi trằn trọc mấy đêm liền. Cảm giác ấm ức không nguôi. Tôi quyết định cắt khoản chu cấp 5 triệu mỗi tháng. Tôi không nói gì, chỉ nghĩ: nếu bố mẹ có hỏi thì bảo do khó khăn tài chính, vật giá leo thang, công ty cắt giảm lương.

Ba tháng đầu không ai nói gì. Tháng thứ tư, mẹ gọi điện hỏi thăm.

“Dạo này con có sao không? Tháng này mẹ không thấy chuyển tiền…”

Tôi đáp đúng như đã định:

“Dạo này công việc khó khăn mẹ à, công ty giảm biên chế, con bị cắt lương. Mẹ ráng xoay xở vài tháng, khi nào ổn con lại gửi.”

Mẹ không trách móc gì, chỉ bảo: “Ừ, con lo cho mình đi, bố mẹ vẫn còn gạo, đừng lo.”

Cuộc sống vẫn tiếp diễn, không ai nhắc lại chuyện tiền nong nữa. Tôi cũng bận rộn với dự án mới, rồi bạn bè rủ rê đầu tư chứng khoán, rồi lại lao vào vòng xoáy “làm giàu”. Nửa năm sau, tôi chuyển sang căn hộ thuê cao cấp hơn, ăn uống sang chảnh hơn, và quên khuấy bố mẹ.

Một hôm, tôi gọi về nhưng không ai nghe máy. Tôi nghĩ chắc do hai ông bà bận ở vườn. Một tuần sau, em họ nhắn tin: “Anh Lâm ơi, bác trai bị tai biến nhẹ hồi tuần trước, giờ bác gái lo xoay xở đủ thứ, nhà mình đang quyên góp giúp.”

Tôi lặng người. Tại sao không ai gọi cho tôi?

Tôi gọi lại cho mẹ, giọng bà vẫn nhẹ như mọi khi: “Không sao đâu con, bố nằm viện tỉnh vài ngày thôi. Nhà mình xoay xở được. Con lo cho công việc đi.”

Tôi cảm thấy lạ lùng. Trước đây chỉ cần tôi ho một tiếng là mẹ đã cuống cuồng gọi dặn uống thuốc, giờ thì ngược lại. Tôi có linh cảm gì đó không ổn, nhưng vì bận và vì tự ái cũ chưa nguôi, tôi lại mặc kệ.

Một năm trôi qua.

Tết năm đó tôi quyết định về quê sau gần 14 tháng xa nhà. Tôi đi xe đêm, đến nơi lúc trời còn mờ sáng. Căn nhà cũ vẫn vậy, chỉ khác một điều: cây cau trước sân trơ trọi, không còn mấy giò lan mẹ từng chăm. Gõ cửa mãi không ai ra. Tôi đẩy cửa bước vào – không khóa.

Trong nhà, bố tôi nằm trên chiếc giường nhỏ, gầy hơn hẳn, mặt hốc hác. Bên cạnh là mẹ – tóc đã bạc trắng, đang lúi húi nấu cháo bằng bếp củi.

Tôi ngơ ngác:

“Sao không nói gì với con? Sao không gọi? Sao lại sống thế này?”

Mẹ ngẩng lên, cười yếu ớt:

“Con bận, mẹ sợ làm phiền. Mình mẹ lo được. Còn bố con… từ hôm tai biến, tay chân yếu, không làm gì được, mẹ không dám nhờ ai.”

Tôi nhìn quanh. Căn nhà lạnh lẽo, tủ lạnh cũ trống rỗng, chỉ có mấy quả cà muối và vài mớ rau luộc. Không còn cái bàn gỗ lớn ngày xưa, thay vào đó là bàn nhựa cũ kỹ. Tôi nghẹn họng không nói được lời nào.

Khi đêm xuống, mẹ mới thở dài, nói nhẹ như gió thoảng:

“Thật ra mấy tháng đầu cắt tiền mẹ cũng buồn, nhưng mẹ hiểu, chắc con khó khăn. Mẹ bán dần đồ trong nhà lo cho bố. Còn không dám gọi, sợ con phải vay mượn.”

Tôi ngồi sững trong căn bếp cũ, ánh đèn dầu leo lét hắt lên khuôn mặt khắc khổ của mẹ. Bên ngoài, trời mưa lất phất. Tôi như bị tát vào mặt bởi sự thật: suốt một năm qua, bố mẹ tôi đã tự xoay xở trong âm thầm, trong lúc tôi mải mê với những thứ phù phiếm nơi đô thị.

Mẹ chậm rãi kể: từ ngày bố tai biến, bà phải bán chiếc xe máy cũ để lo viện phí. Sau đó bán cả cái tủ gỗ ông nội để lại để xoay sở thuốc men. Không dám nhờ ai. Không dám gọi tôi.

