Trên con đường quốc lộ 5 cũ, nơi từng đoạn ổ gà khiến tay lái rung nhẹ, chiếc xe buýt sơn màu xanh bạc chạy đều đặn như nhịp tim của một người đàn ông cần mẫn. Mỗi ngày, mỗi chuyến, mỗi đoạn đường từ Hà Nội về Hải Dương, rồi quay ngược lại, như thể thời gian không hề thay đổi trong suốt hơn hai chục năm qua. Anh Quý – người đàn ông ngoài bốn mươi với làn da sạm nắng, đôi mắt hiền hậu nhưng đã in hằn dấu vết của tháng năm – vẫn luôn ngồi sau vô-lăng, lặng lẽ và kiên định.
Với nhiều người, nghề lái xe chỉ là phương tiện mưu sinh, nhưng với anh, đó là cả một đời sống. Anh biết từng gốc cây, từng biển báo, từng khúc cua trên tuyến đường ấy. Mỗi hành khách bước lên xe, anh đều nhớ gương mặt, thói quen xuống ở trạm nào, hay mua vé tháng hay vé lẻ. Có người già khó tính, có em nhỏ hay say xe, có cô sinh viên lặng lẽ ôm sách ngồi ghế cuối – tất cả đều là một phần trong thế giới đơn giản nhưng đầy yêu thương của anh.
Thế nhưng, trong trái tim người đàn ông chất phác ấy vẫn có một góc nhỏ dành cho mơ ước – mơ ước về biển. Không phải vì anh chưa từng nhìn thấy biển qua tivi, hay nghe kể về Hạ Long – Vịnh di sản với những đảo đá sừng sững giữa làn nước xanh lục. Anh từng chở khách du lịch đi ngang qua thành phố Hạ Long, nhìn xa xa những mái nhà thấp thoáng gần mép nước. Nhưng tự mình bước chân lên một chiếc thuyền, dẫn vợ con ra khơi, cảm nhận gió biển lồng lộng và tiếng sóng vỗ rì rào – thì chưa bao giờ.
Và rồi, cơ hội ấy đến khi cậu con trai cả – Minh – vừa hoàn thành kỳ thi THPT. Đó là một dấu mốc. Không phải vì gia đình cần tổ chức ăn mừng rình rang gì, mà vì đó là lúc mà anh nghĩ: “Mình cần làm gì đó đặc biệt cho các con, cho vợ.” Gia đình anh không giàu có, những đồng lương lái xe và phụ việc vặt vãnh của chị Hiền chỉ vừa đủ để nuôi ba đứa con ăn học. Nhưng lần này, anh quyết định dành dụm suốt gần một năm – mỗi chuyến xe, mỗi đồng tiền lẻ thừa từ tiền xăng, tiền khách boa – để đổi lấy một chuyến đi đặc biệt.
“Ba ngày nghỉ, cả nhà mình đi Hạ Long, cho biết vịnh đẹp thế nào!” – anh nói, giọng như trẻ lại hai mươi tuổi. Cả nhà reo lên, Hoa và Lan – hai cô con gái nhỏ – nhảy cẫng, vẽ vịnh Hạ Long bằng sáp màu lên giấy. Chị Hiền mỉm cười, ánh mắt đầy yêu thương nhìn chồng. Còn Minh, cao lớn, lém lỉnh, chỉ nhếch môi cười: “Lâu rồi mới thấy bố hào hứng thế.” Nhưng bên trong, cậu cũng chộn rộn không kém.
Chiếc xe máy cà tàng của anh Quý không thể đưa cả gia đình đi xa, nên anh mượn tạm một chiếc ô tô cũ từ người bạn thân – “đổi lái xe buýt lấy ba ngày cầm vô-lăng xe du lịch.” Đó là một hành trình ngắn, nhưng trong lòng anh, là hành trình đến giấc mơ: đặt chân xuống bến cảng Tuần Châu, nghe tiếng chim biển, ngắm hoàng hôn đỏ rực rơi xuống mặt nước.
Trong vali cũ kỹ, anh Quý cẩn thận gấp gọn quần áo của vợ con, lồng vào giữa là một tấm áo sơ mi trắng đã ủi phẳng phiu – cái áo anh định mặc khi chụp ảnh cả nhà trên boong tàu, để làm hình nền điện thoại. “Phải có tấm hình đó mới được!” – anh tự nhủ, ánh mắt rạng rỡ lạ thường.
Mùa hè năm ấy, Hạ Long nắng gắt như trút lửa, nhưng trời xanh cao, trong vắt đến mức từng đám mây trắng như được cắt tỉa kỹ lưỡng. Biển phẳng lặng, sóng chỉ lăn tăn như đùa nghịch, phản chiếu hàng trăm chiếc thuyền du lịch neo đậu gần bến. Gia đình anh Quý đến từ sớm, gương mặt ai cũng rạng rỡ như thể chưa từng biết đến từ “nghỉ dưỡng.” Cả đời anh lái xe đi qua bao tỉnh thành, nhưng chưa bao giờ nghĩ có ngày cả nhà mình lại được thong dong như thế.
