“Đôi khi, những điều lớn lao lại bắt đầu từ một khoảnh khắc nhỏ nhoi mà không ai để ý…”
Chiếc xe khách lăn bánh rời bến Mỹ Đình, cuốn theo một làn bụi mỏng sớm mai. Trên xe, Hải – cậu sinh viên năm ba ngành Công nghệ Thông tin – tựa đầu vào cửa kính, đeo tai nghe, ánh mắt lơ đãng hướng về phía những rặng tre dần hiện lên bên đường. Hè năm nay, Hải quyết định không ở lại Hà Nội làm thêm như mọi năm mà về quê Thanh Chương, Nghệ An nghỉ ngơi ít hôm. Mẹ cậu gọi điện mấy lần giục giã: “Năm nay bố con đau lưng hơn, con về giúp bố cắt cỏ, bón phân với. Đừng mải mê công nghệ rồi quên nhà.”
Về quê, điều đầu tiên đập vào mắt Hải là bầu không khí trong lành và mùi rơm phơi ngai ngái. Những mái nhà ngói đỏ, bờ tre già và dòng sông Lam uốn lượn như một dải lụa ôm lấy xóm làng. Sáng hôm sau, như thói quen cũ từ những mùa hè xưa, Hải rủ thằng Tý – em họ học lớp 6 – ra bến sông câu cá. Dù chẳng mấy khi câu được con nào, nhưng cái thú ngồi lặng bên bờ sông, nghe tiếng nước chảy và tiếng gió lùa qua những hàng lau vẫn khiến lòng người nhẹ nhõm lạ thường.
Bến sông hôm đó đông người. Bọn trẻ trong làng tụ tập tắm sông, reo hò ầm ĩ. Hải nhìn mà thầm nghĩ: “Lũ nhóc giờ vẫn như mình ngày xưa.”
Nhưng chỉ chừng vài phút sau, không khí bỗng chợt biến đổi.
Một tiếng thét thất thanh vang lên:
“Cứu với! Em cháu bị nước cuốn rồi!”
Tiếng la làm mọi người giật mình. Một cậu bé khoảng 4-5 tuổi đang chới với giữa dòng, tay vùng vẫy yếu ớt. Một người phụ nữ hốt hoảng gào lên trên bờ, nước mắt đầm đìa.
Không ai kịp phản ứng. Nhiều người luống cuống, không biết bơi. Một số thì chần chừ vì dòng nước mùa này khá siết. Trong khoảnh khắc ngắn ngủi ấy, Hải như bị một lực vô hình kéo dậy. Cậu ném vội điện thoại xuống đất, lao xuống dòng nước mà không cần nghĩ.
Dòng nước mát lạnh nhưng cuốn trôi mạnh mẽ. Hải cố gắng bơi thật nhanh, tay rẽ nước, mắt không rời khỏi cánh tay bé nhỏ đang chìm dần. May mắn, cậu kịp chụp lấy cổ áo đứa trẻ, siết chặt rồi cố gắng đạp nước bơi ngược về bờ.
Trên bờ, mọi người đã ùa lại. Một người đàn ông nhảy xuống phụ đỡ đưa cả hai lên. Hải thở hổn hển, mệt rã rời. Cậu bé được người làng sơ cứu, rồi khóc ré lên một tiếng – tiếng khóc đáng mừng nhất trong ngày hôm đó.
Người phụ nữ – mẹ cậu bé – ôm chầm lấy Hải, nước mắt ràn rụa, lặp đi lặp lại:
“Ơn giời có cháu… ơn giời có cháu…”
Sau khi chắc chắn đứa trẻ đã tỉnh táo và an toàn, Hải lặng lẽ xin phép ra về. Cậu không để lại tên, chỉ nói gọn: “Cháu ở làng bên, về chơi mấy hôm.”
Tối hôm đó, Hải sốt nhẹ vì cảm lạnh, mẹ cậu lo cuống quýt. Bố chỉ ngồi lặng thinh rồi rót cho con một ly trà gừng nóng, vỗ vai nhẹ:
“Giống cái hồi ông nội mày cũng cứu người bên khúc sông này…”
Sáng hôm sau, khi Hải còn chưa kịp rửa mặt, tiếng còi xe vang lên ngoài ngõ. Chiếc xe Lexus đen bóng từ từ dừng lại trước cổng, theo sau là một xe Innova chở theo vài người. Hàng xóm bắt đầu kéo nhau ra xem.
Một người đàn ông trung niên dáng vẻ thành đạt bước xuống xe. Ông bước nhanh về phía Hải, tay xách túi quà lớn, cúi đầu:
“Cháu là người hôm qua cứu con trai bác đúng không? Bác tìm khắp làng mới ra. Bác không biết cảm ơn thế nào cho đủ…
Sự xuất hiện của chiếc xe sang và người đàn ông lạ mặt khiến cả xóm xôn xao. Người đứng kẻ ngó, mấy bác hàng xóm thì thầm đoán già đoán non. Còn Hải, lúc đó vẫn chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra, ngơ ngác nhìn người đàn ông đang tiến về phía mình với ánh mắt biết ơn sâu sắc.
Người đàn ông đó là anh Minh – Giám đốc một công ty xây dựng lớn ở Hà Nội, cũng là cha của cậu bé Hải đã cứu chiều hôm trước.
“Con trai bác là Tuấn Khôi, thằng bé bị động kinh nhẹ, bác mẹ nó giấu nên không ai biết. Hôm qua đưa nó về mà vợ bác cứ khóc mãi. May mà có cháu, không thì…” – anh Minh nghẹn lời, rồi nhìn Hải với ánh mắt trân trọng – “Cháu đã cứu mạng con bác, ơn này cả đời bác không dám quên.”