“Mẹ sợ con áp lực. Sợ con nghĩ mẹ là gánh nặng… Con cũng đâu có dư dả gì.”

Tôi cúi đầu, không dám nhìn vào mắt mẹ. Những câu nói như dao cắt. Hóa ra tôi đã dùng tiền như một thứ đổi chác tình cảm, và khi không vừa lòng, tôi cắt đứt mà chẳng mảy may nghĩ đến hậu quả. Trong đầu tôi lúc đó, tiền là sự báo hiếu. Nhưng thực chất, nó chỉ là cách để tôi lấp đi mặc cảm của đứa con xa nhà.

Tôi nhìn bố nằm đó, ánh mắt lờ đờ, yếu ớt đưa tay về phía tôi. Tôi nắm lấy. Bàn tay gầy guộc, lạnh lẽo. Trái tim tôi như thắt lại. Bố từng là người đàn ông khỏe mạnh, to tiếng mỗi khi tôi sai, nhưng chưa bao giờ để tôi thiếu thốn thứ gì. Vậy mà giờ, tôi để ông sống lay lắt như vậy suốt cả năm trời.

Ngày hôm sau, tôi xin nghỉ phép không lương một tháng để ở lại quê. Tôi chở mẹ đi chợ, chăm bố, dọn dẹp lại vườn, sơn lại cổng, lắp máy giặt và mua thêm đồ dùng cần thiết. Tôi đưa mẹ đi khám tổng quát, mua thuốc bổ. Mỗi tối, tôi nấu cháo cho bố, cho ông nghe lại những bản nhạc thời kháng chiến ông yêu thích.

Mẹ chỉ ngồi lặng, thỉnh thoảng mỉm cười, nhưng tôi thấy mắt bà đỏ hoe.

Một đêm, khi tôi đang lau chân cho bố, mẹ ngồi xuống cạnh tôi, giọng run run:

“Lâm này… Mẹ xin lỗi, vì không lên thành phố giúp con được hồi đó. Thật lòng mẹ cũng muốn đi. Nhưng lúc đó, bố con mới ốm, không ai trông. Mẹ nghĩ, con lớn rồi, chắc sẽ hiểu…”

Tôi nghẹn giọng:

“Không, mẹ không phải xin lỗi. Con mới là người sai… Con đã quá ích kỷ. Con nghĩ tiền là đủ, là thay thế được tình cảm.”

Mẹ đặt tay lên vai tôi, nhẹ nhàng:

“Con à, tiền không phải là hiếu thảo. Tiền là phụ. Cái chính là tấm lòng, là sự hiện diện khi người thân cần mình nhất. Mẹ không trách con, chỉ mong con hiểu điều đó trước khi quá muộn.”

Tôi xin chuyển công tác về chi nhánh ở quê, chấp nhận lương thấp hơn, nhưng đổi lại, tôi có thể về nhà mỗi ngày, ăn cơm cùng bố mẹ, dắt mẹ đi chùa, đưa bố đi vật lý trị liệu.

Tôi dành nhiều thời gian để hiểu cha mẹ hơn – về những lo toan mà ngày bé tôi chưa bao giờ thấy, về những hy sinh thầm lặng không lời.

Bố tôi tuy không còn đi lại được như trước, nhưng tinh thần dần khá hơn. Ông thường bảo tôi:

“Chỉ cần mày ở đây, bố khỏe hẳn đấy con ạ.”

Hôm đó, trời vừa chớm thu. Mẹ nấu canh chua, cá kho và tráng miệng bằng chè bưởi – toàn những món tôi thích.

Bữa cơm giản dị, ba người ngồi bên nhau, tiếng quạt máy lạch cạch, tiếng muỗi vo ve. Nhưng tôi thấy lòng ấm áp lạ thường.

Tôi nâng chén cơm, nhìn bố mẹ và nói:

“Con xin lỗi vì những ngày đã qua… và cảm ơn bố mẹ vì đã tha thứ.”

Bố tôi gật đầu. Mẹ tôi múc thêm canh, cười nhẹ:

“Về được là quý rồi. Đừng để mỗi năm mới thấy nhau một lần nữa, nhé.”

Tôi gật đầu, lần này là từ trong thẳm sâu trái tim mình.

Hiếu thảo không phải là chu cấp bao nhiêu tiền mỗi tháng. Mà là có mặt khi cha mẹ cần mình nhất. Là một cuộc gọi hỏi thăm. Là một lần về quê bất chợt. Là bát cơm nóng bên nhau trong một buổi chiều bình yên.

Tiền có thể giúp cha mẹ sống. Nhưng tình yêu thương mới khiến họ hạnh phúc.

