Sáng nay trời không mưa, nhưng mây xám giăng đầy.
Lan đạp xe ra khỏi nhà khi đồng hồ mới chỉ 6 giờ 15 phút. Con đường làng dẫn ra tỉnh lộ vắng hoe, chỉ có tiếng bánh xe nghiến trên mặt đường lát đá cũ và tiếng tim cô đập dồn dập trong lồng ngực. Hôm nay là ngày thi tốt nghiệp – bước ngoặt quan trọng nhất của ba năm cấp ba đầy cố gắng.
Mẹ cô đã thức từ 4 giờ sáng nấu xôi, chuẩn bị trứng gà luộc với hy vọng “thi đỗ đỏ như lòng đỏ trứng”, một lời chúc mộc mạc nhưng chan chứa yêu thương. Ba đưa cho cô tờ giấy thi, nhìn con gái đầy tự hào, dù ông chỉ là một người thợ hồ không biết đọc chữ.
“Cố lên con, ba mẹ không có gì ngoài niềm tin vào con.”
Lan rưng rưng, gật đầu rồi dắt xe ra ngõ, quyết tâm đạp thật nhanh cho kịp chuyến xe buýt từ chợ huyện lên trường thi cách đó gần 20 cây số.
Thế nhưng, khi vừa đi đến đoạn dốc nhỏ ngay chân cầu Bà Ngọ – cách nhà chừng 3 cây số – chiếc xe đạp bất ngờ phát ra tiếng “rắc” lạ lùng. Bánh sau lệch hẳn trục, dây xích rơi xuống bám vào nan hoa, khiến Lan suýt ngã dúi dụi.
Cô dừng xe, tim đập thình thịch, hai tay run rẩy cầm lấy tay lái. Nhìn vào đồng hồ, 6 giờ 35 phút.
“Không thể trễ được…” – Lan lẩm bẩm, cúi xuống cố gắng kéo lại dây xích, nhưng mọi thứ có vẻ nghiêm trọng hơn. Bánh xe sau bị cong, nhích một vòng lại kẹt vào chắn bùn. Cô không có dụng cụ, không ai đi qua, và tệ hơn – điện thoại để ở nhà vì sợ phân tâm trong giờ thi.
Lan bắt đầu lo lắng thực sự. Đã gần 10 phút trôi qua, xung quanh vẫn là con đường vắng và tiếng ve ran buốt óc.
Đúng lúc ấy, một âm thanh nhẹ nhàng vang lên từ phía sau:
“Xe bị hư à bạn?”
Lan ngẩng đầu lên, thấy một cậu con trai trạc tuổi mình, mặc áo sơ mi trắng đạp xe từ phía sau tới. Cậu dừng lại ngay trước mặt cô. Chiếc xe của cậu bóng loáng, treo một cặp sách màu đen bên hông, có dán logo của trường chuyên tỉnh.
Cô chưa từng gặp cậu bao giờ.
“Ừ… xe mình hư rồi. Mình đang đi thi, nhưng không biết phải làm sao…” – Lan lí nhí, đôi mắt ánh lên chút tuyệt vọng.
Cậu trai nhìn chiếc xe hỏng rồi cúi xuống xem xét. Không nói gì, cậu lôi ra từ cặp một chiếc lục giác nhỏ – dụng cụ sửa xe mini – rồi tháo bánh sau ra chỉnh lại.
“Bánh hơi cong, nhưng mình có thể gỡ chắn bùn, gỡ xích và cố định lại trục. Còn đi được, nhưng phải đi chậm.”
Lan ngơ ngác nhìn cậu làm việc. Những động tác thuần thục, cẩn trọng. Cô vừa cảm thấy nhẹ nhõm vừa bối rối – một người lạ, giữa đoạn đường vắng, lại xuất hiện đúng lúc như vậy.
“Bạn… cũng đi thi à?” – Cô hỏi, như để phá vỡ khoảng lặng.
“Ừ, mình cũng thi ở trường THPT Trần Phú. Chắc cùng điểm thi với bạn. Nhưng mình đi sớm để gửi xe đạp.”