Anh đưa túi quà nặng trĩu – bên trong là một chiếc phong bì lớn, vài hộp sâm Hàn Quốc, bánh trái nhập khẩu và cả iPhone mới – đến trước mặt Hải.
Hải vội vàng xua tay:
“Cháu giúp người trong lúc nguy cấp thôi, không phải vì quà cáp. Cậu bé an toàn là cháu mừng rồi.”
Mẹ Hải đứng sau cửa, mặt đầy bối rối. Gia đình cậu vốn nghèo, bố đau lưng cả năm không làm nặng được, tiền học chủ yếu do mẹ bán rau với mấy con gà nuôi mà có. Nhưng bà cũng hiểu rõ, dạy con từ nhỏ phải sống tử tế, không đổi lương tâm lấy vật chất.
Anh Minh định nài nỉ thêm thì bố Hải bước ra, giọng trầm mà dứt khoát:
“Chúng tôi cám ơn tấm lòng anh. Nhưng cháu nó làm điều đúng đắn chứ không mong báo đáp. Mong anh hiểu cho.”
Không còn cách nào khác, anh Minh đành xin phép được để lại số điện thoại, nói:
“Nếu gia đình đổi ý, hoặc có điều gì khó khăn, xin cứ gọi. Bác cháu mình còn duyên gặp lại.”
Những tưởng câu chuyện ấy rồi sẽ chìm vào im lặng như bao chuyện đời khác. Nhưng hai ngày sau, một bài viết có tiêu đề: “Chàng sinh viên lao xuống sông cứu người rồi lặng lẽ rời đi” bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội. Một người dân đã chụp lại cảnh Hải ôm đứa trẻ lên bờ và chia sẻ trên Facebook. Dù không rõ mặt, nhưng vài học sinh trong làng nhận ra đó là anh Hải “đầu húi cua, hay ngồi câu cá”.
Bài viết được chia sẻ chóng mặt. Hàng ngàn lượt like, hàng trăm bình luận gọi Hải là “người hùng thầm lặng”. Các kênh báo mạng vào cuộc. Rồi báo Lao Động, Tuổi Trẻ, Dân Trí đều có bài viết về cậu. Họ lặn lội về tận quê, phỏng vấn Hải, bố mẹ cậu, hàng xóm láng giềng.
Hải bối rối. Cậu chỉ muốn một kỳ nghỉ hè bình thường, nào ngờ bỗng thành người “nổi tiếng”.
Một tuần sau, trường Đại học của Hải mời cậu lên Hà Nội để vinh danh trong lễ chào mừng tân sinh viên. Thầy hiệu trưởng phát biểu:
“Trí tuệ là mục tiêu của giáo dục. Nhưng nhân cách mới là linh hồn của một con người. Sinh viên như em Hải – dám hy sinh, không vụ lợi – là điều chúng ta cần lan tỏa.”
Câu nói ấy vang xa hơn cả những tràng pháo tay trong hội trường.
Cuối hè năm đó, anh Minh chủ động gọi điện lại. Lần này, giọng ông nhẹ nhàng hơn:
“Bác biết cháu không nhận tiền, nhưng bác muốn làm gì đó thiết thực. Công ty bác có quỹ học bổng cho sinh viên vượt khó. Nếu cháu đồng ý, từ năm nay đến khi ra trường, bác tài trợ toàn bộ học phí và phí sinh hoạt mỗi tháng. Không phải quà, mà là sự đầu tư cho một người xứng đáng.”
Hải ngần ngừ, rồi đồng ý. Không phải vì lòng tham, mà bởi cậu hiểu: với điều kiện gia đình hiện tại, cơ hội ấy có thể giúp giảm gánh nặng cho bố mẹ, và giúp cậu học tốt hơn, tập trung hơn.
Anh Minh còn giới thiệu Hải thực tập tại công ty trong kỳ nghỉ đông. Cậu không ngờ, chỉ một hành động đúng lúc lại mở ra nhiều cánh cửa như thế.
Ba năm sau…
Một buổi chiều mùa hạ, tại một văn phòng khang trang ở Hà Nội, Hải – nay đã là kỹ sư phần mềm – ngồi nhâm nhi ly cà phê. Bên cạnh là Tuấn Khôi, cậu bé năm nào giờ đã lớn, khỏe mạnh và hoạt bát. Cậu bé ríu rít kể chuyện lớp học, ánh mắt ánh lên niềm vui khi gọi Hải là “anh hùng của em”.
Hải mỉm cười. Cậu nhớ lại ngày hè năm ấy, bên bờ sông Lam. Dòng nước siết, bàn tay bé nhỏ, tiếng khóc và ánh mắt hoảng loạn. Cả sự im lặng của những người đứng ngoài nhìn.
Chỉ một giây ngập ngừng, cậu bé ấy đã không còn sống.
Nhưng một cú nhảy dũng cảm – không toan tính, không do dự – đã thay đổi hai cuộc đời.
Không phải ai cũng có cơ hội làm điều phi thường. Nhưng trong một khoảnh khắc đúng đắn, người bình thường cũng có thể trở thành phi thường
Chiều quê, tiếng gió vẫn xào xạc qua hàng tre, sông Lam vẫn chảy lững lờ mang theo những câu chuyện không lời. Nơi đó, một cậu sinh viên từng dũng cảm bước ra khỏi sự sợ hãi – và rồi được cả cuộc đời mỉm cười lại với mình.