Vụ phóng hỏa trên tuyến tàu điện ngầm số 5 ở Seoul được xác định là hành vi giết người có chủ đích, khi bị cáo 67 tuổi khai đã lên kế hoạch đốt tàu để “thu hút sự chú ý của xã hội” sau khi thua kiện ly hôn.

Đốt tàu để “được xã hội chú ý”

Ngày 25/6, Văn phòng Công tố Quận Nam Seoul thông báo đã bắt giữ và truy tố bị cáo Won (67 tuổi) về tội cố ý giết người và đốt phá tàu hỏa có thể dẫn đến tử vong liên quan đến vụ phóng hỏa trên tuyến tàu điện ngầm số 5 xảy ra vào sáng 31/5.

Theo thông báo từ phía công tố, tội danh giết người được đưa ra sau một cuộc điều tra chuyên sâu, với sự tham gia của nhóm điều tra đặc biệt. Trái với kết luận ban đầu của cảnh sát – chỉ xem đây là hành vi phá hoại, thì công tố đánh giá đây là một “hành vi giết người mang tính khủng bố”, có chủ đích và được lên kế hoạch kỹ lưỡng nhằm vào 160 hành khách trên tàu.

Theo kết quả điều tra, Won đã phạm tội sau khi thua kiện ly hôn. Phán quyết về việc phân chia tài sản bất lợi cho ông ta được hoàn tất vào ngày 30/5, chỉ một ngày trước khi vụ án xảy ra.

Bị cáo khai rằng, ông ta coi kết quả này là “một sự xúc phạm và tấn công” đối với bản thân. Chính vì vậy, Won đã thực hiện hành vi phóng hỏa với suy nghĩ rằng: “Nếu tôi phóng hỏa đốt tàu điện ngầm, tôi sẽ trở thành đối tượng được xã hội chú ý.”

Kết quả phân tích tâm lý tích hợp của Văn phòng Công tố viên Tối cao cho thấy Won không mắc chứng rối loạn nhân cách, tuy nhiên có tư duy cực đoan, phân cực và ích kỷ.

Hành vi được lên kế hoạch từ trước

Cuộc điều tra cho thấy vụ phóng hỏa được lên kế hoạch kỹ lưỡng. Ngày 21/5, tức 10 ngày trước khi gây án, Won đã mua 3,6 lít xăng tại một trạm xăng, sử dụng tiền mặt và đội mũ bảo hiểm xe máy để tránh bị nhận diện. Ông ta còn chuẩn bị sẵn một bật lửa khò, một dụng cụ thường tạo ra ngọn lửa mạnh và nguy hiểm hơn bật lửa thông thường.

Trước khi ra tay, bị cáo cũng đã hoàn tất việc sắp xếp tài chính cá nhân, bao gồm: hủy hợp đồng tiền gửi tiết kiệm, bảo hiểm, bán toàn bộ quỹ đầu tư và chuyển tài sản cho người thân – một dấu hiệu cho thấy ông ta có ý định tự sát sau khi gây án.

Vào ngày 30/5, một ngày trước vụ việc, Won đã mang theo xăng, lang thang tại các tuyến tàu điện ngầm lớn như tuyến 1, 2 và 4 như đang tìm kiếm thời điểm và địa điểm phù hợp để thực hiện hành vi.

Khoảng 8h42 sáng 31/5, khi tàu điện ngầm đang di chuyển từ ga Yeouinaru đến ga Mapo trên Tuyến số 5, đoạn đường nằm trong đường hầm dưới sông Hàn, Won đã đổ xăng lên sàn toa tàu số 4 và châm lửa đốt. Diện tích bị đổ xăng ước tính dài 6,8 mét, rộng 1,8 mét (tổng cộng 12,24 m²). Khói độc nhanh chóng lan sang các toa khác.

Công tố cho rằng nếu nội thất toa tàu không được làm bằng vật liệu chống cháy, thì một thảm họa nghiêm trọng với thương vong lớn rất có thể đã xảy ra. Rất may, nhờ vào sự sơ tán nhanh chóng và phản ứng kịp thời của hành khách, hậu quả đã được giảm thiểu.

Ngoài 33 nạn nhân được ghi nhận ban đầu, công tố đã mở rộng điều tra từ hồ sơ cảnh sát, báo cáo y tế và danh sách hành khách để bổ sung thêm 127 người khác vào danh sách nạn nhân. Như vậy, có tổng cộng 160 nạn nhân đã được xác định, trong đó có 6 người bị thương.

Công tố nhấn mạnh: “Hành động phóng hỏa trong không gian kín như tàu điện ngầm dưới lòng sông cùng động cơ rõ ràng nhằm gây chú ý và sát hại nhiều người cho thấy đây là tội ác đặc biệt nghiêm trọng cần được xử lý nghiêm minh.”

Hiện vụ án đang tiếp tục được xử lý theo hướng xét xử với khung hình phạt nghiêm khắc.