Lan mỉm cười, cảm thấy hơi xấu hổ vì sự luống cuống ban đầu.
Chỉ sau vài phút, cậu đã lắp xong bánh xe, lau tay vào khăn giấy rồi đứng dậy.
“Xong rồi. Nhưng xe bạn chắc khó đi nhanh được. Hay là bạn đi chung xe mình nhé? Chở một đoạn cũng không sao đâu, mình đi xe thể thao, chở được.”
Lan đỏ mặt. Một phần vì ngại, một phần vì chưa từng ngồi sau xe con trai bao giờ. Nhưng khi nhìn vào đồng hồ – đã gần 6 giờ 50 – cô không còn lựa chọn nào khác.
“…Mình cảm ơn nhé. Làm phiền bạn rồi.”
Cậu không đáp, chỉ mỉm cười. Lan lên xe, ngồi phía sau, tay nắm nhẹ vào khung yên. Cảm giác tim đập nhanh hơn cả khi gặp sự cố.

Con đường đến trường như ngắn lại. Dù gió thổi mạnh, tóc bay tán loạn, nhưng Lan lại cảm thấy lòng mình bình yên lạ lùng. Cô không biết tên cậu trai ấy, chỉ biết cậu luôn nhìn về phía trước, đạp xe đều đặn, thỉnh thoảng lại hỏi nhỏ:
“Bạn có thấy mệt không?”
“Không, ổn lắm. Cảm ơn bạn nhiều.”
7 giờ 15 phút, họ đến cổng trường thi. Lan kịp thời gian làm thủ tục, vẫn còn vài phút để hít một hơi thật sâu trước khi vào phòng.
Trước khi rẽ vào dãy nhà A, cô quay lại, định cảm ơn thêm một lần nữa – nhưng cậu trai ấy đã biến mất trong đám đông thí sinh và phụ huynh. Cô không kịp hỏi tên. Chỉ còn lại ký ức về một buổi sáng như phép màu.
Sau ngày thi đầu tiên, Lan không thể tập trung nổi vào bài vở dù kỳ thi vẫn còn hai môn quan trọng. Trong đầu cô cứ lặp đi lặp lại hình ảnh cậu con trai áo sơ mi trắng, gương mặt nghiêm nghị nhưng ánh mắt ấm áp.
Cô không biết tên, không biết lớp, chỉ nhớ rằng cậu nói học trường chuyên tỉnh. Trong tâm trí Lan, đó là một người lạ xuất hiện như định mệnh, rồi biến mất cũng như một cơn gió. Nhưng điều cô không thể ngờ, là định mệnh ấy còn chưa kết thúc.
Hai ngày sau, kỳ thi kết thúc. Cảm xúc như được trút bỏ, Lan thở phào khi rời khỏi phòng thi cuối cùng. Khi bước ra khỏi cổng trường, cô đưa mắt nhìn quanh – lần cuối, hy vọng có thể nhìn thấy cậu trai ấy. Nhưng vẫn không có ai quen thuộc trong hàng trăm khuôn mặt vội vã.
Trên đường về, cô quyết định dắt xe qua hiệu sửa xe đầu làng. Chú Tư – người sửa xe quen của cả xóm – nhìn bánh sau của cô rồi chậc lưỡi:
“Bánh cong thế này mà vẫn đi được tới trường? Ai sửa cho cháu thế?”
Lan cười nhẹ, kể lại mọi chuyện.
Chú Tư bỗng dừng tay, nhíu mày nhìn cô.
“Cậu đó có phải đi xe màu đen, có logo trường chuyên dán ở yên sau không?”
Lan giật mình, gật đầu.
Chú thở dài, đặt cây mỏ lết xuống bàn gỗ cũ.
“Chắc là thằng Quân. Nó từng học ở đây, học giỏi lắm. Bố mẹ mất sớm, sống với bà nội. Năm ngoái lên tỉnh học trường chuyên, thi học bổng. Nghe đâu bệnh tim bẩm sinh, nhưng giấu không ai biết.”
Lan nín thở.