“Chụp tấm này đi bố!” – Hoa, cô bé tám tuổi, giơ máy ảnh lên, chụp anh Quý đang chỉ tay về phía một hòn đảo hình con rùa nằm xa xa. Anh cười thật tươi, giơ tay tạo hình trái tim. “Rồi, đến lượt cả nhà nào!” – Minh gọi lớn, vội bật chế độ chụp hẹn giờ, chạy tới đứng giữa mẹ và hai em. Tấm ảnh được chụp đúng lúc chị Hiền quay sang cười với chồng, tay vẫn ôm nhẹ lấy hai đứa con gái. Mặt biển phía sau lấp lánh như dát bạc.
Buổi trưa, gia đình họ thuê một chiếc thuyền nhỏ, có mui che nắng, do một ông lão chừng ngoài sáu mươi lái. Ông từng sống cả đời ở Hòn Gai, là một trong số ít người còn làm nghề đưa khách ra vịnh theo kiểu truyền thống. “Thuyền nhỏ nhưng chắc, bác lo được hết!” – ông bảo, nụ cười sạm nắng nhưng ấm áp.
Chiếc thuyền rời bến chầm chậm, rẽ sóng ra xa. Tiếng máy nổ giòn giã, rồi lặng dần nhường chỗ cho tiếng nước vỗ mạn thuyền đều đặn. Anh Quý ngồi cạnh vợ, khoác vai chị, thi thoảng ngước nhìn bầu trời xanh như không thể tin đây là thật. “Sau này nghỉ hưu, anh đưa em ra đây ở, được không?” – anh nói nhỏ, tay chỉ về phía một hòn đảo hoang sơ lấp ló. Chị Hiền bật cười, khẽ đánh yêu vào vai chồng. Gió biển lùa qua tóc chị, mang theo mùi mặn nồng đặc trưng chỉ những ai từng gần biển mới hiểu.
Mọi chuyện tưởng chừng như trong mơ. Cả nhà ăn trưa ngay trên thuyền – cơm trắng, cá chiên và canh chua nấu vội. Món ăn đơn sơ nhưng ngon miệng lạ kỳ giữa đất trời rộng lớn. Minh kể chuyện thi cử, còn Lan và Hoa thi nhau đoán hình thù các đảo đá: “Cái kia giống con voi! Không, giống con rồng ngủ!” Tiếng cười rộn rã vang khắp khoang thuyền.
Cho đến khi những cụm mây đen dày đặc bất ngờ kéo tới từ hướng Tây. Chúng đến nhanh như chưa từng được báo trước. Gió bắt đầu đổi chiều, thổi từng cơn mạnh, giật phăng chiếc mũ rộng vành trên đầu chị Hiền. Ông lão lái thuyền nhìn lên bầu trời, ánh mắt trầm ngâm rồi trầm giọng: “Chắc có giông, mọi người mặc áo phao vào, cẩn thận!”
Không ai nghĩ quá nghiêm trọng – chỉ là một cơn mưa hè bất chợt, phải không? Biển vẫn chưa dậy sóng, và họ vẫn đang ở khá gần bờ. Nhưng kinh nghiệm của một đời lênh đênh đã không lừa ông lão. Ông bắt đầu cho thuyền quay đầu, động cơ rú lên, tiếng sóng va vào mạn thuyền bắt đầu mạnh dần. Gia đình anh Quý vội mặc áo phao, hai cô bé ôm chặt lấy mẹ, còn Minh thì nắm chặt tay bố, gật nhẹ: “Không sao đâu bố, mình sẽ về.”
Nhưng thiên nhiên đôi khi không để con người có quyền thương lượng…
Gió rít lên như tiếng hú giữa núi rừng, mang theo những cơn mưa quất thẳng vào mặt như roi da. Chiếc thuyền nhỏ bắt đầu chao nghiêng. Trời chuyển tối chỉ trong vài phút, như thể một bàn tay khổng lồ nào đó vừa kéo sập bức màn đen của đêm xuống giữa ban ngày.
“Bám chặt vào nhau! Ngồi thấp xuống!” – tiếng ông lão lái thuyền hét lên, át cả tiếng gió. Ông vội tăng tốc, tay lái ghì chặt. Nhưng vô ích. Từng đợt sóng cao như mái nhà tràn tới. Những cột nước dựng đứng, rơi thẳng xuống boong như thác lũ.
Lan khóc nức nở. Hoa thì hoảng sợ đến mức không bật ra tiếng, chỉ ôm chặt chị Hiền. Anh Quý cúi người che chắn cho vợ con, lưng áo ướt đẫm, mắt vẫn cố quan sát bốn phía. Minh, dẫu run lên vì lạnh và sợ hãi, vẫn cố gắng giữ vững tay nắm lấy bố, tay còn lại vòng qua em gái.
“Cứ bình tĩnh! Không được hoảng!” – anh Quý hét lớn. Nhưng câu nói vừa dứt, thì một tiếng ầm khủng khiếp vang lên. Con sóng lớn nhất từ đầu trận giông tràn tới, quất thẳng vào mạn thuyền. Chiếc thuyền xoay nghiêng, rồi trong chớp mắt, bị lật úp như một chiếc lá giữa bão tố.
Tiếng hét thất thanh vang vọng giữa biển trời mịt mù. Không còn tiếng động cơ, không còn tiếng người – chỉ còn tiếng sóng gào, tiếng gió hú, tiếng nước ập vào tai, vào mắt, vào miệng…
Minh chìm sâu trong làn nước đục ngầu lạnh buốt. Cậu không còn phân biệt đâu là trên đâu là dưới.