“Cháu bảo… Quân à? Nhưng… cậu ấy nói cũng đi thi, cùng điểm với cháu.”
Chú Tư im lặng một lúc lâu, rồi nói chậm rãi:
“Nó mất cách đây hơn… ba tháng rồi.”
Câu nói như một gáo nước lạnh dội thẳng vào ngực Lan. Cô đứng bất động bên chiếc xe, cảm giác như đất dưới chân vừa sụp xuống. Không thể nào. Rõ ràng cậu ấy đã giúp cô, nói chuyện với cô, đạp xe cùng cô lên tận trường thi…
“Chú… chú chắc chứ ạ?”
“Chắc. Hôm nó mất, cả xóm này đưa tang. Bà nội nó vẫn ở căn nhà cuối xóm – chỗ có cây khế to trước ngõ. Cháu có thể qua, hỏi thì biết.”
Lan rời tiệm sửa xe như người mất hồn, dắt xe đi bộ thẳng về hướng cây khế. Trái tim đập loạn nhịp, trong đầu quay cuồng hàng loạt giả thuyết. Không, có thể là ai đó giống Quân. Không thể là… người đã khuất.
Căn nhà cuối xóm nhỏ và cũ kỹ, mái ngói đã mục rêu. Trước sân có một gốc khế trĩu quả. Một bà cụ tóc bạc phơ đang ngồi xếp lá khô thành từng bó.
Lan bước lại, cúi đầu lễ phép.
“Bà ơi, cho cháu hỏi… đây có phải nhà của bạn Quân không ạ?”
Bà cụ ngẩng lên, ánh mắt ngờ ngợ rồi dịu dàng gật đầu.
“Phải rồi, cháu biết thằng Quân à?”
Lan lưỡng lự, rồi ngồi xuống bên cụ, kể lại toàn bộ câu chuyện: chiếc xe hỏng, người con trai lạ sửa xe, đạp xe đưa cô đi thi, rồi biến mất. Càng kể, giọng cô càng nghẹn lại.
Bà cụ lặng đi một lúc lâu. Gió khẽ lay mấy tàu lá khô trên tay cụ.
“Quân nó tốt lắm. Hồi còn sống, ai cần gì nó cũng giúp. Có lần giữa đêm mưa, nó đi bộ gần 3 cây số để đưa thuốc cho cụ Tám bên xóm dưới. Nó mê học, mê tri thức, và luôn nói: ‘Sau này con phải giúp được ai đó – không bằng tiền thì bằng việc nhỏ’.”
Cụ đưa tay vuốt mái tóc Lan, giọng lẫn vào gió.
“Có lẽ… nó chưa yên lòng. Biết đâu nó vẫn còn nhớ lời hứa.”
Lan cúi đầu, hai tay siết chặt.
Lúc ra về, bà cụ đưa cho Lan một cuốn sổ tay mỏng, bìa cũ đã sờn. “Cái này là của Quân. Nó luôn mang bên người.”
Lan mở ra, thấy bên trong là những đoạn ghi chép bài học, lời trích dẫn, và một đoạn viết bằng mực đỏ ở trang cuối:
“Nếu một ngày tôi không còn, tôi vẫn mong được giúp một ai đó vượt qua thử thách. Chỉ cần một việc nhỏ thôi, như sửa chiếc xe, đẩy ai đó một đoạn đường…”
Mắt Lan nhòa đi.
Tháng sau, khi kết quả thi được công bố, Lan đỗ đại học Y Hà Nội. Cô là người đầu tiên trong xóm có cơ hội ra thủ đô học.
Trên hành trang của cô mang theo, ngoài niềm tin của ba mẹ, là cuốn sổ tay của người con trai đã từng giúp cô – dù không còn tồn tại theo cách thông thường.
Cô biết, dù không rõ vì sao điều kỳ diệu hôm ấy xảy ra, nhưng cô mang trong mình món nợ ân tình – và một lời hứa chưa nói thành lời: “Sau này, mình cũng sẽ giúp một ai đó, dù chỉ là việc nhỏ.”